12 Aralık 2025 Ehliyet Sınav Soruları

Bu soruda, 112 Acil Çağrı Merkezi'ni aradığımızda yapmamamız gereken, yani yanlış olan davranışı bulmamız isteniyor. Sorunun kökü "dikkat edilmesi gereken hususlardan biri değildir" şeklinde olduğu için, şıklardaki doğru davranışları eleyerek yanlış olanı bulmalıyız. Bu tür "olumsuz" soru kökleri, dikkatli okunmadığında kafa karıştırabilir.

Doğru cevap a) Kesin yer ve adres bilgilerini vermekten kaçınılması seçeneğidir. Çünkü acil bir durumda yardım ekiplerinin (ambulans, itfaiye, polis) olay yerine en hızlı ve doğru şekilde ulaşabilmesi için en kritik bilgi, olayın gerçekleştiği kesin adrestir. Adres bilgisini vermekten kaçınmak veya eksik vermek, yardımın gecikmesine, hatta hiç ulaşamamasına neden olabilir. Bu durum, hayatı tehlikede olan birinin durumunu daha da kötüleştirebilir, bu yüzden bu davranış kesinlikle yapılmaması gereken bir hatadır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış (yani neden yapılması gereken doğru davranışlar) olduğuna bakalım:

• b) Kimin, hangi numaradan aradığının bildirilmesi: Bu çok önemli bir bilgidir. 112 operatörü, hattın kesilmesi veya ek bilgiye ihtiyaç duyulması durumunda sizi geri arayabilmelidir. Ayrıca kim olduğunuzu belirtmek, aramanın ciddiyetini ve sorumluluğunu gösterir. Bu nedenle bu, yapılması gereken doğru bir davranıştır.
• c) 112 merkezi tarafından sorulan sorulara net bir şekilde cevap verilmesi: 112 operatörleri, durumu hızlıca analiz etmek ve doğru ekibi yönlendirmek için eğitim almış profesyonellerdir. Size soracakları sorular (hastanın durumu, olayın ne olduğu vb.) kritik öneme sahiptir. Sakin kalarak bu sorulara net ve kısa cevaplar vermek, sürecin doğru işlemesini sağlar. Bu da yapılması gereken doğru bir davranıştır.
• d) Herhangi bir ilk yardım uygulaması yapıldıysa nasıl bir yardım verildiğinin belirtilmesi: Olay yerinde bir ilk yardım uygulaması (örneğin kalp masajı, turnike, suni solunum) yaptıysanız, bunu operatöre bildirmeniz hayati önem taşır. Bu bilgi, olay yerine gelecek sağlık ekibinin hazırlıklı olmasını ve müdahaleye kaldığı yerden doğru bir şekilde devam etmesini sağlar. Bu da yine yapılması gereken doğru ve önemli bir davranıştır.

Özetle, 112'yi aradığınızda adresinizi kesinlikle vermeli, kim olduğunuzu ve numaranızı bildirmeli, sorulan sorulara net cevaplar vermeli ve yaptığınız ilk yardımı anlatmalısınız. Adres vermekten kaçınmak ise yapılacak en büyük hatadır ve sorunun doğru cevabıdır.

Bu soruda, bir eklem çıkığı durumunda yapılması gereken doğru ilk yardım uygulamasının ne olduğu sorulmaktadır. Çıkık, eklemi oluşturan kemiklerin kalıcı olarak birbirinden ayrılması durumudur ve ciddi bir yaralanmadır. Bu durumda ilk yardımın temel amacı, yaralıya daha fazla zarar vermeden ve acısını artırmadan en kısa sürede profesyonel tıbbi yardım almasını sağlamaktır.

d) Çıkan bölgenin hareketsizliğini sağlayarak, sevk etmek: Bu seçenek doğrudur. Bir çıkık meydana geldiğinde, eklem ve çevresindeki bağlar, damarlar ve sinirler zaten hasar görmüştür. Çıkan eklemi hareket ettirmek, bu hassas dokulara daha fazla zarar verebilir, yırtılmalara veya kalıcı hasarlara yol açabilir. Bu nedenle, ilk yardımcının yapması gereken en önemli şey, eklemi bulunduğu pozisyonda, hareket etmeyecek şekilde sabitlemek (örneğin bir askı, yastık veya sargı bezi ile destekleyerek) ve yaralıyı derhal bir sağlık kuruluşuna sevk etmektir. Çıkığı yerine oturtmaya çalışmak kesinlikle ilk yardımcının görevi değildir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Çıkan bölge üzerine masaj yapmak: Bu uygulama kesinlikle yanlıştır. Çıkık olan bir bölgeye masaj yapmak, ayrılmış olan kemik uçlarının çevredeki sinir, damar ve kas dokularına daha fazla baskı yapmasına ve zarar vermesine neden olur. Ayrıca, bu müdahale yaralının acısını aşırı derecede artırır ve durumu çok daha kötü bir hale getirebilir.
• b) Çıkan bölge üzerine sıcak uygulama yapmak: Bu da yanlış bir uygulamadır. Sıcak uygulama, kan damarlarını genişleterek bölgedeki kan akışını artırır. Bu durum, çıkık nedeniyle oluşmuş olan iç kanamayı ve ödemi (şişliği) artırır, bu da ağrının şiddetlenmesine ve iyileşme sürecinin zorlaşmasına yol açar. Akut yaralanmalarda şişliği kontrol altına almak için genellikle soğuk uygulama (buz) tavsiye edilir, ancak çıkıklarda ilk ve en önemli öncelik her zaman hareketsizliği sağlamaktır.
• c) Çıkan bölge ile kalp arasına turnike uygulamak: Bu seçenek, çıkık durumu için tamamen ilgisiz ve son derece tehlikelidir. Turnike, sadece durdurulamayan, hayatı tehdit eden atardamar kanamalarında kan akışını tamamen kesmek için başvurulan son çare bir yöntemdir. Çıkık durumunda genellikle böyle bir kanama olmaz. Gereksiz yere turnike uygulamak, uzvun kanlanmasını tamamen durdurarak doku ölümüne ve hatta uzvun kesilmesine (ampütasyon) neden olabilir.

Özetle, ehliyet sınavında da vurgulandığı gibi, çıkık durumunda temel ilk yardım kuralı "Tespit et, Sabitle ve Sevk Et" şeklindedir. Yaralı bölgeye bilinçsizce müdahale etmekten kaçınılmalı, bölgenin hareket etmesi engellenmeli ve en kısa sürede tıbbi yardım alınması sağlanmalıdır.

Bu soruda, bacaktaki ciddi bir kanamayı kontrol altına almak için vücudun hangi noktasına baskı uygulanması gerektiği sorulmaktadır. Bu tür kanamalarda amaç, kanayan bölgeye giden ana atardamarı bir kemiğe doğru sıkıştırarak kan akışını yavaşlatmak veya durdurmaktır. Şekilde gösterilen noktalar, atardamarların cilde en yakın geçtiği ve altında kemik bulunan, kanamayı durdurmak için kullanılabilecek özel bölgeler olan "basınç noktaları"dır.

Doğru cevap "a) Kasık" seçeneğidir. Bacağa kan taşıyan ana atardamar (femoral arter), kasık bölgesinden geçer. Bu bölgede atardamar hem yüzeye yakındır hem de leğen kemiğine baskı yapılarak kolayca sıkıştırılabilir. Dolayısıyla, bacaktaki şiddetli bir kanamayı durdurmak veya yavaşlatmak için kanamanın kaynağına en yakın ve en etkili basınç noktası kasıktır. Buraya yapılan doğru bir baskı, bacağa giden kan akışını önemli ölçüde azaltacaktır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• b) Boyun: Boyun bölgesindeki basınç noktası (şah damarı), baş ve yüz bölgesindeki kanamaları kontrol etmek için kullanılır. Bacak kanaması üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Ayrıca bu bölgeye gereksiz yere veya yanlış baskı uygulamak, beyne giden kan akışını engelleyebileceği için çok tehlikelidir.
• c) Koltuk altı: Koltuk altındaki atardamar, kola ve ele kan taşır. Bu nedenle, bu bölgeye basınç uygulamak sadece kol, ön kol veya el bölgesindeki ciddi kanamalar için etkilidir. Bacak gibi vücudun alt kısmındaki bir kanama için tamamen yanlış bir uygulama noktasıdır.
• d) Köprücük kemiği üzeri: Bu nokta da yine kol bölgesine giden kan akışını kontrol etmek için kullanılır. Köprücük kemiğinin hemen üzerindeki bu bölgeye baskı yapmak, omuz ve kol kanamalarında tercih edilir. Bacak kanamalarında ise herhangi bir faydası yoktur.

Özetle, ilk yardımda basınç noktası uygulaması, kanamanın olduğu bölgeye göre belirlenir. Vücudun alt kısmında, yani bacakta meydana gelen bir kanama için kan akışını üstten kesmek gerekir ve bunun için doğru nokta kasık bölgesidir. Diğer seçenekler vücudun üst bölgelerindeki (kol, baş) kanamalar için geçerlidir.

Bu soruda, farklı kanama türleri arasında hangisinin en hızlı şekilde hayati tehlike oluşturduğu sorulmaktadır. Cevabı belirleyen temel faktör, kanamanın şiddeti ve kan kaybının hızıdır. Bu da doğrudan kanamanın olduğu damarın türü ve içindeki kan basıncı ile ilgilidir.

Doğru cevap b) Atardamar kanamaları seçeneğidir. Atardamarlar, kanı kalpten vücuda taşıyan ana damarlardır. Kalp, kanı bu damarlara çok yüksek bir basınçla pompalar. Bu nedenle bir atardamar kesildiğinde, kan kalp atışıyla uyumlu bir şekilde, kesik kesik ve fışkırarak akar. Bu yüksek basınç ve hızlı akış, çok kısa sürede aşırı miktarda kan kaybına yol açar ve bu durum hayati tehlikeyi en hızlı oluşturan kanama türüdür.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım. d) Toplardamar kanamaları, kanı vücuttan kalbe geri taşıyan damarlarda meydana gelir. Bu damarlardaki kan basıncı atardamarlara göre çok daha düşüktür. Bu yüzden kanama, fışkırmak yerine sürekli ve yavaş bir şekilde koyu kırmızı renkte akar. Ciddi olabilse de, kan kaybı hızı atardamara göre daha yavaş olduğu için hayati tehlike daha geç oluşur.

c) Kılcal damar kanamaları en hafif kanama türüdür. Kılcal damarlar vücuttaki en ince damarlardır ve kan basıncı çok düşüktür. Bu tür kanamalar genellikle küçük kesik ve sıyrıklarda görülür; kan, küçük kabarcıklar şeklinde veya sızıntı halinde yavaşça akar. Genellikle kendi kendine durur ve hayati tehlike oluşturmaz. a) Burun kanamaları ise genellikle kılcal damar kanamasıdır ve basit müdahalelerle durdurulabilir, hayati tehlike riski çok düşüktür.

Bu soruda, ilk yardım sırasında hangi kemik kırığında "atel" adı verilen sert ve destekleyici malzemenin kullanılarak sabitleme (tespit) yapıldığı sorulmaktadır. Atel kullanımının temel amacı, kırık kemik uçlarının hareket etmesini engelleyerek daha fazla hasar oluşmasını önlemek, ağrıyı azaltmak ve yaralı bölgeyi sabit tutmaktır. Ateller, genellikle kol ve bacak gibi uzun kemiklerin bulunduğu uzuvların sabitlenmesinde kullanılır.

Doğru cevap 'Ön kol kemiği' seçeneğidir. Ön kol, dirsek ile el bileği arasında yer alan ve atel uygulaması için son derece uygun bir bölgedir. Kırık olduğunda, kolun her iki yanına yerleştirilen sert bir malzeme (atel) ve sargı bezleri yardımıyla bu bölge kolayca sabitlenebilir. Bu işlem, kırık kemiklerin kaynamasına yardımcı olurken, damar ve sinirlerin zarar görme riskini en aza indirir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Kürek kemiği: Bu kemik, sırtın üst kısmında yer alan yassı bir kemiktir ve vücudun düz bir yüzeyinde değildir. Bu nedenle, standart bir atel ile sabitlenmesi pratik olarak imkansızdır. Kürek kemiği kırıklarında, genellikle kolun gövdeye sabitlenmesini sağlayan üçgen sargı bezi gibi yöntemler tercih edilir.
• c) Kaburga kemiği: Kaburga kırıklarında kesinlikle atel veya sıkı sargı uygulanmaz. Çünkü bu durum, göğüs kafesinin hareketini kısıtlayarak kişinin nefes almasını zorlaştırır ve akciğerlerin zarar görme riskini artırır. Yaralı, genellikle nefes almasını kolaylaştıran yarı oturur bir pozisyona getirilerek hastaneye sevk edilir.
• d) Köprücük kemiği: Bu kemik, omuz ile göğsün ön kısmını birleştirir ve şekli nedeniyle atel ile tespiti mümkün değildir. Köprücük kemiği kırıklarında da yine kolu desteklemek ve omuz hareketini kısıtlamak amacıyla üçgen sargı bezi ve özel bandaj teknikleri (sekiz şekilli bandaj gibi) kullanılır.

Özetle, atel uygulaması en çok kol ve bacak gibi uzun, düz uzuvlardaki kırıklar için kullanılan standart bir ilk yardım yöntemidir. Diğer bölgelerdeki (kürek, kaburga, köprücük) kırıklar ise vücudun anatomik yapısı ve fonksiyonları gereği farklı tespit yöntemleri gerektirir. Bu nedenle doğru cevap ön kol kemiğidir.

Bu soruda, bilinci kapalı ancak boyun travması şüphesi olmayan bir kazazedede solunumun devamlılığını sağlamak için en temel ve hayati müdahale olan hava yolunu açma tekniği sorulmaktadır. Bilinci kapalı kişilerde dilin geriye kayarak soluk borusunu tıkaması çok sık karşılaşılan bir durumdur ve bu, kişinin nefes almasını engeller. Bu nedenle, hava yolunu açmak için doğru pozisyonu vermek hayat kurtarıcı bir öneme sahiptir.

Doğru Cevap: a) Sırtüstü yatırılmış kazazedenin çenesi kaldırılırken diğer el ile alından bastırılarak başın geriye alınması

Bu seçenek, ilk yardımda "Baş Geri-Çene Yukarı Pozisyonu" olarak bilinen standart ve en etkili manevrayı tarif etmektedir. Kişi bilincini kaybettiğinde, tüm kasları gibi dil kasları da gevşer. Dil, arkaya doğru kayarak soluk borusunun girişini bir tıkaç gibi kapatabilir ve bu durum solunumu engelleyerek boğulmaya neden olur.

Bu pozisyonu uygularken bir el kazazedenin alnına konulur ve baş nazikçe geriye doğru itilir. Aynı anda diğer elin iki parmağı çene kemiğinin altına yerleştirilir ve çene yukarı doğru kaldırılır. Bu basit ama etkili hareket, dili gırtlaktan uzaklaştırarak hava yolunu anında açar ve kazazedenin tekrar nefes alabilmesini sağlar. Soruda özellikle "boyun travması yoksa" denilmesi bu yöntemin güvenle uygulanabileceğini belirtir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• b) Çenenin göğüs kemiğine değecek şekilde başın öne eğilmesi: Bu hareket, hava yolunu açmak yerine tam tersi bir etki yaratır. Başın öne eğilmesi, dilin soluk borusunu daha da fazla tıkamasına ve hava yolunun tamamen kapanmasına neden olur. Bu, kesinlikle yapılmaması gereken tehlikeli bir uygulamadır.
• c) Başın sert bir zeminde hafif yana dönük olması: Bu pozisyon, solunumu olan ancak bilinci kapalı kazazedeler için kullanılan "Koma (Derlenme) Pozisyonu" ile ilgilidir. Bu pozisyonun temel amacı, kazazedenin kusması durumunda kusmuğun veya diğer sıvıların akciğerlere kaçmasını (aspirasyon) önlemektir. Ancak bu pozisyon, dili kaldırarak hava yolunu açmak için birincil ve en etkili yöntem değildir.
• d) Başın sert bir zeminde düz pozisyonda olması: Kazazedeyi bulduğumuzda başı zaten genellikle bu pozisyondadır. Bilinç kaybıyla birlikte dilin geriye kaçıp hava yolunu tıkadığı durum tam da bu pozisyonda gerçekleşir. Dolayısıyla bu pozisyonu korumak, sorunu çözmez, aksine mevcut tıkanıklığın devam etmesine neden olur.

Bu soruda, şok tablosuna yol açabilecek durumların hangileri olduğu sorulmaktadır. Şok, tıbbi bir terim olarak, vücuttaki doku ve organlara yeterli kan ve oksijen gitmemesi sonucu ortaya çıkan, hayati tehlike taşıyan bir dolaşım sistemi yetmezliğidir. Bu tanımı aklımızda tutarak soruda verilen öncülleri tek tek inceleyelim.

Öncelikle şokun nedenlerini ve nasıl geliştiğini anlamak, doğru cevabı bulmamızı kolaylaştıracaktır. Vücudun dolaşım sistemini bir su tesisatına benzetebiliriz: Kalp (pompa), damarlar (borular) ve kan (su). Bu sistemin herhangi bir parçasında ciddi bir sorun yaşanması, sistemin çökmesine yani şoka neden olabilir. Şimdi öncülleri bu benzetme üzerinden değerlendirelim.

1. I. Aşırı sıvı kaybı: Vücuttan aşırı miktarda sıvı (kan, plazma, su) kaybedilmesi, dolaşımdaki kan hacminin tehlikeli bir şekilde azalmasına neden olur. Tesisat örneğimize dönersek, sistemdeki "su" azalmıştır. Yeterli kan (su) olmayınca, kalp (pompa) organlara kan göndermekte zorlanır ve kan basıncı düşer. Bu durum, dokuların oksijensiz kalmasına ve şok tablosunun gelişmesine yol açar. Bu tür şoka "Hipovolemik Şok" denir ve en sık görülen şok türlerinden biridir.
2. II. Kalp ritim bozuklukları: Kalp, dolaşım sisteminin pompasıdır. Kalbin çok hızlı, çok yavaş veya düzensiz atması gibi ritim bozuklukları, kalbin kanı etkili bir şekilde pompalama gücünü azaltır. Tesisat örneğimizde, "pompa" arızalanmıştır. Sistemde yeterli kan (su) olsa bile, pompa düzgün çalışmadığı için kan organlara ulaşamaz. Bu durum da organların oksijensiz kalmasına ve şoka neden olur. Bu tür şoka "Kardiyojenik Şok" denir.
3. III. Başa şiddetli darbe alınması: Başa alınan şiddetli darbeler veya omurilik yaralanmaları, sinir sistemini etkileyebilir. Sinir sistemi, kan damarlarının genişliğini (çapını) kontrol eder. Bu tür bir yaralanma, damarların aniden ve kontrolsüz bir şekilde genişlemesine yol açabilir. Tesisat örneğimizde, sistemdeki "borular" aniden aşırı genişlemiştir. Vücuttaki kan miktarı normal olsa bile, damarlar çok genişlediği için kan basıncı aniden düşer ve kan, organlara ulaşmak yerine damarlarda göllenir. Bu da şoka neden olur ve bu şok türü "Nörojenik Şok" olarak adlandırılır.

