21 Aralık 2025 Ehliyet Sınav Soruları

Bu soruda, özellikle 0-12 ay arası bebeklerde ve tek bir ilk yardımcı varken yapılması gereken doğru dış kalp masajı tekniğinin ne olduğu sorulmaktadır. Bebeklere yapılan ilk yardım, yetişkinlerden ve çocuklardan farklılık gösterir. Bu nedenle her detayın, özellikle parmak kullanımı ve bası derinliğinin doğru bilinmesi hayati önem taşır.

Doğru Cevap: d) Bir elin orta ve yüzük parmağı ile göğüs kemiği 4 cm aşağıya inecek şekilde basınç uygulanması

Bu seçeneğin doğru olmasının nedenleri şunlardır: Bebeklerin göğüs kafesi çok hassas ve küçüktür, bu yüzden yetişkinlerde olduğu gibi avuç içi ile baskı uygulanmaz. Bunun yerine, tek bir ilk yardımcı, bir elinin orta ve yüzük parmağını kullanarak bebeğin göğüs kemiğinin (iman tahtası) alt yarısına, meme başlarını birleştiren hayali çizginin hemen altına yerleştirir. Buradan uygulanan basınç ile göğüs kemiği yaklaşık 4 cm (göğüs yüksekliğinin 1/3'ü kadar) çöktürülür. Bu yöntem, bebeğe zarar vermeden kalbe etkili bir şekilde baskı yapmayı sağlar.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

• a) Göğüs ve sırt kısmının iki elin arasına alınarak sıkıştırılması: Bu yöntem yanlış değildir ancak genellikle iki ilk yardımcı olduğunda tercih edilen bir tekniktir. "Başparmakla kalp masajı" olarak da bilinen bu yöntemde, bir kişi bebeğin göğsünü iki eliyle kavrar ve iki başparmağıyla göğüs kemiğine baskı uygular. Soruda "tek ilk yardımcı" vurgusu yapıldığı için, en standart ve yaygın olarak öğretilen iki parmak tekniği doğru kabul edilir.
• b) Sağ elin yumruk hâline getirilerek göğüs merkezine vurulması: Bu son derece yanlış ve tehlikeli bir uygulamadır. Göğse yumrukla vurmak, bazı filmlerde görülen ve sadece çok özel durumlarda profesyoneller tarafından denenen bir yöntemdir ve temel ilk yardımda kesinlikle yeri yoktur. Özellikle bir bebeğe uygulandığında ciddi iç organ yaralanmalarına ve kemik kırıklarına neden olabilir.
• c) Göğüs kemiği 6 cm aşağıya inecek şekilde basınç uygulanması: Bu basınç derinliği yetişkinler için geçerlidir. Yetişkinlerde kalp masajı yapılırken göğüs kemiği 5-6 cm çöktürülür. Bir bebeğin narin vücuduna 6 cm'lik bir basınç uygulamak, kaburgalarının kırılmasına ve akciğer gibi iç organlarının zarar görmesine yol açar. Bebekler için doğru derinlik 4 cm'dir.

Özetle, ehliyet sınavında ve gerçek hayatta unutmamanız gereken en önemli bilgi şudur: Tek başınıza bir bebeğe kalp masajı yapıyorsanız, iki parmağınızı (orta ve yüzük) kullanarak göğüs kemiğini 4 cm kadar çöktürmelisiniz. Bu, hem etkili hem de en güvenli yöntemdir.

Bu soruda, diz ile kalça arasında yer alan ve vücudun en uzun kemiği olan uyluk kemiği (femur) kırığında yapılması gereken doğru ilk yardım uygulaması sorulmaktadır. Bu tür bir kırık, ciddi kan kaybına ve şoka neden olabileceği için doğru müdahale hayati önem taşır. Amaç, kırık bölgeyi tamamen hareketsiz hale getirerek daha fazla zararı önlemektir.

Doğru Cevap: c) Sırtüstü yatırılarak iç ve dış yanlardan atelle tespit edilir.

Bu seçeneğin doğru olmasının temel sebebi, uyluk kemiği kırığındaki ana ilk yardım amacının kırık bölgeyi tamamen hareketsiz hale getirmek (sabitlemek) olmasıdır. Yaralıyı sırtüstü yatırmak, vücudu en stabil ve güvenli pozisyona getirir, kırık bacak üzerindeki baskıyı ortadan kaldırır. Kırığın her iki yanından (iç ve dış) sert bir cisimle (atel) desteklenmesi ise kemiğin, kalça ve diz eklemlerinin hareketini engelleyerek tam bir sabitleme sağlar.

Bu yöntem, kırık kemik uçlarının birbirine sürtünerek damar, sinir ve kas dokularına daha fazla zarar vermesini önler. Aynı zamanda ağrıyı azaltır ve kanama riskini en aza indirir. Profesyonel tıbbi yardım gelene kadar yaralının durumunun kötüleşmesini engellemek için en güvenli ve etkili yöntem budur.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Üzerine bastırılarak yürütülür: Bu seçenek kesinlikle yanlıştır ve çok tehlikelidir. Kırık bir kemiğin üzerine ağırlık vermek, dayanılmaz bir acıya sebep olur. Daha da önemlisi, kırık kemik uçlarının yerinden oynamasına, damarları ve sinirleri keserek kalıcı hasarlara, hatta iç kanamanın artarak yaralının şoka girmesine neden olabilir.
• b) Oturtularak atelle tespit edilir: Yaralıyı oturtmak, kalça eklemine ve kırık olan uyluk kemiğine baskı uygular. Bu pozisyonda kırığı doğru bir şekilde sabitlemek neredeyse imkansızdır ve ağrıyı ciddi şekilde artırır. Kırık hattının düzgünlüğünü bozarak iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir. En doğru pozisyon, bacağın düz bir şekilde uzatıldığı sırtüstü yatış pozisyonudur.
• d) Kan dolaşımını engellemeyecek şekilde turnike uygulanır: Turnike, sadece durdurulamayan, hayatı tehdit eden şiddetli dış kanamalarda (atardamar kanamaları gibi) son çare olarak kullanılır. Kırık durumunda temel amaç sabitlemektir, kanamayı durdurmak değil (eğer açık bir yara ve fışkıran kan yoksa). Ayrıca "kan dolaşımını engellemeyecek turnike" ifadesi kendi içinde çelişkilidir, çünkü turnikenin amacı zaten kan dolaşımını tamamen kesmektir. Bu nedenle bu seçenek yanlıştır.

Bu soruda, vücuttaki kanama türlerinden biri olan atardamar kanamalarının ayırt edici özelliklerinin hangisi olduğunu bulmamız istenmektedir. İlk yardım bilgisi açısından bu kanama türlerini ayırt edebilmek hayati önem taşır. Soruyu doğru cevaplayabilmek için atardamar, toplardamar ve kılcal damar kanamalarının temel farklarını bilmek gerekir.

Şimdi soruda verilen öncülleri tek tek inceleyelim ve hangi kanama türüne ait olduklarını belirleyelim:

• I- Sızıntı biçiminde ve hafif olması: Bu tanım, en hafif kanama türü olan kılcal damar kanamasına aittir. Kılcal damarlar vücudumuzdaki en ince damarlardır ve genellikle yüzeysel yaralanmalarda (çizik, sıyrık gibi) hasar görürler. Kanama yavaş ve sızıntı şeklindedir, genellikle kendi kendine durur. Bu nedenle bu öncül, atardamar kanaması için yanlıştır.
• II- Koyu renkli ve taşma tarzında akması: Bu özellikler toplardamar kanamasına aittir. Toplardamarlar, vücuttaki kirli kanı (oksijeni az olan kanı) kalbe geri taşıdığı için kanın rengi koyu kırmızıdır. Kanama sürekli ve yayılarak, adeta bir yerden su taşıyormuş gibi akar. Atardamar kanaması gibi fışkırma yapmaz. Dolayısıyla bu öncül de yanlıştır.
• III- Kalp atımına uyumlu şekilde fışkırarak çıkması: Bu, atardamar kanamasının en tipik ve ayırt edici özelliğidir. Atardamarlar, temiz kanı (oksijeni bol olan kanı) kalpten vücuda yüksek basınçla pompalar. Bu nedenle bir atardamar kesildiğinde, kan kalbin her atışıyla senkronize bir şekilde kesik kesik ve basınçlı olarak fışkırır. Ayrıca oksijen yönünden zengin olduğu için kanın rengi açık kırmızıdır. Bu ifade atardamar kanamasını doğru bir şekilde tanımlamaktadır.

Sonuç olarak, verilen öncüllerden sadece üçüncüsü atardamar kanamalarının bir özelliğini doğru bir şekilde açıklamaktadır. Atardamar kanamaları, kan kaybının en hızlı olduğu ve en tehlikeli kanama türü olduğu için bu özelliği tanımak ve acil müdahalede bulunmak çok önemlidir.

Bu nedenle doğru cevap c) Yalnız III seçeneğidir.

Bu soruda, bir kaza anında yapılması gereken ilk yardımın temel adımlarından hangisinin "olay yerini değerlendirme ve sonuçların kötüleşmesini önleme" amacını taşıdığı sorulmaktadır. Bu ifade, ilk yardımın hayat kurtarma zincirinin hangi halkasına ait olduğunun bilinip bilinmediğini ölçmeyi amaçlar. İlk yardımın temel uygulamaları "Koruma, Bildirme, Kurtarma" (KBK) olarak bilinen bir zincirden oluşur ve bu adımların doğru sırayla ve doğru amaçla yapılması hayati önem taşır.

Doğru Cevap: a) Yalnız I

Sorunun kökünde yer alan "kaza sonuçlarının ağırlaşmasını önlemek için olay yerinin değerlendirilmesi" ifadesi, doğrudan I- Koruma aşamasının tanımıdır. Koruma, kaza yerinde hem yaralılar hem de yardımcı olacak kişiler için güvenli bir ortam oluşturmayı hedefler. Bu aşamada, yeni bir kazanın meydana gelmesini önlemek amacıyla aracın sabitlenmesi, uyarı işaretlerinin (reflektör, üçgen ikaz) konulması ve olası tehlikelerin (yangın, gaz sızıntısı vb.) değerlendirilmesi gibi işlemler yapılır. Bu nedenle, olay yerini değerlendirme ve durumu daha da kötüleştirmeyi önleme görevi tamamen Koruma adımına aittir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

II- Bildirme: Bildirme aşaması, olay yerinin güvenliği sağlandıktan sonra yapılan ikinci adımdır. Bu adım, olay yerini değerlendirmek değil, değerlendirme sonucunda elde edilen bilgileri acil yardım ekiplerine (112) iletmektir. Yani Bildirme, yardım çağırma eylemidir. Kaza sonuçlarının ağırlaşmasını önlemek için olay yerini *değerlendirme* işlemini kapsamaz, bu değerlendirmenin *sonucunu* ilgili yerlere aktarma işlemidir.

III- Kurtarma: Kurtarma aşaması ise zincirin son halkasıdır ve olay yerinde yaralılara yapılan ilk yardım müdahalesini içerir. Bu adım, olay yeri güvenliği sağlanıp yardım çağrıldıktan sonra, sağlık ekipleri gelene kadar yaralıların durumunun daha da kötüleşmesini engellemek için yapılan müdahalelerdir (solunumu kontrol etme, kanamayı durdurma vb.). Dolayısıyla Kurtarma, olay yerini değil, doğrudan yaralıyı değerlendirme ve ona müdahale etme işlemidir.

Özetle, ilk yardımın hayat kurtarma zinciri şu şekilde işler:

• 1. Koruma: Önce Güvenlik! Olay yerini değerlendir, tehlikeleri ortadan kaldır ve yeni kazaları önle. Soru tam olarak bu adımı sormaktadır.
• 2. Bildirme: Yardım Çağır! Güvenliği sağladıktan sonra derhal 112'yi ara ve doğru bilgi ver.
• 3. Kurtarma: Müdahale Et! Profesyonel yardım gelene kadar, bildiklerin dahilinde yaralılara ilk yardım uygula.

Bu sıralama ve tanımlar göz önüne alındığında, "olay yerinin değerlendirilmesi" işlemini kapsayan tek adım Koruma'dır. Bu nedenle doğru cevap "Yalnız I" seçeneğidir.

Bu soruda, çok sayıda yaralının olduğu bir kaza ortamında, uzuv kopması gibi ciddi bir kanamayı durdurmak için turnike uygulayan bir ilk yardımcının yapması gereken doğru bir davranış sorulmaktadır. Turnike, kanamayı durdurmak için son çare olarak başvurulan ve doğru uygulanmadığında ciddi zararlar verebilecek bir yöntemdir. Bu nedenle kurallarını bilmek hayati önem taşır.

Doğru cevap olan d) Kazazedenin alnına “turnike” ya da “T”harfi yazması seçeneği, turnike uygulamasının en kritik adımlarından biridir. Olay yerinde çok sayıda yaralı olduğunda, sağlık ekipleri geldiğinde hızlı bir triaj (yaralıları öncelik sırasına göre ayırma) yaparlar. Kazazedenin alnına yazılan “T” harfi veya "turnike" kelimesi, sağlık görevlilerine o kişiye turnike uygulandığını anında bildirir. Bu işaret, turnikenin gözden kaçmasını engeller ve yaralıya öncelikli müdahale edilmesini sağlar. Ayrıca, harfin yanına turnikenin uygulandığı saatin de yazılması, doktorların uzvun ne kadar süredir kansız kaldığını bilmesi açısından çok önemlidir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Çift kemik bulunan bölgeye uygulaması: Bu bilgi yanlıştır. Turnike, atardamarı tek bir kemiğe sıkıştırarak kan akışını kesme prensibiyle çalışır. Bu nedenle en etkili olduğu yerler, kolun üst kısmı (pazı kemiği) ve bacağın üst kısmı (uyluk kemiği) gibi tek kemikli bölgelerdir. Ön kol (iki kemik) veya alt bacak (iki kemik) gibi çift kemikli bölgelere turnike uygulamak, damarın kemikler arasına kaçmasına neden olabilir ve kanamayı durdurmada etkisiz kalır.

• b) Tel, lastik, ip gibi malzemeleri kullanması: Bu, kesinlikle yapılmaması gereken tehlikeli bir uygulamadır. Tel, ip veya ince lastik gibi malzemeler, basıncı çok dar bir alana yoğunlaştırarak dokulara, sinirlere ve damarlara zarar verir; adeta bir kesici gibi davranır. Turnike uygulaması için en az 8-10 cm genişliğinde, kravat, fular veya üçgen sargı bezi gibi sağlam ve geniş malzemeler kullanılmalıdır. Amaç, dokuyu kesmeden kanamayı durdurmaktır.

• c) Uygulanan bölgenin üzerini sargı bezi ile kapatması: Bu da çok büyük bir hatadır. Turnike, her zaman görünür olmalıdır. Üzeri kapatılırsa, olay yerine gelen sağlık ekipleri turnikeyi fark etmeyebilir. Fark edilmeyen bir turnike, uzva kan akışının gereğinden çok daha uzun süre kesilmesine yol açar ve bu durum, kurtarılabilecek bir uzvun kaybedilmesine (amputasyon) neden olabilir. Bu nedenle turnike asla kapatılmaz, yaralının kıyafetleri çıkarılarak direkt ten üzerine uygulanır ve üzeri açık bırakılır.

Özetle, çok sayıda yaralının olduğu bir ortamda, uygulanan turnikenin sağlık ekipleri tarafından hemen fark edilmesi hayati önem taşır. Bu iletişimi sağlamanın en etkili ve evrensel yolu, yaralının alnına büyük bir “T” harfi ve uygulama saatini yazmaktır. Bu basit işlem, hem yaralının hayatını kurtarmaya yardımcı olur hem de uzvun geleceği için kritik bir bilgi sağlar.

Bu soruda, ilk yardımın en önemli konularından biri olan şokun belirtileri sorgulanmaktadır. Şok, dolaşım sisteminin yaşamsal organlara yeterli miktarda kan gönderememesi sonucu ortaya çıkan ve acil müdahale gerektiren hayati bir durumdur. Doğru cevabı ve diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu adım adım inceleyelim.

b) Cildin soğuk ve nemli olması (DOĞRU CEVAP)

Bu seçenek doğrudur çünkü şok durumunda vücut, hayati organları (beyin, kalp, akciğerler) korumak için kanı cilde ve uzuvlara giden damarları daraltarak bu bölgelerden çeker. Kan akışının azalması cildin soğuk ve soluk görünmesine neden olur. Vücudun bu stresli duruma tepki olarak salgıladığı hormonlar ise terlemeye yol açar, bu da cildin nemli veya yapış yapış olmasına sebep olur. Bu nedenle soğuk ve nemli cilt, şokun en tipik ve klasik belirtilerinden biridir.

a) Zihinsel aktivitenin artması (YANLIŞ)

Bu seçenek yanlıştır çünkü şok durumunda beyne giden kan ve oksijen miktarı azalır. Bu durum, zihinsel aktivitenin artmasına değil, tam tersine azalmasına yol açar. Kişide başlangıçta huzursuzluk ve endişe görülebilir ancak durum ilerledikçe kafa karışıklığı, bilinç bulanıklığı, uyuşukluk ve hatta bilinç kaybı meydana gelir. Dolayısıyla zihinsel fonksiyonlarda artış değil, belirgin bir düşüş beklenir.

c) Vücut sıcaklığının hızla yükselmesi (YANLIŞ)

Bu seçenek de yanlıştır. Şok durumunda dolaşımın yavaşlaması ve kanın cilde yeterince ulaşamaması nedeniyle vücut ısı kaybeder. Bu yüzden vücut sıcaklığı yükselmek yerine tam aksine düşme eğilimi gösterir. Vücut sıcaklığının hızla yükselmesi (ateş), genellikle enfeksiyon gibi durumların bir belirtisidir, şokun değil.

d) Dilin gevşeyerek geriye doğru toplanması (YANLIŞ)

Bu durum, doğrudan şokun bir belirtisi olmaktan çok, bilinç kaybının bir sonucudur. Herhangi bir nedenle bilincini kaybeden bir kişide kaslar gevşer ve dil de gevşeyerek soluk yolunu tıkamak üzere geriye doğru kayabilir. Şok ilerlediğinde bilinç kaybı yaşanabilir ve bu durum ortaya çıkabilir; ancak bu, şokun kendisine özgü bir belirti değil, bilinç kaybının genel bir tehlikesidir.

