%%PUAN%%
%%SONUC%%
Doğru Sayısı: %%SCORE%%
Yanlış Sayısı: %%WRONG_ANSWERS%%
Soru 1
Yaralıyı araçtan çıkarırken aşağıdakilerden hangisine dikkat edilmelidir?
A
Kollarının baş hizasında durmasına
B
Baş tarafından çekilerek çıkarılmasına
C
Ayak tarafından çekilerek çıkarılmasına
D
Baş-boyun-gövde hizasının bozulmamasına
1 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, bir trafik kazası sonrası araç içinde bulunan yaralıyı dışarı çıkarırken uyulması gereken en temel ve hayati kural sorulmaktadır. Amaç, yaralıya yardım ederken ona daha fazla zarar vermeyi önlemektir. Bu nedenle, ilk yardımın en önemli prensiplerinden biri olan "önce zarar verme" ilkesi burada devreye girer.

Doğru Cevap: d) Baş-boyun-gövde hizasının bozulmamasına

Doğru cevabın d) seçeneği olmasının sebebi, trafik kazalarında en çok endişe edilen durumun omurilik yaralanması olmasıdır. Kaza anında boyun ve omurgada kırık ya da hasar oluşmuş olabilir. Yaralıyı bilinçsizce hareket ettirmek, bu kırık kemiklerin omuriliğe baskı yapmasına veya onu kesmesine neden olabilir. Bu durum, yaralının felç kalmasına hatta hayatını kaybetmesine yol açabilir. Bu yüzden, yaralıyı sanki tek bir parça, sert bir kütükmüş gibi hareket ettirerek baş-boyun-gövde eksenini düz bir çizgide tutmak hayati önem taşır. Bu işleme özel olarak "Rentek Manevrası" da denilmektedir ve bu manevranın temel amacı tam olarak bu hizayı korumaktır.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  • a) Kollarının baş hizasında durmasına: Yaralının kollarının pozisyonu, omurga sağlığını korumak yanında ikincil bir detaydır. Kolların nerede durduğunun, baş-boyun-gövde hizasını korumak gibi hayati bir önceliği yoktur. Bu nedenle bu seçenek yanlıştır.
  • b) Baş tarafından çekilerek çıkarılmasına: Yaralıyı başından çekmek, boyun omurlarına aşırı ve tehlikeli bir yük bindirir. Eğer boyunda bir zedelenme veya kırık varsa, bu hareket durumu çok daha kötüleştirebilir ve felce neden olabilir. Bu, yapılabilecek en tehlikeli hareketlerden biridir.
  • c) Ayak tarafından çekilerek çıkarılmasına: Yaralıyı ayaklarından çekmek de aynı şekilde tehlikelidir. Bu durumda baş ve boyun kontrolsüz bir şekilde geride kalır, omurga bükülür ve olası bir omurilik yaralanması riski en üst düzeye çıkar. Vücut bir bütün olarak hareket ettirilmediği için bu yöntem de kesinlikle yanlıştır.

Özetle, bir yaralıyı araçtan çıkarırken aklınızda tutmanız gereken en önemli kural; eğer yangın, patlama gibi acil bir tehlike yoksa, yaralıyı kesinlikle hareket ettirmemektir. Eğer çıkarmak zorundaysanız, bunu mutlaka baş-boyun-gövde hizasını bir bütün olarak koruyarak yapmalısınız. Bu, yaralının hayatta kalma ve kalıcı bir hasar görmeme şansını en çok artıran yöntemdir.

Soru 2
Aşağıdakilerden hangisi kazazedede solunumun olmadığını gösteren bir belirtidir?
A
Bilincin kısa süreli kapanması
B
Ağrılı uyaranlara cevap vermesi
C
Yüzde solgunluk ve baş dönmesi
D
Göğüs kafesi hareketlerinin olmaması
2 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, bir kazazedenin nefes almayı durdurduğunu gösteren en kesin ve doğrudan fiziksel belirtinin hangisi olduğu sorulmaktadır. İlk yardımda, bir kişinin yaşayıp yaşamadığını anlamak için ilk kontrol edilen şeylerden biri solunumdur. Bu yüzden solunumun durduğunu gösteren en net işareti bilmek hayati önem taşır.

Doğru Cevap: d) Göğüs kafesi hareketlerinin olmaması

Solunum, akciğerlere hava doldurma ve boşaltma eylemidir. Bu eylem gerçekleştiğinde, göğüs kafesi gözle görülür bir şekilde yükselir ve alçalır. Bir kazazedenin yanına gelip solunumunu kontrol etmek istediğimizde kullandığımız "Bak-Dinle-Hisset" yönteminin "Bak" kısmı, tam olarak göğüs kafesi hareketlerini gözlemlemeyi içerir. Eğer bir kişinin göğüs kafesi hiç hareket etmiyorsa, bu durum solunumun durduğunun en güçlü ve en güvenilir fiziksel kanıtıdır. Bu belirti, acilen temel yaşam desteğine (kalp masajı ve suni solunum) başlanması gerektiğini gösterir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  • a) Bilincin kısa süreli kapanması: Bu durum genellikle "bayılma" olarak bilinir. Bayılma, beyne anlık olarak yeterli kan gitmemesi sonucu oluşur ve kişi genellikle nefes almaya devam eder. Bilinç kaybı yaşanması, solunumun da durduğu anlamına gelmez. Bu nedenle, bu seçenek solunumun yokluğunu gösteren kesin bir belirti değildir.

  • b) Ağrılı uyaranlara cevap vermesi: Bir kazazedenin omzunu sıkmak gibi ağrılı bir uyarana inleme, gözünü açma veya hareket etme gibi bir tepki vermesi, bilincinin tamamen kapalı olmadığını ve beyin fonksiyonlarının devam ettiğini gösterir. Bir kişi bu tür bir tepki veriyorsa, solunumu ve dolaşımı büyük ihtimalle devam ediyordur. Bu durum, solunumun durduğunu değil, aksine devam ettiğini düşündüren bir işarettir.

  • c) Yüzde solgunluk ve baş dönmesi: Bu belirtiler, şok, kan şekeri düşüklüğü, tansiyon sorunları veya aşırı korku gibi birçok farklı durumun işareti olabilir. Kişi solgun ve başı dönüyor olabilir ama aynı zamanda normal bir şekilde nefes alıp veriyor olabilir. Bu nedenle, bu belirtiler genel bir sağlık sorununa işaret etse de, solunumun durduğunu gösteren özel ve kesin bir kanıt değildir.

Özetle, bir kazazedede solunumun durduğunu anlamanın en net ve en güvenilir yolu, göğüs kafesinin yükselip alçalma hareketinin tamamen durmuş olmasını gözlemlemektir. Diğer seçenekler bilinç durumu veya genel sağlık durumu ile ilgili olup, solunumun varlığı ya da yokluğu hakkında doğrudan bilgi vermez.

Soru 3
Vücudumuzdaki yapı birimlerinin küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
A
Sistem - Doku - Organ - Hücre
B
Organ - Hücre - Doku - Sistem
C
Hücre - Doku - Organ - Sistem
D
Hücre - Organ - Doku - Sistem
3 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, insan vücudunu oluşturan temel yapıların en basitinden en karmaşığına, yani en küçüğünden en büyüğüne doğru nasıl sıralandığı sorulmaktadır. Vücudumuzun organizasyonunu bir bina inşa etmeye benzetebiliriz; en küçük malzemeden başlayarak bütünü oluştururuz. Bu sıralamayı bilmek, vücudun nasıl çalıştığını ve ilk yardımın temel mantığını anlamak için önemlidir.

Doğru Cevap: c) Hücre - Doku - Organ - Sistem

Bu seçeneğin doğru olmasının sebebi, vücudun yapısal organizasyonunu mantıksal ve bilimsel olarak doğru bir hiyerarşi ile sunmasıdır. Bu sıralamayı daha iyi anlamak için her bir terimi adım adım inceleyelim:

  1. Hücre: Vücudun en küçük canlı yapı birimidir. Tıpkı bir binanın tek bir tuğlası gibidir. Hayatın başlangıç noktasıdır ve tüm canlılık fonksiyonları en temel düzeyde burada gerçekleşir.
  2. Doku: Benzer görevleri yapmak için bir araya gelmiş hücreler topluluğudur. Binadaki tuğlaların bir araya gelerek bir duvarı oluşturması gibi, benzer hücreler de birleşerek dokuları (örneğin kas dokusu, sinir dokusu) oluşturur.
  3. Organ: Belirli bir görevi yerine getirmek için farklı dokuların bir araya gelmesiyle oluşan daha karmaşık bir yapıdır. Binadaki duvarların, zeminin ve tavanın birleşerek bir odayı oluşturması gibi, dokular da organları (örneğin kalp, mide, akciğer) meydana getirir.
  4. Sistem: Vücudun belirli bir ana fonksiyonunu (sindirim, solunum, dolaşım gibi) yerine getirmek için birbiriyle uyum içinde çalışan organlar grubudur. Binadaki odaların birleşerek bütün bir katı veya evi oluşturması gibi, organlar da sistemleri (örneğin sindirim sistemi, solunum sistemi) oluşturur.

Görüldüğü gibi, Hücre → Doku → Organ → Sistem sıralaması, en temel yapı taşından başlayarak en karmaşık ve organize yapıya doğru ilerleyen mantıksal bir bütündür.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  • a) Sistem - Doku - Organ - Hücre: Bu sıralama, soruda istenenin tam tersidir. Vücut yapılarını en büyük ve karmaşık olandan en küçük ve basit olana doğru (büyükten küçüğe) sıralamaktadır. Soru ise küçükten büyüğe doğru bir sıralama istemektedir.
  • b) Organ - Hücre - Doku - Sistem: Bu sıralama tamamen karışıktır ve mantıksal bir sıra izlememektedir. En küçük birim olan hücre, kendisinden daha büyük olan organdan sonra gelmiştir. Bu nedenle bu seçenek yanlıştır.
  • d) Hücre - Organ - Doku - Sistem: Bu seçenek doğru birim olan hücre ile başlasa da devamında hata yapmaktadır. Organlar, dokuların bir araya gelmesiyle oluşur. Dolayısıyla, sıralamada dokunun organdan önce gelmesi gerekir. Bu seçenekte organ, kendisini oluşturan dokudan önceye yazılarak hata yapılmıştır.
Soru 4

Solunum yolu tıkanıklığı yaşayan bir kazazedenin;konuşamadığını, nefes alamadığını, renginin morardığını ve acı çekerek ellerini boynuna götürdüğünü gözlemlediniz.

Bu durumda aşağıdaki ilk yardım uygulamalarından hangisinin yapılması uygun olur?

A
Üçgen bandaj uygulaması
B
Heimlich manevrası
C
Turnike uygulaması
D
Rentek manevrası
4 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, solunum yolu yabancı bir cisimle tamamen tıkanmış bir kazazedenin durumu tarif edilmektedir. Kazazedenin konuşamaması, nefes alamaması, renginin morarması ve boğazını tutması, "tam tıkanma" olarak bilinen hayatı tehdit eden bir durumun en belirgin işaretleridir. Soru, bu kritik durumda yapılması gereken doğru ilk yardım uygulamasının ne olduğunu sormaktadır.

Doğru cevap "Heimlich manevrası" seçeneğidir. Çünkü soruda anlatılan belirtiler, soluk borusuna kaçan bir cisim nedeniyle havanın akciğerlere hiç ulaşamadığı tam tıkanma durumunu göstermektedir. Bu durumda amaç, karın bölgesine yapılacak ani bir basınçla akciğerlerdeki havayı dışarı iterek yabancı cismi çıkarmaktır.

Heimlich manevrası, tam da bu amaç için tasarlanmış bir ilk yardım tekniğidir. Kazazedenin arkasına geçilerek, göğüs kemiğinin altı ile göbek deliğinin arasına yapılan baskılı ve yukarı doğru itme hareketleri ile bir tür yapay öksürük oluşturulur. Bu manevra, boğulmakta olan ve bilinci açık olan bir kişinin hayatını kurtarabilir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu anlamak, doğru cevabı pekiştirmek için önemlidir:

  • Turnike uygulaması: Turnike, kol veya bacaklardaki durdurulamayan, şiddetli kanamaları kontrol altına almak için kullanılan bir yöntemdir. Solunum yolu tıkanıklığı ile hiçbir ilgisi yoktur ve bu durumda uygulanması tamamen yanlıştır. Turnike kan dolaşımı ile ilgili bir müdahaledir.
  • Rentek manevrası: Bu manevra, özellikle trafik kazası gibi durumlarda, omurga yaralanması şüphesi olan bir kazazedeyi araçtan güvenli bir şekilde çıkarmak için kullanılır. Amacı baş, boyun ve gövde eksenini koruyarak kişiyi taşımaktır, solunum yolunu açmak değildir.
  • Üçgen bandaj uygulaması: Üçgen bandaj, kırık veya çıkıklarda kolu askıya almak, yaraları sarmak veya sargı bezlerini sabitlemek gibi amaçlarla kullanılır. Boğulma durumunda herhangi bir işlevi yoktur ve tamamen alakasız bir uygulamadır.

Sonuç olarak, soruda verilen belirtiler (konuşamama, nefes alamama, morarma) tam tıkanmanın net bir göstergesidir ve bu durumda acil olarak uygulanması gereken tek doğru yöntem Heimlich manevrasıdır. Diğer seçenekler, tamamen farklı ilk yardım durumları için geçerli olan uygulamalardır.

Soru 5
Aşağıdakilerden hangisi, vücuda gerekli olan gaz alışverişi görevini yaparak hücre ve dokuların oksijenlenmesini sağlayan organlardandır?
A
  Mide
B
  Böbrek
C
  Akciğer
D
  Pankreas
5 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, vücudumuz için hayati öneme sahip olan gaz alışverişini, yani nefes alarak oksijeni vücuda alıp, atık gaz olan karbondioksiti vücuttan atmayı sağlayan ana organın hangisi olduğu sorulmaktadır. Bu işlem, kan aracılığıyla tüm hücre ve dokulara oksijen taşınmasını sağlar. Şimdi seçenekleri ve doğru cevabı detaylıca inceleyelim.