Sonuç Değerlendirmesi:

Görüldüğü gibi, verilen üç durum da farklı mekanizmalarla da olsa şok tablosuna yol açabilen ciddi durumlardır. Aşırı sıvı kaybı kan hacmini azaltarak, kalp ritim bozuklukları kalbin pompalama gücünü düşürerek ve başa alınan şiddetli darbe damarların kontrolünü bozarak dolaşım yetmezliğine, yani şoka neden olur. Bu nedenle, her üç öncül de şok nedeni olarak kabul edilir.

• a), b) ve c) seçenekleri neden yanlıştır? Bu seçenekler eksiktir. Sadece bir veya iki doğru durumu içerirlerken, şoka neden olabilecek diğer geçerli durumu dışarıda bırakmaktadırlar. Örneğin, a) seçeneği III. öncülü, b) seçeneği II. öncülü, c) seçeneği ise I. öncülü göz ardı eder. Oysa her üç durum da tek başına şoka sebep olabilir.
• d) seçeneği (I, II ve III) neden doğrudur? Bu seçenek, şoka neden olabilecek tüm durumları kapsadığı için doğrudur. Ehliyet sınavlarında ilk yardım bilgisi ölçülürken, şokun farklı nedenlerini bilmek hayati önem taşır. Bu yüzden sorunun doğru cevabı, tüm öncülleri içeren d) şıkkıdır.

Bu soruda, kulak kanaması gibi potansiyel olarak ciddi bir durumda olan bir kazazedeye uygulanması gereken doğru ilk yardım adımları sorgulanmaktadır. Bu tür kanamalar genellikle bir baş travmasının işareti olabileceğinden, her adımın doğru bir şekilde uygulanması hayati önem taşır. Şimdi verilen öncülleri ve seçenekleri tek tek inceleyelim.

I- Kazazede sakinleştirilir, endişeleri giderilir.

Bu ifade doğrudur. İlk yardımın en temel ve evrensel kuralı, hem kazazedenin hem de çevrenin güvenliğini sağladıktan sonra kazazedeyi sakinleştirmektir. Panik ve korku, kazazedenin kalp atışını hızlandırarak kanamayı artırabilir ve ilk yardımcının işini zorlaştırabilir. Kazazedeye güven vermek, onunla konuşmak ve endişelerini gidermeye çalışmak, yapılacak tıbbi müdahaleler kadar önemli bir ilk yardım adımıdır.

II- Kanama ciddi ise, kulağı tıkamadan temiz bezlerle kapatılır.

Bu ifade de doğrudur. Kulak kanaması, özellikle bir kafa travması sonucu oluşmuşsa, beyin omurilik sıvısı (BOS) ile karışık olabilir. Kulağı pamuk veya başka bir cisimle tıkamak, kanın ve sıvının dışarı akmasını engelleyerek kafa içi basıncın tehlikeli bir şekilde artmasına neden olabilir. Bunun yerine, kanamanın emilmesi ve kulağın dış etkenlerden korunması için kulak, tıkanmayacak şekilde temiz ve steril bir bezle gevşekçe kapatılmalıdır.

III- Kazazede bilinçsiz ise kanayan kulak üzerine yan yatırılır.

Bu ifade de doğrudur. Eğer kazazede bilincini kaybetmişse, kanın ve diğer sıvıların dışarıya rahatça akabilmesi için kanayan kulak altta kalacak şekilde yan yatırılmalıdır. Bu pozisyon, sıvının genze veya solunum yoluna kaçarak boğulma riski oluşturmasını engeller. Aynı zamanda, kafa içi basıncın artmasını önlemeye de yardımcı olan kritik bir uygulamadır.

Seçeneklerin Değerlendirilmesi

• a) Yalnız I: Bu seçenek eksiktir. Kazazedeyi sakinleştirmek önemli olsa da, kanamanın fiziksel yönetimi (kulağı kapatma ve doğru pozisyon verme) göz ardı edilmiştir.
• b) I ve II: Bu seçenek de eksiktir. Bilinçsiz bir kazazede için hayati önem taşıyan doğru pozisyon verme (III. öncül) bu seçenekte yer almamaktadır.
• c) II ve III: Bu seçenek, ilk yardımın psikolojik yönünü (I. öncül) atladığı için eksiktir. İlk yardım sadece fiziksel müdahaleden ibaret değildir.
• d) I, II ve III: Bu seçenek, kulak kanaması olan bir kazazedeye yapılması gereken tüm doğru ilk yardım adımlarını içermektedir. Hem kazazedenin psikolojik durumunu yönetmeyi, hem kanamayı doğru şekilde kontrol altına almayı, hem de bilinç kaybı durumunda güvenli bir pozisyon sağlamayı kapsar.

Sonuç olarak, kulak kanaması durumunda verilen üç öncül de doğru ve gerekli ilk yardım uygulamalarıdır. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir. Unutulmamalıdır ki kulak kanaması ciddi bir durumun habercisi olabilir ve bu ilk yardım uygulamalarından sonra derhal 112 Acil Yardım aranmalıdır.

Bu soruda, acil tıbbi bir durumda bir kişinin hayatta kalma şansını artırmak için uygulanması gereken adımların mantıksal ve doğru sıralaması, yani "Hayat Kurtarma Zinciri" sorulmaktadır. Bu zincir, her biri bir öncekinin başarısına bağlı olan halkalardan oluşur. Eğer halkalardan biri eksik veya zayıf olursa, kişinin kurtulma olasılığı önemli ölçüde azalır.

Doğru sıralama, acil bir durumla karşılaşıldığında yapılması gereken en mantıklı ve etkili eylem planını yansıtmalıdır. Zincirin amacı, profesyonel tıbbi yardım gelene kadar geçen süreyi en verimli şekilde kullanmak ve hastanın durumunu stabil tutmaktır. Şimdi doğru cevabı ve diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu adım adım inceleyelim.

Doğru Cevap: d) IV - II - I - III

Bu seçenek, Hayat Kurtarma Zinciri'nin dört temel halkasını doğru bir şekilde sıralamaktadır. Bu sıralama, bir kazazedenin hayatta kalma şansını en üst düzeye çıkaran uluslararası kabul görmüş standart bir protokoldür. Her bir halkanın neden bu sırada olması gerektiğini aşağıda detaylı olarak görebilirsiniz.

• 1. Halka (IV. Sağlık kuruluşuna haber verilmesi): Her şeyin başlangıcı budur. Olayı fark ettiğiniz an yapmanız gereken ilk ve en önemli şey, 112 Acil Çağrı Merkezi'ni arayarak profesyonel yardım istemektir. Çünkü siz ne kadar iyi ilk yardım bilseniz de, ambulans ve sağlık ekipleri yola çıkmadan kalıcı bir çözüm sağlanamaz. Bu adımı atlayıp diğerlerine geçmek, değerli zamanın kaybedilmesine neden olur.
• 2. Halka (II. Olay yerinde, ilk yardımcı tarafından temel yaşam desteği yapılması): 112'yi aradıktan ve profesyonel yardım yola çıktıktan sonra, ambulans gelene kadar geçen sürede yapılacaklar hayati önem taşır. Eğer kazazedenin bilinci kapalıysa ve solunumu durmuşsa, ilk yardımcı hemen Temel Yaşam Desteği'ne (kalp masajı ve suni solunum) başlamalıdır. Bu müdahale, beyin ve diğer hayati organlara kan pompalanmasını sağlayarak kalıcı hasarı önler.
• 3. Halka (I. Ambulans ekiplerince müdahaleler yapılması): Olay yerine ulaşan ambulans ve paramedik ekipleri, ilk yardımcının başlattığı müdahaleyi bir üst seviyeye taşır. Bu ekipler, elektroşok cihazı (defibrilatör), oksijen desteği ve damar yoluyla ilaç verme gibi ileri yaşam desteği uygulamaları yaparlar. Bu, hastanın durumunu olay yerinde ve hastaneye nakil sırasında stabilize etmeyi amaçlar.
• 4. Halka (III. Hastane acil servislerinde müdahale yapılması): Zincirin son halkasıdır. Kazazede, ambulansla en yakın ve uygun hastanenin acil servisine ulaştırılır. Burada doktorlar ve uzman ekipler tarafından daha kapsamlı teşhis ve tedavi yöntemleri uygulanarak hastanın hayata döndürülmesi ve iyileşme sürecinin başlatılması hedeflenir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

a) I - III - II - IV: Bu sıralama tamamen mantık dışıdır. Sağlık kuruluşuna haber verilmeden (IV) ambulansın gelmesi (I) veya hastaneye ulaşıldıktan (III) sonra olay yerinde temel yaşam desteği yapılması (II) imkansızdır. Olayların akışına tamamen terstir.

b) II - III - I - IV: Bu seçenekte, yardım çağırmadan (IV) önce temel yaşam desteğine (II) başlanmaktadır. Profesyonel yardım çağırmadan ilk yardıma başlamak, ambulansın olay yerine ulaşmasını geciktireceği için çok tehlikeli ve yanlış bir yaklaşımdır. Unutmayın, ilk kural her zaman yardımı harekete geçirmektir.

c) III - II - IV - I: Bu seçenek, zincirin en son halkası olan hastane müdahalesi (III) ile başlamaktadır. Bu, olay yerinde gerçekleşen bir acil durum senaryosuyla hiçbir şekilde uyuşmaz. Olayların tamamen tersine çevrilmiş halidir ve mantıksal olarak mümkün değildir.

Özetle, bir acil durumla karşılaştığınızda önce profesyonel yardımı (112) çağırmalı, ardından onlar gelene kadar temel yaşam desteği uygulamalı, gelen ambulans ekibine durumu devretmeli ve son olarak hastanın hastanede tedavi görmesini sağlamalısınız. Bu sıralama (IV - II - I - III) hayat kurtarır.

Bu soruda, trafik kazalarında en sık görülen ve en tehlikeli sonuçlara yol açabilen kafa ve omurga yaralanmalarında, bir ilk yardımcı olarak yapılması gereken en doğru ve hayat kurtarıcı müdahalenin ne olduğu sorgulanmaktadır. Sorunun giriş paragrafında da belirtildiği gibi, bu tür yaralanmalarda yapılacak bilinçli ilk yardım, kişinin sakat kalmasını önleyebilir veya hayatını kurtarabilir. Bu nedenle, en temel kuralı bilmek kritik öneme sahiptir.

Doğru cevap b) Baş-boyun-gövde ekseninin korunması seçeneğidir. Çünkü kafa ve omurga yaralanmalarında en büyük tehlike, omuriliğin zarar görmesidir. Omurilik, beyinden gelen sinir komutlarını vücuda ileten çok hassas bir yapıdır ve omurganın içinde korunur. Kaza anında omurgada meydana gelebilecek bir kırık veya zedelenme, kazazedenin yanlış hareket ettirilmesiyle omuriliğe baskı yapabilir veya onu kesebilir. Bu durum, felç veya ölümle sonuçlanabilir. Bu nedenle, kazazedenin başı, boynu ve gövdesi aynı hizada, yani düz bir çizgi (eksen) üzerinde tutularak kesinlikle hareket ettirilmemelidir. Bu, profesyonel sağlık ekipleri gelene kadar yapılacak en önemli müdahaledir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Kazazedenin yalnız bırakılması: Bu seçenek temel ilk yardım kurallarına tamamen aykırıdır. Yaralı bir kişi, özellikle de kafa travması geçirmişse, bilincini kaybedebilir, solunumu durabilir veya durumu aniden kötüleşebilir. Bu yüzden kazazede sürekli gözlem altında tutulmalı, sakinleştirilmeli ve 112 Acil Servis aranarak yardım istenmelidir. Onu yalnız bırakmak, hayati tehlikeye atmak demektir.
• c) Bilinci açıksa hareket etmesinin sağlanması: Bu, yapılabilecek en tehlikeli hatalardan biridir. Kazazedenin bilincinin açık olması veya ağrısının olmadığını söylemesi, omurgasında bir sorun olmadığı anlamına gelmez. Kırık bir omur, kişi hareket edene kadar omuriliğe zarar vermemiş olabilir. Ancak en ufak bir hareket, bu kırık kemiklerin yerinden oynamasına ve omuriliği zedelemesine neden olabilir. Bu yüzden "kıpırdama" veya "kalkmaya çalışma" gibi telkinlerde bulunmak yerine, "sakın hareket etme" denilmelidir.
• d) Hava yolu açıklığını sağlamak için koma pozisyonu verilmesi: Hava yolu açıklığını sağlamak ilk yardımın temel amacıdır, ancak yöntemi duruma göre değişir. Koma pozisyonu (iyileşme/derlenme pozisyonu), bilinci kapalı ama solunumu olan kazazedelere, dillerinin geriye kaçmasını veya kusmuklarını yutmalarını engellemek için verilir. Ancak bu pozisyon, kişiyi yan çevirmeyi gerektirdiği için baş-boyun-gövde eksenini bozar. Omurga yaralanması şüphesinde bu pozisyon kesinlikle verilmez. Bunun yerine, profesyonellerin uyguladığı "çene itme" gibi özel manevralarla hava yolu açılır, ancak bir ilk yardımcı için en güvenli yol, ekseni koruyarak beklemektir.

Özetle, bir trafik kazasında yerde yatan ve kafa, boyun veya sırtından darbe aldığından şüphelendiğiniz bir kişiye yapacağınız en büyük iyilik, onu sabit tutmak ve profesyonel yardım gelene kadar baş-boyun-gövde eksenini korumaktır. Bu basit ama hayati kural, bir insanın hayatının geri kalanını sağlıklı bir şekilde geçirmesini sağlayabilir.

Bu soruda, burun kanaması geçiren bir kişiye yapılması gereken doğru ilk yardım uygulamalarının hangileri olduğu sorulmaktadır. Doğru müdahaleyi bilmek, kanamanın daha hızlı durmasını sağlar ve olası komplikasyonları önler. Şimdi maddeleri tek tek inceleyerek doğru cevabı bulalım.

I- Oturuş pozisyonu verilmesi: Bu uygulama doğrudur. Burun kanaması olan bir kişi oturtulmalı ve başı hafifçe öne eğilmelidir. Bu pozisyon, kanın genze ve mideye akmasını engelleyerek mide bulantısı, kusma veya solunum yoluna kan kaçması gibi tehlikeleri önler. Kişiyi yatırmak veya başını dik tutmak yerine, oturtup öne eğmek en güvenli yöntemdir.

II- Burun kanatlarının 5 dakika süre ile sıkılması: Bu uygulama da doğrudur. Burun kanamalarının çoğu, burnun ön kısmındaki yumuşak dokuda bulunan kılcal damarlardan kaynaklanır. Baş ve işaret parmakları ile burnun yumuşak olan kanat kısımlarına baskı uygulamak, bu damarların sıkışmasını ve kanamanın pıhtılaşarak durmasını sağlar. Bu baskı, kesintisiz olarak yaklaşık 5 dakika boyunca sürdürülmelidir.

III- Çeneyi göğüsten uzaklaştırarak başın geriye çekilmesi: Bu uygulama kesinlikle yanlıştır ve tehlikelidir. Halk arasında yaygın bir yanlış inanış olsa da, başı geriye atmak kanın durmasını sağlamaz. Aksine, kanın genizden yutağa ve mideye akmasına neden olur. Yutulan kan mideyi tahriş ederek bulantı ve kusmaya yol açabilir ve daha da önemlisi soluk borusuna kaçarak boğulma tehlikesi yaratabilir.

Seçeneklerin Değerlendirilmesi

• a) Yalnız I: Bu seçenek eksiktir. Oturuş pozisyonu doğru olsa da, kanamayı durdurmak için burna baskı uygulamak da (II. madde) gereklidir.
• b) I ve II: Bu seçenek doğrudur. Burun kanamasında yapılması gereken en temel ve doğru iki ilk yardım uygulaması, kazazedeyi oturtup başını öne eğmek (I) ve burun kanatlarına 5 dakika baskı uygulamaktır (II).
• c) II ve III: Bu seçenek yanlıştır. Çünkü III. maddede belirtilen başı geriye çekme işlemi tehlikeli ve yanlış bir uygulamadır.
• d) I, II ve III: Bu seçenek de yanlıştır. İçerisinde yanlış olan III. maddeyi barındırdığı için doğru kabul edilemez.

Sonuç olarak; burun kanaması olan bir kazazedeye yapılması gereken doğru uygulamalar I ve II numaralı maddelerde verilmiştir. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Bu soruda, bir sürücünün ilk yardım bilmesinin temel amacının ne olduğu sorgulanmaktadır. Trafik kazaları anlık ve beklenmedik olaylardır ve bu durumlarda profesyonel sağlık ekipleri gelene kadar geçen süre hayati önem taşır. Soru, bu kritik zaman diliminde sürücünün rolünün ne olması gerektiğini anlamamızı istiyor.