Bu soruda, ilk yardımın temel tanımını ve amaçlarını ne kadar iyi anladığınız ölçülmektedir. Soru, verilen seçeneklerden hangisinin ilk yardımın hedefleri arasında yer almadığını bulmanızı istiyor. Bu tür "değildir" ile biten sorularda, seçenekleri dikkatlice okumak ve ilk yardımın kapsamını düşünmek çok önemlidir.

Doğru cevap a) İlaçla tedavi etmek seçeneğidir. Çünkü ilk yardım, olay yerinde bulunan malzemelerle yapılan, ilaçsız ve geçici bir müdahaledir. İlaç vermek, teşhis koymak ve tedavi planlamak gibi eylemler tıbbi personelin (doktor, hemşire, paramedik) görevidir. İlk yardımcının yetkisi ve bilgisi ilaçla tedavi etmeye yetmez; yanlış bir ilaç vermek durumu daha da kötüleştirebilir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış (yani ilk yardımın amaçları) olduğuna bakalım:

• b) Durumun kötüleşmesini önlemek: Bu, ilk yardımın temel amaçlarından biridir. Örneğin, kanayan bir yaraya baskı uygulamak kan kaybını azaltarak veya kırık bir kolu sabitlemek kemik uçlarının çevre dokulara daha fazla zarar vermesini engelleyerek yaralının durumunun daha kötüye gitmesini önler. Bu, profesyonel yardım gelene kadar durumu kontrol altında tutmayı hedefler.
• c) Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak: Bu, ilk yardımın en öncelikli amacıdır. Solunumu durmuş birine suni solunum yapmak veya kalbi durmuş birine kalp masajı uygulamak gibi müdahaleler, doğrudan kişinin hayatını kurtarmaya yöneliktir. İlk yardımda amaç, o anki en büyük tehlikeyi bertaraf etmektir.
• d) Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak: Bu amaç, bir önceki maddeyle çok yakından ilişkilidir. Solunum ve dolaşım gibi vücudun temel yaşamsal fonksiyonlarının devam etmesini sağlamayı ifade eder. Örneğin, bilinci kapalı bir yaralının solunum yolunu açık tutmak, onun nefes almaya devam etmesini sağlayarak yaşamsal fonksiyonlarını destekler.

Özetle, ilk yardımcı bir sağlık profesyoneli değildir ve bu nedenle ilaçla tedavi gibi tıbbi uygulamalar yapamaz. İlk yardımcının görevi, profesyonel tıbbi yardım (112 Acil Yardım) gelene kadar hayatı korumak, durumun kötüleşmesini engellemek ve iyileşmeyi kolaylaştırmak için temel ve ilaçsız müdahalelerde bulunmaktır.

Bu soruda, ilk yardımın önemli konularından biri olan Rentek manevrasının hangi durumlarda ve ne amaçla kullanıldığına dair verilen iki bilginin doğruluğu değerlendirilmektedir. Bu manevra, özellikle trafik kazalarında hayat kurtaran kritik bir tekniktir. Doğru cevabı ve nedenlerini adım adım inceleyelim.

I. Öncülün Değerlendirilmesi: "Solunum durması, yangın tehlikesi ve patlama gibi tehlikeli durumlarda kullanılır."

Bu ifade doğrudur. İlk yardımın temel kuralı, eğer hayati bir tehlike yoksa kazazedeyi kesinlikle yerinden oynatmamaktır. Ancak Rentek manevrası, tam da bu kuralın istisnasını oluşturan acil durumlar için tasarlanmıştır. Eğer olay yerinde bir yangın, patlama riski varsa veya kazazedenin solunumu durmuşsa (ve temel yaşam desteği için düz bir zemine alınması gerekiyorsa), kazazedeyi hızla ve güvenli bir şekilde araçtan çıkarmak zorunlu hale gelir. Bu nedenle, Rentek manevrası bu gibi tehlikeli ve acil durumlarda başvurulan bir yöntemdir.

II. Öncülün Değerlendirilmesi: "Kazazedenin omuriliğine zarar vermeden araçtan çıkarılmasında kullanılır."

Bu ifade de doğrudur. Rentek manevrasının asıl amacı, kazazedeyi araçtan çıkarırken baş, boyun ve gövde eksenini mümkün olduğunca sabit tutmaktır. Trafik kazalarında en büyük risklerden biri, bilinçsizce yapılan bir taşıma sırasında omuriliğin zarar görmesi ve kişinin felç kalmasıdır. Rentek manevrası, ilk yardımcının kendi kollarını kullanarak kazazedenin boynunu ve omurgasını desteklemesini sağlar, böylece omuriliğe zarar verme riski en aza indirilerek güvenli bir tahliye gerçekleştirilir.

Sonuç ve Seçeneklerin Analizi:

Her iki öncül de Rentek manevrasının temel özelliklerini doğru bir şekilde açıklamaktadır. Birinci öncül manevranın "ne zaman" (uygulama koşullarını), ikinci öncül ise "ne amaçla" (uygulama hedefini) yapıldığını belirtir. Bu bilgiler ışığında seçenekleri değerlendirelim:

• a) I. doğru, II. yanlış: Bu seçenek yanlıştır, çünkü ikinci öncül de doğrudur.
• b) I. yanlış, II. doğru: Bu seçenek de yanlıştır, çünkü birinci öncül de doğrudur.
• c) Her ikisi de doğru: Her iki ifadenin de Rentek manevrasını doğru tanımladığı için bu seçenek doğru cevaptır.
• d) Her ikisi de yanlış: Bu seçenek tamamen yanlıştır, çünkü her iki bilgi de doğrudur.

Kısacası, Rentek manevrası, hem acil ve tehlikeli durumlarda hayat kurtarmak için başvurulan bir yöntemdir hem de bu işlem sırasında omuriliği korumayı amaçlayan özel bir tekniktir. Bu nedenle her iki ifade de doğrudur.

Bu soruda, solunum yoluna yabancı bir cisim kaçmış bir kişinin gösterdiği belirtilere bakarak durumunu doğru bir şekilde teşhis etmemiz istenmektedir. Soruda verilen kilit bilgiler kazazedenin öksürebildiği, nefes alabildiği ve konuşabildiğidir. Bu üç belirti, solunum yolundaki tıkanmanın seviyesini anlamamız için en önemli ipuçlarıdır.

Doğru Cevap: b) Kısmi tıkanma

Doğru cevabın "Kısmi tıkanma" olmasının sebebi, soruda tarif edilen belirtilerin tamamının hava yolunun tamamen kapanmadığını göstermesidir. Kısmi tıkanmada, yabancı cisim solunum yolunu daraltır ancak hava geçişine az da olsa izin verir. Bu sayede kişi zorlansa da nefes alabilir, ses çıkarabilir ve vücudun doğal bir savunma mekanizması olan öksürük refleksini kullanarak cismi dışarı atmaya çalışabilir. Bu nedenle, öksüren, nefes alan ve konuşan bir kazazedede kısmi tıkanma olduğu düşünülür.

Bu durumda yapılması gereken ilk yardım müdahalesi, kişinin sırtına vurmak ya da Heimlich manevrası yapmak değildir. Tam aksine, kişi öksürmeye teşvik edilmelidir. Çünkü öksürük, cismi dışarı atmak için vücudun en etkili yöntemidir ve bu refleksin devam etmesi istenir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Koma: Koma, kişinin bilincinin tamamen kapalı olduğu ve çevresel uyarılara tepki veremediği derin bir bilinçsizlik halidir. Sorudaki kazazede ise öksürme ve konuşma gibi bilinçli veya refleksif eylemleri yapabildiği için komada değildir.
• c) Tam tıkanma: Bu, kısmi tıkanmanın tam tersidir ve çok daha tehlikeli bir durumdur. Tam tıkanmada yabancı cisim solunum yolunu tamamen kapatır ve hava geçişi tamamen engellenir. Bu durumda kazazede nefes alamaz, öksüremez ve kesinlikle konuşamaz. Genellikle panik içinde iki eliyle boğazını tutar (evrensel boğulma işareti) ve bir süre sonra yüzünde morarma başlar. Bu durumda derhal Heimlich manevrası uygulanmalıdır.
• d) Solunum durması: Solunum durması, nefes alıp verme eyleminin tamamen durmasıdır. Soruda ise kazazedenin "nefes alabildiği" açıkça belirtilmiştir. Bu nedenle bu seçenek de yanlıştır. Tam tıkanma durumu müdahale edilmezse kısa süre içinde solunum durmasına yol açabilir, ancak sorudaki belirtiler henüz o aşamada değildir.

Özetle, ehliyet sınavında bu tür bir soruyla karşılaştığınızda, kazazedenin ses çıkarıp çıkaramadığına ve öksürüp öksüremediğine odaklanmalısınız. Eğer ses ve öksürük varsa bu kısmi tıkanmadır. Eğer hiç ses yoksa, kişi öksüremiyor ve boğazını tutuyorsa bu tam tıkanmadır. Bu ayrımı bilmek, hayat kurtaran doğru ilk yardım müdahalesini yapmanızı sağlar.

Bu soruda, burun kanaması geçiren bir kişiye uygulanması gereken doğru ilk yardım pozisyonunun ne olduğu sorulmaktadır. İlk yardımın temel amacı, kanamayı güvenli bir şekilde kontrol altına almak ve kanın solunum yoluna veya mideye kaçması gibi tehlikeli durumları önlemektir. Bu nedenle verilecek pozisyon, bu hedeflere hizmet etmelidir.

Doğru Cevap: b) Başı hafifçe öne doğru eğerek oturuş

Bu pozisyonun doğru olmasının temel nedenleri şunlardır:

• Kanın Dışarı Akmasını Sağlar: Kazazedeyi oturtmak ve başını hafifçe öne eğmek, kanın burundan dışarıya doğru akmasını sağlar. Bu sayede kanın genizden boğaza, mideye veya en tehlikelisi olan soluk borusuna kaçması engellenir.
• Boğulma Riskini Önler: Kanın soluk borusuna kaçması, kişinin öksürmesine ve hatta boğulmasına neden olabilir. Başı öne eğmek, bu hayati tehlikeyi ortadan kaldıran en önemli adımdır.
• Mide Bulantısını Engeller: Yutulan kan mideyi tahriş ederek bulantı ve kusmaya yol açabilir. Başın öne eğik olması, kanın yutulmasını önleyerek bu durumu engeller. Ayrıca bu pozisyondayken burun kanatlarına parmaklarla 5 dakika kadar baskı uygulamak, kanamanın durmasına yardımcı olur.

Diğer Seçenekler Neden Yanlıştır?

a) Başı geriye doğru iterek yarı oturuş: Bu, toplumda yaygın olarak bilinen ancak son derece tehlikeli ve yanlış bir uygulamadır. Başı geriye itmek, kanamanın durduğu izlenimi verse de aslında kanın doğrudan genizden boğaza akmasına neden olur. Bu durum, yutulan kanın mide bulantısına yol açması veya kanın soluk borusuna kaçarak boğulma tehlikesi yaratması nedeniyle kesinlikle yapılmamalıdır.

c) Çeneyi göğse yaklaştırarak yüz üstü yatış: Kazazedeyi herhangi bir nedenle yatırmak, baştaki kan basıncını artırarak kanamanın şiddetlenmesine neden olabilir. Yüz üstü yatış pozisyonu hem solunumu zorlaştırır hem de kanamanın kontrolünü imkansız hale getirir. Bu pozisyon rahat değildir ve kanamanın yönetimi için tamamen elverişsizdir.

d) Çeneyi öne ve yukarı doğru çekerek sırtüstü yatış: Bu seçenek, en tehlikeli pozisyonlardan biridir. Sırtüstü yatmak, başı geriye atmakla aynı sonucu doğurur ve akan kanın tamamının boğaza ve solunum yoluna gitmesine neden olur. Bu pozisyon, boğulma riskini en üst düzeye çıkardığı için kesinlikle uygulanmamalıdır.

Bu soruda, ilk yardımda "şok pozisyonu" olarak bilinen ve kazazedenin bacaklarının 30 cm yukarıya kaldırıldığı uygulamanın hangi durumda doğru olduğu sorulmaktadır. Bu pozisyonun temel amacı, vücuttaki kanın hayati organlara yönlendirilmesini sağlamaktır. Ancak bu pozisyon her durumda uygulanmaz ve bazı durumlarda kazazedeye zarar verebilir.

Doğru Cevap: a) Şok durumu

Şok, dolaşım sisteminin vücudun ihtiyaç duyduğu kanı ve oksijeni hayati organlara (beyin, kalp, akciğerler) yeterince ulaştıramaması durumudur. Bu durum, ciddi kanama, kalp krizi, şiddetli alerjik reaksiyonlar gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Kazazedeyi sırtüstü yatırıp bacaklarını 30 cm yukarı kaldırmak, bacaktaki kanın yer çekimi etkisiyle vücudun merkezine, yani hayati organlara doğru akmasını sağlar.

Bu basit ama etkili müdahale, beyin ve diğer önemli organlara giden kan akışını artırarak sağlık ekipleri gelene kadar durumu stabil hale getirmeye yardımcı olur. Bu nedenle, bacakların 30 cm yukarı kaldırılması, şok durumundaki bir kazazede için standart ve doğru bir ilk yardım uygulamasıdır. Bu pozisyon verilirken kazazedenin üzerinin örtülerek vücut sıcaklığının korunması da önemlidir.

Yanlış Cevaplar ve Nedenleri:

• b) Beyin kanaması: Bu durumda bacakları kaldırmak son derece tehlikelidir. Beyin kanamasında zaten kafa içinde artmış bir basınç ve kanama vardır. Bacakları yukarı kaldırmak, vücuttaki kanın baş bölgesine daha fazla gitmesine neden olarak kafa içi basıncını ve kanamayı artırır. Bu durumdaki bir kazazedeye genellikle baş ve omuzları hafifçe yükseltilmiş bir pozisyon verilerek kafa içi basıncın artması engellenmeye çalışılır.
• c) Ayak bölgesinden yılan sokması: Yılan sokmalarında amaç, zehrin vücuda yayılmasını yavaşlatmaktır. Bacağı yukarı kaldırmak, zehrin lenf ve kan dolaşımı yoluyla kalbe ve diğer organlara daha hızlı ulaşmasına neden olur. Bunun yerine, ısırılan bölgenin kalp seviyesinde veya biraz aşağısında tutulması, hareketsiz hale getirilmesi ve sıkı bandajlardan kaçınılması gerekir.
• d) Akciğer zedelenmesi ve kanaması: Akciğer zedelenmesi yaşayan bir kişi genellikle nefes almakta zorlanır. Bu durumdaki birini sırtüstü düz yatırmak, solunumunu daha da güçleştirebilir. Bu nedenle, bu tür kazazedelere genellikle nefes almalarını kolaylaştırmak için "yarı oturur pozisyon" verilir. Bacakları kaldırmak, solunum sorununu çözmeye yardımcı olmadığı gibi kazazedenin rahatsızlığını da artırabilir.

Bu soruda, ilk yardımın temel hedeflerinin ne olduğunu bilmeniz ve bu hedefler arasına girmeyen seçeneği bulmanız istenmektedir. İlk yardım, herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut olanaklar ile yapılan ilaçsız uygulamalardır. Bu tanımı aklımızda tutarak seçenekleri inceleyelim.

Doğru Cevap: a) İlaçla tedavi etmek

Bu seçeneğin doğru cevap olmasının temel nedeni, ilk yardımın profesyonel bir tıbbi tedavi olmamasıdır. İlk yardımcılar, doktor veya sağlık görevlisi değildir. Bu nedenle, yaralıya veya hastaya herhangi bir ilaç verme yetkileri ve bilgileri yoktur. Yanlış bir ilaç kullanımı, kişinin durumunu iyileştirmek yerine çok daha kötü hale getirebilir, alerjik reaksiyonlara veya zehirlenmelere yol açabilir. İlk yardımın en temel kuralı, mevcut imkanlarla ve ilaçsız olarak müdahale etmektir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

Diğer seçenekler, ilk yardımın temel ve öncelikli amaçlarını ifade ettiği için yanlış cevaplardır. Şimdi bu amaçları tek tek inceleyelim:

• c) Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak: Bu, ilk yardımın en öncelikli amacıdır. Örneğin, kalbi durmuş birine kalp masajı yapmak, solunumu durmuş birine suni solunum yapmak veya boğazına bir cisim kaçan kişinin soluk yolunu açmak gibi müdahaleler doğrudan hayati tehlikeyi ortadan kaldırmaya yöneliktir.
• d) Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak: Bu amaç, bir önceki maddeyle doğrudan bağlantılıdır. Vücudun hayatta kalması için gerekli olan solunum ve dolaşım gibi temel fonksiyonların devam etmesini sağlamak, ilk yardımın ana hedeflerindendir. Kalp masajı ve suni solunum, bu fonksiyonları desteklemek için yapılır.
• b) Durumun kötüleşmesini önlemek: Hayati tehlike ortadan kaldırıldıktan sonraki en önemli amaç, yaralının veya hastanın mevcut durumunun daha da kötüye gitmesini engellemektir. Örneğin, bir kanamayı durdurmak, kırık bir kolu sabitleyerek daha fazla zarar görmesini önlemek veya yaralıyı şoka girmemesi için uygun pozisyona getirmek bu amaca hizmet eder.

Özetle; ilk yardımın amaçları sırasıyla hayatı kurtarmak, durumun kötüleşmesini engellemek ve iyileşmeyi kolaylaştırmaktır. Ancak bu süreçte asla ilaç kullanılmaz. Bu nedenle "İlaçla tedavi etmek" bir ilk yardım amacı değildir, bu bir tıbbi tedavi yöntemidir.