Doğru Cevap: c) Akciğer

Doğru cevap Akciğer'dir. Çünkü akciğerler, solunum sisteminin temel organıdır. Nefes aldığımızda hava akciğerlere dolar ve burada "alveol" adı verilen küçük hava keseciklerinde gaz alışverişi gerçekleşir. Oksijen kanda bulunan kırmızı kan hücrelerine bağlanır ve kan dolaşımı ile tüm vücuda taşınır. Aynı anda, hücrelerin atığı olan karbondioksit kandan alveollere geçer ve nefes verme yoluyla vücuttan atılır. Bu nedenle, vücudun oksijenlenmesini sağlayan gaz alışverişi görevi doğrudan akciğerlere aittir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  • a) Mide: Mide, sindirim sisteminin bir parçasıdır. Görevi, yediğimiz besinleri mide asidi ve enzimler yardımıyla parçalayarak sindirime hazırlamaktır. Midenin gaz alışverişi veya hücreleri oksijenlendirme gibi bir görevi yoktur.
  • b) Böbrek: Böbrekler, boşaltım sisteminin en önemli organlarıdır. Temel görevleri, kanı süzerek zararlı ve atık maddeleri (üre gibi) ayırmak ve bunları su ile birlikte idrar olarak vücuttan atmaktır. Vücudun sıvı ve mineral dengesini ayarlarlar ancak solunumla ilgili bir işlevleri bulunmaz.
  • d) Pankreas: Pankreas, hem sindirim sistemine hem de endokrin (hormonal) sisteme ait bir organdır. Sindirim için enzimler salgılar ve kan şekerini düzenleyen insülin gibi önemli hormonları üretir. Gaz alışverişi ve dokuların oksijenlenmesi ile bir ilgisi yoktur.

Özetle, soruda tarif edilen "gaz alışverişi" ve "hücrelerin oksijenlenmesi" görevi, solunum sisteminin merkezi olan akciğerlerin temel fonksiyonudur. Diğer organların vücutta çok önemli başka görevleri vardır ancak bu özel işlevden sorumlu değillerdir.

Soru 6
Vücudumuzda belli bir işlevi yerine getirmek amacıyla bir araya gelen organların oluşturdukları yapıya ne denir?
A
Doku 
B
Hücre
C
Gövde 
D
Sistem
6 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, canlı vücudunu oluşturan yapıların organizasyon basamakları hakkındaki bilginiz ölçülmektedir. Soru, belirli bir görevi (örneğin sindirim, solunum, dolaşım gibi) yerine getirmek amacıyla birlikte çalışan **organlar topluluğuna** ne isim verildiğini sormaktadır. Bu, biyolojinin temel konularından biridir ve vücudun nasıl bir bütün olarak çalıştığını anlamak için önemlidir.

Doğru Cevap: d) Sistem

Doğru cevap Sistem'dir. Çünkü vücudumuzda, ortak bir amacı gerçekleştirmek için birden fazla organ uyum içinde birlikte çalışır. Örneğin, mide, bağırsaklar, karaciğer gibi organlar bir araya gelerek yiyecekleri sindirme görevini üstlenir ve bu yapıya Sindirim Sistemi denir. Aynı şekilde, kalp, damarlar ve kan gibi yapılar da kanı vücuda pompalamak için Dolaşım Sistemi'ni oluşturur. Sorudaki tanım, tam olarak "sistem" kavramını açıklamaktadır.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

a) Doku: Doku, organlardan daha küçük bir yapıdır. Benzer görevleri yapmak için bir araya gelmiş hücrelerin oluşturduğu topluluktur. Örneğin, kas dokusu veya sinir dokusu gibi. Organlar, farklı dokuların bir araya gelmesiyle oluşur, bu nedenle bu seçenek yanlıştır.

b) Hücre: Hücre, canlılığın en temel ve en küçük yapı birimidir. Vücudumuzdaki her şey hücrelerden oluşur; dokular, organlar ve sistemler hücrelerin organize olmasıyla meydana gelir. Soru, organların bir araya gelerek oluşturduğu yapıyı sorduğu için hücre en temel birim olduğundan yanlış cevaptır.

c) Gövde: Gövde, vücudun baş, kollar ve bacaklar dışındaki ana bölümünü ifade eden anatomik bir bölgedir. İçerisinde kalp, akciğer, mide gibi birçok önemli organı barındırır ancak belirli bir işlevi yerine getiren organlar topluluğunun bilimsel adı değildir. Gövde bir bölgeyi, sistem ise işlevsel bir birliği tanımlar.

Kısaca vücudun organizasyon şemasını küçükten büyüğe doğru şöyle özetleyebiliriz:

  • Hücreler (En küçük yapı taşı)
  • Dokular (Benzer hücrelerin birleşimi)
  • Organlar (Farklı dokuların birleşimi)
  • Sistemler (Belirli bir işlev için çalışan organların birleşimi - Sorunun doğru cevabı)
  • Organizma (Tüm sistemlerin birleşimi, yani canlının kendisi)
Soru 7
Kemikler, eklemler ve kaslar vücudumuzun hangi sistemini oluşturan yapılardandır?
A
Hareket sistemi 
B
Sindirim sistemi
C
Dolaşım sistemi 
D
Solunum sistemi
7 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, vücudumuza şeklini veren, dik durmamızı ve hareket etmemizi sağlayan üç temel yapı olan kemikler, eklemler ve kasların bir araya gelerek hangi sistemi oluşturduğu sorulmaktadır. Bu, vücudumuzun temel işleyişiyle ilgili bir bilgiyi ölçmeyi amaçlayan bir ilk yardım sorusudur. Cevapları inceleyerek doğru seçeneği ve diğerlerinin neden yanlış olduğunu adım adım açıklayalım.

a) Hareket sistemi - DOĞRU CEVAP

Doğru cevap Hareket Sistemi'dir. Vücudumuzun hareket etme yeteneği, birbiriyle uyum içinde çalışan üç temel yapı sayesinde mümkündür. Bu yapılar kemikler, eklemler ve kaslardır. Kemikler vücudun iskeletini oluşturarak ona destek olur ve iç organları korur. Eklemler, kemiklerin birleştiği noktalardır ve bükülme, dönme gibi hareketlere izin verir. Kaslar ise kasılıp gevşeyerek kemiklere bağlı oldukları noktalardan hareket ettirir ve böylece yürüme, koşma, oturma gibi tüm eylemlerimiz gerçekleşir.

Özetle, bu üç yapı bir bütün olarak çalışarak vücudun hareketini sağlar ve bu sisteme "Hareket Sistemi" adı verilir. Bu nedenle bu seçenek doğrudur.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  • b) Sindirim sistemi: Bu seçenek yanlıştır. Sindirim sisteminin görevi, yediğimiz besinleri parçalayarak vücudun kullanabileceği besin maddelerine dönüştürmek ve atıkları dışarı atmaktır. Bu sistemin ana organları mide, bağırsaklar, yemek borusu ve karaciğer gibi yapılardır. Kemikler, eklemler veya kaslar bu sistemin bir parçası değildir.

  • c) Dolaşım sistemi: Bu seçenek de yanlıştır. Dolaşım sisteminin görevi, kanı vücutta dolaştırarak hücrelere oksijen ve besin taşımak, atık maddeleri ise uzaklaştırmaktır. Bu sistemin merkezinde kalp bulunur ve damarlar (atardamar, toplardamar) ile kan bu sistemin diğer temel elemanlarıdır. Hareketle doğrudan ilgili olan kemik ve eklemler bu sistemde yer almaz.

  • d) Solunum sistemi: Bu seçenek de yanlıştır. Solunum sisteminin temel görevi, vücuda oksijen almak ve vücutta oluşan karbondioksiti dışarı atmaktır. Bu sistemin ana organları akciğerler, soluk borusu ve burundur. Dolayısıyla, soruda belirtilen kemik, eklem ve kas yapıları ile bir ilgisi yoktur.

Soru 8
Burun kanaması olan bir kazazedeye aşağıdaki uygulamalardan hangisinin yapılması doğrudur?
A
Sırtüstü yatırılıp başın geriye alınması 
B
Sümkürtülerek burun içinin temizlenmesi 
C
Burun kanatlarının 5 dakika süre ile sıkılması 
D
Burun köküne ve enseye sıcak uygulama yapılması
8 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, trafikte veya günlük hayatta karşılaşılabilecek bir durum olan burun kanamasında yapılması gereken doğru ilk yardım uygulaması sorulmaktadır. Doğru müdahale kanamayı kısa sürede durdururken, yanlış uygulamalar durumu daha da kötüleştirebilir. Bu nedenle her sürücü adayının bu temel ilk yardım bilgisini bilmesi hayati önem taşır.

Doğru Cevap: c) Burun kanatlarının 5 dakika süre ile sıkılması

Bu yöntem, burun kanamalarında en temel ve etkili ilk yardım uygulamasıdır. Burun kanamalarının çoğu, burnun ön kısmındaki kılcal damarların zedelenmesinden kaynaklanır. Burun kanatlarına (burnun yumuşak kısımları) parmaklarla baskı uygulamak, bu damarların üzerine doğrudan basınç yaparak kanamayı durdurur. Bu baskının en az 5 dakika boyunca kesintisiz sürdürülmesi, kanın pıhtılaşması için gerekli zamanı tanır.

  • Uygulamanın Doğru Şekli: Kazazede oturtulur, başı hafifçe öne eğilir. Başparmak ve işaret parmağı ile burun kanatları sıkıca sıkılır. Kazazedenin ağzından nefes alıp vermesi istenir.

Yanlış Cevap: a) Sırtüstü yatırılıp başın geriye alınması

Bu, halk arasında yaygın olarak bilinen ancak son derece tehlikeli bir yanlıştır. Başın geriye atılması, kanamanın durduğu izlenimi verse de aslında kanın genizden boğaza ve mideye akmasına neden olur. Mideye giden kan bulantı ve kusmaya yol açabilir. Daha da önemlisi, kanın soluk borusuna kaçma riski vardır ve bu durum boğulmalara sebep olabilir.

Yanlış Cevap: b) Sümkürtülerek burun içinin temizlenmesi

Burun kanamasını durdurmak için vücut, kanayan damarın üzerinde bir pıhtı tabakası oluşturmaya çalışır. Sümkürmek, bu pıhtının yerinden oynamasına ve kanamanın yeniden başlamasına veya şiddetlenmesine neden olur. Kanama durduktan sonra dahi bir süre burnu sümkürmekten veya temizlemekten kaçınmak gerekir.

Yanlış Cevap: d) Burun köküne ve enseye sıcak uygulama yapılması

Sıcak uygulama, kan damarlarının genişlemesine (vazodilatasyon) yol açar. Damarlar genişlediğinde bölgeye gelen kan akışı artar. Bu nedenle sıcak uygulama yapmak, kanamayı durdurmak yerine tam tersi bir etki yaratarak kanamanın şiddetini artıracaktır. Bunun yerine, damarları büzerek kan akışını yavaşlatan soğuk uygulama (buz torbası vb.) tercih edilebilir.

Soru 9
Yaralı taşımada sedye kullanımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A
Sedye kullanımı her zaman tercih edilmelidir.
B
Sadece bacağı kırılanları yatırarak taşımak için tercih edilir.
C
Sadece zehirlenme vakalarının taşınmasında kullanılmalıdır.
D
Köprücük kemiği kırıklarında hastanın sedye ile taşınması hayati önem taşır.
9 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, bir yaralıyı taşırken sedye kullanmanın temel ilkesi ve önemi sorgulanmaktadır. İlk yardımda en önemli kurallardan biri, yaralıya daha fazla zarar vermemek ve mevcut durumunu kötüleştirmemektir. Yaralı taşıma teknikleri de bu temel prensibe dayanır ve sedye kullanımı bu prensibin en önemli uygulamalarından biridir.

Doğru Cevap: a) Sedye kullanımı her zaman tercih edilmelidir.

Bu seçeneğin doğru olmasının temel nedeni, yaralının durumunun tam olarak bilinmemesidir. Bir kazazedenin dışarıdan görünmeyen iç kanama, omurga (bel kemiği) yaralanması veya iç organ hasarı gibi çok ciddi sorunları olabilir. Yaralıyı kucakta, sırtta veya başka yöntemlerle taşımaya çalışmak, özellikle omurgada bir hasar varsa felçle sonuçlanabilecek veya iç kanamayı artırabilecek ani ve sarsıcı hareketlere neden olabilir. Sedye, yaralının baş-boyun-gövde eksenini düz bir çizgide tutarak vücudunu sabitler ve sarsıntısız bir şekilde taşınmasını sağlar. Bu nedenle, imkanlar dahilinde sedye kullanımı her zaman en güvenli ve en doğru yöntem olarak kabul edilir ve tercih edilmelidir.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

  • b) Sadece bacağı kırılanları yatırarak taşımak için tercih edilir.
    Bu ifade yanlıştır çünkü "sadece" kelimesiyle kullanımı çok dar bir alana sıkıştırmaktadır. Sedye; omurga yaralanması şüphesi olan, kalça veya leğen kemiği kırığı bulunan, bilinci kapalı, durumu ağır olan veya genel durumu bilinmeyen tüm yaralılar için kullanılır. Kullanım alanını sadece bacak kırıklarıyla sınırlamak büyük bir hatadır.
  • c) Sadece zehirlenme vakalarının taşınmasında kullanılmalıdır.
    Bu seçenek de "sadece" kelimesi nedeniyle yanlıştır. Zehirlenme vakasında eğer yaralının bilinci kapalıysa veya genel durumu kötüyse sedye ile taşınabilir. Ancak sedyenin temel ve en yaygın kullanım amacı bu değildir. Sedyenin asıl önemi, fiziksel travma ve yaralanmalarda vücut bütünlüğünü korumaktır.
  • d) Köprücük kemiği kırıklarında hastanın sedye ile taşınması hayati önem taşır.
    Bu ifade yanıltıcıdır. Köprücük kemiği kırıklarında yaralı genellikle bilinci açık olur ve en rahat ettiği pozisyon oturur pozisyondur. Bu tür yaralanmalarda kol, üçgen sargı bezi ile gövdeye sabitlenir ve yaralı genellikle oturtularak taşınır. Sedye ile taşımak hayati bir hata olmasa da, bu durum için "hayati önem taşır" demek yanlıştır. Hayati önem taşıyan durumlar, omurga yaralanması şüphesi olan durumlardır.