Doğru cevap d) Kazalarda hayat kurtarıcı ilk müdahaleyi yapılabilmek için seçeneğidir. İlk yardımın tanımı, herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önlemek amacıyla yapılan ilaçsız uygulamalardır. Bir kaza anında, ambulansın olay yerine ulaşması zaman alabilir. Bu "altın dakikalar" olarak bilinen sürede, kanamayı durdurmak, solunum yolunu açmak veya temel yaşam desteği sağlamak gibi müdahaleler, yaralının hayatta kalma şansını doğrudan artırır. Bu nedenle, sürücünün ilk yardım bilmesi, profesyonel yardım gelene kadar hayat kurtarıcı bir köprü görevi görmesini sağlar ve bu, ilk yardım eğitiminin en temel ve en önemli hedefidir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Trafikteki kaza sayısını azaltmak için: Bu seçenek yanlıştır çünkü ilk yardım, kazaların sonuçlarıyla ilgilenir, nedenleriyle değil. Kaza sayısını azaltmak için trafik kurallarına uymak, dikkatli araç kullanmak ve aracın bakımını yaptırmak gibi önleyici tedbirler alınır. İlk yardım bilgisi ise kaza olduktan sonra devreye giren bir beceridir.
• b) Sağlık personeli niteliğini kazanmak için: Bu ifade de hatalıdır. İlk yardım eğitimi, kişiyi doktor, hemşire veya paramedik gibi bir sağlık profesyoneli yapmaz. Sağlık personeli olmak, uzun yıllar süren tıp eğitimi ve uzmanlık gerektirir. İlk yardım eğitimi, sadece temel ve acil durumlarda uygulanacak müdahaleleri öğretir, profesyonel bir unvan kazandırmaz.
• c) Hastaları iyileştirici tıbbi tedaviyi uygulamak için: Bu seçenek de yanlıştır ve tehlikeli bir yanılgıdır. "İyileştirici tıbbi tedavi", ilaç yazmak, ameliyat yapmak veya teşhis koymak gibi işlemleri kapsar ve sadece doktorların yetkisindedir. İlk yardımın amacı tedavi etmek değil, durumu stabilize etmek ve profesyonel tıbbi tedavi başlayana kadar kişiyi hayatta tutmaktır.

Bu soruda, dönüş ışıklarının (yani sinyallerin) hangi durumda kullanılmasının trafik kurallarına göre **yasak** olduğu sorulmaktadır. Sinyaller, sürücünün yapacağı manevrayı diğer yol kullanıcılarına bildirmek için kullandığı en önemli iletişim aracıdır. Ancak bu aracın amaç dışı ve tehlike yaratacak şekilde kullanılması yasaklanmıştır.

Doğru Cevap: b) Sürücülere "geç" mesajının verilmesinde

Doğru cevabın bu şık olmasının sebebi, sinyal lambalarının amacının bu olmamasıdır. Bir sürücünün sinyal lambasını yakması, kendi yapacağı bir yön değişikliğini (şerit değiştirme, sağa/sola dönme vb.) bildirdiği anlamına gelir. Önünüzdeki aracın sol sinyalini yakarak size "yol müsait, beni geçebilirsin" mesajı vermesi, trafik kurallarında yeri olmayan, tehlikeli ve kesinlikle yasak olan bir davranıştır. Çünkü bu durum, sinyali veren sürücünün sola döneceği veya sol şeride geçeceği şeklinde de yorumlanabilir ve ciddi kazalara yol açabilir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Şerit değiştirmelerde: Şerit değiştirmek, sinyal kullanımının en temel ve zorunlu olduğu durumlardan biridir. Sürücü, şerit değiştirmeden önce niyetini diğer sürücülere sinyal vererek bildirmek zorundadır. Bu nedenle bu seçenekte sinyal kullanımı yasak değil, aksine bir mecburiyettir.
• c) Kavşaklarda sağa ve sola dönüşlerde: Tıpkı şerit değiştirmede olduğu gibi, kavşaklarda yapılacak dönüşlerde de sinyal vermek esastır. Kavşağa yaklaşırken hangi yöne döneceğinizi sinyal ile belirtmek, hem diğer araçların hem de yayaların sizin hareketinizi öngörmesini sağlar ve kazaları önler. Bu kullanım da zorunludur.
• d) Bir aracın geçilmesi esnasında: Öndeki bir aracı sollamak için önce sol şeride geçmek, sollama bittikten sonra da tekrar sağ şeride dönmek gerekir. Her iki manevra da birer şerit değiştirme eylemidir ve her ikisinde de sinyal kullanmak zorunludur. Önce sol sinyal verilerek şeride çıkılır, ardından sağ sinyal verilerek şeride geri dönülür.

Özetle, sinyal lambaları sadece ve sadece sürücünün kendi manevra niyetini bildirmek için kullanılır. Başka sürücülere yol tarifi yapmak, selam vermek veya "geç" gibi mesajlar iletmek için kullanılması tehlikeli ve yasaktır.

Bu soruda, sürücülerin bir yolda yasal olarak ulaşabilecekleri en yüksek hızı, yani **'azami hız sınırlaması'nı** gösteren trafik levhasının hangisi olduğu sorulmaktadır. Azami kelimesi "en çok" veya "maksimum" anlamına gelir ve bu levha, belirtilen hızın üzerine çıkmanın yasak olduğunu bildirir. Şimdi seçenekleri tek tek inceleyelim.

Doğru Cevap: A seçeneği

A seçeneğindeki levha, kırmızı bir daire içerisinde "50" rakamını göstermektedir. Trafik işaret dilinde kırmızı çerçeveli dairesel levhalar genellikle bir yasaklama veya sınırlama bildirir. Bu levha, "Azami Hız Sınırlaması" levhasıdır ve bu yolda hızınızın saatte 50 kilometreyi geçemeyeceği anlamına gelir. Bu nedenle sorunun doğru cevabı bu seçenektir.

Neden B seçeneği yanlış?

B seçeneğindeki mavi zeminli dairesel levha, bir zorunluluk bildirir. Bu levha, "Asgari Hız" yani mecburi en düşük hız levhasıdır. Sürücülerin bu yolda, trafik koşulları elverdiği sürece, saatte en az 50 kilometre hızla gitmeleri gerektiğini belirtir. Bu, soruda istenen "azami" (en yüksek) hızın tam tersi olan "asgari" (en düşük) hızı ifade eder.

Neden C seçeneği yanlış?

C seçeneğindeki levhada, "50" rakamının üzerinde çapraz bir çizgi bulunmaktadır. Trafik levhalarında bu çapraz çizgi, daha önce konulmuş bir yasağın veya sınırlamanın sona erdiğini gösterir. Bu levha "Hız Sınırlaması Sonu" anlamına gelir ve sürücülere artık 50 km/s hız sınırının geçerli olmadığını, yolun genel hız limitlerine geri dönüldüğünü bildirir. Dolayısıyla bir sınırlama getirmez, mevcut olanı kaldırır.

Neden D seçeneği yanlış?

D seçeneğindeki levha da bir azami hız sınırlamasıdır, ancak üzerinde kamyon figürü bulunmaktadır. Bu, levhanın belirttiği 70 km/s hız sınırının sadece kamyon ve benzeri ağır yük taşıtları için geçerli olduğunu gösterir. Soru, genel bir "azami hız sınırlaması" levhasını sorduğu için, tüm araçları kapsayan A seçeneği doğru cevaptır. Bu levha ise sadece belirli bir araç türünü kısıtlar.

Bu soruda, sürücünün karşısına çıkan ve üzerinde "%10" yazan tehlikeli eğim (iniş) trafik işaretini gördüğünde hangi davranışı sergilemesi gerektiği sorulmaktadır. Bu işaret, ileride yolun dik bir şekilde aşağıya doğru ineceğini ve sürücünün buna karşı önlem alması gerektiğini bildirir. Amaç, aracın kontrolünü kaybetmeden güvenli bir şekilde yokuştan inmektir.

Doğru Cevap: d) Uygun vitesle inmesi

Bu seçeneğin doğru olmasının sebebi, dik ve uzun inişlerde aracın hızını kontrol altında tutmanın en güvenli yolunun motor freni kullanmak olmasıdır. Sürücü, yokuşu çıkarken hangi vitesi kullanıyorsa, inerken de genellikle aynı veya bir alt vitesi tercih etmelidir. Düşük viteste motorun devri yükselir ve bu durum, tekerleklerin dönüşünü yavaşlatarak aracın hızlanmasını engeller. Bu sayede fren pedalına sürekli basma ihtiyacı ortadan kalkar ve fren sisteminin aşırı ısınıp (frenlerin şişmesi) etkisini kaybetmesi riski önlenmiş olur.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

• a) Hızını artırması: Bu seçenek tamamen yanlıştır. Eğimli bir yolda hızlanmak, yer çekiminin de etkisiyle aracın kontrolünü kaybetmeyi çok kolaylaştırır. Virajlarda savrulma, fren mesafesinin tehlikeli bir şekilde uzaması gibi riskler doğurur. Bu işaret bir tehlike uyarısıdır ve sürücünün yavaşlaması gerektiğini belirtir.
• b) Sert fren yapması: Uzun bir yokuşta sürekli veya sert fren yapmak son derece tehlikelidir. Fren balataları ve diskleri sürtünme nedeniyle aşırı ısınır. Belli bir sıcaklığın üzerine çıkan fren sistemi, etkinliğini yitirmeye başlar ve "fren boşalması" olarak bilinen durum yaşanabilir. Bu durumda fren pedalı işe yaramaz hale gelir ve çok ciddi kazalara yol açar. Frenler, sadece gerektiğinde hızı düşürmek için aralıklarla kullanılmalıdır.
• c) Vitesi boşa alması: Bu, yokuş aşağı inerken yapılabilecek en büyük hatalardan biridir. Vitesi boşa almak, motor ile tekerlekler arasındaki bağlantıyı tamamen keser. Bu durumda motor freninden faydalanılamaz ve araç, yer çekiminin etkisiyle kontrolsüz bir şekilde hızlanır. Aracın tüm yükü fren sistemine biner, bu da frenlerin kısa sürede aşırı ısınıp devre dışı kalmasına neden olur.

Özetle; bu trafik işaretini gördüğünüzde yapmanız gereken en doğru hareket, yokuşun eğimine ve aracınızın yük durumuna göre vitesi küçülterek (örneğin 4. vitesten 3'e veya 2'ye düşürerek) motorun yavaşlatma gücünden faydalanmaktır. Bu yöntem, size güvenli ve kontrollü bir iniş imkânı tanır.

Bu soruda, Türkiye'deki kara yollarında gördüğümüz trafik işaret levhaları, yol çizgileri, sinyalizasyon sistemleri gibi düzenlemeleri hangi kurumun yaptığını ve bu konudaki yetkinin kime ait olduğunu bilmemiz isteniyor. Sürücü olarak yolda karşılaştığımız tüm bu işaretlemelerin kimin sorumluluğunda olduğunu anlamak, trafik sisteminin nasıl işlediğini kavramak açısından önemlidir. Sorunun doğru cevabı ve diğer seçeneklerin neden yanlış olduğu aşağıda detaylıca açıklanmıştır.

Doğru cevap b) Karayolları Genel Müdürlüğü'dür. Çünkü Türkiye'de, şehirler arası devlet yolları ve otoyollar gibi ana ulaşım ağlarının yapımı, bakımı, onarımı ve işletilmesi Karayolları Genel Müdürlüğü'nün (KGM) temel görevidir. Bu görev kapsamında, yolların güvenli ve düzenli bir trafik akışına sahip olması için gerekli olan tüm işaretlemeleri (trafik levhaları, yol çizgileri, trafik ışıkları vb.) yapmak ve bu düzenlemeleri denetlemek de KGM'nin sorumluluğundadır. Kısacası, yolun kendisini ve üzerindeki tüm sabit işaretleri bu kurum yapar.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Emniyet Genel Müdürlüğü: Bu kurumun görevi, yolları yapmak veya işaretlemek değil, mevcut yollarda trafik kurallarının uygulanmasını sağlamak ve trafik akışını denetlemektir. Trafik polisleri, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün yaptığı yollarda ve koyduğu kurallara göre denetim yapar, sürücüleri kontrol eder ve kazalara müdahale eder. Yani görevi "denetim" ve "uygulama"dır, "yapım" ve "düzenleme" değildir.
• c) Trafik Kazalarını Önleme Derneği: Bu tür dernekler, trafik güvenliği konusunda toplumu bilinçlendirmek, eğitimler vermek ve farkındalık projeleri yürütmek amacıyla kurulmuş sivil toplum kuruluşlarıdır. Yasal olarak yollarda düzenleme yapma veya işaretleme koyma gibi bir yetkileri ve sorumlulukları yoktur. Sadece kamuoyu oluşturarak yetkili kurumlara önerilerde bulunabilirler.
• d) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı: Bu bakanlığın görevi, ülkenin sanayi ve teknoloji politikalarını belirlemek, üretilen araçların ve ekipmanların standartlara uygunluğunu denetlemek gibi konulardır. Örneğin, araçların muayene standartları veya teknik özellikleri ile ilgilenebilir ancak yolların fiziki olarak işaretlenmesi ve düzenlenmesi doğrudan görev alanına girmez.

Özetle, ehliyet sınavında bu tür bir soruyla karşılaştığınızda aklınızda tutmanız gereken en temel ayrım şudur: Yolların fiziki yapısını, levhalarını ve çizgilerini Karayolları Genel Müdürlüğü yapar; bu yollardaki trafik akışını ve kurallara uyulup uyulmadığını ise Emniyet Genel Müdürlüğü (Trafik Polisi) denetler. Bu nedenle sorunun doğru cevabı Karayolları Genel Müdürlüğü'dür.

Bu soruda, çok şeritli bir yolda araçların şerit kullanımı ve sollama kurallarına dair bilgisi ölçülmektedir. Resimdeki trafik durumu analiz edildiğinde, her aracın yapması gereken doğru ve güvenli hamlenin ne olduğunu belirlememiz istenir. Bu tür sorularda temel kural, sol şeridin sürekli işgal edilmemesi ve takip mesafesinin korunmasıdır.

Doğru Cevap: b) 1 numaralı aracın sağ şeride girmesi

Doğru cevabın "1 numaralı aracın sağ şeride girmesi" olmasının sebebi, trafik kurallarının en temel prensiplerinden birine dayanmasıdır. Türkiye'de ve trafiğin sağdan aktığı birçok ülkede, çok şeritli yollarda sol şerit sollama (geçiş) yapmak için kullanılır. Bir araç, önündeki aracı solladıktan sonra, trafik akışını engellememek ve arkadan daha hızlı gelen araçlara yol vermek için güvenli bir şekilde kendi şeridine, yani sağ şeride dönmelidir. Şekilde 1 numaralı araç, 2 numaralı aracı sollamış ve geçişini tamamlamıştır. Arkasından 3 numaralı araç geldiği için sol şeridi gereksiz yere işgal etmeyip sağ şeride geçmesi en doğru ve güvenli harekettir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) 4 numaralı aracın hızını artırması: Bu seçenek yanlıştır. 4 numaralı aracın önünde 2 numaralı araç bulunmaktadır. Hızını artırması, önündeki araçla olan güvenli takip mesafesini azaltacağı için tehlikeli bir durum oluşturur. Trafikte özel bir gereklilik olmadıkça keyfi olarak hız artırmak doğru bir davranış değildir.
• c) 2 numaralı aracın takip mesafesini azaltması: Bu seçenek de kesinlikle yanlıştır. Takip mesafesi, öndeki araçla arada bırakılması gereken ve ani duruşlarda çarpışmayı önleyen hayati bir mesafedir. Takip mesafesini azaltmak, kazalara davetiye çıkarmak anlamına gelir ve trafik kurallarının en tehlikeli ihlallerinden biridir.
• d) 2 numaralı aracın 3 numaralı aracı geçmeye teşebbüs etmesi: Bu seçenek mantıksız ve yanlıştır. 2 numaralı araç sağ şeritte, 3 numaralı araç ise sol şeritte ve 1 numaralı aracın arkasındadır. 2 numaralı aracın, kendisinden daha hızlı bir şeritte ve daha geride olan bir aracı sollamaya çalışması gibi bir durum söz konusu olamaz. Bu manevra hem kurallara aykırıdır hem de pratikte imkansızdır.

Özetle, bu senaryodaki en doğru davranış, sollama işlemini bitiren 1 numaralı aracın, sol şeridi daha fazla işgal etmeden ve arkadan gelen 3 numaralı aracın yolunu tıkamadan güvenle sağ şeride geçmesidir. Bu, hem yasal bir zorunluluk hem de akıcı ve güvenli bir trafik ortamı için gereklidir.

Bu soruda, kırmızı çerçeveli yuvarlak bir levha içinde hem otomobil hem de motosiklet figürlerinin yer aldığı bir trafik işaretinin anlamı sorulmaktadır. Bu tür işaretler, "Trafik Tanzim İşaretleri" grubuna girer ve sürücülere yoldaki bir yasaklama, kısıtlama veya mecburiyeti bildirir. İşaretin doğru yorumlanması, trafik kurallarına uymak ve güvenli bir sürüş için kritik öneme sahiptir.

Doğru cevap d) Motosiklet hariç motorlu taşıt trafiğine kapalı yol seçeneğidir. Bu işaret, ilk bakışta hem otomobillerin hem de motosikletlerin bu yola girişinin yasak olduğunu düşündürebilir. Ancak trafik kurallarında bu işaretin özel bir anlamı vardır. Normalde sadece otomobil figürünün olduğu "Motorlu Taşıt Giremez" levhası, motosikletleri de kapsar. Bu levhaya ek olarak motosiklet figürünün de konulması, bu yasağa bir istisna getirildiğini belirtir. Yani bu yol, motosikletler dışındaki tüm motorlu taşıtların girişine kapalıdır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) Taşıt giremez: Bu anlama gelen levha, kırmızı bir daire içinde beyaz yatay bir çizgiden oluşur. Bu işaret, motorlu veya motorsuz (bisiklet, at arabası vb.) bütün taşıtların o yola girişini yasaklar. Sorudaki işaret ise sadece belirli motorlu taşıtları kapsar.
• b) Motosiklet giremez: Bu anlama gelen levha, kırmızı çerçeveli yuvarlak bir zemin üzerinde sadece motosiklet figürü içerir. Bu işaret, yalnızca motosikletlerin o yola girişini yasaklar, diğer motorlu taşıtlar için bir kısıtlama getirmez.
• c) Taşıt trafiğine kapalı yol: Bu anlama gelen levha, kırmızı çerçeveli tamamen beyaz renkli yuvarlak bir levhadır. Bu işaret, yolun her iki yönden de tüm taşıt trafiğine kapatıldığını belirtir. Sorudaki işaret ise sadece belirli bir yönden girişi ve belirli türdeki araçları yasaklamaktadır.

Özetle, soruda verilen işaret, motorlu taşıtların girişini yasaklayan genel kurala bir istisna getirmektedir. Otomobil figürü yasağı, motosiklet figürü ise bu yasağın motosikletler için geçerli olmadığını ifade eder. Bu nedenle, bu işareti gördüğünüzde, kullandığınız araç motosiklet değilse o yola girmemeniz gerektiğini anlamalısınız.

Bu soruda, bir trafik ışığında bekleyen aracın yoluna devam etmesi için hangi ışığın yanması gerektiği sorulmaktadır. Trafik kurallarının en temel konularından biri olan ışıklı işaret cihazlarının anlamlarını bilmek, bu soruyu doğru cevaplamak için yeterlidir. Şimdi seçenekleri ve doğru cevabı detaylıca inceleyelim.