Bu soruda, trafikteki çok tehlikeli bir kural ihlalinin, bir kaza durumunda yasal olarak nasıl sınıflandırıldığı sorulmaktadır. "İkiden fazla şeritli yollarda karşı yönden gelen trafiğin şeridine girmek" eyleminin hukuki karşılığını bilmeniz beklenmektedir. Bu durum, trafik güvenliğini en üst düzeyde tehlikeye atan bir davranış olduğu için, sonuçları da ona göre ağır olmaktadır.

Doğru cevap b) asli kusur seçeneğidir. Trafik hukukunda "asli kusur", bir kazanın meydana gelmesindeki ana ve doğrudan sebep olan, affedilmesi mümkün olmayan en temel kural ihlallerini tanımlamak için kullanılır. Karayolları Trafik Kanunu'nda asli kusur sayılan haller açıkça listelenmiştir. Karşı yönden gelen trafiğin kullandığı şeride girmek, bu listede yer alan en net ve tehlikeli ihlallerden biridir ve bir kaza anında sürücünün temel olarak hatalı olduğunu gösterir.

Asli kusurlu sayılmak, bir kaza sonrasında tüm hukuki ve maddi sorumluluğun o sürücüye yüklenmesi anlamına gelir. Kırmızı ışıkta geçmek, alkollüyken araç kullanmak, arkadan çarpmak veya şerit ihlali yaparak karşı yöne geçmek gibi durumlar, kazanın başka hiçbir faktöre bakılmaksızın bu ihlali yapan sürücü yüzünden gerçekleştiğini kabul ettirir. Bu nedenle bu davranış "asli kusur" olarak nitelendirilir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) tali kusur: Tali kusur, kazanın meydana gelmesinde etkisi olan ancak ana sebep olmayan ikincil derecedeki hatalardır. Örneğin, sinyal vermeden şerit değiştirmek veya takip mesafesini tam olarak ayarlayamamak gibi durumlar tali kusur sayılabilir. Soruda belirtilen karşı şeride girme eylemi ise çok daha ciddi bir ihlaldir ve tali (ikincil) olarak kabul edilemez.
• c) yol kusuru: Yol kusuru, sürücünün değil, yolun kendisinden kaynaklanan problemleri ifade eder. Yolda oluşan büyük bir çukur, silinmiş şerit çizgileri, hatalı bir trafik işareti veya çalışmayan bir trafik lambası gibi durumlar yol kusurudur. Sorudaki olay ise sürücünün bir eylemiyle ilgilidir, yolun durumuyla değil.
• d) kusuru paylaştırma: Kusuru paylaştırma, bir kusur türü değil, bir kaza sonrası yapılan değerlendirmenin sonucudur. Kazaya karışan tarafların hatalarının oranlanarak (%75-%25 gibi) sorumluluklarının paylaştırılması işlemidir. Soruda ise yapılan hatanın adının ne olduğu sorulmaktadır, bir sonuç veya işlem değil.

Bu soruda, Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre bir aracı çekerken yapılması **kesinlikle yasak olan** durumun hangisi olduğu sorulmaktadır. Çekme ve çekilme işlemleri, acil ve zorunlu durumlarda yapıldığı için çok katı güvenlik kurallarına tabidir. Sorunun amacı, bu güvenlik kurallarından en temel olanını bilip bilmediğinizi ölçmektir.

Doğru Cevap: a) Çeken ve çekilen araçta yük veya yolcu taşımak

Bu seçeneğin doğru olmasının temel sebebi güvenliktir. Çekme işlemi, normal bir sürüşten çok daha risklidir ve aracın manevra kabiliyeti ciddi şekilde azalır. Bu esnada çeken veya çekilen araçta şoförler dışında yolcu veya yük bulunması, aracın ağırlık merkezini değiştirir, fren mesafesini uzatır ve olası bir ani manevra veya kaza anında çok ciddi tehlikeler yaratır. Özellikle çekilen, yani arızalı olan araçta bulunan yolcuların can güvenliği büyük bir riske atılmış olur, bu nedenle bu durum kanunen kesinlikle yasaktır.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• b) Freni bozuk aracı çeki demiriyle çekmek: Bu ifade yasak değil, aksine zorunlu bir kuraldır. Freni çalışmayan bir araç, çekme halatı gibi esnek bir bağlantı ile çekilemez; çünkü çeken araç yavaşladığında arkadaki araç duramayarak ona çarpar. Bu nedenle, freni bozuk araçlar arasındaki bağlantının, iki araç arasındaki mesafeyi sabit tutan çeki demiri gibi sert bir malzemeyle yapılması gerekir. Dolayısıyla bu işlem yasak değildir.
• c) Kurtarıcı olmayan araçlarla çekmek: Profesyonel kurtarıcı (çekici) çağırmak en güvenli yöntem olsa da, yönetmeliklere göre gerekli şartları sağlayan (ağırlık, çeki donanımı vb.) normal araçlar da başka bir aracı çekebilir. Örneğin, bir otomobil başka bir otomobili çekebilir. Bu yüzden "kurtarıcı olmayan araçlarla çekmek" tamamen yasaklanmış bir durum değildir, bu nedenle bu seçenek yanlıştır.
• d) Kamyon ile kamyoneti çekmek: Çekme işlemindeki temel kural, çeken aracın gücünün ve ağırlığının, çekilen araca en azından eşit veya ondan daha fazla olmasıdır. Kamyon, kamyonetten çok daha büyük ve güçlü bir araç olduğu için bir kamyonun bir kamyoneti çekmesinde herhangi bir sakınca yoktur. Bu durum tamamen kurallara uygun ve güvenli bir işlemdir, bu yüzden yasak olamaz.

Bu soruda, aralıklarla yanıp sönen (fasılalı) kırmızı ışığın hangi trafik levhası ile aynı anlama geldiği sorulmaktadır. Trafik ışıklarının çalışmadığı veya özel bir uyarı yapılması gereken durumlarda bu tür ışıklar kullanılır ve her sürücünün anlamlarını bilmesi hayati önem taşır. Bu ışıkların anlamlarını bilmek, kavşaklarda doğru ve güvenli bir şekilde hareket etmenizi sağlar.

Doğru Cevap: a) DUR Levhası

Aralıklarla yanıp sönen kırmızı ışık, sürücüye mutlaka durması gerektiğini bildirir. Bu ışığı gördüğünüzde, kavşağa gelmeden önce uygun bir yerde (dur çizgisinde, yaya geçidinde veya kavşak girişinde) tam olarak durmalısınız. Durduktan sonra, kavşaktaki diğer araçlara ve yayalara yol hakkı vererek, yolun güvenli olduğundan emin olduktan sonra geçiş yapabilirsiniz. Bu kural, tıpkı DUR levhasının olduğu bir kavşakta uygulanan kuralla birebir aynıdır.

DUR levhası da sürücüye, kavşağa girmeden önce kesinlikle durmasını emreder. Sürücü durduktan sonra, ana yoldan veya kavşak içinden geçen araçlara ilk geçiş hakkını tanımalı ve ancak yol müsait olduğunda hareket etmelidir. Dolayısıyla, aralıklarla yanıp sönen kırmızı ışık ile DUR levhası aynı anlama gelir ve aynı davranışları gerektirir: Önce Dur, Sonra Kontrol Et ve Güvenliyse Geç.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• b) Yol Ver Levhası: Bu levha, sürücünün kavşağa yaklaşırken yavaşlamasını ve ana yoldaki araçlara yol vermesini bildirir. Durmak zorunlu değildir; sadece yol vermek için gerekliyse durulur. Bu levhanın anlamı, aralıklarla yanıp sönen sarı ışık ile aynıdır. Kırmızı ışık ise mutlak durma gerektirir, bu yüzden bu seçenek yanlıştır.
• c) Girişi Olmayan Yol Levhası: Bu levha, o yola girmenin yasak olduğunu belirtir. Genellikle tek yönlü yolların ters girişinde bulunur. Bu levhanın amacı, kavşaktaki geçiş üstünlüğünü veya durma zorunluluğunu belirtmek değil, bir yola girişi tamamen yasaklamaktır. Bu nedenle yanıp sönen ışıklarla bir ilgisi yoktur.
• d) Taşıt Giremez Levhası: Bu levha, motorlu veya motorsuz belirli taşıtların o yola girmesinin yasak olduğunu gösterir. Örneğin, sadece yayalara açık bir sokağın girişinde olabilir. Bu levha da geçiş hakkı veya durma kuralı belirtmez, sadece belirli araç tiplerini kısıtlar. Bu yüzden bu seçenek de yanlıştır.

Bu soruda, Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre hangi araç türünde sürücünün emniyet kemeri takmasının zorunlu olduğu sorgulanmaktadır. Trafik kuralları, araçların tipi, kullanım amacı ve tasarımına göre farklı güvenlik önlemleri gerektirir. Bu soru, sürücü adayının bu temel ayrımı bilip bilmediğini ölçmeyi amaçlamaktadır.

Doğru cevap c) Hususi otomobil seçeneğidir. Türkiye'deki trafik mevzuatına göre, otomobillerde (hem hususi hem de ticari), minibüslerde ve otobüslerde sürücülerin ve yönetmelikte belirtilen koltuklarda oturan yolcuların emniyet kemeri takması kanunen zorunludur. Emniyet kemeri, bir kaza anında vücudun ileri doğru fırlamasını engelleyerek hayat kurtaran en önemli pasif güvenlik donanımıdır ve bu tür araçlar için standart bir gerekliliktir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Motosiklet: Bu seçenek yanlıştır. Motosikletlerin tasarımında emniyet kemeri bulunmaz. Bir kaza durumunda sürücünün motosiklete bağlı kalması daha tehlikeli olabileceğinden, motosikletlerde zorunlu olan güvenlik ekipmanı koruma başlığı (kask) ve koruyucu giysilerdir.
• b) İş makinesi: Bu seçenek de yanlıştır. Kepçe, dozer, ekskavatör gibi iş makineleri genellikle şantiye alanlarında veya çok düşük hızlarda çalışan özel amaçlı araçlardır. Bu nedenle, binek otomobiller için geçerli olan emniyet kemeri takma zorunluluğu, genel olarak iş makineleri için uygulanmaz ve bu araçlar yönetmelikte bu zorunluluktan muaf tutulmuştur.
• d) Lastik tekerlekli traktör: Bu seçenek de yanlıştır. Traktörler, temel olarak tarımsal faaliyetler için tasarlanmış, düşük hıza sahip araçlardır. Tıpkı iş makineleri gibi, traktör sürücüleri için de emniyet kemeri kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır. Hatta birçok eski model traktörde fabrika çıkışlı bir emniyet kemeri sistemi mevcut değildir.

Özet olarak, emniyet kemeri takma zorunluluğu, karayollarında genellikle daha yüksek hızlarda seyreden ve yolcu taşımak için tasarlanmış olan otomobil, minibüs, otobüs ve kamyonet gibi araçları kapsamaktadır. Özel amaçlı ve düşük hızlı araçlar olan traktör ve iş makineleri ile yapısal olarak farklı olan motosikletler bu kuralın dışındadır.

Bu soruda, Karayolları Trafik Kanunu'na göre sürücülerin hangi belirtilen yerlerde araçlarını park etmelerinin yasak olduğu sorgulanmaktadır. Trafik güvenliğini sağlamak ve trafik akışını düzenli tutmak amacıyla belirlenmiş bu kuralları bilmek, hem sınavda başarılı olmak hem de trafikte sorumlu bir sürücü olmak için çok önemlidir. Soruda verilen üç öncülü de tek tek inceleyerek doğru cevaba ulaşalım.

I. Geçiş yollarının önü ve üzeri

Bu madde, bir bina, arsa, garaj veya otopark gibi özel mülklere giriş çıkışı sağlayan yolları ifade eder. Bu tür geçiş yollarının önüne veya üzerine park etmek, o mülkü kullanan diğer sürücülerin giriş ve çıkış hakkını engeller. Bu durum sadece bir nezaketsizlik değil, aynı zamanda kanunen yasak olan ve trafik düzenini bozan bir davranıştır. Acil bir durumda (örneğin, bir ambulansın otoparktan çıkması gerektiğinde) çok ciddi sorunlara yol açabilir.

II. Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının durakları

Otobüs, dolmuş, minibüs gibi toplu taşıma araçlarının yolcularını güvenli bir şekilde indirip bindirmeleri için ayrılmış olan duraklara park etmek kesinlikle yasaktır. Durağa park edilmiş bir araç, toplu taşıma aracının durağa tam olarak yanaşmasını engeller. Bu durumda otobüs yolda durmak zorunda kalır, bu da hem trafiği aksatır hem de yolcuların araçtan inip binerken can güvenliğini tehlikeye atar. Bu kural, genellikle durak levhasının 15 metre öncesi ve sonrasını kapsar.

III. Görüşün yeterli olmadığı tepe üstlerine yakın yerler ve dönemeçler

Bu, en temel güvenlik kurallarından biridir. Tepe üstleri ve keskin virajlar gibi sürücülerin ileriyi net olarak göremediği "kör noktalarda" park etmek son derece tehlikelidir. Böyle bir yere park edilmiş bir araç, tepeyi aşan veya virajı dönen bir sürücü için ani ve beklenmedik bir engel oluşturur. Sürücünün park halindeki aracı fark etmesi için yeterli zamanı ve mesafesi olmayabilir, bu da zincirleme kazalara yol açabilecek ciddi bir risktir.

Sonuç ve Cevapların Değerlendirilmesi

• d) I, II ve III (Doğru Cevap): Görüldüğü gibi, verilen üç durumun hepsi de trafik akışını engellediği veya ciddi güvenlik riskleri oluşturduğu için park etmenin yasak olduğu yerlerdendir. Bu nedenle, tüm öncülleri içeren bu seçenek doğru cevaptır.
• a) Yalnız I: Bu seçenek yanlıştır çünkü II ve III numaralı öncüllerde belirtilen yerlerde de park etmek yasaktır. Cevap eksiktir.
• b) I ve II: Bu seçenek de yanlıştır. Geçiş yolları ve duraklar doğru olsa da, görüşün yetersiz olduğu tepe üstü ve dönemeçlerde park etme yasağını içermediği için eksiktir.
• c) II ve III: Bu seçenek de aynı şekilde yanlıştır. Duraklar ve görüşün yetersiz olduğu yerler doğru olsa da, geçiş yollarını engelleme yasağını dışarıda bıraktığı için eksik bir cevaptır.

Bu soruda, arıza yapmış bir aracı çekerken uyulması gereken önemli bir güvenlik kuralı sorgulanmaktadır. Özellikle, iki araç arasındaki bağlantının (çeki halatı, zincir vb.) ne kadar uzun olursa, diğer sürücülerin ve yayaların güvenliği için ek bir önlem alınması gerektiğini bilmeniz beklenir. Bu kural, aradaki bağlantının fark edilmeyip araya girilmesini ve olası kazaları önlemeyi amaçlar.

Doğru cevap d) 2,5 metredir. Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre, çeken ve çekilen araçlar arasındaki bağlantı bir çeki halatı veya zincir ise ve bu bağlantının uzunluğu 2,5 metreyi geçiyorsa, bağlantının tam ortasına gündüzleri kırmızı bir bez veya gece ve gündüz görülebilen kırmızı bir yansıtıcı (reflektör) asılması zorunludur. Bu işaretleme, diğer yol kullanıcılarının iki araç arasında bir bağlantı olduğunu net bir şekilde görmesini sağlar ve aradan geçmeye çalışmalarını engeller.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) 1 metre, b) 1,5 metre ve c) 2 metre: Bu uzunluklar, yönetmelikte belirtilen kritik eşik olan 2,5 metrenin altındadır. Bağlantı bu mesafelerden daha kısa olduğunda, araçlar birbirine yeterince yakın kabul edilir ve araya başka bir aracın girme riski daha düşük görülür. Bu nedenle, 2,5 metreye kadar olan bağlantılar için ek bir işaretleme zorunluluğu getirilmemiştir. Bu seçenekler, sınavda adayın doğru ve kesin bilgiyi bilip bilmediğini ölçmek için konulmuş çeldiricilerdir.

Özetle, ehliyet sınavı için unutmamanız gereken kritik rakam 2,5 metredir. Çeki halatının veya zincirinin uzunluğu bu rakamı aştığı anda, gündüz vaktinde dahi olsa, görünürlüğünü artırmak için tam ortasına kırmızı bir işaretleme yapmak yasal bir zorunluluktur. Ayrıca, bu bağlantının uzunluğunun hiçbir şekilde 5 metreyi geçemeyeceğini de ek bir bilgi olarak aklınızda tutmanız faydalı olacaktır.

Bu soruda, bir trafik görevlisinin geceleyin kullandığı ışıklı işaret çubuğuyla yaptığı belirli bir hareketin sürücüler için ne anlama geldiği sorulmaktadır. Görselde, görevlinin çubuğu vücudunun önünde geniş bir yay çizecek şekilde sağdan sola veya soldan sağa hareket ettirdiği görülmektedir. Bu işaret, özellikle görüşün azaldığı gece koşullarında sürücülerin doğru ve güvenli bir şekilde tepki vermesi için hayati önem taşır.

Doğru cevap a) Dur işareti'dir. Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre, trafik görevlisi ışıklı işaret çubuğunu vücudunun önünde veya başının üzerinde yatay ve geniş bir kavis çizecek şekilde hareket ettiriyorsa, bu hareketin muhatabı olan tüm sürücülerin durması gerektiğini belirtir. Bu işaret, görsel olarak dikkat çekici ve net bir "engel" oluşturarak sürücülere durmaları için kesin bir komut verir. Özellikle kavşaklarda veya kontrol noktalarında trafiği tamamen durdurmak için kullanılır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• b) Geç işareti: Bu seçenek yanlıştır. Trafik görevlisinin "Geç" işareti, genellikle ışıklı çubuğu yere dik bir şekilde tutup, ilerlemesini istediği yöne doğru "gel gel" yapar gibi bir hareketle verilir. Sorudaki görselde ise durdurmaya yönelik geniş bir yay çizme hareketi vardır, bu nedenle bu seçenek doğru olamaz.
• c) Yavaşlatma işareti: Bu seçenek de hatalıdır. Trafiği yavaşlatmak isteyen bir görevli, ışıklı işaret çubuğunu yere yaklaşık 45 derecelik bir açıyla tutarak yukarıdan aşağıya doğru kesik kesik sallar. Bu hareket, sürücülere hızlarını azaltmaları gerektiğini anlatır. Sorudaki hareket ise kesik kesik ve dikey değil, geniş ve yatay bir harekettir.
• d) Hızlandırma işareti: Bu seçenek yanlıştır. "Hızlan" işareti, genellikle "Geç" işaretinin daha seri ve çabuk yapılan halidir ve trafiğin akışını hızlandırmayı amaçlar. Görseldeki hareket açıkça bir durma komutu olduğu için hızlanma anlamı taşıması mantıksal olarak da mümkün değildir.