Özetle: İlk yardımda temel kural, "şüphe varsa en kötüsünü varsay" ilkesidir. Bir yaralının ne tür bir iç yaralanması olduğunu bilemeyeceğimiz için, onu en güvenli şekilde, yani vücut eksenini bozmadan taşımak esastır. Bu güvenliği en iyi sağlayan araç sedyedir. Bu yüzden, imkan varsa sedye kullanımı her zaman ilk tercih olmalıdır.

Soru 10
Öksüren, nefes alabilen ve tıkandığını ifade edebilen bir kazazedeye aşağıdaki ilk yardım uygulamalarından hangisi yapılır?
A
Kazazedeye dokunulmadan öksürmeye teşvik edilir.
B
Bir elin topuk kısmıyla iki kürek kemiğinin arasına 5 kez kuvvetlice vurulur.
C
Bir elin başparmağı midenin üst kısmına, göğüs kemiği altına gelecek şekilde yumruk yaparak konur, kuvvetle arkaya ve yukarı doğru bastırılır.
D
Kazazedenin bacakları üzerine ata biner şekilde oturulur ve bir elin topuğuyla göbeğin üzerinden kürek kemiklerine doğru eğik bir baskı uygulanır.
10 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, solunum yoluna yabancı bir cisim kaçması sonucu oluşan bir tıkanıklık durumunda yapılması gereken doğru ilk yardım müdahalesi sorulmaktadır. Sorunun en önemli kısmı, kazazedenin durumunu tarif eden ifadelerdir: "öksüren, nefes alabilen ve tıkandığını ifade edebilen". Bu belirtiler, hava yolunun tamamen değil, kısmen tıkandığını gösterir ve bu duruma "Kısmi Tıkanma" denir.

a) Kazazedeye dokunulmadan öksürmeye teşvik edilir. ✓ (DOĞRU)

Bu seçenek doğrudur çünkü tarif edilen durum bir kısmi tıkanmadır. Kısmi tıkanmada, hava yolu tam olarak kapanmamıştır ve kazazede az da olsa nefes alıp verebilir. Vücudun bu duruma karşı en etkili doğal savunma mekanizması öksürüktür. Güçlü bir öksürük, akciğerlerdeki havayı basınçla dışarı iterek yabancı cismin atılmasını sağlayabilir. Bu nedenle ilk yardımcının yapması gereken en doğru şey, kazazedenin yanında durarak onu sakinleştirmek ve öksürmeye devam etmesi için teşvik etmektir. Müdahale etmek, cismin yerini değiştirip tam tıkanmaya yol açabileceği için risklidir.

b) Bir elin topuk kısmıyla iki kürek kemiğinin arasına 5 kez kuvvetlice vurulur. (YANLIŞ)

Bu uygulama, tam tıkanma durumunda, yani kazazede hiç nefes alamadığında, öksüremediğinde, konuşamadığında ve morarmaya başladığında yapılan ilk müdahaledir. Kısmen nefes alabilen ve öksürebilen birine sırttan vurmak, yabancı cismin daha derine inmesine veya hava yolunu tamamen tıkamasına neden olabilir. Bu yüzden kısmi tıkanmada bu yöntem kesinlikle uygulanmaz.

c) Bir elin başparmağı midenin üst kısmına, göğüs kemiği altına gelecek şekilde yumruk yaparak konur, kuvvetle arkaya ve yukarı doğru bastırılır. (YANLIŞ)

Bu teknikte tarif edilen uygulama, "Heimlich Manevrası" (Karına Baskı Uygulaması) olarak bilinir. Tıpkı sırta vurma gibi, bu manevra da sadece tam tıkanma durumunda ve kazazedenin bilinci açıkken uygulanır. Amacı, karın boşluğuna yapılan ani basınçla diyaframı yukarı iterek akciğerlerdeki havayı dışarı fırlatmak ve cismi çıkarmaktır. Öksürebilen birine bu manevrayı yapmak hem gereksizdir hem de iç organlara zarar verme riski taşır.

d) Kazazedenin bacakları üzerine ata biner şekilde oturulur ve bir elin topuğuyla göbeğin üzerinden kürek kemiklerine doğru eğik bir baskı uygulanır. (YANLIŞ)

Bu seçenek, bilinen ve geçerli bir ilk yardım tekniği değildir. Tarif edilen pozisyon ve müdahale şekli tamamen hatalıdır ve kazazedeye yardım etmek yerine ona ciddi zararlar verebilir, iç kanamaya veya organ yaralanmalarına yol açabilir. İlk yardım uygulamaları her zaman standart ve güvenliği kanıtlanmış yöntemlerden oluşur; bu seçenek ise tamamen hayal ürünü ve tehlikelidir.

  • Özetle: Eğer bir kişi tıkandığında öksürebiliyor, nefes alabiliyor veya konuşabiliyorsa bu kısmi tıkanmadır ve sadece öksürmeye teşvik edilir.
  • Eğer kişi öksüremiyor, nefes alamıyor, konuşamıyor ve boğazını tutuyorsa bu tam tıkanmadır ve o zaman sırasıyla sırta vurma ve Heimlich manevrası gibi müdahaleler gerekir.
Soru 11
Batan cisim yara üzerinde duruyorsa, aşağıdakilerden hangisi uygulanır?
A
Çıkarılmadan yaralı hastaneye sevk edilir.
B
Dışarıda kalan kısım kesilir ve yara sarılır.
C
Çıkarılır ve yaralı hastaneye sevk edilir.
D
Çıkarılır ve yaraya tentürdiyot dökülür.
11 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, ilk yardımın en kritik konularından biri olan, vücuda saplanmış delici veya kesici bir cisimle karşılaşıldığında yapılması gereken doğru müdahale sorgulanmaktadır. Bıçak, cam parçası veya demir çubuk gibi bir cisim yaranın içinde duruyorsa, ilk yardımcının hayat kurtarıcı hamlesinin ne olması gerektiği bilinmelidir.

Doğru cevap a) Çıkarılmadan yaralı hastaneye sevk edilir. seçeneğidir. Bunun temel nedeni, vücuda saplanmış olan cismin, hasar verdiği damarlar için bir nevi "tıkaç" görevi görmesidir. Bu cisme dokunmamak ve onu çıkarmamak, olası bir iç veya dış kanamayı kontrol altında tutmanın en güvenli yoludur. Cismin çıkarılması durumunda, tıkadığı damarlar aniden açılacak ve durdurulması çok zor, hayatı tehdit eden bir kanama başlayabilecektir.

Ayrıca, cismi bilinçsizce çıkarmaya çalışmak, girerken verdiği zarardan çok daha fazlasını verebilir. Çıkarma işlemi sırasında cisim, etrafındaki sinirlere, damarlara veya iç organlara daha fazla zarar verebilir. Bu nedenle yapılması gereken en doğru hareket, cismi yerinde sabitlemek (örneğin etrafını sargı bezleriyle destekleyerek), hareket etmesini önlemek ve yaralıyı bu şekilde, hiç vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna sevk etmektir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış ve tehlikeli olduğuna bakalım:

  • b) Dışarıda kalan kısım kesilir ve yara sarılır: Bu seçenek son derece tehlikelidir. Cismin dışarıdaki kısmını kesmek, içerideki parçanın kontrolsüzce hareket etmesine veya daha derine batmasına neden olabilir. Bu durum, iç kanama ve organ hasarı riskini artırır. Ayrıca bu müdahale, hastanede doktorların cismi güvenli bir şekilde çıkarmasını da zorlaştırabilir.
  • c) Çıkarılır ve yaralı hastaneye sevk edilir: Bu, yapılabilecek en büyük hatalardan biridir. Yukarıda açıklandığı gibi, cisim bir tıkaç görevi görmektedir. Onu çekip çıkarmak, kontrol edilemeyen şiddetli kanamalara yol açarak yaralının durumunu çok kısa sürede ağırlaştırabilir ve hayatını tehlikeye atabilir.
  • d) Çıkarılır ve yaraya tentürdiyot dökülür: Bu seçenekte iki büyük hata bir aradadır. Birincisi, cismin asla çıkarılmaması gerektiğidir. İkincisi ise, tentürdiyot gibi alkol bazlı antiseptiklerin derin ve açık yaralara dökülmemesidir. Bu tür kimyasallar, canlı dokulara zarar verir, iyileşme sürecini yavaşlatır ve yaralıya aşırı acı verir.

Özetle, vücuda batmış bir cisimle karşılaşıldığında ilk yardımın altın kuralı şudur: CİSME DOKUNMA, ÇIKARMA, OYNATMA. Yapılması gereken tek şey, cismi sabitlemek, etrafında kanama varsa baskı uygulamak ve yaralıyı derhal hastaneye ulaştırmaktır. Cismin çıkarılması işlemi, sadece hastane ortamında ve uzman doktorlar tarafından güvenli bir şekilde yapılabilir.

Soru 12
Şok pozisyonunda, kazazedenin bacakları kaç cm kadar yukarı kaldırılır?
A
30 
B
 40 
C
50 
D
60
12 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, ilk yardım uygulamalarından biri olan şok pozisyonu verilirken, kazazedenin bacaklarının yerden ne kadar yükseltilmesi gerektiği bilgisi sorgulanmaktadır. Bu, ehliyet sınavlarında sıkça karşılaşılan ve hayat kurtarma zinciri açısından önemli bir bilgidir. Doğru müdahale için standart ölçüyü bilmek kritik öneme sahiptir.

Şok, en basit tanımıyla dolaşım sisteminin yetersizliği nedeniyle vücuttaki yaşamsal organlara (beyin, kalp vb.) yeterli miktarda kan ve oksijenin gitmemesi durumudur. Şok pozisyonunun amacı, bacaklardaki kanı yer çekimi yardımıyla vücudun merkezine, yani hayati organların bulunduğu göğüs ve baş bölgesine yönlendirmektir. Bu sayede beyin ve kalp gibi organların kanlanması artırılarak, durumun kötüleşmesi engellenmeye çalışılır.

a) 30 cm (Doğru Cevap): Bu seçeneğin doğru olmasının sebebi, 30 cm'nin ilk yardımda kabul edilen standart ve en etkili yükseklik olmasıdır. Bacakları yaklaşık 30 cm (bir karış veya bir omuz genişliği kadar) yükseltmek, bacaklardaki kanın yaşamsal organlara yönlendirilmesi için yeterlidir. Bu yükseklik, aynı zamanda kazazedenin solunumunu olumsuz etkilemeden maksimum faydayı sağlar.

b), c) ve d) 40 cm, 50 cm, 60 cm (Yanlış Cevaplar): Bu seçenekler yanlıştır çünkü bacakları gereğinden fazla yukarı kaldırmak faydadan çok zarar getirebilir. Bacaklar 30 cm'den daha fazla kaldırıldığında, karın içi organlar göğüs boşluğuna doğru baskı yapar. Bu baskı, diyaframın hareketini kısıtlayarak kazazedenin nefes alıp vermesini zorlaştırabilir. Zaten şok durumundaki bir kazazedenin solunumunu riske atmak son derece tehlikelidir. Bu nedenle, daha yüksek mesafeler etkili değil, aksine potansiyel olarak zararlıdır.

Özetle, şok pozisyonunda amaç, solunumu engellemeden kan dolaşımını desteklemektir ve bu dengeyi en iyi sağlayan yükseklik 30 cm olarak belirlenmiştir. Bu nedenle ehliyet sınavında bu soruyla karşılaştığınızda, standart ve güvenli ölçü olan 30 cm'yi seçmelisiniz. Unutmayın, ilk yardımda yapılan her hareketin bilimsel bir dayanağı ve standart bir ölçüsü vardır.

Soru 13
Egzoz susturucusu, motordaki basınçlı yanmış gazların çıkarken oluşturacağı sesin azaltılmasında görev yapar. Buna göre, araçlardaki egzoz susturucusu çıkarılırsa ne olması beklenir?
A
Gürültü kirliliğinin artması
B
Motorun ısınarak stop etmesi
C
Gürültü kirliliğinin en aza inmesi
D
Egzozdan siyah renkte duman çıkması
13 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, bir aracın egzoz sisteminin önemli bir parçası olan susturucunun temel görevi ve bu parça söküldüğünde ortaya çıkacak en belirgin sonucun ne olduğu sorgulanmaktadır. Sorunun kendisi, susturucunun görevinin "sesin azaltılması" olduğunu zaten bir ipucu olarak vermektedir. Bu bilgiyi kullanarak seçenekleri değerlendirelim.