Doğru cevap Yeşil'dir. Trafik işaret ışıklarında yeşil ışık, yolun trafiğe açık olduğunu ve sürücülerin kurallara uyarak yollarına devam edebileceklerini bildirir. Sürücü, yeşil ışık yandığında kavşağın boş olduğundan emin olduktan sonra geçişini yapmalıdır. Bu nedenle, resimdeki aracın kavşaktan güvenli bir şekilde geçiş yapabilmesi için yanması gereken ışık yeşil ışıktır.

Şimdi diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu açıklayalım:

• a) Sarı: Sarı ışık, tek başına yandığında bir uyarı anlamı taşır. Işığın yeşilden kırmızıya dönmek üzere olduğunu belirtir ve sürücülerin güvenli bir şekilde durabileceklerse durmaları gerektiğini ifade eder. Yoluna devam etmek için bir işaret değildir, aksine durmaya hazırlanmak için bir ikazdır. Bu yüzden bu seçenek yanlıştır.
• c) Kırmızı: Kırmızı ışık, trafiğin durması gerektiğini belirten en kesin işarettir. Sürücüler kırmızı ışık yandığında, durma çizgisinin gerisinde mutlaka durmak zorundadır. Bu ışık, geçiş hakkının diğer yöndeki araçlarda veya yayalarda olduğunu gösterir, bu nedenle yoluna devam etmek için kesinlikle yanlış bir seçenektir.
• d) Kırmızı ile birlikte sarı: Kırmızı ışıkla birlikte sarı ışığın yanması, yolun birazdan trafiğe açılacağını ve yeşil ışığın yanacağını haber verir. Bu bir "hazırlan" işaretidir, ancak "geç" veya "yoluna devam et" anlamı taşımaz. Sürücüler bu ışık yandığında hareket etmeye hazırlanmalı, ancak yeşil ışık yanmadan kesinlikle hareket etmemelidir. Dolayısıyla, yoluna devam etme iznini veren asıl ışık bu değildir.

Özetle, bir aracın kavşakta yoluna devam edebilmesi için alması gereken komut yeşil ışıktır. Diğer ışıklar "dur", "durmaya hazırlan" veya "geçmeye hazırlan" anlamları taşır ancak hiçbiri doğrudan "geç" veya "yoluna devam et" komutunu vermez.

Bu soruda, bize gösterilen trafik tanzim işaretinin ne anlama geldiği ve hangi davranışı yasakladığı sorulmaktadır. Trafik işaretlerini doğru yorumlamak, hem ehliyet sınavında başarılı olmak hem de trafikte güvenli bir sürücü olmak için temel bir gerekliliktir. Şimdi bu işareti ve seçenekleri detaylı bir şekilde inceleyelim.

Öncelikle trafik işaretinin kendisini analiz edelim. Kırmızı çerçeveli, yuvarlak trafik işaretleri genellikle bir yasaklama veya kısıtlama bildirir. İşaretin içinde, 180 derecelik bir dönüşü simgeleyen, yani "U" harfine benzeyen bir manevrayı gösteren siyah bir ok bulunmaktadır. Bu okun üzeri ise yine kırmızı bir çizgi ile çizilmiştir, bu da bu hareketin yasak olduğu anlamına gelir.

Bu analiz doğrultusunda doğru cevabın neden c) U dönüşü yapmayı seçeneği olduğunu açıklayalım. İşaretin içindeki sembol, bir aracın bulunduğu yolda tam bir geri dönüş yaparak geldiği istikametin tersine yönelmesini ifade eder. Bu manevraya trafikte "U dönüşü" denir. Dolayısıyla bu levha, görüldüğü yolda U dönüşü yapmanın kesinlikle yasak olduğunu sürücüye bildirir. Bu kurala uymamak, özellikle karşı yönden gelen araçlar için büyük bir tehlike oluşturabilir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu da anlamak önemlidir:

• a) Geri gitmeyi: Geri gitmek, aracı vitesi geriye takarak arkaya doğru sürmektir. Bu levha ise ileri yönde yapılan bir dönüş manevrasını konu alır. Geri gitmenin yasak olduğu yerler ve durumlar Karayolları Trafik Kanunu'nda ayrı olarak belirtilmiştir ve bu işaretle bir ilgisi yoktur.
• b) Sola dönmeyi: Bu seçenek, U dönüşü ile en çok karıştırılan manevradır. Sola dönüş, genellikle bir kavşakta veya bir ara yola girmek için yapılan yaklaşık 90 derecelik bir manevradır. U dönüşü ise 180 derecelik bir manevradır. "Sola Dönülmez" işareti, bu işarete benzese de içindeki ok sadece sola doğru kıvrılır, tam bir geri dönüş yapmaz.
• d) Ada etrafında dönmeyi: Ada (veya dönel kavşak), trafiğin bir merkez etrafında döndüğü bir kavşak türüdür. Ada etrafında dönüşü düzenleyen işaretler genellikle mavi renkli, yuvarlak ve mecburi yön bildiren işaretlerdir. Bu işaret ise belirli bir manevrayı yasaklamaktadır, bir kavşak düzenlemesini değil.

Özet olarak, soruda gösterilen işaret, şekli itibarıyla "U" harfine benzeyen bir dönüşü yasakladığı için net bir şekilde U dönüşü yasağını ifade eder. Sınavda bu ve benzeri işaretlerle karşılaştığınızda, işaretin şekli ile temsil ettiği hareket arasındaki bağlantıyı kurmanız doğru cevabı bulmanızı kolaylaştıracaktır.

Bu soruda, Karayolları Trafik Kanunu'na göre belirli sürücü belgesi sınıflarının geçerlilik süresi sorulmaktadır. Soruda listelenen C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D ve DE sınıfları, genellikle kamyon, çekici, otobüs gibi büyük ve ticari araçları kullanmak için gerekli olan profesyonel ehliyet sınıflarıdır. Kanun, bu tür araçları kullanan sürücüler için farklı bir geçerlilik süresi belirlemiştir.

Doğru Cevap: b) 5

Doğru cevabın 5 yıl olmasının sebebi, Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin ilgili maddesinde açıkça belirtilmesidir. Bu yönetmeliğe göre, ticari amaçla yük ve yolcu taşımacılığı yapan ağır vasıta sürücülerinin sağlık durumlarını daha sık kontrol ettirmeleri gerekmektedir. Bu nedenle, C ve D serisi olarak bilinen (kamyon, çekici, otobüs vb.) profesyonel ehliyet sınıflarının geçerlilik süresi 5 yıl olarak belirlenmiştir. Bu sürenin sonunda sürücünün, sürücülüğe engel bir sağlık sorunu olmadığını gösteren yeni bir sağlık raporu alarak ehliyetini yenilemesi zorunludur.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

• a) 2 yıl: Bu seçenek yanlıştır. Karayolları Trafik Kanunu'nda standart sürücü belgeleri için 2 yıllık bir geçerlilik süresi bulunmamaktadır. Bu seçenek, tamamen bir çeldirici olarak eklenmiştir.
• c) 7 yıl: Bu seçenek de yanlıştır. Tıpkı 2 yıl seçeneği gibi, mevcut yönetmelikte herhangi bir ehliyet sınıfı için 7 yıllık bir geçerlilik periyodu tanımlanmamıştır. Bu da kafa karıştırmak amacıyla konulmuş bir seçenektir.
• d) 10 yıl: Bu seçenek, sorudaki en güçlü çeldiricidir ancak yanlıştır. 10 yıllık geçerlilik süresi, M, A1, A2, A, B1, B, BE, F ve G gibi daha çok hususi (kişisel) kullanıma yönelik olan moped, motosiklet, otomobil, traktör gibi araçların ehliyet sınıfları için geçerlidir. Sınavda bu iki süreyi karıştırmamak çok önemlidir.

Özetle aklınızda kalması gereken kural şudur:

1. Eğer ehliyet sınıfı kamyon, çekici, otobüs gibi profesyonel ve ticari araçları kapsıyorsa (yani C ve D serisi ise), geçerlilik süresi 5 yıldır.
2. Eğer ehliyet sınıfı otomobil, motosiklet, traktör gibi hususi araçları kapsıyorsa (yani M, A, B, F, G serisi ise), geçerlilik süresi 10 yıldır.

Bu soruda, Karayolları Trafik Kanunu'na göre bir aracın önündeki aracı sollamasının (geçmesinin) yasak olduğu durumlar sorgulanmaktadır. Sürücülerin trafikte hem kendi güvenliklerini hem de diğer yol kullanıcılarının güvenliğini sağlamak için bu kuralları bilmesi hayati önem taşır. Soruda verilen üç öncülü de trafik güvenliği açısından tek tek değerlendirmemiz gerekir.

Şimdi maddeleri ve neden sollama yasağı kapsamına girdiklerini inceleyelim:

1. Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken: Bu alanlar, yayaların ve özellikle çocukların aniden yola çıkma ihtimalinin en yüksek olduğu yerlerdir. Önünüzdeki araç, sizin göremediğiniz bir yaya için yavaşlıyor veya duruyor olabilir. Bu durumda sollama yapmanız, yayanın hayatını tehlikeye atacak çok riskli bir manevradır. Bu nedenle, yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken öndeki aracı geçmek kesinlikle yasaktır.
2. Görüş yetersizliği olan tepe üstü ve dönemeçlerde: Tepe üstleri ve keskin virajlar (dönemeçler), karşı yönden gelen şeridin net olarak görülemediği "kör noktalardır". Sollama yapmak için karşı şeride geçmeniz gerekir ve bu esnada karşıdan bir aracın gelip gelmediğini bilemezsiniz. Bu tür yerlerde yapılan sollama, görüş yetersizliği nedeniyle kafa kafaya çarpışma gibi çok tehlikeli kazalara yol açabilir. Bu yüzden bu bölgelerde de sollama yapmak yasaktır.
3. Kavşaklarda, demir yolu geçitlerinde ve buralara yaklaşırken: Kavşaklar, farklı yönlerden gelen araç trafiğinin kesiştiği noktalardır. Kavşakta sollama yapmak, hem diğer yönlerden gelen araçlarla hem de dönüş yapan araçlarla kaza riskini aşırı derecede artırır. Benzer şekilde, demir yolu geçitleri (hemzemin geçitler) de tren trafiği nedeniyle son derece risklidir. Önünüzdeki araç bir tren için durmuş olabilir. Bu nedenle, kavşaklara, demir yolu geçitlerine ve bu tehlikeli noktalara yaklaşırken sollama yapmak yasaklanmıştır.

Cevap Seçeneklerinin Değerlendirilmesi:

• a) Yalnız I: Bu seçenek yanlıştır çünkü sadece yaya geçitlerini kapsar. Oysa tepe üstleri, dönemeçler ve kavşaklar da sollama yasağının olduğu kritik yerlerdir.
• b) I ve II: Bu seçenek de eksiktir. Yaya geçitleri ve görüş yetersizliği olan yerleri doğru bir şekilde içerse de kavşaklar ve demir yolu geçitleri gibi önemli bir kuralı (III. madde) dışarıda bırakır.
• c) II ve III: Bu seçenek de eksik kalmaktadır. Tepe üstleri ve kavşakları kapsarken, yaya ve okul geçitleri gibi can güvenliğinin ön planda olduğu bir durumu (I. madde) göz ardı eder.
• d) I, II ve III: Bu seçenek doğrudur. Çünkü yukarıda açıkladığımız gibi, soruda verilen üç durumun hepsi de trafik güvenliğini sağlamak amacıyla sollama yapmanın kesinlikle yasak olduğu yerlerdir. Her üç öncül de sürücülerin uyması gereken temel ve önemli trafik kurallarını içermektedir.

Bu soruda, sürücülerin ilerisini net olarak göremediği tepe üstü ve viraj gibi tehlikeli yerlerde yapmamaları gereken, yani yasak olan davranış sorulmaktadır. Bu tür yerler, potansiyel tehlikeleri barındırır çünkü karşı yönden gelen bir aracı veya yoldaki bir engeli son ana kadar fark edemeyebilirsiniz. Bu nedenle, bu bölgelerde ekstra dikkatli ve kurallara uygun hareket etmek hayati önem taşır.

Doğru cevap b) Öndeki aracın geçilmesi seçeneğidir. Görüşün yetersiz olduğu bir tepe üstüne veya kör bir dönemece yaklaşırken, karşı şeridin boş olup olmadığını kesin olarak bilemezsiniz. Bu durumda öndeki aracı geçmek (sollama yapmak) için karşı şeride geçmek, karşıdan gelen bir araçla kafa kafaya çarpışma riskini doğurur. Bu, trafikteki en tehlikeli ve ölümcül kaza türlerinden biridir, bu yüzden kanunlar bu davranışı kesin bir dille yasaklar.

Diğer seçeneklerin neden yanlış, yani neden yapılması gereken doğru davranışlar olduğuna bakalım:

• a) Hızın azaltılması: Bu, yasak değil tam tersine zorunlu bir davranıştır. Önünüzü göremediğiniz bir yola girerken hızınızı azaltmak, olası bir tehlike (örneğin yolda duran bir araç, bir yaya veya karşıdan gelen bir araba) karşısında size tepki vermek ve güvenli bir şekilde durmak için gerekli zamanı kazandırır. Bu nedenle hız azaltmak, bu gibi yerlerde yapılması gereken en temel güvenlik önlemidir.
• c) Takip mesafesi kuralına uyulması: Takip mesafesi her zaman önemlidir, ancak görüşün kısıtlı olduğu yerlerde daha da kritik hale gelir. Önünüzdeki araç, sizin göremediğiniz bir engelle karşılaşıp aniden fren yapabilir. Eğer aranızda yeterli mesafe yoksa, ona arkadan çarpmanız kaçınılmaz olur. Bu yüzden takip mesafesi kuralına uymak, güvenliğiniz için yasak değil, aksine bir zorunluluktur.
• d) Bulunduğu şeridin sağına yaklaşılması: Bu da yine güvenliği artıran bir manevradır. Özellikle dar ve görüşün zayıf olduğu virajlarda şeridinizin sağ tarafına yakın seyretmek, karşıdan gelen ve belki de virajı biraz geniş alan bir araçla aranızdaki mesafeyi artırır. Bu durum, olası bir teması veya kazayı önlemeye yardımcı olan, tavsiye edilen doğru bir sürüş tekniğidir.

Özetle, tepe üstleri ve dönemeçler gibi ilerisini göremediğiniz yerlerde en büyük tehlike, karşı şeritte ne olduğunun bilinmemesidir. Bu yüzden karşı şeridi kullanmayı gerektiren "öndeki aracı geçme" eylemi kesinlikle yasaktır. Diğer şıklarda belirtilen hız azaltma, takip mesafesini koruma ve şeridin sağına yaklaşma ise güvenliği artıran ve yapılması gereken doğru davranışlardır.

Bu soruda, bir kaza sırasında sürücü ve yolcuların araçtan dışarı savrulmasını önleyen temel güvenlik sisteminin ne olduğu sorulmaktadır. Kaza anında oluşan şiddetli sarsıntı ve darbe, içerideki kişileri yerinden oynatabilir ve hatta camdan veya kapıdan dışarı fırlatabilir. Sorunun odak noktası, bu fırlama riskini en aza indiren donanımı bulmaktır.

Doğru cevap c) Emniyet kemeri seçeneğidir. Emniyet kemeri, bir kaza anında vücudunuzun koltukla bütünleşmesini sağlayan en birincil ve en etkili pasif güvenlik sistemidir. Vücudunuzu omuzdan ve kalçadan sıkıca sararak, çarpışmanın etkisiyle ileri, yana veya yukarı doğru savrulmanızı engeller. Bu sayede hem aracın içindeki sert yüzeylere (direksiyon, ön panel, cam vb.) çarpmanızın hem de en tehlikeli senaryo olan araç dışına fırlamanızın önüne geçer.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• Hava yastığı: Hava yastığı, emniyet kemerini tamamlayıcı bir sistemdir. Çarpışma anında çok hızlı bir şekilde şişerek başınız ve göğsünüz için bir yastık görevi görür ve sert yüzeylere çarpmanızı engeller. Ancak sizi koltuğunuza sabitlemez. Emniyet kemeri takılı değilse, hava yastığı tek başına araç dışına fırlamanızı önleyemez, hatta yanlış pozisyonda olduğunuz için ciddi yaralanmalara bile sebep olabilir.
• ABS (Kilitlenme Karşıtı Fren Sistemi): ABS, bir aktif güvenlik sistemidir ve amacı kazayı önlemeye yardımcı olmaktır. Ani fren yapıldığında tekerleklerin kilitlenmesini engelleyerek sürücünün direksiyon hakimiyetini korumasını sağlar. Kaza anında yolcuyu korumaya yönelik bir işlevi yoktur; kaza öncesi kontrolü artırmaya odaklıdır.
• ASR (Anti-Patinaj Sistemi): ASR de ABS gibi bir aktif güvenlik sistemidir. Aracın kalkış sırasında veya kaygan zeminlerde hızlanırken tekerleklerinin patinaj yapmasını, yani boşa dönmesini engeller. Bu sistem de aracın yol tutuşunu ve kontrolünü artırarak kazayı önlemeye çalışır, kaza anında yolcuyu sabitleme gibi bir görevi bulunmaz.

Özetle, ABS ve ASR gibi sistemler kazayı önlemeye çalışırken, emniyet kemeri ve hava yastığı kaza anında sizi korumaya çalışır. Araç dışına fırlamayı engelleyen temel ve en önemli sistem ise sizi koltuğunuza bağlayan emniyet kemeridir.

Bu soruda, gösterilen trafik işaretinin sürücülere ne anlattığı ve hangi uyarıyı yaptığı sorulmaktadır. Bu tür sorular, trafik levhalarının anlamlarını doğru bilmenin ve yoldaki potansiyel tehlikelere karşı hazırlıklı olmanın önemini ölçer. İşaretin şekli, rengi ve içindeki sembol, onun anlamını çözmek için bize ipuçları verir.

Öncelikle, işaretin genel yapısını inceleyelim. Levha, üçgen şeklindedir ve kırmızı bir çerçeveye sahiptir. Trafik işaretlerinde üçgen şekli, sürücüyü ilerideki bir tehlikeye karşı uyarmak için kullanılır. Bu levhalar "Tehlike Uyarı İşaretleri" grubuna aittir ve sürücüye hızını azaltması ve daha dikkatli olması gerektiğini bildirir.