Özetle, trafik polisinin geceleyin ışıklı çubukla yaptığı geniş ve dairesel veya yay şeklindeki hareketler kesin bir durma emridir. Bu işaretleri doğru anlamak, hem kendi güvenliğiniz hem de trafikteki diğer sürücülerin güvenliği için çok önemlidir. Unutmayın ki trafik görevlisinin işaretleri, trafik ışıklarından ve levhalarından her zaman daha üstündür ve önceliklidir.

Bu soruda, size gösterilen trafik uyarı levhasının ne anlama geldiğini ve sürücüyü hangi durum için uyardığını bulmanız istenmektedir. Trafik levhaları, yoldaki tehlikeler, yasaklar veya bilgilendirmeler hakkında sürücülere önceden haber verir. Bu levha, üçgen şeklinde ve kırmızı çerçeveli olduğu için bir "Tehlike Uyarı İşareti" grubuna aittir ve sürücüyü ilerideki bir duruma karşı dikkatli olması için uyarır.

Levhanın içindeki sembolü dikkatle incelediğimizde, kalın bir dikey çizgi ve bu çizgiyi sağdan ve soldan kesen daha ince yatay bir çizgi görüyoruz. Trafik işaretlerinin evrensel dilinde, kalın çizgi her zaman ana yolu, yani üzerinde seyir halinde olduğunuz ve geçiş önceliğine sahip olduğunuz yolu temsil eder. İnce çizgi ise tali yolu, yani ana yola bağlanan ve ana yoldaki araçlara yol vermesi gereken daha az öncelikli yolu ifade eder.

Bu sembolün birleşimi, sürücüye "ileride bir ana yol-tali yol kavşağına yaklaşıyorsun" mesajını verir. Sürücü bu levhayı gördüğünde, kendisinin ana yolda olduğunu ve kavşakta geçiş üstünlüğünün kendisinde olduğunu anlar. Ancak her kavşakta olduğu gibi, tali yoldan kontrolsüz çıkabilecek araçlara karşı yine de dikkatli olmalı ve hızını azaltmalıdır. Bu nedenle, doğru cevap a) Ana yol-tali yol kavşağına seçeneğidir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu da inceleyelim:

• b) Işıklı işaret cihazına: Trafik lambalarına yaklaşıldığını bildiren levhanın içinde, kırmızı, sarı ve yeşil renkleri temsil eden üç daireli bir trafik lambası sembolü bulunur. Sorudaki işaretle ilgisi yoktur.
• c) Açılan köprüye: Açılabilen bir köprüye yaklaşıldığını bildiren tehlike uyarı levhasında, iki yana doğru açılan bir köprü figürü yer alır. Bu da sorudaki işaretten tamamen farklıdır.
• d) Havalimanına: Havalimanı veya havaalanı olduğunu bildiren levhalar genellikle mavi zeminli bilgi işaretleridir ve üzerinde bir uçak sembolü bulunur. Alçak uçuş tehlikesini bildiren uyarı levhasında ise üçgen içinde bir uçak figürü vardır. Bu seçenek de yanlıştır.

Özetle, soruda gösterilen işaret, kalın çizginin ana yolu, ince çizginin ise tali yolu temsil etmesi nedeniyle sürücünün bir ana yol-tali yol kavşağına yaklaştığını bildirmektedir. Bu bilgi, kavşaktaki geçiş hakkının kimde olduğunu anlamak için hayati öneme sahiptir.

Bu soruda, B sınıfı sürücü belgesinin hangi araçları kapsadığını ve hangilerini kapsamadığını bilmeniz test edilmektedir. Soru, B sınıfı ehliyet ile kullanılmasına izin verilmeyen aracı bulmanızı istiyor. Bu tür sorular, ehliyet sınıflarının kapsamını ezberlemenin ne kadar önemli olduğunu gösterir.

Doğru cevap c) Motosiklet seçeneğidir. Çünkü motosikletleri kullanabilmek için motorun silindir hacmine ve gücüne göre değişen A1, A2 veya A sınıfı sürücü belgelerinden birine sahip olmak gerekir. B sınıfı sürücü belgesi, temel olarak otomobil ve kamyonet gibi dört tekerlekli araçlar için verilir ve motosiklet kategorisini kapsamaz. Bu yüzden B sınıfı ehliyete sahip bir sürücü yasal olarak motosiklet kullanamaz.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) Traktör: Bu seçenek kafa karıştırıcı olabilir çünkü traktör kullanmak için normalde F sınıfı ehliyet gerekir. Ancak Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre, B sınıfı sürücü belgesi sahipleri aynı zamanda F sınıfı ehliyetin kullanabildiği lastik tekerlekli traktörleri de kullanabilirler. Bu nedenle B sınıfı ehliyet ile traktör kullanılabilir.
• b) Minibüs: Bu seçenek de dikkat edilmesi gereken bir noktadır. B sınıfı ehliyet, sürücü dahil en fazla 9 oturma yeri olan araçları (otomobil) kapsar. Minibüsler ise sürücü dahil 10 ila 17 oturma yeri olan araçlardır ve bunları kullanmak için D1 sınıfı ehliyet gereklidir. Bu durumda B sınıfı ehliyetle minibüs de kullanılamaz. Ancak, sorularda genellikle en net ve kategorik olarak farklı olan seçenek doğru kabul edilir. Motosiklet, tamamen farklı bir araç sınıfı (iki tekerlekli) ve ehliyet ailesi (A sınıfı) olduğu için bu sorunun en kesin cevabıdır.
• d) Kamyonet: B sınıfı sürücü belgesinin temel kapsamlarından biri de kamyonetlerdir. B sınıfı ehliyete sahip olanlar, azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı geçmeyen kamyonetleri yasal olarak kullanabilirler. Bu yüzden bu seçenek de yanlıştır.

Özetle, B sınıfı ehliyet otomobil, kamyonet ve traktör kullanımına izin verirken, motosiklet kullanımına izin vermez. Motosikletler, kendilerine özel A sınıfı ehliyetler gerektiren tamamen ayrı bir kategoridir. Bu nedenle sorunun doğru cevabı kesin olarak motosiklettir.

Bu soruda, yerleşim yeri içerisinde trafiğin akışı ve güvenliği için kritik öneme sahip olan kavşaklara ve bağlantı yollarına ne kadar mesafede duraklama yapmanın yasak olduğu sorulmaktadır. Bu kural, hem diğer sürücülerin görüş açısını kapatmamak hem de dönüş yapacak araçlara yeterli manevra alanı bırakmak için konulmuştur. Sorunun doğru cevabı, Karayolları Trafik Yönetmeliği'nde açıkça belirtilen mesafedir.

Doğru Cevap: a) 5 metre

Doğru cevabın 5 metre olmasının sebebi, trafik kanununda bu mesafenin standart olarak belirlenmiş olmasıdır. Kavşaklar, trafiğin kesiştiği, sürücülerin ve yayaların en dikkatli olması gereken noktalardır. Bir aracın kavşağa 5 metreden daha yakın bir mesafede duraklaması, şu tehlikelere yol açar:

• Görüşün Engellenmesi: Kavşağa yaklaşan diğer sürücülerin, kesişen yoldan gelen araçları veya karşıya geçen yayaları görmesini engeller. Bu durum, "kör nokta" oluşturarak kazalara davetiye çıkarır.
• Manevra Kabiliyetinin Azalması: Özellikle otobüs, kamyon gibi büyük araçların kavşaktan dönerken geniş bir alana ihtiyacı vardır. Köşeye çok yakın park etmiş bir araç, bu araçların dönüşünü imkansız hale getirebilir veya zorlaştırarak trafiği tehlikeye sokabilir.
• Trafik Akışının Bozulması: Kavşak giriş ve çıkışlarını daraltarak trafiğin sıkışmasına neden olur.

Bu nedenlerle, hem sürücülerin hem de yayaların güvenliğini sağlamak amacıyla yerleşim yeri içinde kavşaklara, bağlantı yollarına ve yaya geçitlerine 5 metre mesafe içinde duraklamak kesinlikle yasaktır.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

Diğer seçenekler olan 20, 30 ve 50 metre, bu özel durum için yanlış mesafelerdir ve sınavda kafa karıştırmak amacıyla verilmiştir. Trafik kurallarında farklı durumlar için farklı mesafe kuralları bulunur. Örneğin, demiryolu geçitlerine veya tepe üstü gibi görüşün yetersiz olduğu yerlere yaklaşırken farklı kurallar geçerli olabilir. Ancak soru özel olarak "yerleşim yeri içindeki kavşaklar" için sorulduğundan, bu mesafeler doğru değildir.

Unutulmamalıdır ki, bu 5 metrelik kural sadece duraklamak için değil, aynı zamanda park etmek için de geçerlidir. Duraklama, yolcu indirip bindirmek veya kısa süreli yük alıp boşaltmak gibi 5 dakikayı geçmeyen beklemelerdir. Park etme ise aracın 5 dakikadan daha uzun süre bırakılmasıdır. Her iki durumda da kavşağa 5 metreden daha yakın durulamaz.

Bu soruda, sürücülere yolun ilerisindeki bir tehlikeyi bildiren uyarı işaretlerinden hangisinin "gevşek malzemeli zemin" anlamına geldiği sorulmaktadır. Bu işaret, sürücünün hem kendi aracının yol tutuşu hem de diğer araçlar için potansiyel bir risk konusunda hazırlıklı olmasını sağlar. Tehlike uyarı işaretlerini doğru tanımak, güvenli bir sürüş için temel gerekliliklerden biridir.

Doğru cevap C seçeneğidir. Bu trafik levhası, yolda gevşek durumda bulunan çakıl, mıcır gibi malzemelerin olduğunu ve araçların tekerleklerinden bu malzemelerin sıçrayabileceğini belirtir. Levhadaki görsel, bir lastiğin yoldaki küçük parçacıkları arkaya doğru fırlattığını açıkça tasvir eder. Bu tür bir yola giren sürücülerin, öndeki araçtan taş sıçrama riskine karşı takip mesafesini artırmaları ve ani manevralardan kaçınmaları önemlidir.

Şimdi diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• A seçeneğindeki işaret: Bu işaret, “Kaygan Yol” levhasıdır. Genellikle yağmur, kar, buzlanma veya yola dökülen maddeler nedeniyle yol yüzeyinin kayganlaştığını bildirir. Sürücüyü, fren mesafesinin uzayabileceği ve direksiyon hakimiyetinin zorlaşabileceği konusunda uyarır. Gevşek malzeme ile değil, yüzeyin kayganlığı ile ilgilidir.


• B seçeneğindeki işaret: Bu işaret, “Gevşek Şev” veya halk arasında bilinen adıyla “Taş Düşebilir” levhasıdır. Yol kenarındaki yamaçlardan veya dağlık araziden yola taş, kaya veya toprak parçalarının düşme tehlikesi olduğunu gösterir. Tehlike yolun yüzeyinden değil, yolun dışından (yamaçtan) kaynaklanır.


• D seçeneğindeki işaret: Bu işaret, “Kasisli Yol” veya "Bozuk Sathi" anlamına gelir. Yolda hız kesici bir tümsek (kasis) veya yol yapısında genel bir bozukluk, engebe olduğunu bildirir. Bu işaret, yolun *üzerindeki* malzemeyi değil, yolun *kendisindeki* yapısal bir durumu ifade eder.

Özetle, soruda istenen "gevşek malzemeli zemin" uyarısı, tekerleklerden taş ve çakıl sıçradığını gösteren C seçeneğindeki levha ile doğru bir şekilde ifade edilmektedir. Bu işareti gördüğünüzde hızınızı düşürmeli ve öndeki araçla aranızdaki mesafeyi korumaya özen göstermelisiniz.

Bu soruda, size bir trafik işaret levhası gösterilmiş ve bu levhanın ne anlama geldiği sorulmuştur. Trafik işaretlerini doğru tanımak, hem sınavda başarılı olmak hem de trafikte güvenli bir şekilde araç kullanmak için çok önemlidir. Bu işaret, kavşaklardaki geçiş üstünlüğünü düzenleyen en temel levhalardan biridir.

Doğru cevap a) Yol ver seçeneğidir. Resimde gördüğünüz ters üçgen şeklindeki bu levha, "Yol Ver" işaretidir. Bu levha, sürücünün tali bir yoldan ana yola yaklaştığını belirtir. Sürücü bu levhayı gördüğünde hızını azaltmalı, ana yoldan gelen araç olup olmadığını kontrol etmeli ve ana yoldaki araçlara geçiş hakkını tanımalıdır. Gerekli durumlarda, ana yol boşalana kadar durup beklemesi zorunludur.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• b) İleri mecburi yön: Bu işaret, mavi zemin üzerine beyaz bir ok şeklinde olan yuvarlak bir levhadır. Sürücüye sadece ileri yönde hareket etme zorunluluğu olduğunu bildirir. Şekil ve anlam olarak sorudaki işaretten tamamen farklıdır.
• c) Girişi olmayan yol: Bu işaret, kırmızı zemin üzerinde beyaz ve yatay kalın bir çizgi bulunan yuvarlak bir levhadır. Bir sokağın veya yolun ters yön olduğunu ve o yola girilmesinin yasak olduğunu belirtir. Bu da sorudaki işaretle ilgisizdir.
• d) Taşıt trafiğine kapalı yol: Bu işaret, genellikle beyaz zeminli ve kırmızı çerçeveli yuvarlak bir levhadır ve ortası boştur. Bu yolun motorlu taşıtların girişine kapalı olduğunu ifade eder. Anlamı ve şekli, sorudaki "Yol Ver" levhasından farklıdır.

Özetle, soruda gösterilen ters üçgen şeklindeki levha her zaman "Yol Ver" anlamına gelir. Bu işareti gördüğünüzde, kontrolsüz bir kavşağa yaklaştığınızı ve geçiş önceliğinin ana yoldaki diğer araçlarda olduğunu unutmamanız gerekir. Bu kurala uymak, olası kazaları önlemek için hayati önem taşır.

Bu soruda, Türkiye'deki ticari araçlar için zorunlu kış lastiği uygulamasının hangi tarihler arasında geçerli olduğu sorulmaktadır. Bu kural, özellikle kış aylarında hava koşullarının ağırlaşmasıyla artan trafik kazalarını önlemek ve yol güvenliğini sağlamak amacıyla getirilmiştir. Sorunun doğru cevabı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenen resmi yönetmeliğe dayanmaktadır.

Doğru cevap d) 1 Aralık - 1 Nisan seçeneğidir. Türkiye'de şehirler arası karayollarında yolcu ve eşya taşıyan ticari araçlar için her yıl 1 Aralık ile takip eden yılın 1 Nisan tarihleri arasında kış lastiği kullanma zorunluluğu vardır. Bu tarihler, ülke genelinde kış şartlarının en yoğun yaşandığı, sıcaklıkların düştüğü, kar ve buzlanma riskinin en yüksek olduğu dönemi kapsayacak şekilde belirlenmiştir. Bu uygulama, araçların yol tutuşunu artırarak kayma ve kaza riskini önemli ölçüde azaltır.

Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta daha vardır. Belirtilen 1 Aralık - 1 Nisan tarihleri standart uygulama olmakla birlikte, illerin valilikleri, kendi bölgelerindeki hava ve iklim koşullarına göre bu süreyi değiştirme yetkisine sahiptir. Örneğin, kışın çok sert geçtiği bir ilde valilik kararıyla kış lastiği zorunluluğu daha erken bir tarihte başlatılabilir veya daha geç bir tarihte bitirilebilir. Ancak ehliyet sınavında genel ve resmi yönetmelik tarihi sorulduğu için doğru cevap her zaman 1 Aralık - 1 Nisan'dır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) 1 Eylül - 1 Ocak: Bu tarih aralığı yanlıştır, çünkü Eylül ayı Türkiye'nin büyük bir bölümünde hala sonbahar mevsimidir ve kış koşulları henüz başlamamıştır. Ayrıca bu aralık, kışın en çetin geçebileceği Şubat ve Mart aylarını kapsamamaktadır.
• b) 1 Ekim - 1 Şubat: Ekim ayı da kış lastiği zorunluluğu için genellikle erken bir tarihtir. Bu seçenek, kış şartlarının devam edebileceği Mart ayını dışarıda bıraktığı için eksik ve yanlıştır.
• c) 1 Kasım - 1 Mart: Bu seçenek doğru cevaba en yakın olanıdır ancak yine de yanlıştır. Yönetmelik, Mart ayının tamamında ve Nisan başında da hava koşullarının tehlikeli olabileceğini göz önünde bulundurarak zorunluluğu 1 Nisan'a kadar uzatmıştır. Bu nedenle 1 Mart'ta sona ermez.

Özetle, ehliyet sınavında bu soruyla karşılaştığınızda unutmamanız gereken resmi tarih aralığı 1 Aralık - 1 Nisan'dır. Bu bilgi, hem sınavdaki başarınız hem de ileride sorumlu bir sürücü olarak trafik güvenliğine katkıda bulunmanız açısından kritik öneme sahiptir.

Bu soruda, trafiğin yoğun olduğu kavşaklarda akışı düzenlemek için kullanılan özel bir yol bölümünün tanımı sorulmaktadır. Sorunun kökünde dört önemli ipucu bulunmaktadır: 1) Kavşak yakınında olması, 2) Taşıt yollarını birbirine bağlaması, 3) Kavşak alanının dışında kalması ve 4) Tek yönlü trafiğe ayrılmış olması. Bu özellikler, doğru cevabı bulmamız için bize yol gösterecektir.