Doğru Cevap: a) Gürültü kirliliğinin artması

Motorun içinde yakıt ve hava karışımının yanmasıyla küçük patlamalar meydana gelir. Bu patlamalar, yüksek basınçlı gazların oluşmasına ve bu gazların büyük bir gürültüyle dışarı atılmasına neden olur. Egzoz susturucusu, içinde bulunan özel bölmeler ve kanallar sayesinde bu ses dalgalarını sönümler, yani etkisiz hale getirir. Eğer bu susturucu araçtan çıkarılırsa, motordaki patlamaların sesi hiçbir engele takılmadan doğrudan dışarı çıkar ve bu da çok yüksek ve rahatsız edici bir gürültüye sebep olur. Dolayısıyla, çevredeki gürültü kirliliği belirgin bir şekilde artar.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  • b) Motorun ısınarak stop etmesi: Motorun hararet yapması ve stop etmesi, genellikle soğutma sistemiyle (radyatör, fan, termostat, soğutma sıvısı vb.) ilgili bir arızadan kaynaklanır. Egzoz susturucusunun çıkarılması, motorun soğutma performansını doğrudan etkileyerek hararete yol açmaz. Bu nedenle bu seçenek yanlıştır.
  • c) Gürültü kirliliğinin en aza inmesi: Bu seçenek, doğru cevabın tam tersidir. Susturucunun görevi zaten gürültüyü en aza indirmektir. Bu parça çıkarıldığında gürültü azalmaz, tam aksine maksimum seviyeye çıkar. Bu yüzden bu ifade mantıksal olarak hatalıdır.
  • d) Egzozdan siyah renkte duman çıkması: Egzozdan siyah duman çıkması, genellikle yakıt-hava karışımının zengin olduğuna, yani motora gerekenden fazla yakıt gittiğine işaret eder. Bu durum yakıt sistemi veya sensör arızalarıyla ilgilidir. Susturucunun olup olmaması, egzoz dumanının rengini doğrudan etkileyen bir faktör değildir.

Özetle, egzoz susturucusunun adı, yaptığı işi en iyi şekilde anlatır: sesi susturmak. Bu parça söküldüğünde, motorun doğal çalışma sesi olan yüksek gürültü engellenemez ve bu durum gürültü kirliliğinin artmasına neden olur. Bu yüzden ehliyet sınavında bu tür bir soruyla karşılaştığınızda, parçanın ismindeki "susturucu" kelimesinden yola çıkarak doğru cevabı kolayca bulabilirsiniz.

Soru 14

Aksine bir işaret yoksa yerleşim yeri dışındaki bölünmüş kara yolunda, şekildeki 1 numaralı aracın azami (en yüksek) hızı saatte kaç kilometredir?

A
50
B
70
C
90
D
110
14 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, aksine bir trafik levhası bulunmadığı durumda, yerleşim yeri dışında ve bölünmüş bir kara yolunda ilerleyen 1 numaralı aracın yapabileceği yasal en yüksek (azami) hızın ne olduğu sorulmaktadır. Cevabı doğru bir şekilde bulabilmek için Türkiye'deki Karayolları Trafik Yönetmeliği'nde belirtilen hız sınırlarını ve yol tiplerini bilmek gereklidir. Soruda verilen görsel ve bilgiler, bu kuralları ne kadar bildiğimizi ölçmektedir.

Doğru Cevap Neden 90'dır? (c seçeneği)

Bu sorunun doğru cevabının 90 km/s olarak belirtilmesi, sorunun dayandığı yönetmelik maddesi veya sorunun hazırlandığı dönemdeki kurallarla ilgilidir. Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre farklı araç cinslerinin farklı yol tiplerinde uyması gereken hız limitleri vardır. Yerleşim yeri dışındaki bölünmüş yollarda azami hızı 90 km/s olan araç türleri şunlardır:

  • Minibüs
  • Otobüs
  • Motosiklet (L3 sınıfı)

Sorudaki görselde bir otomobil olmasına rağmen, ehliyet sınavı soru bankasında bu sorunun cevabı 90 olarak yerleşmiştir. Bu durum, sorunun otomobil dışındaki bu araç türlerinden birini kapsayacak şekilde genel bir "araç" olarak sorulmasından veya eski bir yönetmeliğe dayanmasından kaynaklanabilir. Bu nedenle, sınav mantığına göre bu şartlarda cevap 90 km/s'dir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlıştır?

  1. a) 50: Saatte 50 km hız, aksine bir işaret yoksa tüm araçlar için yerleşim yeri içindeki azami hız sınırıdır. Soruda ise "yerleşim yeri dışı" bir yoldan bahsedildiği için bu seçenek kesinlikle yanlıştır.
  2. b) 70: Saatte 70 km hız, genellikle özel izinle veya özel amaçla kullanılan bazı araçların (örneğin lastik tekerlekli traktörler veya tehlikeli madde taşıyan bazı araçların belirli yol tiplerindeki) hız limitidir. Sorudaki araç ve yol tipi için standart bir limit değildir.
  3. d) 110: Bu seçenek kafa karıştırıcı olabilir, çünkü güncel kurallara göre otomobillerin (M1 sınıfı) yerleşim yeri dışındaki bölünmüş yollarda azami hızı saatte 110 kilometredir. Eğer soru spesifik olarak "otomobil" için sorulsaydı ve güncel yönetmeliğe göre değerlendirilseydi, doğru cevap 110 olacaktı. Ancak bu sorunun doğru cevabı 90 olarak kabul edildiği için, sorunun genel bir araç tanımına veya otobüs/minibüs gibi araçlara dayandığını düşünmek gerekir.

Özet ve Sınav İçin İpucu

Özetle, bu soru ehliyet sınavının standart sorularından biridir ve cevabı 90 km/s olarak kabul edilir. Bunun sebebi, bölünmüş yollarda otobüs, minibüs ve motosiklet gibi araçların hız limitinin 90 km/s olmasıdır. Sınava hazırlanan bir sürücü adayı olarak, farklı araç türlerinin farklı yol tiplerindeki (yerleşim yeri içi, çift yönlü yol, bölünmüş yol, otoyol) hız limitlerini ezberlemeniz büyük önem taşır. Özellikle otomobil için bu limitin 110 km/s olduğunu, ancak bu sorunun cevabının istisnai olarak 90 km/s olduğunu bilmek sınavda size avantaj sağlayacaktır.

Soru 15
Aşağıdaki araçlardan hangisinde takograf bulundurulması zorunludur?
A
Otomobil
B
Traktör
C
Motosiklet
D
Otobüs
15 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre hangi araç türünde takograf cihazının bulundurulmasının mecburi olduğu sorgulanmaktadır. Takograf, temel olarak sürüş güvenliğini artırmak amacıyla kullanılan bir denetim cihazıdır. Bu nedenle hangi araçların bu denetime tabi olduğunu bilmek ehliyet sınavı için önemlidir.

Takograf cihazı, aracın hızını, katettiği mesafeyi, sürücünün aracı ne kadar süre kullandığını ve ne kadar mola verdiğini kaydeden bir alettir. Bu cihazın temel amacı, özellikle ticari taşımacılık yapan sürücülerin yasal çalışma ve dinlenme sürelerine uymasını sağlamaktır. Böylece uzun yolda yorgunluğa bağlı kazaların önüne geçilmesi hedeflenir.

Doğru cevap "d) Otobüs" seçeneğidir. Çünkü otobüsler, yolcu taşımacılığı yapan ticari araçlardır ve genellikle uzun mesafelerde çalışırlar. Sürücülerin yorgunluğu, hem kendileri hem de taşıdıkları onlarca yolcu için büyük bir risk oluşturduğundan, takograf kullanımı bu araçlarda yasal bir zorunluluktur. Bu kural, sadece otobüsler için değil, aynı zamanda belirli bir ağırlığın üzerindeki kamyon ve çekiciler için de geçerlidir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

  • a) Otomobil: Otomobiller, hususi (özel) kullanım için tasarlanmış araçlardır. Ticari yük veya yolcu taşımacılığı yapmadıkları için takograf bulundurma zorunlulukları yoktur.
  • b) Traktör: Traktörler genellikle tarım veya inşaat işlerinde kullanılan, düşük hızlarda ve kısa mesafelerde çalışan araçlardır. Bu nedenle takograf denetimi kapsamı dışındadırlar.
  • c) Motosiklet: Motosikletler de otomobiller gibi kişisel ulaşım araçlarıdır. Ticari taşımacılıkta kullanılmadıkları için bu zorunluluk onları kapsamaz.

Özetle, takograf zorunluluğu kuralı, ticari amaçla yolcu veya yük taşıyan ve uzun süre trafikte kalan büyük araçları hedeflemektedir. Bu tanıma en uygun araç, verilen seçenekler arasında otobüstür. Bu bilgiyi aklınızda tutarak benzer soruları kolayca çözebilirsiniz.

Soru 16

I. Sürücü ve yolcuları araçta tutarak vücudun ileri-sağa-sola veya yukarı vurmasını önler.

II. Kaza anında ölüm ve yaralanmaları en aza indirmek amacıyla sürücü ve yolcular tarafından kullanılır.

III. Yerleşim yeri içinde ticari amaçla yolcu taşımacılığı yapan minibüs ile dolmuş otomobillerindeki yolcuların emniyet kemeri takması zorunlu değildir.

Emniyet kemeri ve kullanımıyla ilgili olarak yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur?

A
I ve II. 
B
I ve III.
C
II ve III. 
D
I, II ve III.
16 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, emniyet kemerinin işlevi, amacı ve Türkiye'deki yasal kullanımına dair verilen üç öncülün hangilerinin doğru olduğu sorulmaktadır. Doğru cevabı bulmak için her bir ifadeyi tek tek, hem güvenlik hem de yasal açıdan incelememiz gerekir. Sorunun doğru cevabı **d) I, II ve III** seçeneğidir çünkü verilen her üç ifade de doğrudur.

I. Öncülün Değerlendirmesi

"Sürücü ve yolcuları araçta tutarak vücudun ileri-sağa-sola veya yukarı vurmasını önler." ifadesi, emniyet kemerinin en temel fiziksel işlevini doğru bir şekilde açıklamaktadır. Bir kaza anında, ani durma veya çarpma nedeniyle vücudumuz "eylemsizlik" prensibi gereği hareketine devam etme eğilimindedir. Emniyet kemeri, vücudu koltuğa sabitleyerek bu kontrolsüz hareketi engeller ve kişinin başını, göğsünü veya diğer uzuvlarını aracın direksiyon, ön panel veya cam gibi sert kısımlarına çarpmasını önler. Bu nedenle bu öncül doğrudur.

II. Öncülün Değerlendirmesi

"Kaza anında ölüm ve yaralanmaları en aza indirmek amacıyla sürücü ve yolcular tarafından kullanılır." ifadesi, emniyet kemeri kullanımının amacını belirtir ve kesinlikle doğrudur. Emniyet kemeri, bir pasif güvenlik donanımıdır ve temel amacı, kaza sırasında oluşabilecek darbelerin şiddetini vücuda daha geniş bir alana yayarak ölümcül ve ciddi yaralanma riskini önemli ölçüde azaltmaktır. Araştırmalar, emniyet kemeri kullanımının kaza anındaki ölüm riskini neredeyse yarı yarıya düşürdüğünü göstermektedir.

III. Öncülün Değerlendirmesi

"Yerleşim yeri içinde ticari amaçla yolcu taşımacılığı yapan minibüs ile dolmuş otomobillerindeki yolcuların emniyet kemeri takması zorunlu değildir." ifadesi, ehliyet sınavlarında sıkça karşılaşılan, mevzuata dayalı bir bilgiyi sorgulamaktadır. Türkiye'deki Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre, bu durum bir istisnadır ve ifade doğrudur. Şehir içi yolcu taşımacılığı yapan dolmuş ve minibüslerdeki yolcular için emniyet kemeri takma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak bu durumun, emniyet kemerinin gereksiz olduğu anlamına gelmediğini, sadece yasal bir istisna olduğunu unutmamak önemlidir.

Sonuç ve Seçeneklerin Analizi

Görüldüğü gibi, verilen üç öncülün tamamı da doğrudur.

  • Birinci öncül, emniyet kemerinin teknik işlevini açıklar.
  • İkinci öncül, emniyet kemerinin kullanım amacını açıklar.
  • Üçüncü öncül ise Türkiye'deki yasal bir durumu açıklar.

Bu nedenle, tüm öncülleri içeren d) I, II ve III seçeneği doğru cevaptır. Diğer seçenekler (a, b ve c) en az bir doğru ifadeyi dışarıda bıraktığı için yanlıştır.

Soru 17
Aşağıdaki trafik işaretlerinden hangisi, kamyonlar için öndeki aracı geçme yasağını bildirir?
A
B
C
D
17 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, sürücülere özellikle kamyonların öndeki aracı sollamasının yasak olduğunu bildiren trafik işaretinin hangisi olduğu sorulmaktadır. Trafik işaretlerini doğru tanımak, hem sınavda başarılı olmak hem de trafikte güvenliği sağlamak için çok önemlidir. Şimdi seçenekleri tek tek inceleyerek doğru cevaba ulaşalım.

a) Doğru Cevap: Bu şıkta görülen işaret levhası, kırmızı çerçeveli yuvarlak bir tehlike ve yasaklama levhasıdır. İçerisinde sol tarafta kırmızı bir otomobil ve sağ tarafta siyah bir kamyon figürü bulunur. Bu işaretin resmi adı "Kamyonlar İçin Öndeki Aracı Geçme Yasağı"dır. Bu levhayı gören kamyon sürücüleri, bir sonraki "yasak sonu" levhasını görene kadar önlerindeki aracı geçemezler. Bu nedenle, soruyla birebir eşleşen doğru cevap budur.

  • b) Yanlış Cevap: Bu işaret, gri veya beyaz zemin üzerine siyah bir çapraz çizgi içerir ve içinde 'a' şıkkındaki figürlerin soluk bir versiyonu bulunur. Bu tür levhalar, daha önce belirtilen bir yasağın sona erdiğini bildirir. Dolayısıyla bu işaret, "Kamyonlar İçin Öndeki Aracı Geçme Yasağı Sonu" anlamına gelir. Yani bu işaretten sonra kamyonlar artık sollama yapabilir, bu yüzden yanlış bir seçenektir.
  • c) Yanlış Cevap: Bu işaret de kırmızı çerçeveli bir yasaklama levhasıdır, ancak içinde bir kamyon figürü yerine iki otomobil figürü bulunur. Bu levhanın anlamı "Öndeki Taşıtı Geçmek Yasaktır" şeklindedir. Bu yasak, kamyonlar da dahil olmak üzere tüm motorlu taşıtlar için geçerli olan genel bir sollama yasağıdır. Ancak soru, spesifik olarak "kamyonlar için" olan yasağı sorduğundan, 'a' şıkkındaki daha özel işaret doğru cevaptır.
  • d) Yanlış Cevap: Bu işaret, 'b' şıkkındakine benzer şekilde bir yasak sonu levhasıdır. 'c' şıkkında belirtilen genel sollama yasağının bittiğini ifade eder. Anlamı "Öndeki Taşıtı Geçme Yasağı Sonu"dur. Bu işaretten sonra tüm araçlar için sollama yasağı kalkmış olur, bu yüzden sorunun cevabı olamaz.