İşaretin içindeki sembol, yolun ilerideki durumunu betimler. Bu levhada, sağa doğru keskin bir dönüş yapan bir ok bulunmaktadır. Bu sembol, yolun geometrisinin değişeceğini ve ileride sağa doğru tehlikeli bir viraj olduğunu açıkça göstermektedir. Bu nedenle, sürücünün bu viraja güvenli bir hızla girmesi için önceden uyarılması amaçlanır.

Doğru Cevabın Açıklaması:

• c) Sağa tehlikeli viraja yaklaşıldığını: Bu seçenek doğrudur. Üçgen şeklindeki uyarı levhası ve içindeki sağa dönen ok sembolü, tam olarak ileride sağa doğru tehlikeli bir viraj olduğu anlamına gelir. Sürücü bu işareti gördüğünde yavaşlamalı ve viraja kontrollü bir şekilde girmeye hazırlanmalıdır.

Diğer Seçeneklerin Neden Yanlış Olduğunun Açıklaması:

1. a) Kaygan yola yaklaşıldığını: Bu seçenek yanlıştır. Kaygan yolu bildiren tehlike uyarı işareti de üçgen şeklindedir, ancak içinde sağa dönen bir ok yerine, arkasında zikzak izler bırakan bir otomobil figürü bulunur.
2. b) Sağa dönmenin yasaklandığını: Bu seçenek yanlıştır. Yasaklama bildiren işaretler genellikle yuvarlak şekildedir. "Sağa Dönülmez" işareti, kırmızı çerçeveli yuvarlak bir levhanın içinde, üzerine kırmızı bir çizgi çekilmiş sağa dönen bir ok sembolü ile gösterilir. Bu işaret bir uyarı değil, bir kural (yasak) bildirir.
3. d) Sağ taraftan tek yönlü yola girileceğini: Bu seçenek de yanlıştır. Tek yönlü yol gibi trafik düzenini bildiren işaretler genellikle kare veya dikdörtgen şeklinde ve mavi renktedir. Bu işaret yolun fiziki yapısı (viraj) hakkında bilgi verir, trafik akış yönü hakkında değil.

Bu soruda, bir mülkten (akaryakıt istasyonundan) anayola çıkmak isteyen bir aracın uyması gereken temel trafik kuralı sorgulanmaktadır. Görselde, 1 numaralı araç bölünmüş karayolunda seyrederken, 2 numaralı araç akaryakıt istasyonundan bu yola katılmak istemektedir. Bu durumda geçiş hakkının kimde olduğu ve 2 numaralı sürücünün ne yapması gerektiği sorulmaktadır.

Doğru cevap b) 1 numaralı aracın geçmesini beklemeli seçeneğidir. Karayolları Trafik Kanunu'na göre, bir mülkten (akaryakıt istasyonu, otopark, bina, tarla vb.) karayoluna çıkan sürücüler, karayolunda seyreden araçlara yol vermek zorundadır. Bu kural, anayoldaki trafik akışının güvenliğini ve sürekliliğini sağlamak için esastır. Dolayısıyla, anayolda ilerleyen 1 numaralı aracın geçiş üstünlüğü vardır ve 2 numaralı araç sürücüsü, yola güvenli bir şekilde çıkmak için 1 numaralı aracın geçmesini beklemelidir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) Korna çalıp 1 numaralı aracı durdurmalı: Bu seçenek son derece tehlikeli ve yanlıştır. Korna, bir tehlikeyi bildirmek veya uyarıda bulunmak için kullanılır, geçiş hakkı talep etmek için değil. Anayolda seyreden ve geçiş hakkına sahip bir aracı durmaya zorlamak, hem bir kural ihlalidir hem de arkadan çarpma gibi ciddi kazalara yol açabilir.
• c) Hızlanarak yoluna devam etmeli: Bu davranış, kazaya davetiye çıkarmakla eşdeğerdir. Geçiş hakkına sahip olan 1 numaralı aracın önüne aniden ve hızlanarak çıkmak, yandan çarpışma riskini en üst düzeye çıkarır. Sürücü, yola çıkmadan önce hızlanmak yerine yavaşlamalı, sağı ve solu kontrol etmeli ve yolun müsait olmasını beklemelidir.
• d) Geçiş hakkını kendisi kullanmalı: Bu ifade, temel trafik kuralıyla tamamen çelişir. Açıklandığı gibi, bir mülkten karayoluna giriş yaparken geçiş hakkı her zaman karayolundaki araçlara aittir. 2 numaralı sürücünün geçiş hakkını kendisinin kullanması söz konusu değildir.

Özetle, bu tür bir senaryoda her zaman hatırlanması gereken altın kural şudur: Bir mülkten veya tali yoldan anayola çıkan araç, anayoldaki araca yol verir. Bu kural, trafiğin düzenli ve güvenli bir şekilde akmasını sağlar. Bu nedenle 2 numaralı sürücünün en doğru ve güvenli hareketi, 1 numaralı aracın geçişini beklemektir.

Bu soruda, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanarak araç sürdüğü tespit edilen bir sürücü hakkında hangi ifadenin yanlış olduğu sorulmaktadır. Yani şıklardan üç tanesi doğru bir bilgiyi, bir tanesi ise tamamen yanlış bir durumu ifade etmektedir. Bizden bu yanlış olan ifadeyi bulmamız isteniyor.

Doğru cevap a) En sağ şeritten gitmek koşuluyla araç sürmelerine izin verilir seçeneğidir. Uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi altında araç kullanmak, trafik güvenliğini en üst düzeyde tehlikeye atan son derece ciddi bir suçtur. Bu nedenle, bu durumdaki bir sürücünün "en sağ şeritten gitmek" gibi herhangi bir koşulla dahi trafiğe çıkmasına kesinlikle izin verilmez. Bu ifade, yasanın ruhuna ve maddesine tamamen aykırıdır ve uydurma bir bilgidir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış (yani doğru bilgiler) olduğuna bakalım:

• b) Bu kişilerin kara yolunda araç sürmesi yasaktır: Bu ifade doğrudur. Karayolları Trafik Kanunu'na göre, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin etkisi altındayken araç sürmek kesin olarak yasaktır. Bu, trafik güvenliğinin temel kurallarından biridir.
• c) Uyuşturucu kullandıkları tespit edilenlerin sürücü belgeleri 5 yıl süreyle geri alınır: Bu ifade de doğrudur. Yapılan kontrolde uyuşturucu veya uyarıcı madde kullandığı tespit edilen sürücülerin ehliyetlerine, kanunda belirtildiği üzere 5 yıl süreyle el konulur. Bu, caydırıcılığı yüksek ve ağır bir cezai yaptırımdır.
• d) Uyuşturucu kullandıklarından şüphelenildiğinde sağlık muayenesine tabi tutulurlar: Bu ifade de doğrudur. Trafik polisinin bir sürücünün uyuşturucu madde etkisinde olduğundan şüphelenmesi durumunda, bu şüphenin netleştirilmesi için kişiyi teknik cihazlarla (test kiti vb.) kontrole veya adli tıp gibi yetkili sağlık kuruluşlarında muayeneye gönderme yetkisi vardır. Sürücü bu kontrolü reddedemez.

Özetle, uyuşturucu madde etkisi altında araç kullanmak mutlak bir yasaktır ve hiçbir koşulda izin verilmez. Bu nedenle "en sağ şeritten gitme koşuluyla izin verilir" ifadesi tamamen yanlıştır ve sorunun doğru cevabıdır.

Bu soruda, bir aracın kamu hizmeti yapan yolcu taşıtı durağını gösteren levhaya en az ne kadar mesafede park edebileceği sorulmaktadır. Görselde bir otobüs durağı levhası ve bu durağa yaklaşan bir otomobil bulunmaktadır. Soru, sürücünün bu levhanın ne kadar yakınına park etmesinin yasak olduğunu ve yasal park mesafesinin nerede başladığını bilmesini ölçmektedir.

Doğru cevap c) 15 metredir. Türkiye'deki Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre, "Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının duraklarını belirten levhalara her iki yönden 15 metrelik mesafe içinde" park etmek yasaktır. Bu kural, otobüs, minibüs gibi toplu taşıma araçlarının durağa rahatça yanaşabilmesi, yolcularını güvenli bir şekilde indirip bindirebilmesi ve duraktan güvenli bir şekilde ayrılarak trafiğe tekrar katılabilmesi için konulmuştur.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) 5 metre: Bu mesafe kuralı genellikle başka durumlar için geçerlidir. Örneğin, kavşaklara, dönemeçlere, yaya ve okul geçitlerine ve yangın musluklarına her iki yönden 5 metre mesafe içinde park etmek yasaktır. Bu seçenek, durak mesafesi ile kavşak veya yaya geçidi mesafesini karıştıran adayları yanıltmak için verilmiştir.
• b) 10 metre: Trafik kurallarında park yasağı ile ilgili belirtilen mesafeler arasında 10 metre sıkça rastlanan bir ölçü değildir. Genellikle belirli binaların (okul, hastane vb.) giriş çıkış kapılarına olan mesafe kurallarında farklı değerler olabilir ancak otobüs durakları için standart mesafe 15 metredir. Bu seçenek de bir çeldiricidir.
• d) 20 metre: Bu mesafe de otobüs durakları için belirlenen yasal sınır değildir. 20 metre, kuralda belirtilen mesafeden daha uzaktır ve sürücüleri yanıltmak amacıyla şıklara eklenmiştir. Yasal olarak zorunlu olan minimum mesafe 15 metredir.

Özetle, bir sürücü olarak kamu hizmeti yapan yolcu taşıtı durağı levhasını gördüğünüzde, bu levhanın 15 metre önüne veya 15 metre arkasına (gidiş yönüne göre) aracınızı park edemezsiniz. Bu önemli kural hem toplu taşıma araçlarının işini kolaylaştırır hem de trafikteki genel güvenliği artırır. Bu nedenle doğru cevap 15 metredir.

Bu soruda, resimde görülen bölünmüş yolda seyreden 3 numaralı otomobilin yasal olarak ulaşabileceği en yüksek (azami) hızın ne olduğu sorulmaktadır. Cevabı bulmak için resimdeki trafik levhasını ve yolun türünü dikkatlice incelememiz gerekmektedir. Bu unsurlar, sürücünün uyması gereken hız limitini belirler.

Sorunun çözümündeki en önemli ipucu, yol kenarında bulunan trafik levhasıdır. Resimde, üzerinde "70" yazan bir trafik levhası görüyoruz. Trafik kurallarında temel bir ilke vardır: Yol üzerindeki trafik işaret ve levhaları, genel hız sınırı kurallarından her zaman daha önceliklidir. Yani, bir yolda genel hız limiti farklı olsa bile, eğer bir levha ile özel bir hız limiti belirtilmişse, sürücüler bu levhaya uymak zorundadır. Bu nedenle, 3 numaralı aracın sürücüsü için geçerli olan azami hız, levhada belirtilen hızdır.

Doğru cevap c) 70'tir. Çünkü trafik levhası, bu yol kesimindeki azami hız sınırını saatte 70 kilometre olarak açıkça belirlemiştir. 3 numaralı aracın sürücüsü, bu levhayı gördüğü andan itibaren hızını 70 km/saat'i geçmeyecek şekilde ayarlamalıdır. Yolun bölünmüş yol olması veya aracın otomobil olması gibi genel kurallar, levha ile belirtilen bu özel kural karşısında geçersiz kalır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• d) 90 km/saat: Bu hız limiti, otomobiller için şehirlerarası çift yönlü kara yollarında geçerli olan genel hız sınırıdır. Ancak sorudaki yol bölünmüş bir yoldur ve daha da önemlisi, 70 km/saat'lik bir levha ile özel bir sınırlandırma getirilmiştir. Bu yüzden 90 km/saat yanlıştır.
• b) 50 km/saat: Bu hız limiti, otomobiller için yerleşim yeri içindeki genel hız sınırıdır. Resimdeki yol, bir şehir içi yola benzememektedir ve levha ile farklı bir hız belirtilmiştir. Bu sebeple 50 km/saat de yanlış bir cevaptır.
• a) 30 km/saat: Bu hız limiti genellikle okul bölgeleri, yaya geçitleri veya tehlikeli ve dar yol kesimleri gibi çok özel durumlar için belirlenir. Resimdeki bölünmüş yol için geçerli bir hız limiti değildir.

Özetle, trafikte her zaman yol üzerindeki levhalara öncelik verilmelidir. Bu soruda da 70 km/saat'i gösteren levha, sürücünün uyması gereken azami hızı belirlediği için doğru cevap 70'tir.

Bu soruda, karayolunun ortasında yer alan kesik yol çizgisinin ne anlama geldiği sorulmaktadır. Resimde iki yönlü bir yolda, şeritleri ayıran çizginin kesik (aralıklı) olduğu net bir şekilde görülmektedir. Trafik kurallarında yol çizgilerinin her birinin sürücüler için hayati önem taşıyan bir anlamı vardır ve bu anlamları bilmek güvenli sürüş için zorunludur.

Doğru Cevap: c) Kurallara uygun olarak öndeki araç geçilebilir.

Bu seçeneğin doğru olmasının sebebi, trafik işaretleme kurallarına göre kesik yol çizgilerinin temel anlamının "görüş mesafesi açık ve trafik durumu uygun olduğunda sollama yapılabileceği" olmasıdır. Yani, sürücü karşı şeridi kontrol edip herhangi bir tehlike görmüyorsa, kurallara uyarak şerit değiştirebilir ve önündeki aracı geçebilir. Bu çizgi, geçişin potansiyel olarak serbest olduğunu ancak nihai sorumluluğun sürücüde olduğunu belirtir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Şerit değiştirmek yasaktır. ve b) Öndeki aracı geçmek yasaktır. seçenekleri yanlıştır. Bu kurallar, yolun ortasında devamlı (düz) bir çizgi olduğunda geçerlidir. Devamlı yol çizgisi, görüş mesafesinin kapalı olduğu tepe üstü, viraj gibi tehlikeli yerlerde bulunur ve şerit değiştirmenin ve sollama yapmanın kesinlikle yasak olduğunu bildirir.
• d) Taşıt yolu, bölünmüş yol durumuna gelmiştir. seçeneği de yanlıştır. Bölünmüş yol, gidiş ve geliş yönlerinin birbirinden bir ayırıcı (refüj, bariyer veya boş bir arazi şeridi) ile fiziksel olarak ayrıldığı yollardır. Sadece boya ile çizilmiş bir çizgi, yolu bölünmüş yol yapmaz.

Önemli Not ve Sınav İpucu

Ehliyet sınavında yol çizgileriyle ilgili sorular sıkça çıkar. Bu nedenle temel kuralı aklınızda tutmak çok önemlidir:

• Kesik Çizgi: Kurallara uyarak sollama yapılabilir.
• Devamlı Çizgi: Sollama yapmak kesinlikle yasaktır.
• Yan Yana Kesik ve Devamlı Çizgi: Sürücüler sadece kendilerine en yakın olan çizginin anlamına uymak zorundadır. Eğer size yakın olan çizgi kesik ise sollama yapabilirsiniz; devamlı ise yapamazsınız.

Bu soruda, trafikte geçiş üstünlüğü hakkına sahip olan araçların (ambulans, itfaiye, polis aracı gibi) bu hakkı kullanırken uymak zorunda oldukları en temel ve en önemli kural sorulmaktadır. Geçiş üstünlüğü, bu araçlara görev halindeyken bazı trafik kurallarını ihlal etme yetkisi verir, ancak bu yetki sınırsız değildir. Soru, bu yetkinin sınırının ne olduğunu anlamanızı ölçmektedir.

Doğru cevap d) Can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamaya seçeneğidir. Çünkü geçiş üstünlüğü, başka insanların hayatını veya malını tehlikeye atma hakkı vermez. Örneğin, bir ambulans kırmızı ışıkta geçebilir, ancak kavşağa kontrolsüz bir şekilde ve hızla dalamaz. Önce yavaşlamalı, diğer sürücülerin kendisini fark edip yol verdiğinden emin olmalı ve ancak ondan sonra emniyetli bir şekilde geçiş yapmalıdır. Bu hakkın temel amacı hayat kurtarmaktır, yeni tehlikeler yaratmak değil.

Şimdi diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) Hız sınırlamasına: Bu seçenek yanlıştır, çünkü geçiş üstünlüğüne sahip bir aracın en temel ayrıcalıklarından biri, görev sırasında aciliyet gerektirdiği için hız limitlerine uymama hakkıdır. Bir hastayı hastaneye yetiştirmeye çalışan bir ambulansın 50 km/s hız sınırına uyması beklenemez. Bu nedenle bu kurala dikkat etmek zorunda değildirler.
• b) Trafik yasaklarına: Bu seçenek de yanlıştır. Geçiş üstünlüğü, kırmızı ışıkta geçme, ters yöne girme veya durma yasağı olan yerlerde durmama gibi birçok trafik yasağını ihlal etme hakkını da içerir. Bir itfaiye aracının yangına ulaşmak için tek yönlü bir sokağa girmesi gerekebilir. Dolayısıyla bu hak, trafik yasaklarına uymama ayrıcalığı tanır.
• c) Çevreyi rahatsız etmemeye: Bu seçenek kesinlikle yanlıştır. Aksine, geçiş üstünlüğüne sahip araçlar görev halindeyken sirenlerini ve tepe lambalarını kullanarak çevreye sesli ve ışıklı uyarı vermek zorundadır. Bu durumun amacı, diğer sürücüleri ve yayaları uyararak kendilerine yol verilmesini sağlamaktır. Bu, doğası gereği çevreyi "rahatsız eden" bir durumdur ama trafik güvenliği için zorunludur.

Özetle, geçiş üstünlüğü hakkı; hız limitleri, trafik ışıkları ve bazı yasaklar gibi kuralları esnetme imkanı sağlar. Ancak bu hak, hiçbir zaman can ve mal güvenliğini riske atma lüksü tanımaz. Bu, tüm trafik kurallarının üzerindeki en temel ve evrensel kuraldır.

Bu soruda, trafikte araç sollama (geçme) sırasında yapılması zorunlu olan kurallardan hangisinin bu kapsama girmediği sorulmaktadır. Yani şıklardan üç tanesi zorunlu bir kural iken, bir tanesi sürücünün uymak zorunda olmadığı bir davranıştır. Bu tür "değildir" ile biten sorularda, yanlış olan bilgiyi bulmamız istenir.

Doğru cevap a) Öndeki aracın işaretini beklemek şıkkıdır. Trafik kurallarına göre, geçme işleminin tüm sorumluluğu geçişi yapan sürücüye aittir. Öndeki sürücünün size yol vermek veya geçmeniz için işaret vermesi gibi bir zorunluluğu yoktur. Hatta bu tür bir işarete güvenerek sollama yapmak tehlikeli durumlara yol açabilir, çünkü öndeki sürücü durumu yanlış değerlendirmiş olabilir. Güvenli bir geçiş için tüm kontrolleri bizzat sizin yapmanız gerekir.