Doğru cevap d) Bağlantı yolu'dur. Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre bağlantı yolu, tam olarak soruda tarif edilen yapıdır. Bu yolların temel amacı, farklı yönlere gidecek araçları kavşaktaki ana trafik akışından ayırarak, trafiğin sıkışmasını önlemek ve güvenliği artırmaktır. Özellikle büyük kavşaklarda, otoyol giriş ve çıkışlarında veya farklı seviyelerdeki yolları birleştiren yonca yaprağı kavşaklarda bu yolları sıkça görürüz.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) Banket: Banket, taşıt yolu kenarında, yolun kaplaması dışında kalan ve genellikle çakıl veya stabilize malzemeden yapılan kısımdır. Acil durumlarda araçların durması veya yayaların yürümesi için kullanılır. Yolları birbirine bağlama gibi bir işlevi yoktur, bu nedenle bu cevap yanlıştır.
• b) Ana yol: Ana yol, üzerindeki trafiğin, kesiştiği diğer yollardaki trafiğe göre geçiş önceliğine sahip olduğu yoldur. Bağlantı yolları genellikle bir ana yola bağlanır veya bir ana yoldan ayrılır, ancak bağlantı yolunun kendisi ana yol değildir. Soru, ana yolun tanımını değil, ona bağlanan bir parçayı sormaktadır.
• c) Geçiş yolu: Geçiş yolu, araçların bir mülke (örneğin bir benzin istasyonu, bir otopark veya bir evin garajı) girip çıkması için yapılmış özel yoldur. İki kamuya açık karayolunu birbirine bağlamaz, bir karayolunu özel bir mülke bağlar. Bu tanım, sorudaki "kara yolu taşıt yollarının birbirine bağlanması" ifadesiyle uyuşmamaktadır.

Özetle, soru bir kavşakta yolları birbirine bağlayan, tek yönlü ve kavşak alanının dışında kalan yolu sormaktadır. Bu tanım, trafiği rahatlatmak için kullanılan bağlantı yolu kavramını eksiksiz bir şekilde karşılamaktadır. Diğer şıklar ise yolun farklı bölümlerini veya farklı yol türlerini ifade ettiği için yanlıştır.

Bu soruda, trafikte güvenliği ve düzeni sağlamak amacıyla konulmuş özel bir park yasağı kuralı test edilmektedir. Soru, özellikle yaya ve araç trafiğinin yoğun olduğu, acil durum erişiminin kritik olabileceği okul ve hastane gibi kamu binalarının giriş kapılarına ne kadar mesafede park yasağı olduğunu bilmenizi ölçmeyi amaçlar. Bu kural, bu tür binalara erişimin her zaman açık ve engelsiz kalmasını sağlamak için hayati öneme sahiptir.

Doğru cevap a) 5 metredir. Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre, kamunun yararlandığı okul, hastane, sağlık ocağı, kütüphane gibi binaların giriş ve çıkış kapılarının her iki tarafına 5 metrelik mesafe içinde park yapmak kesinlikle yasaktır. Bu kuralın temel amacı, acil durum araçlarının (ambulans, itfaiye vb.) giriş ve çıkışını engellememek, yayaların (özellikle öğrenciler ve hastalar) güvenli bir şekilde binaya ulaşımını sağlamak ve kapı önündeki görüş açısını daima açık tutmaktır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• b) 10 metre, c) 15 metre, d) 20 metre: Bu mesafeler, farklı park yasakları için geçerli olsalar da okul ve hastane kapıları için doğru değildir. Özellikle 15 metre seçeneği, en güçlü çeldiricidir çünkü bu mesafe, kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının (otobüs, dolmuş vb.) duraklarını belirten levhalara her iki yönden uygulanması gereken park yasağı mesafesidir. Sınava hazırlanan adaylar sıkça bu iki kuralı birbirine karıştırır. 10 ve 20 metre ise bu bağlamda standart bir yasak mesafesi değildir.

Sınav için akılda kalması gereken en önemli park yasağı mesafelerinden bazıları şunlardır:

1. Okul, hastane gibi kamu binalarının giriş ve çıkış kapılarına: 5 metre
2. Kavşaklara, tünellere, köprülere ve bağlantı yollarına yerleşim yerleri içinde: 5 metre
3. Yaya ve okul geçitlerine: 5 metre
4. Yangın musluklarına her iki yönden: 5 metre
5. Yolcu taşıtı durak levhalarına her iki yönden: 15 metre

Bu kuralları bilmek, sadece sınavda başarılı olmanızı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda trafikte sorumlu ve bilinçli bir sürücü olmanıza yardımcı olur. Unutmayın ki bu mesafeler, trafikteki herkesin can ve mal güvenliğini korumak için belirlenmiştir.

Bu soruda, eğimsiz ve dar bir yolda karşılaşan iki farklı araç türü arasındaki geçiş önceliği kuralı sorgulanmaktadır. Görselde bir otomobil (1 numara) ve bir minibüs (2 numara) bulunmaktadır. Yolun dar olması sebebiyle iki aracın aynı anda geçmesi mümkün değildir, bu nedenle sürücülerden birinin diğerine yol vermesi gerekmektedir.

Doğru cevap b) 1 numaralı araca yol vermeli seçeneğidir. Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre, eğimsiz (düz) ve dar yollarda karşılaşan farklı cins araçlar için bir geçiş üstünlüğü sıralaması vardır. Bu sıralamaya göre, manevra kabiliyeti daha düşük olan veya daha büyük olan araç, daha küçük ve daha kolay manevra yapabilen araca yol vermek zorundadır. Bu kural, trafiğin akıcılığını ve güvenliğini sağlamayı amaçlar.

Geçiş üstünlüğü sıralaması şu şekildedir: Aksini gösteren bir işaret yoksa, bu tür yollarda otomobil, minibüs, kamyonet, otobüs, kamyon, arazi taşıtı, lastik tekerlekli traktör ve iş makinesi sırasıyla birbirine yol verir. Sorudaki araçlar otomobil ve minibüstür. Bu sıralamada otomobil, minibüsten önce geldiği için geçiş önceliği otomobile aittir. Bu nedenle, 2 numaralı minibüs sürücüsü, 1 numaralı otomobilin geçmesini beklemelidir.

• a) U dönüşü yapmalı: Bu seçenek yanlıştır. Karşılaşma durumunda U dönüşü yapmak hem gereksiz hem de tehlikeli bir manevradır. Trafik kuralı, sadece bir aracın diğerine yol vermesini gerektirir, tamamen geri dönmesini değil.
• c) İlk geçiş hakkını kendisi kullanmalı: Bu seçenek yanlıştır çünkü trafik kurallarına göre geçiş hakkı 1 numaralı otomobildedir. Minibüs sürücüsü bu hakkı kendisi kullanmaya çalışırsa kural ihlali yapmış olur ve kazaya sebebiyet verebilir.
• d) 1 numaralı aracın sürücüsünü ikaz edip durdurmalı: Bu seçenek de yanlıştır. Hatalı olan veya yol vermesi gereken taraf 2 numaralı minibüstür. Kurallara uygun davranan 1 numaralı aracın sürücüsünü ikaz etmek veya durdurmaya çalışmak, hem gereksiz bir gerginliğe yol açar hem de trafik kurallarına aykırıdır.

Özetle, eğimsiz ve dar yollarda karşılaşma anında, araçların cinsine göre belirlenmiş geçiş sıralaması kuralı uygulanır. Bu kurala göre minibüs, otomobile yol vermekle yükümlüdür. Bu nedenle 2 numaralı araç sürücüsünün yapması gereken doğru hareket, 1 numaralı aracın geçişini beklemektir.

Bu soruda, Türkiye'de bir trafik kazası olduğunda, olay yerine gelecek ambulansları, hastane süreçlerini ve genel olarak tüm ilk ve acil yardım hizmetlerini hangi kurumun planladığı ve yürüttüğü sorulmaktadır. Kısacası, kazazedelere yapılacak tıbbi müdahalenin sorumlusunun kim olduğu ve bu organizasyonu hangi bakanlığın üstlendiği bilinmesi istenmektedir. Bu, ehliyet sınavında sürücü adaylarının bilmesi gereken temel bir bilgidir.

Doğru cevap A seçeneğindeki Sağlık Bakanlığı'dır. Çünkü Türkiye'de insan sağlığı ile ilgili tüm hizmetlerin planlanması, denetlenmesi ve yürütülmesinden sorumlu olan ana kurum Sağlık Bakanlığı'dır. Trafik kazalarında verilen ilk ve acil yardım hizmetleri de doğrudan bir sağlık hizmeti olduğu için bu görev Sağlık Bakanlığı'na aittir. 112 Acil Çağrı Merkezleri, ambulanslar ve hastaneler bu bakanlığa bağlı olarak çalışır ve kaza anında müdahale eder.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu anlamak, konuyu daha iyi kavramanıza yardımcı olacaktır. Her kurumun kendine ait farklı bir görev alanı vardır ve bu alanları bilmek, benzer sorularda doğru cevabı bulmanızı kolaylaştırır. Şimdi diğer bakanlıkların görevlerini ve neden bu soru için yanlış cevap olduklarını inceleyelim:

• Adalet Bakanlığı: Bu bakanlık, kazanın hukuki boyutuyla ilgilenir. Kazaya karışanların kusur durumlarının tespiti, mahkeme süreçleri ve cezai yaptırımlar Adalet Bakanlığı'nın görev alanına girer. Ancak yaralılara tıbbi müdahalede bulunmak veya acil yardım hizmeti planlamak gibi bir görevi yoktur.
• Karayolları Genel Müdürlüğü: Bu kurumun görevi, yolların yapımı, bakımı, onarımı ve trafik işaretlemelerini sağlamaktır. Yani yolun fiziki durumu ile ilgilenir. Kaza sonrası yolun trafiğe açılması veya hasar gören yolun onarımı gibi işleri yapar, fakat kazazedelere acil sağlık hizmeti sunmaz.
• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı: Bu bakanlığın görevi, ülkenin sanayi ve teknoloji politikalarını belirlemektir. Araçların teknik standartları veya muayeneleri gibi konularla dolaylı olarak ilgili olabilir, ancak kaza anında acil yardım hizmeti sunmakla hiçbir ilgisi yoktur.

Özetle, soruda geçen "ilk ve acil yardım hizmetleri" ifadesi, doğrudan sağlık ve tıp alanını işaret etmektedir. Bu nedenle, bu hizmetlerden sorumlu olan kurum da Sağlık Bakanlığı'dır. Sınavda bu tür bir soruyla karşılaştığınızda, kurumların temel görev alanlarını düşünerek kolayca doğru cevabı bulabilirsiniz.

Bu soruda, sürücülerin yerleşim birimleri dışındaki yollarda, gece seyahat ederken uzağı gösteren ışıkları (genellikle "uzun farlar" olarak bilinir) hangi durumda yakmalarının mecburi olduğu sorulmaktadır. Uzağı gösteren ışıkların temel amacı, aydınlatmanın olmadığı veya yetersiz olduğu yollarda sürücünün görüş mesafesini en üst düzeye çıkarmaktır. Bu temel bilgiyi aklımızda tutarak seçenekleri inceleyelim.

Doğru Cevap: d) Yeterince aydınlatılmamış tünellere girerken

Bu seçeneğin doğru olmasının sebebi, tünellerin kendine has tehlikeler barındırmasıdır. Yeterince aydınlatılmamış bir tünele girildiğinde, sürücünün gözü anlık bir karanlığa alışmakta zorlanır ve görüş mesafesi aniden sıfıra düşebilir. Tünel içindeki olası bir engeli, virajı veya duran bir aracı önceden fark edebilmek için görüş mesafesini anında ve en uzağa taşıyacak olan uzağı gösteren ışıkların yakılması, can ve mal güvenliği için bir mecburiyettir. Bu durum, Karayolları Trafik Yönetmeliği'nde de açıkça belirtilmiştir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu anlamak, trafik kurallarını daha iyi kavramanıza yardımcı olacaktır. Bu durumlar, uzağı gösteren ışıkların yakılmasının yasak olduğu veya gerekmediği anlardır.

• a) Karşılaşmalarda: Karşı yönden bir araç gelirken uzağı gösteren ışıkların yakılması kesinlikle yasaktır. Uzun farlar, karşıdaki sürücünün gözünü kamaştırarak geçici körlüğe sebep olur ve bu durum çok tehlikeli kazalara yol açabilir. Bu yüzden, karşıdan bir araç geldiğinde derhal yakını gösteren ışıklara (kısa farlara) geçmek zorunludur.
• b) Öndeki araç yakından izlenirken: Bir aracı takip ederken uzağı gösteren ışıkları yakmak da yanlıştır. Yaktığınız uzun farlar, öndeki aracın dikiz aynasından ve yan aynalarından yansıyarak sürücünün gözünü alır ve dikkatini dağıtır. Bu durum, hem öndeki sürücü için tehlikelidir hem de bir trafik kuralı ihlalidir. Bu durumda da yakını gösteren ışıklar kullanılmalıdır.
• c) Aydınlatmanın yeterli olduğu kesimlerde: Yolun aydınlatması (sokak lambaları vb.) yeterliyse ve görüş mesafesi zaten iyiyse, uzağı gösteren ışıkları yakmaya gerek yoktur. Bu tür durumlarda yakını gösteren ışıklar hem yeterli görüşü sağlar hem de diğer sürücüleri gereksiz yere rahatsız etmemiş olur. Uzun farların amacı, aydınlatılmamış yolu aydınlatmaktır.

Özetle, uzağı gösteren ışıklar sadece görüşün çok kısıtlı olduğu, çevrede başka sürücüleri tehlikeye atmayacak ve yolu daha ileriden görmenin hayati önem taşıdığı durumlarda kullanılır. Yeterince aydınlatılmamış bir tünel, bu şartların hepsini karşılayan ve uzun far kullanımını mecburi kılan en tipik örnektir.

Bu soruda, bir aracın yasal olarak trafiğe çıkabilmesi için hangi temel ve resmi işlemin zorunlu olduğu sorgulanmaktadır. Yani, bir otomobilin veya herhangi bir motorlu taşıtın "mevzuata uygun" sayılmasını sağlayan en temel resmi işlem hangisidir diye düşünebiliriz. Bu işlem, aracın devlet nezdinde tanınmasını ve kimlik kazanmasını sağlayan adımdır.

Doğru cevap d) Kayıt ve tescilinin onaylanması seçeneğidir. Bir aracın yasal olarak trafiğe çıkabilmesi için öncelikle devletin resmi kayıtlarına girmesi gerekir. Bu işleme "tescil" denir. Tescil işlemi tamamlandığında araca bir plaka tahsis edilir ve adına bir "Araç Tescil Belgesi" (ruhsat) düzenlenir. Bu belge, aracın kimliğidir ve onun yasal olarak trafiğe çıkma hakkı kazandığını gösteren en temel kanıttır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Araç üzerinde keyfi değişiklik yapılması: Bu seçenek yanlıştır çünkü araç üzerinde yapılan onaylanmamış ve keyfi değişiklikler (modifikasyon), aracın mevzuata uygunluğunu bozabilir. Örneğin, standart dışı egzoz takmak veya aydınlatma sistemini değiştirmek, aracın muayeneden geçememesine ve trafikten men edilmesine neden olabilir. Bu durum, uygunluğu göstermek yerine uygunsuzluğa yol açar.
• b) Periyodik bakım kartının doldurulması: Bu seçenek de hatalıdır. Periyodik bakım, aracın mekanik sağlığı ve güvenliği için son derece önemlidir ancak özel servisler tarafından yapılan bir işlemdir ve bakım kartı resmi bir belge niteliği taşımaz. Devlet, aracın trafiğe uygunluğunu periyodik bakım kartına bakarak değil, zorunlu olan periyodik araç muayenesine (TÜVTÜRK muayenesi) bakarak denetler.
• c) Muayenesinin yaptırılmamış olması: Bu ifade, mevzuata uygunluğun tam tersi bir durumu belirtir. Trafiğe çıkan araçların belirli periyotlarla (genellikle 2 yılda bir) fenni muayenesinin yapılması yasal bir zorunluluktur. Muayenesi olmayan bir araç, mevzuata aykırı kabul edilir ve trafiğe çıkması yasaktır. Dolayısıyla bu seçenek kesinlikle yanlıştır.

Özetle, bir aracın trafiğe çıkmasının ilk ve en temel yasal adımı, devlet tarafından kayıt altına alınması, yani tescil edilmesidir. Tescil olmadan bir araç yasal olarak var sayılmaz ve trafiğe çıkamaz. Diğer işlemler (bakım, muayene gibi) tescil edilmiş bir aracın trafikte kalmaya devam edebilmesi için gereken sonraki adımlardır.

Bu soruda, Türkiye'deki trafik kurallarına göre bir motosikletin periyodik araç muayene sıklığı sorgulanmaktadır. Sorunun kilit noktası, muayenenin "ilk 3 yaş sonunda" yani ilk muayenesi yapıldıktan sonraki periyodu sormasıdır. Bu, sıfır bir aracın ilk muayenesi ile sonraki rutin muayeneleri arasındaki farkı bilmeyi gerektirir.