Özetle, trafik işaretlerinde kırmızı yuvarlak çerçeve bir yasaklama belirtirken, gri/beyaz zemin üzerine çapraz siyah çizgi bu yasağın sona erdiğini belirtir. Soru, kamyonlara özel bir yasaklama sorduğu için, üzerinde kamyon figürü olan 'a' şıkkındaki yasaklama levhası doğru cevaptır.

Soru 18
Aşağıdaki davranışlardan hangisi trafiğin akışını olumsuz etkiler?
A
Girilecek şeritteki aracın geçmesini beklemek
B
Gidişe ayrılan yolda sürekli en soldaki şeridi işgal etmek
C
Çok şeritli yollarda hızın gerektirdiği şeritten seyretmek
D
Gidiş yönüne göre en sağdaki şeritten seyretmek
18 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, trafikteki düzeni bozan, akışı yavaşlatan ve diğer sürücüler için tehlike oluşturabilecek yanlış bir sürüş davranışını bulmanız istenmektedir. Sorunun temel amacı, sürücü adayının şerit kullanımı kurallarını ve bu kuralların trafik akışına olan etkisini anlayıp anlamadığını ölçmektir. Şimdi seçenekleri tek tek inceleyerek doğru cevaba ulaşalım.

Doğru cevap B) Gidişe ayrılan yolda sürekli en soldaki şeridi işgal etmek seçeneğidir. Çünkü Karayolları Trafik Kanunu'na göre, çok şeritli yollarda en soldaki şerit, sadece önündeki aracı geçmek (sollama yapmak) amacıyla kullanılır. Sollama işlemi bittikten sonra sürücü, hızına uygun olan sağdaki şeritlerden birine geçmek zorundadır. Bu şeridin sürekli olarak işgal edilmesi, arkadan daha hızlı gelen araçların geçişini engeller, trafiğin yığılmasına neden olur ve "selektör yapma", "yakın takip" gibi tehlikeli davranışları tetikler. Bu durum, trafik akışını olumsuz yönde ciddi şekilde etkileyen bir kural ihlalidir.

Diğer Seçeneklerin Analizi

  • a) Girilecek şeritteki aracın geçmesini beklemek: Bu davranış, trafiğin akışını olumsuz etkilemek yerine, tam tersine güvenli ve düzenli bir akış sağlar. Şerit değiştirirken, girilmek istenen şeritteki araçların geçiş üstünlüğü vardır. Onların geçmesini beklemek, olası bir kazayı önleyen, sorumlu ve doğru bir sürücü davranışıdır.

  • c) Çok şeritli yollarda hızın gerektirdiği şeritten seyretmek: Bu, trafik kurallarının temel prensiplerinden biridir ve trafiğin akışını olumlu etkiler. Yavaş giden araçların en sağdaki şeridi, daha hızlı gidenlerin ise (sollama yapmıyorlarsa) orta şeritleri kullanması, trafiğin düzenli ve akıcı olmasını sağlar. Herkesin hızına uygun şeritte gitmesi, gereksiz şerit değişikliklerini ve tıkanıklıkları önler.

  • d) Gidiş yönüne göre en sağdaki şeritten seyretmek: Bu davranış, özellikle daha yavaş seyreden veya sollama yapma niyeti olmayan sürücüler için en doğru ve güvenli olanıdır. Trafik Kanunu'na göre, aksine bir işaret veya durum olmadıkça, araçlar yolun en sağından gitmek zorundadır. Bu kural, sol şeritlerin geçişler için açık kalmasını sağlayarak trafiğin genel akışını destekler.

Özetle; en soldaki şerit bir "geçiş koridoru" olarak düşünülmelidir, sürekli seyahat edilecek bir şerit değildir. Bu şeridi gereksiz yere işgal etmek, trafiğin doğal akışını bozarak hem yavaşlamalara hem de tehlikeli durumlara yol açar.

Soru 19
Şekle göre, hangi numaralı araç sürücüsünün davranışı asli kusurlu hâllerden sayılır?
A
1
B
2
C
3
D
4
19 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, görseldeki kavşakta hangi sürücünün yaptığı hareketin, bir kaza durumunda temel ve en önemli hata, yani asli kusur olarak kabul edileceği sorulmaktadır. Asli kusur, trafik kazasının meydana gelmesindeki ana sebep olan ve kanunla belirlenmiş önemli kural ihlalleridir. Görseli ve trafik kurallarını inceleyerek doğru cevabı bulalım.

Doğru cevap 2 numaralı araçtır. Çünkü trafik kurallarımıza göre, kontrolsüz veya kontrollü bir kavşakta sola dönüş yapan araç sürücüleri, karşı yönden gelen ve düz gitmekte olan araçlara geçiş hakkını vermek zorundadır. Görselde 2 numaralı araç ana yolda sola dönüş yapmakta, 3 numaralı araç ise karşı yönden düz bir şekilde ilerlemektedir. Bu durumda geçiş önceliği düz giden 3 numaralı araca aittir. 2 numaralı aracın, 3 numaralı aracın yoluna çıkarak dönüş yapmaya çalışması "dönüş kurallarına uymama" anlamına gelir ve bu durum Karayolları Trafik Kanunu'nda açıkça bir asli kusur olarak belirtilmiştir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:
  • 1 numaralı araç: Bu araç tali yoldan (yan yoldan) ana yola sağa dönüş yapmaktadır. Tali yoldaki araçların ana yoldaki araçlara yol vermesi gerekir. 1 numaralı araç, ana yoldaki 3 numaralı aracın geçmesini bekliyor gibi durmaktadır ve herhangi bir kural ihlali yapmamaktadır. Bu nedenle davranışı asli kusurlu değildir.
  • 3 numaralı araç: Bu araç ana yolda düz bir şekilde ilerlemektedir. Kavşakta geçiş önceliği kendisindedir. Hem tali yoldan çıkan araçlara (1 ve 4) hem de sola dönüş yapan araca (2) göre önceliklidir. Kurallara uygun hareket ettiği için herhangi bir kusuru yoktur.
  • 4 numaralı araç: Bu araç, "DUR" levhasının bulunduğu tali yolda beklemektedir. "DUR" levhası, sürücünün mutlaka durup ana yolun müsait olmasını beklemesi gerektiğini belirtir. 4 numaralı araç durarak ve ana yoldaki araçlara yol vererek doğru olanı yapmaktadır. Bu nedenle davranışı kusurlu değildir.

Özetle, kavşaklarda geçiş önceliği her zaman düz giden araçlardadır. Sola dönüş yapacak olan 2 numaralı sürücü, karşıdan gelen ve geçiş hakkına sahip olan 3 numaralı aracın yoluna çıkarak en temel trafik kurallarından birini ihlal etmiştir. Bu ihlal, olası bir kazanın doğrudan sebebi olacağı için asli kusur olarak kabul edilir.

Soru 20
Şekildeki trafik işaretinin bulunduğu yola aşağıdaki taşıtlardan hangisi girebilir?
A
Otobüs
B
Kamyon
C
Otomobil
D
Motosiklet
20 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, gösterilen trafik işaretinin bulunduğu bir yola şıklarda verilen taşıtlardan hangisinin giriş yapabileceği sorulmaktadır. Doğru cevabı bulmak için öncelikle trafik işaretinin ne anlama geldiğini bilmemiz gerekir. Bu işaret, ehliyet sınavlarında sıkça karşılaşılan önemli bir trafik tanzim işaretidir.

Şekildeki levha, kırmızı renkli yuvarlak bir çerçeve içinde motosiklet silüeti bulunan bir "Trafik Tanzim İşareti"dir. Trafikte kırmızı renkli yuvarlak levhalar genellikle bir yasağı veya kısıtlamayı bildirir. Bu özel levhanın anlamı ise "Motosiklet Giremez" şeklindedir. Yani bu levhanın bulunduğu yola, sepetli veya sepetsiz tüm motosikletlerin ve motorlu bisikletlerin (moped) girmesi yasaktır.

Sorunun kökünde "hangisi girebilir?" diye sorulduğu için, levhanın yasakladığı taşıt dışındaki seçenekleri değerlendirmeliyiz. Levha sadece motosiklet girişini yasaklamaktadır. Otobüs, kamyon veya otomobil gibi diğer taşıtların girişini yasaklayan bir anlam taşımaz. Dolayısıyla, eğer yolu kısıtlayan başka bir işaret yoksa, bu yola otobüs, kamyon ve otomobil girebilir.

Ancak, soruda doğru cevap olarak "d) Motosiklet" seçeneği işaretlenmiştir. Bu durum, sorunun aslında "Aşağıdaki taşıtlardan hangisi bu yola giremez?" şeklinde sorulmak istenirken bir yazım hatası yapıldığını göstermektedir. Eğer soru "hangisi giremez?" şeklinde olsaydı, levhanın anlamı gereği doğru cevap kesinlikle "Motosiklet" olurdu. Sınavda bu tür bir durumla karşılaşırsanız, levhanın anlamını düşünerek en mantıklı cevabı işaretlemelisiniz. Bu levhanın anlamı nettir: Motosikletin girmesi yasaktır.

Özetle:

  • Levhanın Anlamı: Motosiklet Giremez.
  • Yanlış Seçenekler (Soru "girebilir" şeklinde sorulduğunda): Levha sadece motosikleti yasaklar, bu nedenle otomobil, kamyon ve otobüsün girişine (başka bir işaret yoksa) izin verilir.
  • Doğru Seçenek (Soru "giremez" olarak düzeltildiğinde): Levha doğrudan motosikletin girişini yasakladığı için, bu yola giremeyecek olan tek taşıt motosiklettir. Sorudaki işaretleme de bu mantığa dayanmaktadır.
Soru 21
Aşağıdakilerden hangisi, kaza anında ölüm ve yaralanmaları en aza indirmek amacıyla sürücü ve yolcular tarafından kullanılır?
A
Polen filtresi 
B
Park sensörü
C
Emniyet kemeri 
D
Açılabilir tavan
21 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, bir trafik kazası meydana geldiğinde, araç içindeki kişilerin hayatını korumak ve yaralanma riskini en aza indirmek için kullanılan temel güvenlik donanımının ne olduğu sorulmaktadır. Sorunun kilit noktası "kaza anında" koruma sağlamasıdır. Bu, kazayı önlemeye çalışan sistemler ile kaza gerçekleştiği anda koruma sağlayan sistemler arasındaki farkı bilmemiz gerektiğini gösterir.

Doğru cevap c) Emniyet kemeri'dir. Emniyet kemeri, bir kaza anında devreye giren en temel ve en etkili pasif güvenlik sistemidir. Temel amacı, çarpışma sırasında oluşan ani ve şiddetli sarsıntı karşısında vücudun kontrolsüzce hareket etmesini engellemektir. Bu sayede sürücü ve yolcuları koltuğa sabitleyerek, araç içindeki sert yüzeylere (ön cam, direksiyon, torpido paneli vb.) çarpmalarını veya araçtan dışarı fırlamalarını önler.

Emniyet kemeri, çarpışma kuvvetini vücudun daha dayanıklı bölgelerine (kalça kemiği, göğüs kafesi ve omuzlar) yayarak hayati organların zarar görme riskini büyük ölçüde azaltır. Bu nedenle, kaza anında ölüm ve yaralanmaları en aza indirmek amacıyla tasarlanmış en önemli donanımdır.

Diğer Seçenekler Neden Yanlıştır?

  • a) Polen filtresi: Bu filtre, aracın havalandırma sisteminin bir parçasıdır. Dışarıdan gelen havadaki tozu, poleni ve diğer zararlı partikülleri süzerek kabin içine daha temiz hava girmesini sağlar. Bu donanım, sürüş konforu ve sağlık ile ilgilidir, ancak bir kaza anında yaralanmaları önleme gibi bir güvenlik işlevi kesinlikle yoktur.
  • b) Park sensörü: Bu sistem, özellikle park ederken veya geri manevra yaparken aracın etrafındaki engelleri sesli veya görsel uyarılarla sürücüye bildirir. Amacı, düşük hızlarda meydana gelebilecek küçük çaplı çarpmaları ve kazaları önlemektir. Ancak yüksek hızda gerçekleşen bir kaza anında yolcuları koruyucu hiçbir etkisi bulunmaz.
  • d) Açılabilir tavan: Genellikle "sunroof" olarak bilinen bu özellik, sürücüye ve yolculara daha ferah bir ortam sunmak ve içeriye temiz hava girmesini sağlamak için tasarlanmış bir konfor ve estetik donanımıdır. Güvenlikle doğrudan bir ilişkisi yoktur ve kaza anında koruma sağlamak gibi bir işlevi bulunmamaktadır.
Soru 22
Şekildeki taşıtın bulunduğu kara yoluna ne ad verilir?
A
Banket
B
Ana yol
C
Tali yol
D
Bölünmüş yol
22 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, görseldeki aracın üzerinde bulunduğu yolun trafik kurallarına göre nasıl adlandırıldığı sorulmaktadır. Sorunun doğru cevabına ulaşmak için sürücünün karşılaştığı trafik levhasının anlamını bilmek kritik öneme sahiptir. Bu levha, aracın bulunduğu yolun niteliğini açıkça ortaya koymaktadır.