Şimdi diğer şıkların neden zorunlu kurallar olduğunu ve bu yüzden yanlış cevap olduklarını inceleyelim:

• b) Başka araç tarafından geçilmiyor olmak: Bu, sollama yapmanın temel güvenlik şartlarından biridir. Eğer arkanızdaki bir araç sizi sollamaya başlamışsa, sizin de önünüzdeki aracı sollamaya kalkmanız çok tehlikeli bir zincirleme kazaya neden olabilir. Bu nedenle, sollamaya başlamadan önce aynalarınızı kontrol ederek arkanızdan gelen ve sizi geçmekte olan bir araç olmadığından emin olmalısınız. Bu, uyulması zorunlu bir kuraldır.
• c) Karşı yönden gelen trafiği kontrol etmek: Sollama, karşı şeride geçmeyi gerektiren bir manevra olduğu için en kritik kurallardan biridir. Karşıdan gelen araçla güvenli bir mesafeniz yoksa sollama yapmak kesinlikle yasaktır ve hayati risk taşır. Sürücü, sollama işlemini tamamen bitirip kendi şeridine güvenle dönebileceği kadar bir boşluk olduğundan emin olmalıdır. Bu da uyulması zorunlu bir kuraldır.
• d) Geçmeden önce sola dönüş ışığını yakmak: Sinyal vermek, trafikteki diğer sürücüleri niyetiniz hakkında bilgilendirmenin en temel yoludur. Sollamaya başlamadan yeterli bir mesafe önceden sola sinyal vererek hem arkanızdaki hem de önünüzdeki sürücüyü uyarmanız yasal bir zorunluluktur. Bu, sürpriz manevraların önüne geçerek kazaları önler ve uyulması zorunlu bir kuraldır.

Özetle, araç sollama manevrası yüksek dikkat ve sorumluluk gerektirir. Karşı şeridi, arkanızdaki trafiği kontrol etmek ve sinyal vermek zorunlu kurallardır. Ancak öndeki araçtan bir işaret beklemek veya onun işaretine güvenmek, trafik kurallarında yeri olmayan ve sürücünün kendi sorumluluğunu başkasına devretmesi anlamına gelen yanlış bir davranıştır. Bu nedenle doğru cevap 'a' şıkkıdır.

Bu soruda, taşıt yolu üzerindeki yatay işaretlemelerden (yol çizgilerinden) hangisinin, sürücüye bulunduğu şeridi kullanarak hem ileri gidebileceğini hem de sola dönebileceğini bildirdiği sorulmaktadır. Bu işaretler, sürücülerin kavşaklara yaklaşırken doğru şeride girmelerini ve trafik akışını düzenlemeyi amaçlar.

Doğru cevap d) şıkkıdır. Bu şıkta yer alan yatay işaretlemede, hem ileri yönü gösteren bir ok hem de sola dönüşü gösteren bir ok bir arada bulunmaktadır. Bu işaret, içinde bulunduğunuz şeridi kullanarak kavşakta ya düz devam edebileceğinizi ya da sola dönebileceğinizi açıkça belirtir. Sürücüler bu şeritteyken bu iki hareketten birini yapmak zorundadır; örneğin sağa dönemezler.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) şıkkı: Bu görselde sadece ileri yönü gösteren tek bir ok vardır. Bu işaret, o şeridin sadece ileri seyir için olduğunu, sağa veya sola dönüş yapılamayacağını ifade eder. Soru hem ileri hem de sola dönüş seçeneğini sorduğu için bu cevap yanlıştır.
• b) şıkkı: Bu görselde sadece sağa dönüşü gösteren bir ok bulunmaktadır. Bu işaretleme, şeridin sadece sağa dönüş için ayrıldığını bildirir. Bu şeritteki bir sürücü düz gidemez veya sola dönemez.
• c) şıkkı: Bu görselde ise hem ileri hem de sağa dönüşü gösteren oklar bir aradadır. Bu işaret, şeridi kullanan sürücülerin ileri gidebileceğini veya sağa dönebileceğini belirtir. Soruda sola dönüş istendiği için bu seçenek de doğru cevap değildir.

Özetle, taşıt yolu üzerine çizilen bu yön okları, sürücülere yaklaşan kavşakta hangi manevraları yapabileceklerini bildiren mecburi yön işaretleridir. Şeridinize çizilmiş olan okun gösterdiği istikamet veya istikametler dışında bir hareket yapmanız trafik kurallarına aykırıdır. Bu nedenle sorunun doğru cevabı, hem ileri hem de sola yönü gösteren okların bulunduğu d) şıkkıdır.

Bu soruda, gece yolculuklarında güvenli sürüşün en temel kurallarından biri olan far kullanımı sorgulanmaktadır. Soru, iki aracın gece vakti birbiriyle karşılaştığı, yani birbirine yaklaştığı bir senaryoda hangi farların yakılması gerektiğini soruyor. Bu durum, hem kendi yolunuzu görmeniz hem de karşıdan gelen sürücünün görüşünü engellememeniz gereken kritik bir andır.

Doğru cevap d) Yakını gösteren ışıklar seçeneğidir. Yakını gösteren ışıklar, halk arasında "kısa farlar" olarak da bilinir. Bu farlar, ışığı aşağı ve ileri doğru yönlendirerek yaklaşık 25 metrelik bir mesafeyi aydınlatır. En önemli özelliği, karşı yönden gelen sürücünün gözünü almayacak, yani "göz kamaşmasına" neden olmayacak şekilde tasarlanmış olmalarıdır. Bu sayede, iki sürücü de birbirini tehlikeye atmadan güvenli bir şekilde yollarına devam edebilir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• c) Uzağı gösteren ışıkların: "Uzun farlar" olarak da bilinen bu ışıklar, yolu yaklaşık 100 metreye kadar aydınlatır ve aydınlatması olmayan, boş yollarda kullanılır. Ancak karşıdan bir araç geldiğinde veya bir aracın arkasından giderken kullanılması kesinlikle yasak ve tehlikelidir. Çünkü ışığı doğrudan karşıya yolladığı için diğer sürücünün gözünü kamaştırarak geçici körlüğe neden olur ve kaza riskini çok ciddi oranda artırır. Bu nedenle bu seçenek tamamen yanlıştır.
• b) Sis veya park ışıklarının: Sis ışıkları, adından da anlaşılacağı gibi sadece yoğun sis, kar veya şiddetli yağmur gibi görüşün çok düştüğü hava koşullarında kullanılır. Normal bir gece karşılaşmasında kullanılması gereksizdir ve bazı durumlarda diğer sürücüleri rahatsız edebilir. Park ışıkları ise sadece araç park halindeyken veya kısa süreli duraklamalarda aracın görünür olması için kullanılır ve yolu aydınlatma gücü yoktur. Hareket halindeyken park ışıklarıyla gitmek yasa dışıdır.
• a) Dönüş ışıklarının: Dönüş ışıkları, yani sinyaller, sadece şerit değiştirme veya bir yöne dönme niyetini belirtmek için kullanılır. Gece yol aydınlatmasıyla hiçbir ilgisi yoktur. Karşılaşma anında bu ışıkların yakılması anlamsız ve kafa karıştırıcı olurdu.

Özetle, gece sürüşünde temel kural şudur: Karşınızda veya önünüzde başka bir araç yoksa ve yol aydınlatması yetersizse uzağı gösteren (uzun) farları kullanabilirsiniz. Ancak bir araçla karşılaştığınız an, derhal yakını gösteren (kısa) farlara geçmek hem yasal bir zorunluluk hem de hayati bir güvenlik önlemidir.

Bu soruda, 1 numaralı aracın sürücüsünün, önündeki araçla olan ilişkisini ve trafik işaretlerine göre nasıl davranması gerektiğini anlamamız isteniyor. Resimde dikkat etmemiz gereken iki önemli unsur bulunmaktadır: birincisi, araçların bulunduğu şeridi ayıran kesintisiz (düz) çizgi ve ikincisi ise yolun sağındaki "İleri Mecburi Yön" levhasıdır. Bu iki unsur, sürücünün yapması gereken doğru eylemi belirler.

Doğru cevap olan "c) Takip mesafesine uyarak bulunduğu şeridi izlemelidir" seçeneği, trafik kurallarının en temel ve güvenli prensiplerini bir araya getirir. Kesintisiz yol çizgisi, şerit değiştirmenin ve dolayısıyla öndeki aracı sollamanın yasak olduğunu gösterir. Ayrıca, "İleri Mecburi Yön" levhası da sürücünün düz gitmesi gerektiğini belirtir. Bu nedenle, sürücü şeridinde kalmalıdır. Aynı zamanda, her koşulda öndeki araçla arasında güvenli bir takip mesafesi bırakmak, ani duruşlarda kazayı önlemek için hayati önem taşır. Bu seçenek, hem yasal zorunlulukları hem de güvenli sürüş tekniğini bir arada sunduğu için doğrudur.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) Öndeki aracın geç işaretine uymalıdır: Bu seçenek yanlıştır çünkü trafikte her sürücü kendi kararından sorumludur. Öndeki sürücünün verdiği bir işaret, sollama yasağını ortadan kaldırmaz. Kesintisiz çizgi varken sollama yapmak kural ihlalidir ve tehlikelidir, öndeki sürücü işaret verse bile bu durum değişmez.
• b) Hızını artırarak öndeki aracı geçmelidir: Bu seçenek, resimdeki en belirgin kural olan sollama yasağını tamamen göz ardı etmektedir. Kesintisiz düz çizgi, "sollama yapma" anlamına gelir. Hızı artırıp sollama yapmaya çalışmak, hem ciddi bir kural ihlali hem de büyük bir kaza riskidir.
• d) Öndeki araca takip mesafesinden daha fazla yaklaşmalıdır: Bu davranışa "yakın takip" (tampona yapışma) denir ve son derece tehlikelidir. Güvenli takip mesafesi, öndeki aracın ani fren yapması durumunda durabilmek için gerekli olan minimum mesafedir. Bu mesafeyi azaltmak, arkadan çarpma riskini en üst düzeye çıkarır ve kesinlikle yanlış bir davranıştır.

Özetle, 1 numaralı aracın sürücüsü, yol çizgilerinin ve trafik levhasının getirdiği kurallara uymalıdır. Bu kurallar, sollama yapmasını yasaklamakta ve düz gitmesini emretmektedir. Bu nedenle yapılması gereken tek doğru ve güvenli hareket, şeridini koruyarak ve öndeki araçla güvenli takip mesafesini muhafaza ederek yola devam etmektir.

Bu soruda, bir aracın elektrik sisteminin en önemli parçalarından biri olan şarj sisteminin çalışma prensibiyle ilgili temel bir bilgi sorgulanmaktadır. Aracın motoru çalışırken elektrik üreten sistemin (şarj sistemi), ürettiği voltajın aküye ve diğer elektronik aksamlara zarar vermeyecek şekilde nasıl kontrol altında tutulduğu sorulmaktadır. Bu kontrolü sağlayan parçanın adını bilmek, soruyu doğru cevaplamak için yeterlidir.

Doğru cevap a) Regülatör'dür. Araçların şarj sistemi, motor devrine bağlı olarak elektrik üreten alternatör (şarj dinamosu) ve bu elektriği düzenleyen regülatörden oluşur. Motorun devri arttıkça alternatörün ürettiği voltaj da artar. Eğer bu voltaj kontrol edilmezse, 12 voltluk bir sistemde 15-16 voltu aşarak akünün kaynamasına, ampullerin patlamasına ve hassas elektronik beyinlerin arızalanmasına neden olabilir. İşte regülatör tam bu noktada devreye girerek, sistemdeki voltajı yaklaşık 13.8 ile 14.5 volt arasında sabit tutar ve aşırı yükselmesini engelleyerek sistemi korur. Bu yüzden şarj sisteminin gerilimini "sınırlandıran" veya "düzenleyen" parça regülatördür.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu anlamak da konuyu pekiştirmek için önemlidir. Bu seçenekler, aracın farklı sistemlerine ait parçalardır ve görevleri şarj voltajını düzenlemek değildir.

• b) Sigorta: Sigortanın görevi, gerilimi (voltajı) değil, akımı (amperi) sınırlandırmaktır. Herhangi bir elektrik devresinden kapasitesinin üzerinde akım geçtiğinde, sigorta eriyerek veya atarak devreyi keser. Bu sayede kabloların aşırı ısınıp yanmasını ve olası bir yangını önler. Yani sigorta, bir koruma elemanıdır ama voltajı değil, aşırı akımı kontrol eder.
• c) Karbüratör: Karbüratör, aracın elektrik sistemiyle hiçbir ilgisi olmayan, yakıt sistemine ait bir parçadır. Görevi, motorun silindirlerine gidecek olan hava ile yakıtı uygun oranda karıştırmaktır. Özellikle eski model, enjeksiyonsuz araçlarda bulunur ve günümüz modern araçlarında yerini enjeksiyon sistemleri almıştır.
• d) Marş motoru: Marş motoru, ilk hareket sisteminin bir parçasıdır. Aküden aldığı yoğun elektrik gücüyle motorun ilk hareketini sağlayarak çalışmasını başlatan bir elektrik motorudur. Görevi sadece aracı çalıştırmak için ilk hareketi vermektir ve motor çalıştıktan sonra devreden çıkar. Şarj sisteminin voltajını düzenlemek gibi bir işlevi yoktur.

Özetle, aracın elektrik ihtiyacını karşılayan ve aküyü dolduran şarj sisteminin ürettiği voltajın tehlikeli seviyelere çıkmasını önleyen ve onu sabit bir değerde tutan parçanın adı regülatör (konjektör) olarak bilinir. Bu nedenle doğru cevap "a" seçeneğidir.

Bu soruda, bir motorun çalıştırıldıktan sonra normalden çok daha yavaş ısınmasının, yani ideal çalışma sıcaklığına ulaşmasının neden bu kadar uzun sürdüğünün sebebi sorulmaktadır. Motorlar, en verimli ve sağlıklı şekilde belirli bir sıcaklık aralığında çalışmak üzere tasarlanmıştır. Bu sıcaklığa geç ulaşması, soğutma sistemindeki bir arızanın habercisidir.

Doğru Cevap: b) Termostat

Doğru cevap termostattır. Termostat, motor soğutma sisteminde, soğutma sıvısının akışını kontrol eden bir vana gibi çalışır. Motor ilk çalıştırıldığında soğukken, termostat kapalı konumdadır ve soğutma sıvısının radyatöre gitmesini engeller. Bu sayede soğutma sıvısı sadece motor bloğu içinde dolaşır ve motorun çok daha hızlı bir şekilde ideal çalışma sıcaklığına yükselmesini sağlar. Eğer termostat arızalanıp sürekli açık konumda takılı kalırsa, motor çalışır çalışmaz soğutma sıvısı da radyatöre gitmeye başlar ve sürekli olarak soğutulur. Bu durum, motorun ısınmasını engeller ve çalışma sıcaklığına çok geç ulaşmasına neden olur.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Radyatör: Radyatörün görevi, motordan gelen sıcak soğutma sıvısını soğutmaktır. Eğer radyatör arızalıysa (örneğin petekleri tıkalıysa), soğutma işlevini yerine getiremez. Bu durum motorun geç ısınmasına değil, tam tersine aşırı ısınmasına (hararet yapmasına) neden olur. Bu yüzden bu seçenek yanlıştır.
• c) Yağ filtresi: Yağ filtresi, motor yağını temizlemekle görevlidir ve yağlama sisteminin bir parçasıdır. Soğutma sistemi ve motorun ısınma hızıyla doğrudan bir ilişkisi yoktur. Tıkanmış bir yağ filtresi, yağlama sorunlarına yol açabilir ancak motorun geç ısınmasına sebep olmaz.
• d) Devridaim pompası: Bu pompa, soğutma sıvısının motor ve radyatör arasında dolaşımını sağlar. Eğer devridaim pompası arızalanırsa, sıvı dolaşımı tamamen durur. Dolaşım durduğu için motor içinde kalan sıvı aşırı derecede ısınır ve motor çok kısa sürede hararet yapar. Bu da soruda belirtilen durumun tam tersidir.

Özetle, motorun ısınma hızını ayarlayan en kritik parça termostattır. Motorun geç ısınması, termostatın sürekli açık kalarak motoru gereksiz yere soğuttuğunun en belirgin işaretidir.

Bu soruda, motorun soğutma sisteminin en kritik parçalarından biri olan su kanallarında oluşan bir problemin ne gibi bir sonuca yol açacağı sorgulanmaktadır. Motorun sağlıklı çalışması için bu kanalların açık ve temiz olması hayati önem taşır. Soruyu ve cevapları inceleyerek doğru sonuca ulaşalım.

Doğru Cevap: a) Motorun fazla ısınmasına

Motor çalıştığı sırada, yanma ve sürtünme nedeniyle çok yüksek bir ısı ortaya çıkar. Motorun bu ısıdan zarar görmemesi için bir soğutma sistemine ihtiyacı vardır. Motor bloğunun içindeki su kanalları, bu sistemin adeta damarları gibidir. Bu kanalların içinden geçen soğutma sıvısı (antifrizli su), motorun ısısını alarak radyatöre taşır ve burada soğutulur.

Eğer bu su kanallarında paslanma ve kireçlenme oluşursa, kanalların içindeki geçiş yolu daralır veya tıkanır. Bu durum, soğutma sıvısının motor içinde rahatça dolaşmasını engeller. Yeterli miktarda sıvı dolaşamadığı için motorun ısısı etkili bir şekilde dışarı atılamaz. Sonuç olarak, motorun çalışma sıcaklığı tehlikeli seviyelere yükselir ve motor aşırı ısınır, yani hararet yapar.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• b) Motor gücünün artmasına: Bu seçenek mantıksal olarak tamamen yanlıştır. Aşırı ısınan bir motor, ideal çalışma koşullarından uzaklaştığı için performans kaybeder ve gücü düşer. Hatta aşırı ısınma, motorun parçalarının genleşmesine ve sürtünmenin artmasına neden olarak gücü daha da azaltır ve ciddi hasarlara yol açabilir.
• c) Fren hidroliğinin azalmasına: Fren sistemi ve motor soğutma sistemi, aracın birbirinden tamamen bağımsız iki farklı sistemidir. Motorun su kanallarındaki bir sorun, fren sisteminde bulunan hidrolik sıvısını doğrudan etkilemez. Bu iki sistem arasında böyle bir bağlantı yoktur.
• d) Bijon somunlarının gevşemesine: Bijon somunları, tekerlekleri araca sabitleyen parçalardır ve aracın yürüyen aksamı ile ilgilidir. Motorun içindeki soğutma kanallarında meydana gelen bir olayla uzaktan yakından hiçbir ilgisi yoktur. Bu seçenek, konuyla tamamen alakasız bir "çeldirici" olarak verilmiştir.