Doğru Cevap: c) 2

Türkiye'deki Karayolları Trafik Kanunu'na göre, hususi (özel) olarak kullanılan motosikletler ve otomobiller için muayene periyotları iki aşamalıdır. Araç sıfır kilometre olarak trafiğe çıktığında, ilk muayenesi 3. yaşının sonunda yapılır. Bu ilk muayene tamamlandıktan sonra ise araç, artık her 2 yılda bir periyodik olarak muayeneye girmek zorundadır. Soru, ilk 3 yıl geçtikten sonraki süreyi sorduğu için doğru cevap "2 yıl" olmalıdır.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

• d) 1: Bu seçenek yanlıştır çünkü her yıl muayene zorunluluğu, ticari amaçla kullanılan araçlar için geçerlidir. Örneğin, taksiler, kamyonlar, otobüsler ve ticari olarak kayıtlı diğer motorlu taşıtlar, ilk bir yaşın sonundan itibaren her yıl muayeneye girmek zorundadır. Motosiklet hususi (özel) kullanımda olduğu için bu kurala tabi değildir.
• b) 3: Bu seçenek, sorudaki en yaygın çeldiricilerden biridir. 3 yıllık süre, sadece sıfır bir motosikletin veya otomobilin ilk muayenesine kadar geçen süreyi ifade eder. Soru, bu ilk 3 yıl bittikten *sonraki* periyodu sorduğu için bu cevap yanlıştır. Eğer soru "Sıfır bir motosikletin ilk muayenesi kaç yıl sonra yapılır?" şeklinde olsaydı, o zaman doğru cevap 3 olurdu.
• a) 4: Bu seçenek tamamen yanlıştır. Türkiye'deki mevcut trafik mevzuatında hiçbir araç türü için 4 yılda bir yapılan periyodik bir muayene süresi bulunmamaktadır. Bu nedenle bu şık, kafa karıştırmak amacıyla eklenmiş bir seçenektir.

Özetle:

Ehliyet sınavında bu tür sorularla karşılaştığınızda unutmamanız gereken temel kural şudur:

1. Sıfır Hususi Motosiklet/Otomobil: İlk muayene 3. yaşın sonunda yapılır.
2. Sonraki Tüm Muayeneler: Bu ilk muayeneden sonra her 2 yılda bir yapılır.

Bu nedenle, "ilk 3 yaş sonunda" ifadesinden sonraki periyot her zaman 2 yıldır.

Bu soruda, bölünmüş bir yolda (yani gidiş ve geliş yönlerinin birbirinden fiziksel bir ayırıcı ile ayrıldığı yollarda) bir araç tarafından geçilirken, geçilen aracın sürücüsü olarak sizin yasal ve güvenli bir şekilde ne yapmanız gerektiği sorgulanmaktadır. Trafikte güvenliğin temelinin öngörülebilirlik ve diğer sürücülere yardımcı olmak olduğunu unutmamak gerekir. Bu kural, sollama manevrasının emniyetli bir şekilde tamamlanabilmesi için kritik öneme sahiptir.

Doğru Cevap: d) Bulunduğu şeridi izlemek ve hızını artırmamak

Bu seçeneğin doğru olmasının iki temel sebebi vardır. Birincisi, bulunduğunuz şeridi izlemek, sizi sollayan sürücü için bir istikrar ve öngörülebilirlik sağlar. Sizi geçmeye karar veren sürücü, sizin mevcut konumunuza ve hızınıza göre bir plan yapmıştır. Şeridinizi ani bir şekilde değiştirmeniz, bu planı bozarak ciddi bir kaza riski yaratabilir. Bu yüzden en güvenli davranış, manevra bitene kadar şeridinizde sabit kalmaktır.

İkinci kısım olan hızını artırmamak ise Karayolları Trafik Kanunu'nda açıkça belirtilmiş bir zorunluluktur. Geçilmekte olan bir sürücünün hızını artırması, sollama mesafesini ve süresini tehlikeli bir şekilde uzatır. Bu durum, sollayan aracı daha uzun süre yan şeritte kalmaya zorlar ve olası bir tehlike anında manevra alanını daraltır. Hatta güvenliği artırmak için hızınızı sabit tutmanız veya gerekiyorsa hafifçe azaltmanız, sollama işlemini kolaylaştıracaktır.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Sağ şeride geçmek: Eğer zaten en sağ şeritteyseniz bu mümkün değildir. Sol şeritteyseniz ve sağ şeride geçmek güvenliyse bu bir nezaket kuralı olabilir, ancak bu bir zorunluluk değildir. Soruda "ne yapmak zorundadır?" denilmektedir. Öncelikli ve zorunlu olan kural, şeridi korumak ve hızı artırmamaktır; gereksiz şerit değiştirmek değil.
• b) Sığınma cebine girmek: Sığınma cepleri, arıza veya acil durumlar gibi zorunlu hallerde duraklamak için yapılmıştır. Normal bir sollama manevrasını kolaylaştırmak için sığınma cebine girilmez. Bu, hem trafik akışını bozan hem de sığınma cebinin amacına aykırı, hatalı bir davranıştır.
• c) Önündeki aracı geçmek: Bu, yapılabilecek en tehlikeli hareketlerden biridir. Arkadan gelen bir araç sizi sollamaya çalışırken sizin de önünüzdeki aracı sollamaya kalkmanız, "sollamaya karşılık verme" olarak kabul edilir ve kazaya davetiye çıkarır. Bu durum, hem sizi sollayan aracı hem de kendinizi büyük bir riske atar ve kesinlikle yasaktır.

Özetle, trafikte geçilmekte olan sürücünün temel görevi, geçiş manevrasını yapan sürücüye zorluk çıkarmamak ve manevranın en güvenli şekilde tamamlanmasına yardımcı olmaktır. Bunun en temel yolu da kendi şeridinizde kalarak hızınızı artırmamaktır.

Bu soruda, yollarda sıkça karşılaştığımız devamlı (kesiksiz) yol çizgisinin ne anlama geldiği ve sürücülere hangi kuralı bildirdiği sorulmaktadır. Bu çizgi, trafik güvenliğini sağlamak için konulmuş en temel ve önemli işaretlerden biridir. Sürücülerin bu çizginin anlamını bilmesi, hem kendi güvenlikleri hem de diğer sürücülerin güvenliği için hayati önem taşır.

Doğru Cevap: a) Öndeki araçların geçilemeyeceğini

Devamlı yol çizgisi, şerit değiştirmenin yasak olduğunu belirtir. Bu yasağın en temel sebebi ise sollama yapmanın, yani öndeki aracı geçmenin tehlikeli olduğu bir yol kesimine girildiğini bildirmesidir. Genellikle görüş mesafesinin kısıtlı olduğu tepe üstleri, virajlar, tünel girişleri gibi yerlerde bu çizgi kullanılır. Bu nedenle, bu çizgiyi gördüğünüzde şeridinizde kalmalı ve kesinlikle sollama yapmamalısınız.

Diğer Seçeneklerin Neden Yanlış Olduğunun Açıklaması:

• b) Hiçbir sebeple durulamayacağını: Bu seçenek yanlıştır. Devamlı yol çizgisi, durma veya duraklama kurallarını belirlemez. Durma ve duraklama yasakları farklı trafik işaretleri (örneğin "Duraklamak Yasaktır" levhası) veya özel durumlar (otoyol, köprü üstü vb.) ile belirtilir. Acil bir durumda veya trafiğin gerektirdiği bir nedenle durmanız gerekebilir; devamlı çizgi bunu engellemez.
• c) Sağ şeritten gidilemeyeceğini: Bu seçenek de hatalıdır. Türkiye'de trafik sağdan akar ve sağ şerit, normal seyrin yapıldığı şerittir. Fotoğrafta da görüldüğü gibi araçlar zaten sağ şeritten ilerlemektedir. Bu çizgi, sağ şeridin kullanılamayacağı anlamına gelmez; sadece bu şeritten sol şeride geçişin yasak olduğunu ifade eder.
• d) Karşı şeride geçilebileceğini: Bu seçenek, devamlı çizginin anlamının tam tersidir ve son derece tehlikeli bir durumu ifade eder. Devamlı çizginin temel amacı, şerit değiştirmenin ve özellikle karşı şeride geçmenin kesinlikle yasak ve tehlikeli olduğunu bildirmektir. Bu kurala uymamak, kafa kafaya çarpışma gibi çok ciddi kazalara yol açabilir.

Özetle, yolda tek veya çift devamlı beyaz çizgi gördüğünüzde, bu çizgiyi bir duvar gibi düşünmelisiniz. Bu "duvarı" aşarak şerit değiştirmek, özellikle de sollama yapmak kesinlikle yasaktır.

Bu soruda, trafikte en sık yapılan manevralardan biri olan şerit değiştirme işleminin en temel güvenlik kuralı sorgulanmaktadır. Soru, 1 numaralı araç sürücüsünün, sol şeride geçme niyetini sinyal ile belirtmeden *hemen önce* atması gereken zorunlu adımı sormaktadır. Bu, güvenli sürüşün temelini oluşturan bir bilgi olduğu için ehliyet sınavlarında sıkça karşınıza çıkabilir.

Doğru Cevap: c) İç ve dış aynalardan trafik durumunu kontrol etmeli

Bu seçeneğin doğru olmasının sebebi, güvenli bir sürüşün ilk kuralının çevrenin farkında olmak ve durumu kontrol altına almaktır. Bir sürücü, şerit değiştirmek gibi önemli bir manevra yapmaya karar verdiğinde, ilk olarak geçmek istediği şeridin güvenli olup olmadığını anlamalıdır. Bu da ancak iç dikiz aynası ve geçilecek yöndeki (bu soruda sol) dış ayna kullanılarak yapılabilir. Aynalar, arkadan gelen araçların varlığını, hızlarını ve mesafelerini anlamamızı sağlar.

Bu kontrolü yapmadan sinyal vermek veya direksiyonu kırmak, "kör nokta" olarak adlandırılan ve aynalardan görülemeyen alandaki bir araca çarpma riskini doğurur. Bu nedenle, her türlü şerit değiştirme manevrasının ilk adımı, istisnasız bir şekilde aynaların kontrol edilmesidir. Sinyal, ancak bu kontrol yapıldıktan ve geçişin güvenli olduğuna karar verildikten sonra, diğer sürücüleri niyetimizden haberdar etmek için verilir.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

• a) Uzun hüzmeli farları yakarak seyretmeli: Bu seçenek kesinlikle yanlıştır. Uzun hüzmeli farlar, aydınlatmanın yetersiz olduğu yollarda ileriyi görmek amacıyla kullanılır. Diğer araçların olduğu bir ortamda uzun farları yakmak, sürücülerin gözünü kamaştırarak tehlikeli durumlara yol açar ve bir şerit değiştirme sinyali değildir.
• b) 2 numaralı taşıtın geç işaretini beklemeli: Bu seçenek de yanlıştır. Trafik kurallarına göre, şerit değiştirme sorumluluğu tamamen manevrayı yapan sürücüye aittir. Başka bir sürücünün size el, kol veya selektör ile "geç işareti" vermesini beklemek güvenilir bir yöntem değildir ve trafik akışında tehlikeli belirsizliklere yol açar.
• d) 2 numaralı taşıta takip mesafesinden daha fazla yaklaşmalı: Bu seçenek, güvenli sürüş mantığına tamamen terstir. Şerit değiştirirken, hem önümüzdeki hem de yan şeritteki araçlarla olan güvenli takip mesafesini korumak esastır. Diğer araca fazla yaklaşmak, ani bir fren durumunda kaza riskini artırır ve manevra için gerekli olan güvenli alanı ortadan kaldırır.

Bu soruda, araç gösterge panelinde yanan ve "yağdanlık" veya "Aladdin'in lambası" olarak da bilinen ikaz ışığının ne anlama geldiği sorulmaktadır. Bu ışık, motorun sağlığı için hayati öneme sahip bir uyarıdır ve her sürücünün anlamını ve ne yapması gerektiğini bilmesi gerekir.

Doğru Cevap: c) Motor yağ basıncının çok düşük olduğunu

Bu ikaz ışığı, motorun yağlama sistemiyle doğrudan ilgilidir. Motorun içinde hareket eden parçaların (pistonlar, krank mili vb.) birbirine sürtünerek aşınmasını ve aşırı ısınmasını önlemek için motor yağı kullanılır. Yağ pompası, bu yağı basınçlı bir şekilde motorun en kritik noktalarına gönderir. Bu ikaz ışığı yandığında, yağ pompasının yeterli basınç üretemediği veya sistemde yeterli yağ kalmadığı anlamına gelir. Bu durum, motor parçalarının yağlanamadığı ve çok kısa sürede ciddi ve masraflı hasarların oluşabileceği anlamına gelir. Bu nedenle, bu ışık yandığında araç derhal güvenli bir yere çekilmeli ve motor stop ettirilmelidir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) Ön ısıtma bujilerinin çalışmakta olduğunu: Bu seçenek yanlıştır. Ön ısıtma bujileri (kızdırma bujileri), sadece dizel motorlu araçlarda bulunur ve soğuk havalarda motorun ilk çalıştırılmasını kolaylaştırmak için yanma odasını ısıtır. Gösterge panelindeki simgesi genellikle aşağıya doğru kıvrılan bir sarmal veya yay şeklindedir (☆). Bu ışık, kontak açıldığında yanar ve kısa bir süre sonra söner; söndükten sonra marşa basılır.
• b) Fren balatalarının bitmek üzere olduğunu: Bu seçenek de yanlıştır. Fren balataları aşındığında ve değişim zamanı geldiğinde yanan ikaz ışığının simgesi farklıdır. Genellikle parantez içinde bir daire ve bu dairenin iki yanında kesik çizgilerden oluşur. Bu bir uyarıdır ancak motor yağı uyarısı kadar acil bir durum teşkil etmez.
• d) Fren hidrolik seviyesinin çok düşük olduğunu: Bu seçenek yanlıştır. Fren hidrolik seviyesi düştüğünde veya el freni çekili olduğunda yanan ikaz ışığı genellikle parantez içinde bir daire ve ortasında bir ünlem işareti (!) şeklinde olur. Bu da fren sistemiyle ilgili ciddi bir soruna işaret eder ve hemen kontrol edilmesi gerekir, ancak soruda gösterilen simge bu anlama gelmez.

Özetle, fotoğraftaki yağdanlık simgesi, motorun "kan basıncının" düştüğünü haber veren kritik bir uyarıdır. Bu uyarıyı gördüğünüzde asla yola devam etmemeli, hemen aracı durdurup motoru kapatmalısınız. Aksi takdirde motorunuzda geri döndürülemez hasarlar meydana gelebilir.

Bu soruda, sürüş esnasında aracın gösterge panelindeki en önemli ikaz ışıklarından biri olan yağ basıncı ikaz ışığının yanması durumunda sürücünün yapması gereken doğru ve güvenli hareketin ne olduğu sorulmaktadır. Bu ışık, motorun sağlığı için hayati bir uyarıdır ve sürücünün durumu ciddiye alarak anında müdahale etmesini gerektirir. Bu uyarıyı doğru yorumlamak, büyük masraflardan ve yolda kalmaktan kurtarabilir.

Doğru cevap c) Motor hemen durdurulur seçeneğidir. Yağ basıncı ikaz ışığı, motorun içerisinde hareket eden piston, krank mili gibi kritik parçaların yeterince yağlanmadığı anlamına gelir. Motor yağı, bu parçalar arasında ince bir film tabakası oluşturarak metalin metale sürtmesini engeller, aşınmayı önler ve aynı zamanda motorun soğumasına yardımcı olur. Yağ basıncı düştüğünde veya tamamen kesildiğinde, bu koruyucu tabaka ortadan kalkar.

Motoru bu durumda çalıştırmaya devam etmek, çok kısa bir süre içinde bile motorun aşırı ısınmasına, parçaların birbirine sürtünerek kaynamasına ve "motorun yatak sarması" olarak bilinen çok ciddi ve masraflı bir arızaya yol açar. Bu, motorun tamamen kilitlenmesi ve kullanılamaz hale gelmesi demektir. Bu nedenle, daha büyük bir hasarı ve olası bir kazayı önlemek için yapılacak tek doğru şey, aracı derhal güvenli bir yere (örneğin emniyet şeridine) çekip kontağı kapatarak motoru durdurmaktır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) Motor devri düşürülür: Motor devrini düşürmek, sürtünen parçaların hareket hızını yavaşlatsa da temel sorunu çözmez. Yağlama hala yapılmadığı için motor hasar görmeye devam edecektir. Bu, sadece kaçınılmaz olan büyük hasarı birkaç saniye veya dakika geciktirir ama kesinlikle engellemez.
• b) Motor devri yükseltilir: Bu, yapılabilecek en tehlikeli ve en yanlış harekettir. Motor devrini yükseltmek, yağsız çalışan parçaların daha da hızlı hareket etmesine ve birbirine daha şiddetli sürtmesine neden olur. Bu durum, motorun çok daha hızlı bir şekilde kilitlenmesine ve onarılamaz hale gelmesine yol açacaktır.
• d) Motor rölantide çalıştırılır: Rölantide çalıştırmak da motoru durdurmak anlamına gelmez ve "motor devrini düşürmek" ile aynı mantıkta yanlıştır. Motor en düşük devirde bile olsa, hareketli parçalar yağlama olmadan çalışmaya devam eder ve hasar oluşmayı sürdürür. Sorun yağ basıncının olmamasıdır, motor devrinin yüksekliği değil.

Özetle, yağ basıncı ikaz ışığı, aracınızın size verdiği en acil uyarılardan biridir ve "MOTORU HEMEN DURDUR" anlamına gelir. Bu uyarıyı asla göz ardı etmemelisiniz. Bu bilgi, hem ehliyet sınavında başarılı olmanız hem de gerçek hayatta aracınızın sağlığını korumanız için kritik öneme sahiptir.

Bu soruda, benzinli bir motorun çalışmasını sağlayan temel prensip sorgulanmaktadır. Yani, motorun yakıttan nasıl güç ürettiği ve bu sürecin ana adımlarının ne olduğu sorulmaktadır. Doğru cevabı bulmak için benzinli ve dizel motorlar arasındaki temel farkları bilmek önemlidir.

Doğru Cevap: c) Sıkıştırılmış benzin-hava karışımını bujiyle ateşleme

Benzinli motorlar, "Dört Zamanlı Otto Çevrimi" adı verilen bir prensiple çalışır. Bu süreçte motor, silindirin içine önce belirli bir oranda karıştırılmış benzin ve hava karışımını çeker. Piston yukarı doğru hareket ederek bu yanıcı karışımı yüksek bir basınçla sıkıştırır, bu da onu daha patlayıcı hale getirir.