Doğru Cevap: c) Tali yol

Görselde, aracın yaklaştığı kavşakta kırmızı çerçeveli, ters bir üçgen şeklinde "Yol Ver" levhası bulunmaktadır. Bu levha, sürücünün bağlandığı yolun bir ana yol olduğunu ve o yoldaki araçlara geçiş önceliği tanıması gerektiğini bildirir. Trafik tanımına göre, üzerinde "Yol Ver" veya "Dur" levhası bulunan ve ana yola bağlanan ikinci derecedeki yollara tali yol denir. Dolayısıyla, resimdeki aracın bulunduğu yol bir tali yoldur.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  • a) Banket: Banket, karayolunda taşıt yolunun hemen kenarında bulunan, genellikle çakıl veya toprak olan, yayaların ve zorunlu durumlarda araçların kullandığı alandır. Görseldeki araç, yolun asfaltla kaplı ana kısmı olan taşıt yolu üzerindedir, bankette değildir. Bu nedenle bu seçenek yanlıştır.

  • b) Ana yol: Ana yol, trafik yoğunluğu daha fazla olan ve tali yoldan gelen araçların kendisine yol vermesi gereken öncelikli yoldur. Resimdeki araç, yol vermesi gereken tarafta olduğu için tali yoldadır. Girmek üzere olduğu yol ise ana yoldur. Bu sebeple aracın bulunduğu yol ana yol olamaz.

  • d) Bölünmüş yol: Bölünmüş yol, gidiş ve geliş yönlerinin bir ayırıcı (refüj) ile birbirinden ayrıldığı yollara denir. Görseldeki yolun yapısı hakkında, yani bölünmüş olup olmadığına dair bir bilgi yoktur. Bir yolun tali veya ana yol olması, onun bölünmüş yol olup olmamasından bağımsız bir durumdur; bu nedenle bu seçenek de sorunun cevabı olamaz.

Soru 23
Motorlu bisiklet, motosiklet ve sürücüleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin yapılması yasaktır?
A
Sürücü arkasında yeterli oturma yeri olsa bile bir kişiden fazlasının taşınması
B
Gidiş yönüne göre yolun en sağından seyredilmesi
C
Tehlikeli madde taşıyan araçların geçilmesi
D
Geçme yaparken sinyal verilmesi
23 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, motorlu bisiklet ve motosiklet sürücülerinin trafikte uyması gereken kurallardan hangisinin bir *yasak* olduğunu bulmamız isteniyor. Yani, şıklarda verilen dört eylemden üçü serbest veya zorunlu iken, biri kesinlikle yasaktır. Sorunun odak noktası, bu iki tekerlekli araçların özel kullanım kurallarıdır.

Doğru Cevap: a) Sürücü arkasında yeterli oturma yeri olsa bile bir kişiden fazlasının taşınması

Doğru cevabın neden bu şık olduğunu detaylıca inceleyelim. Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre, motosikletlerde sürücü, kendi arkasında bulunan ve standartlara uygun olan yolcu selesine sadece bir yolcu bindirebilir. Bu kural, motosikletin dengesi, fren mesafesi ve manevra kabiliyeti gibi hayati güvenlik unsurları göz önünde bulundurularak konulmuştur. Şıkta geçen "yeterli oturma yeri olsa bile" ifadesi, kuralın fiziksel alana değil, yasal ve teknik sınırlamaya dayandığını vurgulamak için eklenmiş bir çeldiricidir. Motosiklete sürücü hariç birden fazla kişi (örneğin iki çocuk veya iki yetişkin) bindirmek, aracın dengesini bozarak hem sürücü hem de yolcular için büyük bir tehlike oluşturur ve bu nedenle kesinlikle yasaktır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu da açıklayalım:

  • b) Gidiş yönüne göre yolun en sağından seyredilmesi: Bu ifade yasak değil, aksine genellikle uyulması gereken bir kuraldır. Trafik kurallarına göre, motorlu bisiklet ve motosiklet gibi araçlar, şeritlerinin sağ tarafını kullanarak ilerlemelidir. Bu, daha hızlı araçların sol taraftan güvenli bir şekilde geçiş yapabilmesine olanak tanır. Dolayısıyla bu bir yasak değil, doğru bir sürüş tekniğidir.
  • c) Tehlikeli madde taşıyan araçların geçilmesi: Motosikletlerin, tehlikeli madde taşıyan araçları geçmesi yasak değildir. Elbette bu tür araçları sollarken daha dikkatli olmak, güvenli takip mesafesini korumak ve geçişi hızlıca tamamlamak önemlidir. Ancak kurallara uyulduğu sürece (görüşün açık olması, geçişe yasak bir işaretin olmaması vb.) bu eylemi yapmalarını engelleyen özel bir yasak bulunmamaktadır.
  • d) Geçme yaparken sinyal verilmesi: Bu seçenek de bir yasak olamaz; tam tersine trafikteki en temel zorunluluklardan biridir. Şerit değiştirirken veya bir aracı sollarken sinyal vermek, diğer sürücüleri niyetiniz hakkında bilgilendirir ve kazaları önler. Bu, tüm motorlu taşıtlar için geçerli olan evrensel ve zorunlu bir güvenlik kuralıdır.

Özetle, soru bizden motorlu bisiklet ve motosikletler için yasak olan bir davranışı bulmamızı istiyor. Diğer şıklar trafikte yapılması gereken veya izin verilen davranışlarken, sürücü arkasında birden fazla yolcu taşımak, aracın güvenliğini doğrudan tehlikeye attığı için kanunen yasaklanmıştır. Bu nedenle doğru cevap 'a' seçeneğidir.

Soru 24
Otomobillerin trafiğe çıkarılabilmesi için aşağıdakilerden hangisinin yaptırılması zorunludur?
A
Aracın bakımı
B
Kasko sigortası
C
Koltuk ferdi kaza sigortası
D
Zorunlu mali sorumluluk sigortası
24 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, bir otomobilin yasal olarak trafiğe çıkabilmesi için devlet tarafından zorunlu tutulan belgenin veya işlemin ne olduğu sorulmaktadır. Yani, bu seçeneklerden hangisi olmadan aracınızı kullanırsanız yasal bir ihlal yapmış olursunuz ve ceza alırsınız, bunu bulmamız gerekiyor. Bu sorunun temel amacı, zorunlu ve isteğe bağlı sigortalar arasındaki farkı bilip bilmediğinizi ölçmektir.

Doğru cevap d) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası'dır. Bu sigorta, halk arasında daha çok 'Trafik Sigortası' olarak bilinir. Amacı, sizin bir kazaya karıştığınızda karşı tarafa (diğer araca, yayalara veya mülklere) verdiğiniz maddi ve bedensel zararları karşılamaktır. Bu sigorta sizi değil, sizin kusurunuzla zarar gören üçüncü kişileri koruyan bir güvence sistemidir.

Devlet, trafikteki herkesin can ve mal güvenliğini sağlamak için bu sigortayı zorunlu kılmıştır. Bu sayede, kusurlu sürücünün ödeme gücü olmasa bile, kazada zarar gören kişilerin masrafları sigorta şirketi tarafından karşılanır. Bu sigorta olmadan bir araç trafiğe çıkamaz; tespiti halinde araç trafikten men edilir ve sürücüye para cezası uygulanır. Bu yüzden trafiğe çıkmanın mutlak yasal şartıdır.

  • a) Aracın bakımı: Aracın düzenli bakımı, sürüş güvenliği için hayati önem taşır ve sürücünün sorumluluğundadır. Ancak bu, sigorta gibi yasal bir zorunluluk değildir. Devletin zorunlu kıldığı işlem, belirli periyotlarla yapılan ve aracın trafiğe çıkmaya uygun olup olmadığını denetleyen 'araç muayenesi'dir. Sorudaki 'bakım' ifadesi genel bir kavram olduğu için doğru cevap değildir.
  • b) Kasko sigortası: Kasko, tamamen isteğe bağlı bir sigortadır. Trafik sigortasının aksine, kasko sizin kendi aracınızda meydana gelen hasarları (kaza, hırsızlık, yanma vb.) karşılar. Yaptırmadığınızda herhangi bir yasal yaptırımı yoktur, bu nedenle trafiğe çıkmak için zorunlu değildir.
  • c) Koltuk ferdi kaza sigortası: Bu sigorta da kişisel otomobiller için zorunlu değildir. Kaza anında araç içindeki sürücü ve yolcuların vefat veya kalıcı sakatlık gibi durumlarına karşı güvence sağlar. Genellikle ticari yolcu taşımacılığı yapan araçlar için zorunlu olsa da, özel otomobiller için tamamen isteğe bağlı bir ek teminattır.
Soru 25
Aşağıdaki durumların hangisinde, Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin aynı cins taşıtlar için tayin ettiği hız sınırlarını aşan taşıt sürücülerine ceza verilmez?
A
Kavşaklara yaklaşırken
B
Sağa veya sola dönerken
C
Bir başka araç tarafından geçilirken
D
İki yönlü kara yolunda öndeki araç geçilirken
25 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, trafik kurallarının çok önemli bir istisnası sorgulanmaktadır. Normal şartlarda hız sınırını aşmak her zaman bir kural ihlalidir ve cezası vardır. Ancak soru, hangi özel durumda bu kuralın esnetildiğini ve sürücüye ceza verilmediğini bulmamızı istiyor. Bu durum, trafik güvenliğini tehlikeye atmak yerine, tam tersine güvenliği artırmayı amaçlayan özel bir manevra ile ilgilidir.

Doğru Cevap: d) İki yönlü kara yolunda öndeki araç geçilirken

Doğru cevabın neden "İki yönlü kara yolunda öndeki araç geçilirken" olduğunu açıklayalım. Öndeki bir aracı sollama manevrası, doğası gereği riskli bir eylemdir çünkü karşı yönden gelen trafik şeridini kullanmanızı gerektirir. Karayolları Trafik Yönetmeliği, bu manevranın mümkün olan en kısa sürede ve en güvenli şekilde tamamlanmasını hedefler. Bu nedenle, sollama sırasında sürücünün, öndeki aracı güvenle geçip kendi şeridine dönebilmesi için hızını anlık ve makul bir ölçüde artırmasına izin verilir. Buradaki amaç, karşı şeritte geçirilen süreyi minimuma indirerek kafa kafaya çarpışma riskini azaltmaktır. Bu durum, hız sınırını aşmaya izin verilen tek istisnadır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

  • a) Kavşaklara yaklaşırken: Kavşaklar, farklı yönlerden gelen araçların karşılaştığı, kaza riskinin en yüksek olduğu yerlerdir. Bu nedenle, sürücüler kavşaklara yaklaşırken hızlarını artırmak yerine, tam tersine yavaşlamak ve kontrollü bir geçiş yapmak zorundadır. Hız sınırını aşmak burada kesinlikle yasaktır ve büyük bir tehlike oluşturur.
  • b) Sağa veya sola dönerken: Dönüşler, aracın yol tutuşunun ve dengesinin hassas olduğu manevralardır. Hızlı bir şekilde dönüş yapmaya çalışmak, aracın savrulmasına veya devrilmesine neden olabilir. Güvenli bir dönüş için sürücülerin hızlarını önemli ölçüde azaltmaları gerekir. Dolayısıyla bu durumda hız sınırını aşmak söz konusu bile olamaz.
  • c) Bir başka araç tarafından geçilirken: Sollanan aracın sürücüsünün görevi, kendisini geçen araca yardımcı olmaktır. Bu durumda hızını artırmak, sollama mesafesini uzatır ve sollama yapan aracı karşı şeritte daha uzun süre kalarak tehlikeye atar. Kural olarak, geçilen araç sürücüsü hızını sabit tutmalı, hatta gerekirse yavaşlayarak geçişi kolaylaştırmalıdır. Hızını artırması kesinlikle yasaktır.

Özetle, hız sınırını aşmanın cezasız kaldığı tek durum, sollama manevrasını güvenli bir şekilde ve en kısa sürede tamamlamak amacıyla yapılan anlık ve geçici hızlanmadır. Diğer tüm seçenekler, sürücünün hızını azaltmasını gerektiren tehlikeli durumlardır.

Soru 26
Geceleri kara yolunda karşı yönden gelen sürücülerin gözlerini kamaştırmamak için hangi ışıkların yakılması zorunludur?
A
Park ışıklarının
B
Acil uyarı ışıklarının
C
Uzağı gösteren ışıkların
D
Yakını gösteren ışıkların
26 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, gece yolculuğu sırasında karşıdan gelen bir araçla karşılaşıldığında, trafik güvenliğini sağlamak ve diğer sürücüyü tehlikeye atmamak için hangi farların kullanılması gerektiği sorulmaktadır. Temel amaç, karşıdaki sürücünün görüşünü olumsuz etkileyen ve "göz kamaşması" olarak bilinen durumu önlemektir. Bu durum, sürücünün anlık olarak kör olmasına ve direksiyon hakimiyetini kaybetmesine neden olabileceği için son derece tehlikelidir.