Özetle, motorun soğutma kanallarındaki pas ve kireç gibi tıkanıklıklar, soğutma sıvısının görevini yapmasını engeller. Bu durum doğrudan motorun soğutulamamasına ve sonuç olarak aşırı ısınmasına neden olur. Bu nedenle doğru cevap a seçeneğidir.

Bu soruda, motor yağını üreticinin belirttiği zaman veya kilometrede değiştirmemenin araç motoru üzerindeki temel ve en önemli etkisinin ne olduğu sorulmaktadır. Motorun sağlıklı çalışması için motor yağının kritik görevlerini anlamak, doğru cevabı bulmayı kolaylaştıracaktır.

Motor yağı, motorun içinde hareket eden metal parçaların arasında ince bir film tabakası oluşturarak sürtünmeyi en aza indirir. Aynı zamanda motorun soğumasına yardımcı olur ve çalışma sırasında oluşan metal talaşları, kurum gibi zararlı artıkları toplayarak motoru temizler. Bu görevleri sayesinde motorun ömrünü uzatır ve performansını korur.

Doğru Cevabın Açıklaması

d) Motordaki aşıntıların artmasına

Bu seçenek doğrudur. Çünkü zamanla motor yağı, yüksek sıcaklık ve basınç altında çalışmaktan dolayı kimyasal yapısını ve koruyucu özelliklerini yitirir. İçine karışan kurum, metal parçacıkları ve diğer kirleticiler yüzünden yağ kalınlaşır ve kayganlaştırma görevini tam olarak yerine getiremez. Yağlama yeteneği azalan yağ, metal parçaların birbirine direkt olarak temas etmesine ve sürtünmesine neden olur. Bu durum, motordaki piston, silindir, yatak gibi kritik parçalarda ciddi aşıntılara yol açar ve motorun ömrünü önemli ölçüde kısaltır.

Diğer Seçeneklerin Neden Yanlış Olduğunun Açıklaması

• a) Motorun verimli çalışmasına: Bu seçenek, doğru cevabın tam tersidir. Özelliğini yitirmiş ve kirlenmiş bir yağ, sürtünmeyi artırır. Artan sürtünme nedeniyle motor daha fazla zorlanır, daha çok yakıt tüketir ve gücü düşer. Dolayısıyla motorun verimi artmaz, aksine ciddi şekilde azalır.
• b) Aracın daha yavaş gitmesine: Motorun aşınması ve veriminin düşmesi, uzun vadede aracın performansını etkileyerek yavaşlamasına neden olabilir. Ancak bu durum, "motordaki aşıntıların artmasının" bir sonucudur. Soru bize temel nedeni sormaktadır. Yağın değiştirilmemesinin doğrudan ve ilk etkisi aşınmanın başlamasıdır, aracın yavaşlaması ise bu aşınmanın bir belirtisi veya sonraki aşamasıdır.
• c) Akünün daha çabuk bitmesine: Motor yağı ve aracın elektrik sistemi (akü, alternatör vb.) birbirinden tamamen bağımsız iki sistemdir. Motor yağının durumu, akünün şarjını veya ömrünü doğrudan etkilemez. Akünün ömrü; şarj sisteminin sağlığına, aracın elektrik tüketimine ve akünün kendi kalitesine bağlıdır. Bu nedenle bu seçenek konuyla ilgisizdir.

Özetle, motor yağını zamanında değiştirmek, motoru koruyan en önemli bakım işlemlerinden biridir. Bu bakımın ihmal edilmesi, doğrudan doğruya motor içindeki parçaların sürtünerek aşınmasına ve büyük masraflara yol açan motor arızalarına neden olur.

Bu soruda, aracın gösterge panelinde beliren ve içinde ünlem işareti olan lastik kesiti şeklindeki bir uyarı lambasının ne anlama geldiği sorgulanmaktadır. Bu sembol, sürücünün dikkat etmesi gereken önemli bir durumu bildirir ve modern araçların çoğunda bulunan standart bir güvenlik özelliğidir. Sürücülerin bu ve benzeri ikaz ışıklarının anlamlarını bilmesi, hem kendi güvenlikleri hem de araçlarının sağlığı için hayati önem taşır.

Doğru Cevap: b) Lastik hava basıncının düşük olduğunu

Görseldeki uyarı lambası, uluslararası standartlarda Lastik Basıncı İzleme Sistemi (TPMS - Tire Pressure Monitoring System) ikaz ışığı olarak bilinir. Bu ışık yandığında, aracın bir veya daha fazla lastiğindeki hava basıncının, üreticinin tavsiye ettiği güvenli seviyenin önemli ölçüde altına düştüğünü bildirir. Düşük lastik basıncı; aracın yol tutuşunu olumsuz etkiler, fren mesafesini uzatır, yakıt tüketimini artırır ve lastiğin aşırı ısınarak patlama riskini ortaya çıkarır. Bu sebeple bu ışık yandığında derhal lastik basınçları kontrol edilmelidir.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

• a) Motor kaputunun tam kapanmadığını: Bu durum için kullanılan uyarı lambası genellikle, üstten bakıldığında kaputu açık bir araba figürü şeklindedir. Sorudaki sembolle hiçbir ilgisi yoktur. Bu yüzden bu seçenek yanlıştır.
• c) Soğutma sıvısı sıcaklığının çok yükseldiğini: Motorun hararet yaptığını bildiren bu uyarı lambası, genellikle içinde dalgalar olan bir termometre simgesidir ve çoğunlukla kırmızı renkte yanar. Bu, lastik basıncı ile ilgili değildir ve çok acil müdahale gerektiren farklı bir motor sorununu işaret eder. Dolayısıyla bu seçenek de yanlıştır.
• d) Fren balatalarının görevini tam yapmadığını: Fren balatalarının aşındığını veya bittiğini belirten ikaz ışığı ise genellikle bir dairenin iki yanında kesikli yaylar bulunan bir semboldür. Bu da fren sistemiyle ilgili bir uyarı olup, lastiklerle doğrudan bir bağlantısı yoktur. Bu nedenle bu seçenek de yanlıştır.

Özetle, soruda verilen ünlem işaretli lastik sembolü, sürücüyü doğrudan lastiklerin hava basıncındaki tehlikeli bir düşüşe karşı uyarır. Bu uyarıyı gören bir sürücü, en kısa sürede güvenli bir yere çekip lastik basınçlarını kontrol etmeli ve aracın kapı içinde veya kullanma kılavuzunda belirtilen fabrika değerlerine göre ayarlamalıdır. Bu işlem, sürüş güvenliğini sağlamak için kritik bir öneme sahiptir.

Bu soruda, aracın gösterge panelinde yer alan ikaz ışıklarından hangisinin, aracın elektrik sisteminin önemli bir parçası olan şarj sisteminde bir sorun olduğunu belirttiği sorulmaktadır. Şarj sistemi, motor çalışırken aracın elektrik ihtiyacını karşılar ve aküyü doldurur. Bu sistemin düzgün çalışmaması, aracın yolda kalmasına neden olabilir.

Doğru Cevap B seçeneğidir. Gösterge panelinde bir akü şeklinde görünen bu sembol, şarj ikaz lambasıdır. Normalde, aracı çalıştırmak için kontağı çevirdiğinizde bu ışık yanar ve motor çalıştığı an söner. Eğer motor çalışırken bu ışık yanmaya devam ediyorsa veya sürüş sırasında aniden yanarsa, bu durum şarj sisteminin görevini yerine getirmediği, yani akünün şarj edilmediği anlamına gelir.

Bu arızanın birkaç temel sebebi olabilir. En yaygın nedenler arasında alternatörün (şarj dinamosu) bozulması, alternatörü çeviren V kayışının (vantilatör kayışı) kopması veya gevşemesi ya da elektrik bağlantılarında bir sorun olması yer alır. Bu ışık yandığında araç, elektrik ihtiyacını aküden karşılamaya başlar ve akü bittiğinde motor da dahil olmak üzere tüm elektrikli sistemler durur. Bu nedenle bu ışık yandığında, derhal güvenli bir yere çekip aracı durdurmak gerekir.

Diğer Seçeneklerin Açıklaması

• A Seçeneği (Yağ Lambası): Bu sembol, motor yağı basıncının tehlikeli derecede düştüğünü gösteren yağ ikaz lambasıdır. Motorun yeterince yağlanmadığı anlamına gelir ve bu, motorda çok ciddi ve kalıcı hasarlara yol açabilir. Bu ışık yandığında araç derhal stop ettirilmelidir. Şarj sistemiyle bir ilgisi yoktur.
• C Seçeneği (Emniyet Kemeri Uyarısı): Bu sembol, sürücünün veya ön yolcunun emniyet kemerini takmadığını hatırlatan bir uyarı ışığıdır. Herhangi bir mekanik veya elektriksel arızayı değil, bir güvenlik eksikliğini belirtir.
• D Seçeneği (Hava Yastığı Uyarısı): Bu sembol, SRS (Supplemental Restraint System) yani hava yastığı sisteminde bir arıza olduğunu gösterir. Bu ışığın yanması, olası bir kaza anında hava yastıklarının açılmayabileceği anlamına gelir ve en kısa sürede servise başvurulması gerektiğini belirtir. Bu da şarj sistemiyle ilgili bir durum değildir.

Özetle, B seçeneğindeki akü sembolü doğrudan şarj sistemi arızasını bildirirken, diğer seçenekler motor yağ basıncı, emniyet kemeri ve hava yastığı gibi farklı sistemlerle ilgili uyarılardır.

Bu soruda, araçların egzoz sisteminin önemli bir parçası olan egzoz susturucusunun (diğer adıyla susturucu veya egzoz manifoldu) temel görevi ve işlevi hakkında doğru olan bilgi sorgulanmaktadır. Egzoz susturucusu, motorun çalışması sırasında ortaya çıkan yüksek sesin azaltılmasından sorumlu olan kritik bir parçadır. Soru, bu parçayla ilgili temel ve doğru bilgiyi tespit etmenizi istemektedir.

c) Gürültü kirliliğini azaltmaya yardımcı olur.

Bu ifade doğrudur çünkü egzoz susturucusunun temel ve en önemli görevi budur. Motorun yanma odalarında meydana gelen patlamalar, çok yüksek bir ses basıncı oluşturur ve bu ses doğrudan dışarı atılsaydı dayanılmaz bir gürültü ortaya çıkardı. Susturucu, bu ses dalgalarını özel olarak tasarlanmış iç odacıklar, delikli borular ve yalıtım malzemeleri aracılığıyla dağıtarak ve sönümleyerek aracın çok daha sessiz çalışmasını sağlar. Bu sayede hem çevreye yayılan gürültü kirliliği önlenir hem de sürüş konforu artar.

Diğer Seçeneklerin Neden Yanlış Olduğunun Açıklaması:

• a) Motor hararet yaptığında çıkarılması uygundur. Bu ifade tamamen yanlıştır. Motorun hararet yapması, soğutma sistemiyle (radyatör, fan, termostat, su pompası vb.) ilgili bir arızadan kaynaklanır. Egzoz susturucusunun motorun soğutulmasıyla doğrudan hiçbir ilgisi yoktur. Aksine, susturucuyu çıkarmak sadece aşırı ve yasa dışı gürültüye neden olur, hararet sorununu ise kesinlikle çözmez.
• b) Yaz aylarında kullanılması motora zarar verir. Bu ifade de yanlıştır ve hiçbir teknik dayanağı yoktur. Egzoz susturucusu, mevsimlerden bağımsız olarak çalışmak üzere tasarlanmıştır ve her zaman araçta bulunması yasal bir zorunluluktur. Yaz veya kış aylarında kullanılmasının motora herhangi bir özel zararı veya faydası yoktur; görevi her zaman aynıdır: sesi azaltmak.
• d) Kış aylarında yakıttan tasarruf sağlar. Bu ifade de yanlıştır. Egzoz susturucusunun birincil amacı yakıt tasarrufu sağlamak değildir. Hatta tam tersi, zamanla tıkanmış veya arızalanmış bir susturucu, egzoz gazlarının rahatça dışarı atılmasını engelleyerek motorda geri basınç oluşturur. Bu durum motorun daha fazla zorlanmasına ve yakıt tüketiminin artmasına neden olabilir. Dolayısıyla, ne kış aylarında ne de başka bir zamanda yakıt tasarrufu sağlama gibi özel bir işlevi bulunmamaktadır.

Özetle, egzoz susturucusunun tek ve temel görevi, motorun çalışmasıyla oluşan gürültüyü yasal sınırların altına indirerek gürültü kirliliğini engellemektir. Diğer seçenekler, susturucunun işleviyle ilgisi olmayan, tamamen yanlış bilgiler içermektedir. Bu nedenle doğru cevap 'C' seçeneğidir.

Bu soruda, araç bakımının ihmal edilmesinin yol açtığı en temel çevresel sorun sorulmaktadır. Sorunun özünde, bakımsız bir motorun yakıtı verimli bir şekilde yakamaması ve bunun sonucunda egzozdan çıkan zararlı gazların ilk olarak nereyi kirlettiği yatmaktadır. Bu durumu adım adım inceleyerek doğru cevaba ulaşalım.

Doğru cevap b) Hava kirliliği'dir. Araçların motorlarında yanan yakıt sonucu ortaya çıkan gazlar, egzoz borusu aracılığıyla doğrudan atmosfere, yani soluduğumuz havaya salınır. Bakımı yapılmamış bir araçta yanma işlemi tam ve verimli gerçekleşmediği için normalden çok daha fazla karbon monoksit, azot oksitler ve yanmamış hidrokarbonlar gibi zehirli gazlar ortaya çıkar. Bu gazlar havaya karıştığında, havanın kalitesini düşürür ve hem insan sağlığı hem de diğer canlılar için ciddi bir tehdit oluşturur. Dolayısıyla, egzozdan çıkan kirletici gazların birincil ve en doğrudan etkisi hava kirliliğidir.

Peki, diğer seçenekler neden yanlıştır? Bunları da tek tek ele alalım:

• a) Radyasyon: Radyasyon, atom çekirdeklerinin bozulmasıyla ortaya çıkan bir enerji yayılımıdır (örneğin nükleer santraller veya röntgen cihazları gibi). Araç egzozundan çıkan gazlar kimyasal kirleticilerdir ve radyoaktif maddeler içermezler. Bu nedenle, egzoz gazlarının radyasyona neden olması söz konusu değildir. Bu seçenek, konuyla tamamen ilgisizdir.
• c) Su kirliliği ve d) Toprak kirliliği: Bu iki seçenek dolaylı olarak doğru olabilir ancak soruda "öncelikle" hangisine neden olduğu sorulmaktadır. Havadaki kirletici gazlar, yağmur ve kar gibi atmosfer olaylarıyla yeryüzüne inerek suları (göl, nehir) ve toprağı kirletebilir. Bu durum "asit yağmurları" olarak bilinir. Ancak bu, kirliliğin ikinci aşamasıdır. Gazlar atmosfere salındığı anda ilk olarak havayı kirletirler. Su ve toprak kirliliği, hava kirliliğinin bir sonucudur. Soru bize birincil etkiyi sorduğu için bu seçenekler doğru cevap olamaz.

Özetle, bakımsız bir aracın egzozundan çıkan zararlı gazlar atmosfere salındıkları anda doğrudan havayı kirletirler. Bu nedenle sorunun cevabı net bir şekilde hava kirliliği'dir. Bu soru, sürücü adaylarına düzenli araç bakımının sadece yakıt ekonomisi ve güvenlik için değil, aynı zamanda çevre sağlığını korumak için de ne kadar önemli olduğunu hatırlatmayı amaçlamaktadır.

Bu soruda, araçlarda bulunan süspansiyon sisteminin temel işlevinin ne olduğu sorgulanmaktadır. Süspansiyon sistemi, aracın konforu ve yol tutuşu için hayati öneme sahip bir mekanizmadır. Sorunun doğru cevabını ve diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu adım adım inceleyelim.

Doğru Cevap: d) Titreşimleri, salınımları ve ani şokları sönümlemek

Süspansiyon sistemi, tekerlekler ile aracın gövdesi arasında yer alır ve temel amacı, yoldaki bozukluklardan (çukur, tümsek vb.) kaynaklanan sarsıntıları emmektir. Bu sistem, yaylar ve amortisörler gibi parçalardan oluşur. Yaylar, tekerleklerin yukarı-aşağı hareket etmesine izin vererek şokun ilk etkisini alırken, amortisörler ise bu yayların salınımını (zıplamasını) kontrol altına alarak aracı sabit tutar.

Dolayısıyla, süspansiyon sisteminin ana görevi, sürüş sırasında oluşan titreşimleri, salınımları ve ani şokları sönümleyerek hem yolcular için konforlu bir sürüş sağlamak hem de tekerleklerin yolla temasını sürekli kılarak güvenli bir yol tutuşu temin etmektir. Bu açıklama, (d) seçeneğini doğrudan doğru cevap yapmaktadır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Yakıt tüketimini azaltmak: Bu, süspansiyon sisteminin doğrudan bir görevi değildir. Yakıt tüketimi; motorun verimliliği, aracın aerodinamik yapısı, lastik basıncı ve sürüş alışkanlıkları gibi faktörlere bağlıdır. Süspansiyon sistemi dolaylı olarak yol tutuşunu etkilese de, temel amacı yakıt tasarrufu sağlamak değildir.
• b) Aracın dönüşlerini sağlamak: Aracın yönünü değiştirmesini ve dönüş yapmasını sağlayan sistem direksiyon sistemidir. Süspansiyon sistemi, dönüş sırasında aracın dengede kalmasına ve tekerleklerin yolu daha iyi tutmasına yardımcı olur, ancak dönüş eylemini başlatan veya yöneten sistem değildir. Bu görev direksiyon mekanizmasına aittir.
• c) Akünün şarj olmasını sağlamak: Akünün şarj edilmesi görevi, şarj sistemine aittir. Motor çalışırken alternatör (şarj dinamosu) adı verilen parça elektrik üretir ve bu elektrikle aküyü şarj eder. Süspansiyon sisteminin elektrik veya şarj sistemiyle hiçbir bağlantısı yoktur.