Sıkıştırma işleminin en tepe noktasında, buji adı verilen parça bir elektrik kıvılcımı oluşturur. Bu kıvılcım, yüksek basınç altındaki benzin-hava karışımını anında ateşler. Oluşan kontrollü patlama, pistonu büyük bir güçle aşağı iter ve bu itme gücü krank mili aracılığıyla tekerleklere iletilerek aracın hareket etmesini sağlar. Bu nedenle, sıkıştırılmış benzin-hava karışımının bujiyle ateşlenmesi, benzinli motorların temel çalışma ilkesidir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Sıkıştırılmış hava üzerine mazot püskürtme: Bu ifade, dizel motorların çalışma prensibini anlatmaktadır. Dizel motorlarda silindire sadece hava alınır ve bu hava çok yüksek oranda sıkıştırılarak aşırı derecede ısıtılır. Daha sonra bu kızgın havanın üzerine enjektörle mazot (dizel yakıt) püskürtülür ve yakıt, sıcaklıkla temas edince kendiliğinden tutuşur. Dizel motorlarda buji bulunmaz.
• b) Sıkıştırılmış mazot-hava karışımını bujiyle ateşleme: Bu seçenek teknik olarak hatalıdır çünkü iki farklı motor tipinin özelliklerini birbiriyle karıştırmaktadır. Mazot, dizel motor yakıtıdır ve buji ise benzinli motorlarda bulunan bir parçadır. Mazot, yapısı gereği buji kıvılcımı ile verimli bir şekilde ateşlenmez; bu yüzden bu ifade mantıksız ve yanlıştır.
• d) Sıkıştırılmış benzin-hava karışımını enjektörle ateşleme: Bu seçenek oldukça yanıltıcıdır. Modern benzinli motorlarda yakıtı püskürtmek için enjektör kullanılır, bu doğrudur. Ancak enjektörün görevi ateşleme yapmak değildir; görevi, benzini silindirin içine veya emme manifolduna püskürterek hava ile karışmasını sağlamaktır. Ateşleme görevini her zaman ve sadece buji yapar.

Özetle, aklınızda tutmanız gereken en temel fark şudur: Benzinli motor "buji" ile ateşleme yapar, dizel motor ise sıkıştırılmış sıcak havanın içine yakıt püskürterek kendiliğinden ateşleme yapar. Bu nedenle doğru cevap 'c' seçeneğidir.

Bu soruda, bir motorun temel çalışma prensibi tarif edilmekte ve bu tanıma uyan motor tipinin ne olduğu sorulmaktadır. Sorunun kilit noktaları, yakıtın "doğrudan doğruya silindirler içerisinde" yakılması ve ortaya çıkan enerjinin "piston-biyel mekanizması ile krank miline" iletilmesidir. Bu tarif, günümüzdeki otomobillerde kullanılan standart motor tipini anlatmaktadır.

Doğru cevap c) İçten yanmalı motor seçeneğidir. Çünkü sorudaki tanım, içten yanmalı motorun çalışma şeklini birebir anlatmaktadır. Bu motorlarda benzin, dizel veya LPG gibi yakıtlar, hava ile karıştırılarak silindir adı verilen kapalı bir odacığın içinde ateşlenir. Bu yanma sonucu oluşan yüksek basınçlı gazlar pistonu aşağı iter ve bu hareket, piston-biyel mekanizması aracılığıyla krank milini döndürerek tekerleklere güç iletir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) Marş motoru: Marş motoru, ana motoru çalıştırmak için ilk hareketi veren küçük bir elektrik motorudur. Görevi, kontak çevrildiğinde aküden aldığı elektrikle krank milini kısa bir süreliğine döndürmektir. Kendi içinde yakıt yakmaz, bu nedenle sorudaki tanıma uymaz.
• b) Elektrik motoru: Elektrik motorları, yakıt yakmak yerine bataryalardan aldıkları elektrik enerjisini doğrudan hareket enerjisine çevirir. Bu motorlarda yanma, silindir, piston gibi parçalar bulunmaz. Çalışma prensipleri tamamen farklıdır ve bu yüzden tanıma uygun değildir.
• d) Dıştan yanmalı motor: Bu motor tipinde ise yakıt, motorun dışında ayrı bir kazanda yakılır. Bu yanma ile elde edilen ısı, suyu buhara dönüştürmek gibi bir işlem için kullanılır ve oluşan buhar basıncı pistonları hareket ettirir. En bilinen örneği buharlı tren motorlarıdır. Soruda ise yakıtın "silindirler içerisinde" yakıldığı belirtildiği için bu seçenek de yanlıştır.

Özetle, yakıtın motorun kendi silindirleri içinde yakılmasıyla güç üretilmesi prensibi, "içten yanmalı motor" terimini tanımlar. Bu nedenle doğru seçenek 'c' şıkkıdır.

Bu soruda, motor çalıştırıldığı anda gösterge panelindeki hangi ışığın, aracın normal ve sağlıklı bir şekilde çalıştığını göstermek amacıyla sönmesi gerektiği sorgulanmaktadır. Bu tür ışıklar, motor çalışmadan önce sistemin kontrolünü yapar ve motor çalıştığında her şey yolundaysa sönerler.

Doğru Cevap: b) Yağ basıncı ikaz ışığı

Doğru cevabın Yağ basıncı ikaz ışığı olmasının sebebi, bu ışığın motorun en hayati sistemlerinden biri olan yağlama sistemini kontrol etmesidir. Kontağı çevirdiğinizde motor henüz çalışmazken, yağ pompası da devreye girmediği için sistemde yağ basıncı yoktur. Bu nedenle, ampulün ve sistemin çalıştığını göstermek amacıyla yağ basıncı ikaz ışığı yanar. Marşa basıp motor çalıştığı anda ise yağ pompası devreye girer, motorun içinde yeterli basınçta yağ dolaşmaya başlar ve bu ışığın hemen sönmesi gerekir.

Eğer motor çalıştıktan sonra bu ışık sönmüyorsa veya seyir halindeyken aniden yanarsa, bu durum motorun yeterince yağlanmadığı anlamına gelir ve çok ciddi bir arızanın habercisidir. Böyle bir durumda araç derhal güvenli bir yere çekilip motor durdurulmalıdır. Aksi takdirde motor içinde büyük ve masraflı hasarlar meydana gelebilir. Bu yüzden motor çalıştığında sönmesi gereken en önemli ışıklardan biridir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Kısa farlar ikaz ışığı: Bu ışık, sürücünün kısa farları açıp açmadığını gösteren bir bilgilendirme ışığıdır. Motorun çalışmasıyla doğrudan bir ilgisi yoktur. Sürücü farları açtığında yanar, kapattığında söner. Motorun çalışması bu ışığın durumunu değiştirmez.
• c) El freni çekili ikaz ışığı: Bu ikaz ışığı, park freninin (el freninin) çekili olduğunu sürücüye bildirmek için yanar. Motor çalışsa da çalışmasa da, el freni çekili olduğu sürece bu ışık yanmaya devam eder. Sadece el freni indirildiğinde söner. Amacı, sürücünün el freni çekiliyken aracı hareket ettirmesini önlemektir.
• d) Sinyal lambası ikaz ışığı: Bu ışık, sürücü sağa veya sola dönüş sinyali verdiğinde yanıp sönen bir göstergedir. Tamamen sürücünün kontrolündedir ve motorun çalışıp çalışmamasından bağımsızdır. Sinyal kolu kullanıldığında yanar, kapatıldığında söner.

Bu soruda, sürücünün seyir halindeyken gösterge panelinde beliren hangi uyarının en acil durumu ifade ettiğini ve aracı derhal durdurmayı gerektirdiğini bilmesi beklenmektedir. Gösterge panelindeki ışıklar, sürücüye bilgi vermek, bir sistemin çalıştığını belirtmek veya acil bir arıza olduğunu haber vermek için vardır. Bu sorunun anahtarı, "derhal durulması gereken" kritik arızayı diğer uyarılardan ayırt edebilmektir.

Doğru Cevap: a) Yağ Basıncı İkaz Işığı

Doğru cevap 'a' şıkkıdır. Bu sembol, motor yağ basıncı ikaz ışığıdır. Bu ışığın yanması, motorun yağlama sisteminde ciddi bir sorun olduğunu, yağ basıncının tehlikeli derecede düştüğünü gösterir. Motorun hareketli parçaları (pistonlar, krank mili vb.) yeterince yağlanmadığında, metal parçalar birbirine sürterek aşırı ısınır ve çok kısa sürede motorda kalıcı ve masraflı hasarlar (motorun kilitlenmesi veya "yatak sarması") meydana gelir. Bu nedenle, bu ışık yandığında trafik kurallarına uyarak derhal güvenli bir yere çekip motoru durdurmak hayati önem taşır.

Diğer Seçeneklerin Açıklaması:

• b) Arka Sis Lambası İkaz Işığı: Bu sembol, arka sis lambasının açık olduğunu gösteren bir bilgilendirme ışığıdır. Herhangi bir arıza belirtmez, sadece sürücünün bir aydınlatma sistemini aktif hale getirdiğini bildirir. Yoğun sis, kar veya yağmur gibi görüşün çok düşük olduğu durumlar dışında kullanılmamalıdır, çünkü diğer sürücülerin gözünü alabilir. Bu ışık yandığında durmak gerekmez.
• c) Düşük Yakıt Seviyesi İkaz Işığı: Bu sembol, yakıt deposundaki yakıtın azaldığını ve araca yakıt alınması gerektiğini bildirir. Bu bir uyarıdır ancak acil bir durum değildir. Bu ışık yandığında araç, genellikle sürücüye en yakın benzin istasyonuna ulaşması için yeterli olacak kadar (örneğin 50-80 km) daha yol gidebilir. Derhal durmayı gerektirmez, sadece en kısa sürede yakıt almanız gerektiğini hatırlatır.
• d) Park Freni / Fren Sistemi İkaz Işığı: Bu sembolün iki temel anlamı olabilir. Birincisi, park freninin (el freninin) çekili olduğunu gösterir ki bu durumda hareket etmeden önce freni indirmek gerekir. İkincisi ise, fren sisteminde bir sorun olduğunu, örneğin fren hidrolik seviyesinin düştüğünü belirtebilir. Fren sistemi arızası ciddi bir durum olsa da, bu ışık her zaman derhal durmayı gerektiren bir motor arızası anlamına gelmez. Yağ basıncı ışığı ise her yandığında motor için kaçınılmaz bir tehlike sinyalidir ve en acil müdahaleyi gerektirir.

Özetle; yağ basıncı ikaz ışığı, motorun "kalbi" olan yağlama sisteminde kritik bir sorun olduğunu ve saniyeler içinde motora zarar verebileceğini belirtir. Diğer ışıklar ise ya bilgilendirme amaçlıdır (sis lambası) ya da aciliyeti daha düşük bir uyarıdır (yakıt azlığı) veya birden fazla anlama gelebilir (park freni). Bu nedenle, derhal durmayı gerektiren en önemli ikaz ışığı yağ lambasıdır.

Bu soruda, motoru çalışmayan ve park hâlinde olan bir aracın flaşörlerinin (dörtlü ikaz lambalarının) uzun bir süre boyunca açık bırakılmasının ne gibi bir sonuca yol açacağı sorgulanmaktadır. Bu durumu anlamak için aracın elektrik sisteminin temel çalışma prensibini bilmek gerekir.

Doğru cevap a) Akünün boşalması seçeneğidir. Araçların elektrik sistemi, motor çalışırken ve dururken farklı kaynaklardan beslenir. Motor çalıştığı sırada "alternatör" (şarj dinamosu) adı verilen parça elektrik üretir ve hem aracın elektrikli aksamlarını çalıştırır hem de aküyü şarj eder. Ancak araç park hâlindeyken motor çalışmadığı için alternatör de devre dışıdır ve tüm elektrik ihtiyacı doğrudan aküde depolanan enerjiden karşılanır. Flaşörler de elektrikle çalışan lambalar olduğu için, uzun süre yanık bırakıldıklarında aküdeki enerjiyi yavaş yavaş tüketirler ve sonunda akünün tamamen boşalmasına neden olurlar. Akü boşaldığında ise aracı tekrar çalıştırmak için yeterli güç kalmaz.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• b) Benzinin bitmesi: Benzin veya mazot gibi yakıtlar, motorun çalışması için gereklidir. Araç park hâlindeyken motor çalışmadığı için herhangi bir yakıt tüketimi olmaz. Flaşörlerin yanması, aracın yakıt sistemiyle ilgili bir durum değildir, tamamen elektrik sistemiyle ilgilidir. Bu nedenle bu seçenek yanlıştır.
• c) Fren balatalarının aşınması: Fren balataları, araç hareket hâlindeyken fren yapıldığında tekerlek disklerine sürtünerek aşınan parçalardır. Park hâlindeki bir aracın fren sistemi aktif olarak kullanılmadığı için balatalarda herhangi bir aşınma meydana gelmez. Flaşörlerin yanması ile fren sistemi arasında hiçbir bağlantı yoktur.
• d) Lastik hava basıncının düşmesi: Lastiklerin hava basıncı zamanla, hava sıcaklığındaki değişimler veya lastikteki çok küçük sızıntılar nedeniyle doğal olarak düşebilir. Ancak bu durumun, aracın flaşörlerinin yanık bırakılmasıyla doğrudan bir ilgisi yoktur. Bu olay, flaşörler açık olsa da kapalı olsa da gerçekleşebilecek genel bir durumdur ve sorunun cevabı olamaz.

Özetle, ehliyet sınavında karşınıza çıkabilecek bu tür sorularda temel mantık şudur: Motor çalışmıyorsa, araçtaki radyo, far, iç aydınlatma veya flaşör gibi elektrikle çalışan her donanım gücünü doğrudan aküden alır. Bu donanımların uzun süreli kullanımı, aküyü şarj edecek bir mekanizma (alternatör) çalışmadığı için akünün boşalmasına yol açar. Bu bilgi, sürüş güvenliği ve aracınızın bakımı için önemli bir temel kuraldır.

Bu soruda, aracın gösterge panelinde beliren ve fotoğrafta gösterilen uyarı lambasının ne anlama geldiğini bilmeniz istenmektedir. Gösterge panelindeki ışıklar, sürücüye araçla ilgili önemli bilgiler verir ve bu sembollerin anlamını bilmek güvenli sürüş için temel bir gerekliliktir. Bu semboller genellikle evrenseldir ve çoğu araçta aynı anlama gelir.

Doğru Cevap: a) El freninin çekili olduğunu

Görseldeki uyarı lambası, park freni (el freni) uyarı ışığıdır. Bu ışık, el freninin tam olarak indirilmediğini, yani hala çekili veya kısmen çekili olduğunu gösterir. Araç hareket etmeden önce el freninin tamamen indirildiğinden ve bu ışığın söndüğünden emin olmak gerekir.

El freni çekili olarak araç kullanmak, fren balatalarının aşınmasına, yakıt tüketiminin artmasına ve aracın fren sisteminin zarar görmesine neden olabilir. Ayrıca, bazı araçlarda bu ışık, fren hidroliği seviyesinin düşük olduğunu veya fren sisteminde genel bir arıza olduğunu da bildirebilir. Bu nedenle kırmızı renkte yanan bu uyarı ciddiye alınmalıdır.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• b) Yağ basıncının çok düştüğünü: Bu durum, gösterge panelinde genellikle damlayan bir yağdanlık (yağdanlık ibriği) sembolü ile gösterilir. Bu ışık yandığında, motorun yağlamasında ciddi bir sorun var demektir ve motorun zarar görmemesi için araç derhal durdurulmalıdır. Sorudaki sembol bu anlama gelmez.

• c) Motor hararetinin çok yükseldiğini: Motorun aşırı ısındığını belirten uyarı lambası, genellikle içinde termometre işareti bulunan ve su dalgaları üzerinde yüzen bir semboldür. Bu ışık, motorun soğutma sisteminde bir sorun olduğunu ve hararet yaptığını gösterir. Aracın hemen güvenli bir yere çekilip motorun soğumasını beklemek gerekir.

• d) Şarj sisteminde bir arıza olduğunu: Akü veya şarj sistemi arızası, gösterge panelinde üzerinde "+" ve "-" işaretleri olan bir batarya (akü) sembolü ile belirtilir. Bu ışık yandığında, alternatörün aküyü şarj etmediği ve aracın sadece akü gücüyle çalıştığı anlaşılır. Bu durum da sorudaki sembolle ilgili değildir.

Bu soruda, bir aracın güç aktarma sisteminde yer alan ve şekilde soru işareti ile gösterilen parçanın ismi sorulmaktadır. Sorunun metninde bu parçanın görevinin, vites kutusundan (şanzımandan) aldığı dönme hareketini diferansiyele iletmek olduğu da belirtilmiştir. Bu tanım ve görsel, doğru cevabı bulmamız için kilit bilgiler içermektedir.

Doğru cevap a) Şaft seçeneğidir. Şaft (kardan mili olarak da bilinir), motorun ürettiği ve vites kutusu tarafından düzenlenen dönme hareketini, aracın arkasında bulunan diferansiyele taşıyan uzun, mil şeklindeki bir güç aktarma organıdır. Şekilde de görüldüğü gibi, vites kutusunun çıkışından başlayıp diferansiyelin girişine kadar uzanan bu parça tam olarak şafttır. Bu nedenle, soru metnindeki tanım ve görseldeki konum, şaftı işaret etmektedir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu anlamak, konuyu daha iyi kavramanıza yardımcı olacaktır. Bu seçenekleri ve görevlerini inceleyelim:

• b) Aks: Akslar, diferansiyelden çıkan hareketi tekerleklere ileten millerdir. Yani, güç aktarma sisteminde şafttan sonra yer alırlar. Şekilde diferansiyelin iki yanından tekerleklere doğru uzanan kısa miller akslardır. Soru işaretinin gösterdiği yer ise diferansiyel ile vites kutusu arasındadır.
• c) Volan: Volan, motorun krank milinin ucunda bulunan ve motorun daha sarsıntısız çalışmasını sağlayan ağır bir disktir. Aynı zamanda kavrama (debriyaj) sisteminin bir parçasıdır ve motor ile vites kutusu arasında yer alır. Gösterilen uzun mil ile hiçbir ilgisi yoktur.
• d) Kavrama: Kavrama (debriyaj sistemi), motor ile vites kutusu arasındaki güç akışını isteğe bağlı olarak kesip tekrar bağlamaya yarar. Sürücünün vites değiştirmesine olanak tanır. Konum olarak vites kutusundan önce bulunur ve şekilde gösterilen parça değildir.