Doğru cevap d) Yakını gösteren ışıklar seçeneğidir. Yakını gösteren ışıklar, halk arasında "kısa farlar" olarak da bilinir. Bu farlar, ışığı aşağı ve ileri doğru, yaklaşık 25 metrelik bir mesafeyi aydınlatacak şekilde yansıtmak üzere tasarlanmıştır. Işığın açısının aşağıya dönük olması, karşı yönden gelen sürücülerin gözüne doğrudan gelmesini engeller ve böylece göz kamaşmasının önüne geçilmiş olur. Bu nedenle, geceleyin karşı yönden bir araç geldiğinde, bir aracı takip ederken veya aydınlatması yeterli olan şehir içi yollarda kısa farların kullanılması zorunludur.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:
  • c) Uzağı gösteren ışıklar: Bu ışıklar "uzun farlar" olarak bilinir ve yolu yaklaşık 100 metreye kadar aydınlatır. Işığı karşıya doğrudan gönderdikleri için karşıdan gelen sürücünün gözünü şiddetli bir şekilde kamaştırır ve geçici körlüğe neden olur. Uzun farlar, sadece aydınlatmanın yetersiz olduğu, virajlı ve önünüzde veya karşı şeritte başka bir aracın bulunmadığı yollarda kullanılmalıdır. Karşıdan bir araç geldiği anda derhal kısa farlara geçmek gerekir.
  • a) Park ışıklarının: Park ışıkları, aracın boyutlarını ve konumunu belli etmek için kullanılan, çok düşük aydınlatma gücüne sahip ışıklardır. Bu ışıklar, yolu aydınlatma amacı taşımaz ve hareket halindeyken kullanılması kesinlikle yetersiz ve tehlikelidir. Sadece araç park halindeyken veya kısa süreli duraklamalarda görünürlüğü artırmak için kullanılırlar.
  • b) Acil uyarı ışıklarının: Dörtlü flaşörler olarak da bilinen bu ışıklar, bir arıza, kaza veya acil bir durum olduğunu diğer sürücülere bildirmek amacıyla kullanılır. Normal sürüş esnasında aydınlatma amacıyla kullanılamazlar. Bu ışıkların gereksiz yere kullanılması, trafikteki diğer sürücüler için kafa karıştırıcı olabilir ve gerçek bir acil durumu gizleyebilir.

Özetle, gece sürüş güvenliğinin en temel kurallarından biri, diğer sürücülere saygı göstermek ve onların görüşünü engellememektir. Karşı yönden bir araçla karşılaştığınızda, yakını gösteren ışıkları (kısa farlar) yakarak hem kendi yolunuzu güvenli bir mesafede aydınlatmış hem de karşıdaki sürücünün gözlerinin kamaşmasını önlemiş olursunuz. Bu kural, hem yasal bir zorunluluk hem de hayati bir güvenlik önlemidir.

Soru 27
Şekildeki 1 numaralı araç sürücüsünün, önündeki aracı geçmesi sırasında aşağıdakilerden hangisini yapması yasaktır?
A
Uygun zaman ve mesafede dönüş ışıklarını yakması
B
İşaret vermeden önce iç ve dış aynalardan trafiği kontrol etmesi
C
Geçiş yapacağı araç sürücüsünü korna veya selektör yaparak uyarması
D
Önündeki aracı, sağından veya banketten yararlanmak suretiyle geçmesi
27 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, trafikte en riskli manevralardan biri olan sollama (önündeki aracı geçme) sırasında sürücünün yapması kesinlikle yasak olan bir davranış sorulmaktadır. Güvenli bir sürüş için sollama kurallarını bilmek hayati önem taşır. Şimdi seçenekleri tek tek inceleyerek doğru cevaba ulaşalım.

Doğru Cevabın Açıklaması (d seçeneği)

d) Önündeki aracı, sağından veya banketten yararlanmak suretiyle geçmesi

Bu seçenek, trafik kurallarının en temel ve en önemli sollama kuralını ihlal ettiği için doğru cevaptır. Karayolları Trafik Kanunu'na göre, önündeki aracı geçme (sollama) manevrası, geçilecek aracın sol şeridi kullanılarak yapılır. Önündeki aracın sağından geçmek, sürücünün kör noktasında kalmanıza ve ani bir sağa dönüş veya şerit değiştirme hareketinde kazaya sebep olmanıza neden olabilir. Bu davranış son derece tehlikeli ve yasaktır.

Ayrıca banket, yolun trafik için ayrılmış kısmının dışında kalan ve acil durumlar (arıza, ambulansa yol verme vb.) için kullanılan bir alandır. Banketler, sürüş için tasarlanmamıştır; zemini bozuk olabilir, üzerinde çakıl veya yabancı cisimler bulunabilir. Banketi sollama yapmak için kullanmak, hem aracın kontrolünü kaybetme riski yaratır hem de yayalara veya duran araçlara çarpma tehlikesi doğurur, bu nedenle kesinlikle yasaktır.

Diğer Seçeneklerin Neden Yanlış Olduğunun Açıklaması

Diğer seçenekler, sollama manevrasının yasak olan değil, tam aksine yapılması gereken güvenli adımlarını tanımlamaktadır.

  • a) Uygun zaman ve mesafede dönüş ışıklarını yakması: Bu, sollama yapmaya başlamadan önce yapılması zorunlu bir davranıştır. Sola geçeceğinizi belirtmek için sol sinyalinizi önceden yakarak trafikteki diğer sürücüleri (özellikle arkanızdakileri) niyetiniz hakkında bilgilendirirsiniz. Bu, bir yasak değil, bir kuraldır.
  • b) İşaret vermeden önce iç ve dış aynalardan trafiği kontrol etmesi: Güvenli bir sollamanın ilk adımı budur. Sinyal vermeden ve şerit değiştirmeden önce, sol şeridin ve arkanızdaki trafiğin uygun olup olmadığını aynalardan kontrol etmelisiniz. Bu, olası bir kazayı önlemek için yapılması gereken en önemli güvenlik kontrollerinden biridir.
  • c) Geçiş yapacağı araç sürücüsünü korna veya selektör yaparak uyarması: Bu davranış da yasak değildir; aksine, özellikle şehirler arası yollarda veya görüşün kısıtlı olduğu durumlarda önerilen bir güvenlik önlemidir. Önünüzdeki sürücüyü kısa bir korna çalarak veya selektör (kısa süreli far yakıp söndürme) yaparak uyardığınızda, onun ani bir hamle yapmasını engellemiş ve sollama niyetinizi belli etmiş olursunuz.

Özetle; sollama yaparken aynaları kontrol etmek, sinyal vermek ve gerekirse sesli veya ışıklı uyarıda bulunmak güvenli ve doğru davranışlardır. Ancak önündeki aracı sağından veya banketten geçmek, trafik kurallarını ve can güvenliğini hiçe sayan, kesinlikle yasak bir eylemdir.

Soru 28
Şekildeki trafik tanzim işareti, kamyona hangi anlamda gabari sınırlaması getirmektedir?
A
Yükseklik 
B
Uzunluk
C
Genişlik 
D
Ağırlık
28 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, size gösterilen trafik tanzim levhasının anlamını doğru bir şekilde yorumlamanız istenmektedir. Levhanın üzerindeki semboller ve yazılar, yoldaki araçlar için bir "gabari" yani boyut sınırlaması getirmektedir. Sorunun amacı, bu sınırlamanın yükseklik, uzunluk, genişlik veya ağırlık türlerinden hangisi olduğunu belirlemenizdir.

Doğru Cevap: a) Yükseklik

Doğru cevabın "Yükseklik" olmasının sebebi, levhanın üzerindeki görsel ipuçlarıdır. Levhada "3,50 m" yazısının üstünde ve altında, birbirine dönük iki ok bulunmaktadır. Bu dikey oklar, bir nesnenin yerden en üst noktasına kadar olan mesafesini, yani yüksekliğini sembolize eder. Dolayısıyla bu levha, sürücülere ilerideki yol kesiminden (örneğin bir köprü, tünel veya üst geçit) yüksekliği 3,50 metreden fazla olan araçların geçemeyeceğini bildiren bir uyarıdır.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

  • b) Uzunluk: Eğer bu levha bir uzunluk sınırlaması belirtseydi, oklar aracın ön ve arka ucunda, yatay bir şekilde konumlandırılırdı. Uzunluk sınırlaması, genellikle keskin virajlar veya manevra alanı dar olan yerler için kullanılır ve aracın baştan sona toplam mesafesini ifade eder. Levhadaki oklar dikey olduğu için bu seçenek yanlıştır.
  • c) Genişlik: Genişlik sınırlaması levhasında ise oklar aracın sağında ve solunda yer alır ve içeri doğru bakar. Bu, aracın en geniş noktasının belirtilen ölçüden (örneğin "2,30 m") fazla olmaması gerektiğini gösterir. Sorudaki levhada oklar yanlarda değil, üstte ve altta olduğu için bu seçenek de yanlıştır.
  • d) Ağırlık: Ağırlık sınırlaması, boyut (gabari) ile ilgili değildir; aracın kütlesiyle ilgilidir. Ağırlık sınırlaması getiren levhalarda genellikle metre ("m") yerine ton ("t") birimi kullanılır (örneğin "7 t"). Sorudaki levhada "m" (metre) birimi kullanıldığı için bu seçenek de kesinlikle yanlıştır.

Özetle, trafik levhalarını doğru yorumlamak için üzerindeki sembollere dikkat etmek çok önemlidir. Bu levhadaki dikey oklar ve "m" birimi, bize sınırlamanın yükseklik ile ilgili olduğunu net bir şekilde göstermektedir. Bu tür levhalara uymamak, hem aracınızın hem de yol üzerindeki yapıların (köprü, tünel vb.) ciddi hasar görmesine neden olabilir.

Soru 29
Koruma başlığı ve koruma gözlüğünün hangi araç sürücüsü tarafından kullanılması zorunludur?
A
Otobüs 
B
Traktör
C
Motosiklet 
D
Kamyon
29 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, trafikte seyir halindeyken koruma başlığı (kask) ve koruma gözlüğü takmanın hangi araç sürücüsü için yasal bir zorunluluk olduğu sorulmaktadır. Sorunun temel amacı, sürücülerin kendi güvenlikleri için almaları gereken özel tedbirleri bilip bilmediğini ölçmektir. Bu ekipmanlar, özellikle sürücünün vücudunun dış etkenlere açık olduğu durumlarda hayati önem taşır.

Doğru cevap c) Motosiklet seçeneğidir. Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre, motosiklet ve motorlu bisiklet sürücülerinin koruma başlığı (kask) takması zorunludur. Aynı şekilde, sürücünün gözlerini rüzgar, toz, böcek gibi dış etkenlerden koruyarak güvenli bir görüş sağlamak amacıyla koruma gözlüğü veya kaskın rüzgarlığının (vizör) kullanılması da gereklidir. Motosiklet sürücüleri, bir kaza anında doğrudan darbelere maruz kaldıkları için bu ekipmanlar hayat kurtarıcıdır.

Diğer seçenekler olan otobüs, traktör ve kamyon sürücüleri için bu zorunluluk bulunmamaktadır. Çünkü bu araçların sürücüleri, "kapalı bir kabin" veya "karoser" adı verilen metal bir yapı içerisinde seyahat ederler. Bu kapalı yapı, sürücüyü dış etkenlerden ve olası bir kaza anındaki darbelerden büyük ölçüde korur. Bu nedenle, bu sürücülerin kask veya özel bir gözlük takmasına gerek yoktur.

Bu araç sürücüleri için zorunlu olan temel güvenlik donanımı ise emniyet kemeridir. Özetle, soru sürücünün fiziksel olarak ne kadar korumasız olduğuyla ilgilidir. Motosiklet sürücüsü tamamen savunmasızken, diğer araçların sürücüleri aracın kendi şasisi tarafından korunmaktadır. Bu ayrımı anladığınızda, bu tür soruları kolayca cevaplayabilirsiniz.

Soru 30
I- Park etmek II- Geri gitmek III- Duraklamak Bağlantı yolları üzerinde yukarıda verilenlerden hangilerinin yapılması yasaktır?
A
Yalnız I 
B
I ve II
C
II ve III 
D
I, II ve III
30 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, trafiğin akışını düzenleyen önemli yollardan biri olan "bağlantı yolları" üzerindeki yasaklar sorgulanmaktadır. Bağlantı yolları, genellikle otoyol veya ekspres yol gibi yüksek hızlı yollara giriş (katılma) ve çıkış (ayrılma) için kullanılan kısa, tek yönlü yollardır. Bu yolların temel amacı, araçların güvenli bir şekilde hızlanarak veya yavaşlayarak ana yola katılmasını ya da ana yoldan ayrılmasını sağlamaktır. Şimdi, soruda verilen eylemleri ve bunların bağlantı yollarında neden yasak olduğunu tek tek inceleyelim:
  • I- Park etmek: Bağlantı yolları, kesintisiz ve genellikle yüksek hızlı trafik akışı için tasarlanmıştır. Bu yollara park edilen bir araç, hem yolu daraltarak trafiği tehlikeli bir şekilde sıkıştırır hem de hızla gelen diğer sürücüler için beklenmedik bir engel oluşturur. Bu durum, ciddi kazalara yol açabileceği için park etmek kesinlikle yasaktır.
  • II- Geri gitmek: Bağlantı yolları tek yönlüdür ve trafik belirli bir yönde akar. Geri gitmek, trafik akışının tersine hareket etmek anlamına gelir ki bu, en tehlikeli trafik ihlallerinden biridir. Yola girmek üzere hızlanan bir araç, karşısında geri gelen bir araçla karşılaşırsa feci bir kaza meydana gelebilir. Bu nedenle geri gitmek kesinlikle yasaktır.
  • III- Duraklamak: Duraklamak, park etmekten daha kısa süreli olsa da bağlantı yollarında aynı derecede tehlikelidir. Yolcu indirmek veya bindirmek gibi kısa süreli duruşlar bile, arkadan gelen ve hızını ayarlamaya çalışan sürücüler için ani bir engel teşkil eder. Bu durum, zincirleme kazalara neden olabileceğinden, duraklamak da yasaktır.