Bu soruda, trafikte sergilenen davranışlardan hangisinin başka bir bireyin hakkını doğrudan çiğnediği, yani bir hak ihlali olduğu sorulmaktadır. Trafik kuralları sadece düzeni sağlamakla kalmaz, aynı zamanda tüm yol kullanıcılarının (sürücüler, yayalar, yolcular) haklarını korur. Soru, bu korunan haklardan birinin gasp edildiği durumu bulmamızı istiyor.

Doğru Cevap: d) Engeli olmadığı hâlde engelli kişiler için ayrılmış yerlere park edilmesi

Bu seçeneğin doğru olmasının sebebi, yapılan eylemin doğrudan ve açık bir şekilde belirli bir grubun hakkını ihlal etmesidir. Engelli park yerleri, engelli bireylerin kamu alanlarına, binalara ve hizmetlere daha kolay ve güvenli bir şekilde erişebilmeleri için özel olarak ayrılmıştır. Bu yerler genellikle girişlere daha yakındır ve araçtan tekerlekli sandalye gibi yardımcı aletlerin indirilebilmesi için daha geniştir. Engeli olmayan bir sürücü bu alana park ettiğinde, o alana gerçekten ihtiyacı olan bir engelli bireyin erişim ve ulaşım hakkını elinden almış olur. Bu durum, sadece bir park kuralı ihlali değil, aynı zamanda bir bireyin temel hakkına yönelik bir saygısızlıktır.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

Diğer seçenekler ise bir hak ihlali değil, tam tersine trafikte olması gereken olumlu ve sorumlu davranışlardır. Bu davranışlar, başkalarının haklarına saygı göstermeyi ve trafik güvenliğini artırmayı amaçlar. Şimdi bu seçenekleri neden elediğimizi inceleyelim:

• a) Aşırı hız yapmaktan kaçınılması: Bu, bir hak ihlali değildir; aksine, trafik kurallarına uymak ve hem kendi hem de diğer sürücü ve yayaların can güvenliği hakkına saygı göstermektir. Aşırı hız yapmak bir hak ihlaline yol açabilir, ancak bundan kaçınmak sorumlu bir davranıştır.
• b) Geçiş önceliğine sahip araçlara yol verilmesi: Ambulans, itfaiye gibi geçiş üstünlüğüne sahip araçlara yol vermek, yasal bir zorunluluk ve toplumsal bir görevdir. Bu davranış, o araçların taşıdığı hastanın veya yardıma ihtiyacı olan kişinin yaşama hakkına öncelik tanımaktır. Dolayısıyla bu, bir hak ihlali değil, hakka saygıdır.
• c) Trafikte sürücülerin tek başına olmadığının düşünülmesi: Bu, empatinin ve trafik adabının temelidir. Diğer yol kullanıcılarının varlığını ve haklarını kabul etmek, olası hak ihlallerini en başından önleyen bir düşünce yapısıdır. Bu bilinçle hareket etmek, saygılı ve güvenli bir trafik ortamı yaratır.

Sonuç olarak, a, b ve c seçenekleri trafikte sergilenmesi gereken doğru ve olumlu davranışları ifade ederken, d seçeneği belirli bir grubun yasal olarak tanınmış bir hakkını doğrudan gasp eden bir eylemi tanımlamaktadır. Bu nedenle doğru cevap d seçeneğidir.

Bu soruda, trafikte karşılaşılan olumsuz bir duruma karşı sürücünün göstermesi gereken doğru tutum sorgulanmaktadır. Sorunun odak noktası, öfke gibi yıkıcı bir duygu yerine, hem sürücünün kendisi hem de diğer yol kullanıcıları için olumlu ve güvenli bir ortam yaratacak davranışın ne olduğudur.

Doğru Cevap: a) Hoşgörülü olması

Doğru cevap 'Hoşgörülü olması' seçeneğidir. Çünkü hoşgörü, trafikteki diğer sürücülerin veya yayaların hata yapabileceğini kabul etmek, sabırlı olmak ve ani tepkiler vermekten kaçınmak anlamına gelir. Bu tutum, gerginliği azaltır, olası tartışma ve kavgaları önler ve trafiğin daha akıcı ve sakin bir şekilde ilerlemesini sağlar. Öfkenin tam zıttı olan hoşgörü, huzurlu bir trafik ortamının temelini oluşturur.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• b) Bencil davranması: Bencil bir sürücü, sadece kendi çıkarlarını düşünür, başkalarının haklarına saygı göstermez ve kuralları ihlal etme eğilimindedir. Bu davranış, trafikteki stresi ve çatışmayı artıran temel nedenlerden biridir; dolayısıyla huzurlu bir ortam oluşturmaz, tam aksine bozar.
• c) Aşırı stres yapması: Stres, sürücünün dikkatini dağıtan, doğru karar verme yeteneğini zayıflatan ve agresif tepkilere yol açan olumsuz bir durumdur. Öfke gibi, stres de istenmeyen bir duygudur ve trafik ortamını daha tehlikeli ve gergin hâle getirir. Huzurlu bir ortam için stresten uzak durmak gerekir.
• d) Sürekli kornaya basması: Korna, genellikle bir uyarı aracı olarak kullanılır. Ancak sürekli ve gereksiz yere kornaya basmak, bir öfke ve sabırsızlık göstergesidir. Bu davranış, gürültü kirliliği yaratır ve diğer sürücüleri de strese sokarak ortamı daha da gerginleştirir.

Sonuç olarak, trafik sadece araçların hareket ettiği bir alan değil, aynı zamanda bir sosyal etkileşim ortamıdır. Bu ortamda huzuru sağlamanın yolu, öfke, bencillik ve stres gibi olumsuz davranışlar yerine, hoşgörü, sabır ve empati gibi pozitif tutumları benimsemektir. Bu nedenle, 'hoşgörülü olmak' en doğru ve yapıcı davranıştır.

Bu soruda, bir trafik kazasının sadece fiziksel sonuçlarını değil, aynı zamanda kazaya karışan kişiler ve çevreleri üzerindeki psikolojik ve sosyal etkilerini anlayıp anlamadığınız ölçülmektedir. Soru, size iki öncül (I ve II) sunmakta ve bu öncüllerin doğruluğunu değerlendirmenizi istemektedir. Şimdi bu öncülleri ve seçenekleri adım adım inceleyelim.

I. Öncülün Değerlendirilmesi: "Canlarına bir zarar gelmese bile psikolojik olarak zarar görürler."

Bu ifade kesinlikle doğrudur. Trafik kazası, saniyeler içinde gerçekleşen ve kişinin hayatını tehlikeye atan son derece stresli bir olaydır. Kaza anında yaşanan korku, şok ve panik, kişide derin izler bırakabilir. Fiziksel bir yara almamış olmak, bu olayın zihinsel ve duygusal etkilerinden muaf olunduğu anlamına gelmez. Kazadan sonra kişilerde travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), anksiyete, araç kullanma korkusu (vehophobia), uykusuzluk ve sinirlilik gibi psikolojik sorunlar görülebilir.

II. Öncülün Değerlendirilmesi: "Kişilerin bu bozuk psikolojileri ailelerine ve topluma olumsuz yansır."

Bu ifade de doğrudur ve birinci öncülün doğal bir sonucudur. Psikolojik olarak zor bir süreçten geçen bir bireyin davranışları ve ruh hali kaçınılmaz olarak sosyal çevresini etkiler. Örneğin, kaza sonrası sürekli gergin ve sinirli olan bir kişi, ailesiyle olan iletişiminde sorunlar yaşayabilir. İşine odaklanmakta zorlanabilir, bu da iş verimini düşürerek toplumsal hayata olumsuz yansır. Dolayısıyla, bireyin yaşadığı psikolojik travma, bir dalga gibi yayılarak önce ailesini, sonra da içinde bulunduğu toplumu etkiler.

Seçeneklerin İncelenmesi

• a) I. doğru, II. yanlış: Bu seçenek yanlıştır. Çünkü birinci öncülde belirtilen psikolojik zararın, kişinin sosyal çevresini etkilememesi düşünülemez. İnsan sosyal bir varlıktır ve yaşadığı olumsuzluklar çevresine yansır.
• b) I. yanlış, II. doğru: Bu seçenek de mantıksal olarak tutarsız ve yanlıştır. Eğer birinci öncülün yanlış olduğunu, yani kişilerin psikolojik olarak zarar görmediğini varsayarsak, ortada aileye ve topluma yansıyacak olumsuz bir psikoloji de olmazdı.
• c) Her ikisi de doğru: Bu seçenek doğru cevaptır. Yukarıda açıkladığımız gibi, trafik kazaları fiziksel hasar olmasa bile ciddi psikolojik travmalara yol açar (I. öncül) ve bu travmalar kişinin ailesini ve toplumu olumsuz etkiler (II. öncül).
• d) Her ikisi de yanlış: Bu seçenek, trafik kazalarının insani boyutunu tamamen göz ardı ettiği için yanlıştır. Kazaların sadece maddi hasar ve fiziksel yaralanmalardan ibaret olmadığını bilmek, sorumlu bir sürücü olmanın gereğidir.

Özetle, bu soru bize bir sürücü adayının sadece trafik kurallarını değil, aynı zamanda trafiğin insani ve toplumsal yönlerini de anlaması gerektiğini hatırlatır. Bir kaza, metal ve cam yığınından çok daha fazlasıdır; insanların ruhunda ve sosyal ilişkilerinde derin izler bırakabilen ciddi bir olaydır. Bu nedenle her iki ifade de doğrudur.

Bu soruda, trafikte tehlikeli veya yanlış bir hareket yapan bir sürücüyü uyarmanın getireceği olumlu ve doğrudan sonuç sorulmaktadır. Temel amaç, bu uyarının trafikteki hangi olumsuz durumu azalttığını bulmaktır. Bu, trafik adabı ve güvenliği ile ilgili temel bir prensibi ölçen bir sorudur.

Doğru Cevap: b) Sürücünün kaza yapma riskini

Trafikte yapılan her hata, bir kaza riskini beraberinde getirir. Örneğin, sinyal vermeden şerit değiştiren, aniden yavaşlayan veya tehlikeli bir şekilde başka bir araca yaklaşan bir sürücü, hem kendisi hem de diğerleri için bir tehlike oluşturur. Bu durumda yapılan yerinde ve nazik bir uyarı (kısa bir korna veya selektör gibi), sürücünün dikkatini toparlamasına ve yaptığı hatanın farkına varmasına yardımcı olur.

Hatasını fark eden sürücü, davranışını düzeltecektir. Bu düzeltme, o an ortaya çıkan kaza tehlikesini ortadan kaldırır veya önemli ölçüde azaltır. Dolayısıyla, bir sürücüyü uyarmak, doğrudan doğruya onun kaza yapma riskini azaltmaya yönelik en etkili eylemdir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Trafikteki araç sayısını: Bir sürücüyü uyarmanın, yoldaki toplam araç sayısı üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Bu seçenek, konuyla tamamen alakasızdır ve mantıksal bir bağlantı kurmaz. Uyarı, mevcut araçların daha güvenli hareket etmesini amaçlar, sayılarını değiştirmez.
• c) Yayaların yaya geçidini kullanma oranlarını: Bir sürücüye yapılan uyarı, o anki bir durumu düzeltir ancak genel olarak yayaların davranışlarını etkilemez. Yayaların yaya geçidini kullanma oranı, genel trafik eğitimi, denetimler ve altyapı gibi çok daha geniş faktörlere bağlıdır. Tek bir uyarı, bu genel oranı değiştirecek bir etkiye sahip değildir.
• d) Diğer sürücülerin trafik kurallarına uyma yüzdelerini: Uyarınız, sadece uyardığınız sürücünün davranışını etkileme potansiyeline sahiptir. Trafikteki diğer binlerce sürücünün kurallara uyma alışkanlıkları üzerinde bir etkisi olmaz. Hatta, agresif bir uyarı, trafikteki gerginliği artırarak diğer sürücülerin daha olumsuz davranışlar sergilemesine bile neden olabilir.

Özetle, trafikte hatalı bir sürücüyü uyarmanın temel ve en önemli amacı, potansiyel bir kazayı önlemektir. Bu eylem, tehlikeli durumu anında düzelterek kaza riskini azaltır ve trafik güvenliğine anlık bir katkı sağlar. Diğer seçenekler ise bu eylemin doğrudan ve mantıklı bir sonucu değildir.

Bu soruda, yoğun bir trafikte başkalarının hakkına saygı gösteren ve trafik düzenini bozmayan bir sürücünün hangi olumlu özelliğe sahip olduğu sorulmaktadır. Sorunun kilit noktası, sürücünün "önlerine geçip, trafiği daha da sıkışık hâle getirmemesi" yani olumsuz bir davranışı sergilememesidir. Bu nedenle, bu olumlu davranışı açıklayan temel değeri bulmamız gerekiyor.

Doğru Cevap: d) Empati düzeyi yüksek

Doğru cevabın neden "Empati düzeyi yüksek" olduğunu açıklayalım. Empati, bir kişinin kendisini başka birinin yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini anlama yeteneğidir. Trafikte empati düzeyi yüksek bir sürücü, sırada bekleyen diğer sürücülerin ne hissedeceğini düşünür. "Ben başkasının önüne geçersem, o kişi sinirlenir, haksızlığa uğradığını düşünür ve trafik daha da kilitlenir. Ben de aynı durumda olsam rahatsız olurdum." diye düşünerek bu bencil davranıştan kaçınır. Bu nedenle, başkalarının hakkına saygı gösterir ve trafik akışını olumsuz etkileyecek hareketler yapmaz.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

Diğer şıkların neden yanlış olduğunu anlamak da konuyu pekiştirmenize yardımcı olacaktır. Bu seçenekler, soruda tarif edilen olumlu davranışın tam tersini yapacak sürücü tiplerini tanımlar.

• a) Bencil: Bencil bir sürücü, sadece kendi çıkarını ve menfaatini düşünür. Başkalarının ne hissettiği veya trafiğin durumu onun için önemli değildir; tek amacı bir an önce kendi istediği yere ulaşmaktır. Dolayısıyla, bencil bir sürücü tam da soruda bahsedilen olumsuz davranışı, yani başkalarının önüne geçme eylemini yapar.
• b) Sorumsuz: Sorumsuz bir sürücü, yaptığı hareketlerin sonuçlarını düşünmez. Davranışlarının başkalarına veya trafiğin geneline nasıl bir etki yapacağını umursamaz. Kurallara uymamanın veya tehlikeli manevralar yapmanın getireceği sorumluluğu üstlenmez. Bu yüzden sorumsuz bir sürücü de kolaylıkla başkalarının önüne geçerek trafiği tehlikeye atar ve sıkıştırır; yani bu davranışı yapar.
• c) Görgü seviyesi düşük: Görgü, toplum içinde uyulması gereken nezaket ve saygı kurallarıdır. Görgü seviyesi düşük bir sürücü, trafikteki yazılı olmayan saygı ve nezaket kurallarını bilmez veya umursamaz. Başkalarının hakkına saygı göstermek gibi bir kaygısı olmadığı için, sırada beklemek yerine aralara girerek ilerlemeyi normal bir davranış olarak görür ve bu davranışı yapar.

Özetle, bu soru trafikte sadece kuralları bilmenin değil, aynı zamanda diğer insanlara karşı saygılı ve anlayışlı olmanın önemini vurgulamaktadır. Empati, güvenli ve akıcı bir trafik ortamı için sürücülerin sahip olması gereken en temel değerlerden biridir.

Bu soruda, bir kavramın tanımı verilmekte ve bu tanımın trafik adabı açısından hangi davranış özelliğine karşılık geldiği sorulmaktadır. Sorunun kökünde yer alan "karşımızdaki kişi hakkında herhangi bir yargıda bulunmadan önce kendimizi onun yerine koyarak olayı/ durumu onun gibi yaşamamız" ifadesi, anahtar bir tanımı içermektedir. Bu tanımı doğru anlamak, seçenekler arasından doğru olanı bulmayı kolaylaştıracaktır.

Doğru Cevap: b) Empati

Soruda verilen açıklama, empati kavramının tam tanımıdır. Empati, bir başkasının duygularını, içinde bulunduğu durumu veya davranışlarının ardındaki motivasyonu anlamak için kişinin kendisini o kişinin yerine koymasıdır. Trafikte empati kurmak, diğer sürücülerin veya yayaların hatalarını veya beklenmedik hareketlerini kişisel bir saldırı olarak algılamak yerine, onların içinde bulunabileceği olası durumları (acemilik, yorgunluk, panik hali, acil bir duruma yetişme çabası vb.) düşünmektir. Bu sayede trafikte sabır, hoşgörü ve yardımlaşma artar, çatışmalar ve kazalar azalır.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

• a) Öfke: Öfke, engellenme, haksızlığa uğrama veya tehdit algısı gibi durumlarda ortaya çıkan güçlü bir duygudur. Sorudaki tanım, başkasını anlamaya yönelik pozitif bir çabayı anlatırken; öfke, genellikle anlayışsızlıktan kaynaklanan negatif bir tepkidir. Trafikte öfkeli bir sürücü, kendini başkasının yerine koymak yerine kendi duygularına kapılarak saldırgan davranışlar sergiler. Bu nedenle bu seçenek yanlıştır.

• c) Bastırma: Bastırma, kişinin istenmeyen düşüncelerini, anılarını veya duygularını bilinçdışına iterek onlardan habersiz hale gelmesidir. Bu, kişinin kendi içsel dünyasıyla ilgili bir savunma mekanizmasıdır ve başka birini anlamakla doğrudan bir ilgisi yoktur. Trafikte öfkesini göstermeyip içine atmak bir bastırma örneği olabilir, ancak bu, karşıdakini anlama çabası anlamına gelmez. Dolayısıyla bu seçenek de yanlıştır.

• d) Engellenme: Engellenme, bir amaca ulaşmanın önlenmesi veya geciktirilmesi durumunda yaşanan duygusal bir durumdur. Örneğin, aceleniz varken trafiğin sıkışması "engellenme" hissine yol açar. Bu, bir durumun sonucunda ortaya çıkan bir histir; başkasının bakış açısını anlama yeteneği olan bir davranış özelliği değildir. Hatta engellenme hissi, genellikle empati kurmayı zorlaştırır ve öfkeye yol açabilir. Bu nedenle bu seçenek de yanlıştır.

Özetle, soruda verilen tanım, bir durumu başkasının gözünden görme ve hislerini anlama eylemini ifade eder ki bu da doğrudan empati kavramına karşılık gelir. Trafikte güvenli ve saygılı bir ortamın oluşması için sürücülerin empati yeteneğini geliştirmesi hayati bir öneme sahiptir.