Özetle, güç aktarma organlarının sıralaması genellikle şu şekildedir: Motor → Volan → Kavrama → Vites Kutusu → Şaft → Diferansiyel → Akslar → Tekerlekler. Bu sıralamayı bildiğinizde, vites kutusu ile diferansiyel arasındaki bağlantıyı sağlayan parçanın şaft olduğunu kolayca anlayabilirsiniz.

Bu soruda, trafikte bir sürücünün söz kullanmadan, sadece el ve yüz hareketleriyle başka bir sürücüden özür dileme davranışının hangi kavrama karşılık geldiği sorulmaktadır. Bu, sürücüler arasındaki sözsüz iletişimin ve trafik adabının önemli bir parçasıdır. Şimdi soruyu ve seçenekleri detaylıca inceleyelim.

Doğru cevap "a) Beden dilinin" seçeneğidir. Beden dili, insanların iletişim kurarken kelimeler yerine kullandıkları jestler (el, kol hareketleri), mimikler (yüz ifadeleri) ve vücut duruşunu ifade eder. Soruda anlatılan durumda sürücü, "kusura bakmayın" veya "özür dilerim" demek için sözcükler yerine elini kaldırmakta veya mahcup bir yüz ifadesi takınmaktadır. Bu hareketler, karşıdaki sürücüye bir mesaj iletmenin en etkili yoludur ve doğrudan beden dilinin kullanımına bir örnektir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• Bencilliğin: Bencillik, sadece kendini düşünme ve başkalarının haklarını veya duygularını önemsememe durumudur. Hata yapıp özür dilemek, bencilliğin tam tersine, başkalarına karşı sorumluluk ve saygı duyulduğunu gösteren bir erdemdir. Bencil bir sürücü hatasını kabul etmez, dolayısıyla bu seçenek yanlıştır.
• İnatlaşmanın: İnatlaşma, trafikte bir konuda ısrarcı olma, geri adım atmama veya bir başka sürücüyle güç mücadelesine girme davranışıdır. Sorudaki sürücü ise hatasını kabul ederek bir uzlaşma ve nezaket ortamı yaratmaya çalışmaktadır. Bu durum, inatlaşmanın tamamen zıttıdır.
• Tahammülsüzlüğün: Tahammülsüzlük, diğer insanların hatalarına veya farklılıklarına karşı sabır gösterememe halidir. Özür dilemek, olası bir gerginliği önlemek ve karşıdaki sürücünün anlayışına sığınmak için yapılan bir davranıştır. Bu, tahammülsüzlüğün değil, aksine anlayış ve hoşgörünün bir göstergesidir.

Özetle, trafikte yapılan bir hata sonrası el veya yüz ifadesiyle özür dilemek, sürücüler arasında olumlu bir iletişim kurmayı sağlar ve bu iletişimin adı beden dilidir. Bu davranış, trafikteki stresi azaltır, olası tartışmaları önler ve daha saygılı bir sürüş ortamı yaratılmasına katkıda bulunur.

Bu soruda, öfkeyi kontrol altına almak için kullanılabilecek yöntemlerden hangisinin işe yaramadığını, hatta durumu daha da kötüleştirebileceğini bulmamız isteniyor. Sorunun kökündeki "değildir" ifadesi çok önemlidir, çünkü bizden olumsuz olan, yani yanlış olan davranışı bulmamız beklenmektedir. Bu nedenle şıkları incelerken "Bu davranış öfkeyi yönetmeye yardımcı olur mu, olmaz mı?" diye düşünmeliyiz.

Doğru Cevap: b) Alaycı ve aşağılayıcı mizaha başvurulması

Doğru cevabın bu seçenek olmasının sebebi, alaycı ve aşağılayıcı mizahın öfkeyi yönetmek yerine onu daha da alevlendiren bir davranış olmasıdır. Bu tür bir mizah, aslında gizlenmiş bir saldırganlık biçimidir ve karşıdaki kişiyi küçük düşürmeyi, incitmeyi amaçlar. Bu durum, var olan gerginliği azaltmak yerine artırır, iletişimi tamamen koparır ve sorunun çözümünü imkansız hale getirir. Öfke anında bu yola başvurmak, durumu kişisel bir çatışmaya dönüştürerek tehlikeli sonuçlar doğurabilir.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

• a) İletişim becerilerinin geliştirilmesi: Bu seçenek yanlıştır çünkü etkili iletişim, öfke yönetiminin temel taşlarından biridir. Duygularınızı ve düşüncelerinizi karşı tarafa suçlayıcı olmadan, "ben dili" kullanarak sakince ifade edebilmek, yanlış anlaşılmaları önler ve öfkenin birikmesini engeller. Bu nedenle iletişim becerilerini geliştirmek, öfkeyi yönetmek için önerilen ve doğru bir yöntemdir.

• c) Düşünme tarzının yeniden yapılandırılması: Bu seçenek de yanlıştır çünkü olaylara bakış açımız, hissettiğimiz duyguları doğrudan etkiler. Örneğin trafikte birinin sizi sıkıştırdığını düşündüğünüzde "Bunu bana kasten yapıyor!" diye düşünmek yerine, "Belki acelesi vardır veya dalgındır" gibi daha olumlu ve mantıklı bir düşünce tarzı benimsemek, öfkelenmenizi engelleyebilir. Bu, öfke kontrolü için çok etkili ve önerilen bir tekniktir.

• d) Nefes egzersizlerinin öğrenilip uygulanması: Bu seçenek de yanlıştır çünkü derin ve yavaş nefes alıp vermek, vücudun "savaş ya da kaç" tepkisini yatıştırır. Öfkelendiğimizde artan kalp atış hızımızı ve tansiyonumuzu düşürerek sakinleşmemize yardımcı olur. Özellikle trafikte anlık bir öfke patlaması yaşamadan önce birkaç derin nefes almak, durumu kontrol altına almak için son derece pratik ve önerilen bir yöntemdir.

Özetle, soru bizden öfke yönetimi için "uygun olmayan" davranışı bulmamızı istiyor. İletişim, düşünceyi yapılandırma ve nefes egzersizleri öfkeyi azaltan yapıcı yöntemlerken; alaycı ve aşağılayıcı mizah öfkeyi artıran, çatışmayı körükleyen yıkıcı bir davranıştır. Bu yüzden doğru cevap B şıkkıdır.

Bu soruda, trafikte güvenli ve uyumlu bir sürüş için sürücülerin sahip olması gereken en temel ve olumlu insani değerin ne olduğu sorulmaktadır. Soru, kural bilgisinin ötesinde, sürücünün trafikteki tutumunu ve psikolojisini ölçmeyi amaçlar. Seçenekler arasında yer alan olumsuz davranışlar arasından, trafikteki kaosu ve tehlikeyi önleyecek pozitif değeri bulmanız beklenmektedir.

Doğru cevap b) Hoşgörü'dür. Trafik, milyonlarca farklı insanın, farklı yetenek, tecrübe ve ruh halleriyle bir arada bulunduğu karmaşık bir sosyal ortamdır. Bu ortamda, başka bir sürücünün yaptığı hatayı, acemiliğini veya dalgınlığını anlayışla karşılamak, sakin kalabilmek ve çatışmadan kaçınmak anlamına gelen hoşgörü, kazaları önleyen ve stresi azaltan en önemli anahtardır. Hoşgörülü bir sürücü, hem kendi güvenliğini hem de diğerlerinin güvenliğini düşünür ve trafiğin daha akıcı olmasına yardımcı olur.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• Öfke: Öfke, sürücünün mantıklı düşünme ve doğru karar verme yeteneğini kaybetmesine neden olan son derece tehlikeli bir duygudur. Öfkeli sürücüler, ani ve agresif manevralar yapar, hız limitlerini aşar, yakın takip eder ve diğer sürücüleri tehlikeye atarlar. Bu nedenle öfke, trafikte ihtiyaç duyulan değil, kesinlikle kontrol altında tutulması ve kaçınılması gereken bir durumdur.
• İnatlaşma: Trafikte "ben haklıyım" diyerek inatlaşmak, küçük bir yol verme meselesini bile büyük bir kaza riskine dönüştürebilir. Örneğin, daralan bir yolda başka bir sürücüye yol vermemek için hızlanmak veya birinin sinyal vererek şerit değiştirmesini engellemeye çalışmak inatlaşmadır. Unutmayın ki trafikte haklı olmaktan daha önemli olan, güvenli bir şekilde hedefinize ulaşmaktır.
• Aşırı tepki: Bir sürücünün yaptığı küçük bir hataya uzun uzun korna çalarak, selektör yaparak veya el kol hareketleriyle aşırı tepki göstermek, ortamdaki gerilimi tırmandırır. Bu durum, hem tepkiyi gösteren sürücünün hem de diğer sürücülerin dikkatini dağıtarak yeni hatalara ve kazalara zemin hazırlar. Sakin kalmak ve durumu büyütmemek, güvenli sürüşün temelidir.

Özetle, bu soru sürücü adayının trafikteki temel yaklaşımını sorgulamaktadır. Öfke, inatlaşma ve aşırı tepki gibi olumsuz ve tehlikeli davranışların aksine, hoşgörü, sürücülerin hem kendilerini hem de diğer yol kullanıcılarını korumak için en çok ihtiyaç duyacakları pozitif ve yapıcı değerdir. Güvenli bir trafik ortamı, kurallara uymanın yanı sıra, sürücülerin birbirine karşı saygılı ve hoşgörülü olmasıyla mümkündür.

Bu soruda, trafikte karşılaşılan olumsuz bir duruma karşı sürücünün göstermesi gereken doğru tutum sorgulanmaktadır. Sorunun odak noktası, öfke gibi yıkıcı bir duygu yerine, hem sürücünün kendisi hem de diğer yol kullanıcıları için olumlu ve güvenli bir ortam yaratacak davranışın ne olduğudur.

Doğru Cevap: a) Hoşgörülü olması

Doğru cevap 'Hoşgörülü olması' seçeneğidir. Çünkü hoşgörü, trafikteki diğer sürücülerin veya yayaların hata yapabileceğini kabul etmek, sabırlı olmak ve ani tepkiler vermekten kaçınmak anlamına gelir. Bu tutum, gerginliği azaltır, olası tartışma ve kavgaları önler ve trafiğin daha akıcı ve sakin bir şekilde ilerlemesini sağlar. Öfkenin tam zıttı olan hoşgörü, huzurlu bir trafik ortamının temelini oluşturur.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• b) Bencil davranması: Bencil bir sürücü, sadece kendi çıkarlarını düşünür, başkalarının haklarına saygı göstermez ve kuralları ihlal etme eğilimindedir. Bu davranış, trafikteki stresi ve çatışmayı artıran temel nedenlerden biridir; dolayısıyla huzurlu bir ortam oluşturmaz, tam aksine bozar.
• c) Aşırı stres yapması: Stres, sürücünün dikkatini dağıtan, doğru karar verme yeteneğini zayıflatan ve agresif tepkilere yol açan olumsuz bir durumdur. Öfke gibi, stres de istenmeyen bir duygudur ve trafik ortamını daha tehlikeli ve gergin hâle getirir. Huzurlu bir ortam için stresten uzak durmak gerekir.
• d) Sürekli kornaya basması: Korna, genellikle bir uyarı aracı olarak kullanılır. Ancak sürekli ve gereksiz yere kornaya basmak, bir öfke ve sabırsızlık göstergesidir. Bu davranış, gürültü kirliliği yaratır ve diğer sürücüleri de strese sokarak ortamı daha da gerginleştirir.

Sonuç olarak, trafik sadece araçların hareket ettiği bir alan değil, aynı zamanda bir sosyal etkileşim ortamıdır. Bu ortamda huzuru sağlamanın yolu, öfke, bencillik ve stres gibi olumsuz davranışlar yerine, hoşgörü, sabır ve empati gibi pozitif tutumları benimsemektir. Bu nedenle, 'hoşgörülü olmak' en doğru ve yapıcı davranıştır.

Bu soruda, trafikte olumsuz davranışlar sergileyen bir sürücünün hangi temel pozitif özellikten yoksun olduğu sorulmaktadır. Sorunun kilit noktası "hangi özelliğe sahip olmayan" ifadesidir. Yani, şıklarda verilen özelliklerden hangisinin eksikliği; kişiyi sabırsız, öfkeli, stresli ve iletişim sorunları yaşayan birine dönüştürür, bunu bulmamız gerekiyor.

Doğru cevap b) Hoşgörülü seçeneğidir. Hoşgörü, trafikte başkalarının yapabileceği hataları, acemilikleri veya farklı sürüş tarzlarını anlayışla karşılama yeteneğidir. Bir sürücüde bu özellik olmadığında, yani hoşgörüsüz olduğunda, en küçük bir hatada bile hemen sinirlenir, sabırsızlanır ve diğer sürücülerle olumsuz bir iletişim içine girer. Bu durum, kişiyi sürekli stresli ve yorgun hissettirir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu anlamak, sorunun mantığını kavramak için çok önemlidir. Bu seçenekler, soruda tarif edilen olumsuz sürücü profilinin zaten bir parçası olan özelliklerdir, eksikliği değil.

• a) Bencil: Bencillik zaten olumsuz bir özelliktir. Soruda ise bir özelliğin olmaması durumunda ortaya çıkan olumsuzluklar soruluyor. Eğer bir sürücü bencil değilse, bu onu daha iyi bir sürücü yapar, daha kötü değil. Dolayısıyla bu cevap yanlıştır.
• c) Aşırı tepki gösteren: Bu da tıpkı bencillik gibi olumsuz bir özelliktir. Bir sürücünün aşırı tepki gösterme özelliğine sahip olmaması, onun sakin ve kontrollü olduğu anlamına gelir. Bu da istenen bir durumdur, sorudaki olumsuz tabloyu yaratmaz.
• d) Görgüsüzce davranan: Görgüsüzlük de bir sürücüde bulunması istenmeyen negatif bir davranıştır. Bir sürücünün görgüsüzce davranma özelliğinin olmaması, onun nazik ve kurallara saygılı olduğunu gösterir. Bu nedenle bu seçenek de yanlıştır.

Özetle, soru bizden bir panzehir istiyor. Sabırsızlık, öfke ve stres gibi zehirlerin panzehiri hoşgörüdür. Eğer bu panzehir, yani hoşgörü özelliği kişide yoksa, o zaman bu olumsuz davranışların ortaya çıkma ihtimali çok daha fazla olur. Diğer şıklar ise zaten zehrin kendisidir, panzehirin yokluğu değil.

Bu soruda, trafikte hoşgörülü olmayan, yani anlayışsız ve sabırsız bir sürücünün hangi davranışı sergileyeceği sorulmaktadır. Sorunun kökündeki "taşımayan" ifadesi kilit noktadır, çünkü bizden olumlu değil, olumsuz bir sürücü özelliği bulmamız istenmektedir. Bu tür sorularda, seçeneklerdeki davranışların hangisinin olumlu, hangisinin olumsuz olduğunu belirlemek çözümü kolaylaştırır.

Doğru Cevap: a) Öfkeli olmak

Hoşgörü, başkalarının yaptığı hatalara, yavaş hareket etmelerine veya beklenmedik durumlara karşı anlayışlı ve sakin kalabilme yeteneğidir. Öfkeli olmak ise bu durumun tam zıttıdır. Trafikte çabuk sinirlenen, diğer sürücülere karşı agresif tepkiler veren (sürekli korna çalmak, bağırmak, tehlikeli manevralar yapmak gibi) bir kişi, hoşgörüden tamamen uzak bir sürücüdür.

Bu nedenle öfke, hoşgörüsüzlüğün en net göstergesidir ve trafikte hem sürücünün kendisi hem de diğerleri için ciddi tehlikeler yaratır. Soru, hoşgörülü olma özelliği taşımayan bir sürücünün özelliğini sorduğu için "Öfkeli olmak" doğru cevaptır.

Diğer Seçeneklerin Neden Yanlış Olduğunun Açıklaması

• b) Sabırlı davranmak: Sabır, hoşgörünün temelini oluşturan en önemli erdemlerden biridir. Trafiğin sıkışık olduğu anlarda, bir acemi sürücünün arkasında veya bir yayanın geçmesini beklerken sakince durabilmek, tam olarak hoşgörülü bir sürücünün sergileyeceği bir davranıştır. Bu olumlu bir özellik olduğu için aradığımız cevap değildir.
• c) Başarılı iletişim kurmak: Trafikte başarılı iletişim, sadece konuşmak anlamına gelmez. Sinyal vermek, selektör yapmak, el işaretleriyle teşekkür etmek veya yol vermek gibi davranışlar, sürücüler arasında bir anlayış ve uyum ortamı yaratır. Başarılı iletişim kuran bir sürücü, çatışmadan kaçınır ve bu da onun hoşgörülü olduğunu gösterir. Bu da olumlu bir özelliktir.
• d) Kural ihlalinden kaçınmak: Trafik kurallarına uymak, diğer yol kullanıcılarının haklarına ve can güvenliğine saygı duymak demektir. Kurallara uyan bir sürücü, düzeni bozmadığı ve başkalarını tehlikeye atmadığı için sorumlu ve saygılı bir profil çizer. Bu davranış, hoşgörülü bir sürüş anlayışıyla doğrudan ilişkilidir ve olumlu bir özelliktir.

Özetle, soru bizden olumsuz bir sürücü özelliği bulmamızı istemektedir. Sabırlı olmak, iyi iletişim kurmak ve kurallara uymak; güvenli ve saygılı bir sürüş için gereken olumlu davranışlardır. Öfkeli olmak ise tam tersine, hoşgörüsüzlüğü ve tehlikeyi temsil eden olumsuz bir davranıştır.