Doğru Cevabın Açıklaması (d şıkkı)

Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşıldığı gibi, bağlantı yollarında hem park etmek (I), hem geri gitmek (II), hem de duraklamak (III) trafik güvenliğini ciddi şekilde tehlikeye attığı için yasaklanmıştır. Bu yolların tek amacı, trafiği aksatmadan ve tehlike yaratmadan ana yollara geçişi sağlamaktır. Bu nedenle, üç eylemi de içeren d) I, II ve III seçeneği doğru cevaptır.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  1. a) Yalnız I: Bu seçenek eksiktir. Sadece park etmenin yasak olduğunu belirtir, ancak geri gitmek ve duraklamak da aynı şekilde tehlikeli ve yasaktır.
  2. b) I ve II: Bu seçenek de eksiktir. Park etmenin ve geri gitmenin yasak olduğunu doğru bir şekilde belirtse de, en az onlar kadar tehlikeli olan duraklama yasağını göz ardı eder.
  3. c) II ve III: Bu seçenek de eksiktir. Geri gitmenin ve duraklamanın yasak olduğunu belirtirken, yine çok tehlikeli bir eylem olan park etme yasağını içermez.
Soru 31
Aşağıdakilerden hangisi araç sahiplik belgesidir?
A
Sürücü belgesi
B
Araç tescil belgesi
C
Araç imalat belgesi
D
Servis bakım belgesi
31 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, bir aracın yasal olarak kime ait olduğunu kanıtlayan resmi belgenin hangisi olduğu sorulmaktadır. Yani, trafikte veya bir alım-satım işleminde "Bu araba benimdir" diyebilmenizi sağlayan belgenin adını bilmeniz beklenir. Bu belge, aracın kimliği niteliğindedir ve hem araç hem de sahibi hakkında temel bilgileri içerir.

Doğru cevap "b) Araç tescil belgesi" seçeneğidir. Araç tescil belgesi, halk arasında bilinen adıyla "ruhsat", bir aracın belirli bir kişiye veya kuruma ait olduğunu yasal olarak ispatlayan tek resmi belgedir. Bu belgenin üzerinde aracın plakası, modeli, motor ve şasi numarası gibi teknik bilgileri ile birlikte, sahibinin adı, soyadı ve adresi gibi kimlik bilgileri yer alır. Bu nedenle, araç sahiplik belgesi denildiğinde akla ilk gelmesi gereken belge budur.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu anlamak da sınav için önemlidir:

  • a) Sürücü belgesi: Bu belge, araca değil, sürücüye aittir. Bir kişinin belirli bir sınıf aracı kullanmaya yetkili olduğunu gösterir. Aracın kime ait olduğu hakkında hiçbir bilgi içermez, sadece sizin sürücülük yetkinliğinizi kanıtlar.
  • c) Araç imalat belgesi: Bu belge (diğer adıyla Uygunluk Belgesi), aracın fabrikadan çıktığında sahip olduğu teknik özellikleri ve standartlara uygunluğunu gösterir. Genellikle aracın ilk tescil işlemi sırasında kullanılır ve sahiplik bilgisini değil, aracın teknik kimliğini belirtir.
  • d) Servis bakım belgesi: Bu belge, aracın hangi tarihlerde hangi bakımlardan geçtiğini gösteren bir kayıttır. Aracın geçmişini ve durumunu anlamak için önemli olsa da, yasal bir sahiplik kanıtı değildir. Sadece aracın bakım geçmişini ve sağlığını gösterir.

Özetle, ehliyet sınavında ve trafikte unutmamanız gereken en önemli bilgi şudur: Sürücü Belgesi sizin, Araç Tescil Belgesi (Ruhsat) ise aracınızın kimliğidir ve sahipliğini kanıtlar. Bu iki belgeyi trafikteyken her zaman yanınızda bulundurmanız yasal bir zorunluluktur. Bu soru, bu temel ayrımı ne kadar iyi bildiğinizi ölçmektedir.

Soru 32
Şekildeki trafik işareti neyi bildirir?
A
Kamyonlar için geçme yasağı sonunu
B
Karşıdan gelene yol verilmesi gerektiğini
C
Kamyonlar için geçme yasağı başlangıcını
D
Öndeki taşıtın geçilmesinin yasak olduğunu
32 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, resimde gösterilen trafik işaret levhasının ne anlama geldiği sorulmaktadır. Bu tür soruları doğru cevaplayabilmek için trafik işaret levhalarının temel mantığını, özellikle renk ve şekil kodlarını bilmek çok önemlidir. Şimdi levhayı ve seçenekleri adım adım inceleyelim.

Doğru Cevabın Açıklaması (a seçeneği)

İncelenen trafik işareti, dairesel bir şekle, beyaz bir zemine ve üzerinde daha önce konulmuş bir yasağı iptal ettiğini belirten siyah çapraz çizgilere sahiptir. Levhanın içindeki semboller ise bir kamyon ve bir otomobildir. Trafik işaret sistematiğinde, kırmızı halkalı levhalar bir yasağın veya kısıtlamanın başladığını bildirirken, beyaz veya mavi zemin üzerine siyah çapraz çizgilerle belirtilen levhalar ise o yasağın veya kısıtlamanın sona erdiğini bildirir.

Bu levhadaki kamyon sembolü, yasağın özellikle kamyonlar için olduğunu belirtir. Dolayısıyla, bu işaret daha önce başlamış olan "kamyonların öndeki taşıtı geçme yasağının" artık bittiğini ve kamyonların sollama yapabileceği bir yol kesimine girildiğini ifade eder. Bu nedenle doğru cevap a) Kamyonlar için geçme yasağı sonunu seçeneğidir.

Diğer Seçeneklerin Neden Yanlış Olduğunun Açıklaması
  • c) Kamyonlar için geçme yasağı başlangıcını: Bu seçenek yanlıştır çünkü bir yasağın başlangıcını bildiren levhalar kırmızı bir çerçeveye (halkaya) sahiptir. Kamyonlar için geçme yasağının başlangıcını bildiren levha, beyaz zeminli ve kırmızı halkalı olup, içinde kırmızı bir kamyon ve siyah bir otomobil sembolü bulunur. Sorudaki levha ise yasağı bitirdiği için bu seçenek doğru olamaz.
  • b) Karşıdan gelene yol verilmesi gerektiğini: Bu anlama gelen levha tamamen farklıdır. Genellikle daralan yollarda kullanılan bu işaret, kırmızı halkalı bir daire içinde, karşı yönü temsil eden siyah bir ok ve gidilen yönü temsil eden kırmızı bir ok içerir. Sorudaki levhanın bu işaretle hiçbir görsel benzerliği yoktur.
  • d) Öndeki taşıtın geçilmesinin yasak olduğunu: Bu ifade, tüm motorlu taşıtlar (motosikletler hariç) için genel bir sollama yasağını belirtir. Bu yasağı bildiren levha da yine kırmızı halkalı bir daire şeklindedir ve içinde kırmızı bir otomobil ile siyah bir otomobil sembolü bulunur. Sorudaki levha ise yasağın sadece kamyonlar için olduğunu ve yasağın bittiğini belirttiği için bu seçenek de yanlıştır.

Özetle, trafik işaretlerinde kırmızı halka yasağın başlangıcını, beyaz/mavi zemin üzerine çapraz çizgiler ise yasağın sonunu bildirir. Levhadaki semboller de yasağın hangi araç türü için geçerli olduğunu gösterir. Bu temel bilgiyi hatırlayarak bu ve benzeri soruları kolayca çözebilirsiniz.

Soru 33
Aşağıdaki trafik işaretlerinden hangisi genişlik anlamında gabari sınırlamasının olduğunu bildirir?
A
B
C
D
33 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, sürücülere bir yoldaki **genişlik** ile ilgili bir kısıtlama olduğunu bildiren trafik işaretinin hangisi olduğu sorulmaktadır. Gabari, araçların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin etmek amacıyla uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir. Soru, bu ölçülerden özellikle genişlik sınırlamasına odaklanmıştır.

Doğru cevap B seçeneğidir. Bu levha, üzerinde yanlardan merkeze doğru oklar bulunan ve ortasında bir metre değeri (örneğin 2,30 m) yazan bir işarettir. Bu işaret, "Genişliği ... metreden fazla olan taşıt giremez" anlamına gelir. Okların yanlardan olması, sınırlamanın aracın genişliği ile ilgili olduğunu net bir şekilde gösterir. Bu levhayı genellikle dar köprü, tünel girişleri veya tarihi sokaklar gibi geçişin enlemesine dar olduğu yerlerde görürsünüz.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

  • A seçeneği yanlıştır. Bu levha bir gabari (boyut) sınırlaması değil, bir ağırlık sınırlamasıdır. Levha, "Dingil başına 7 tondan fazla yük düşen taşıt giremez" anlamına gelir ve özellikle köprü gibi yapıların taşıma kapasitesini korumak için kullanılır. Soruda genişlik sorulduğu için bu seçenek elenir.
  • C seçeneği de yanlıştır. Bu levha da bir gabari sınırlamasıdır, ancak genişlikle ilgili değildir. Üstten ve alttan merkeze doğru olan oklar, bu sınırlamanın yükseklik ile ilgili olduğunu belirtir. Levhanın anlamı "Yüksekliği 3,50 metreden fazla olan taşıt giremez" şeklindedir ve genellikle alt geçitler, tüneller veya alçak elektrik hatlarının olduğu yerlerde bulunur.
  • D seçeneği de hatalıdır. Bu levha, araçların boyutlarıyla ilgili bir başka gabari sınırlamasıdır, fakat bu sınırlama uzunluk ile ilgilidir. Önden arkaya doğru uzanan oklar, "Uzunluğu 10 metreden fazla olan taşıt giremez" anlamını taşır. Bu işaret, keskin virajların veya dar manevra alanlarının olduğu yollarda kullanılır ve sorulan genişlik sınırlaması ile ilgisi yoktur.

Özetle, gabari levhalarını okların yönünden kolayca ayırt edebilirsiniz. Yanlardan gelen oklar genişliği, üstten ve alttan gelen oklar yüksekliği, önden arkaya doğru olan oklar ise uzunluğu ifade eder. Bu nedenle, genişlik sınırlamasını bildiren işaret B seçeneğindeki işarettir.

Soru 34
Arkadan çarpma şeklindeki trafik kazalarının en önemli sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A
Öndeki aracın durması
B
Öndeki aracın yavaşlaması
C
Görüş mesafesinin kötü olması
D
Takip mesafesi kurallarına uyulmaması
34 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, trafikte sıkça karşılaşılan arkadan çarpma kazalarının temelinde yatan en önemli faktörün ne olduğu sorgulanmaktadır. Yani kazaya yol açan asıl ihmalin veya kural ihlalinin ne olduğunu bulmamız isteniyor. Soruyu ve cevapları inceleyerek doğru sonuca ulaşalım.

Doğru Cevap: d) Takip mesafesi kurallarına uyulmaması

Trafikte en temel güvenlik kurallarından biri takip mesafesidir. Bu mesafe, öndeki araç aniden yavaşladığında veya durduğunda, arkadaki sürücünün güvenli bir şekilde tepki verip durabilmesi için bırakılması gereken boşluktur. Takip mesafesi kuralına uymak, sürücüye olası tehlikelere karşı düşünme, karar verme ve fren yapma için hayati bir zaman ve mesafe kazandırır.

Eğer bir sürücü takip mesafesini doğru ayarlarsa, öndeki aracın durması ya da yavaşlaması gibi durumlar bir kaza sebebi olmaktan çıkar ve normal trafik akışının bir parçası haline gelir. Bu nedenle, arkadan çarpmaların en önemli ve birincil sebebi, bu hayat kurtaran mesafenin korunmamasıdır. Kısacası, kazayı önlemenin anahtarı arkadaki sürücünün elindedir ve bu anahtar da takip mesafesidir.

Diğer Şıklar Neden Yanlış?

  • a) Öndeki aracın durması & b) Öndeki aracın yavaşlaması: Bu iki durum, kazanın sebebi değil, tetikleyicisidir. Trafikte araçların durması veya yavaşlaması son derece normal ve beklenen durumlardır (örneğin, kırmızı ışık, yaya geçidi, trafik sıkışıklığı). Arkadaki sürücünün görevi, bu gibi normal durumlara hazırlıklı olmak ve yeterli mesafeyi koruyarak kazayı önlemektir. Bu yüzden asıl sebep, duran araba değil, ona güvenli mesafede duramayan sürücünün ihmalidir.
  • c) Görüş mesafesinin kötü olması: Sis, yoğun yağmur veya kar gibi koşullarda görüş mesafesinin kötü olması bir risk faktörüdür, ancak kazanın temel sebebi değildir. Trafik kuralları, bu gibi zorlu hava koşullarında sürücülerin hızlarını düşürmelerini ve takip mesafelerini normalden daha fazla artırmalarını gerektirir. Eğer kötü görüş koşullarında bir kaza meydana geliyorsa, bu genellikle sürücünün koşullara uygun takip mesafesini ayarlamamasından kaynaklanır. Yani yine temel sorun takip mesafesi ihlaline dayanır.

Özetle, arkadan çarpma kazalarında sorumluluk neredeyse her zaman arkadaki sürücüye aittir. Bunun nedeni, trafiğin akışını ve öndeki aracın hareketlerini kontrol etme imkanının olmaması, ancak kendi aracının takip mesafesini ayarlama kontrolünün tamamen kendisinde olmasıdır. Bu nedenle, doğru ve güvenli bir takip mesafesi bırakmak, bu tür kazaları önlemenin en etkili ve en önemli yoludur.

Soru 35
Şekildeki kara yolu bölümünde görülen kesik çizginin anlamı nedir?
A
Şerit değiştirmek yasaktır.
B
Öndeki aracı geçmek yasaktır.
C
Kurallara uygun olarak öndeki araç geçilebilir.
D
Taşıt yolu, bölünmüş yol durumuna gelmiştir.
35 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, karayolunun ortasında yer alan kesik yol çizgisinin ne anlama geldiği sorulmaktadır. Resimde iki yönlü bir yolda, şeritleri ayıran çizginin kesik (aralıklı) olduğu net bir şekilde görülmektedir. Trafik kurallarında yol çizgilerinin her birinin sürücüler için hayati önem taşıyan bir anlamı vardır ve bu anlamları bilmek güvenli sürüş için zorunludur.

Doğru Cevap: c) Kurallara uygun olarak öndeki araç geçilebilir.

Bu seçeneğin doğru olmasının sebebi, trafik işaretleme kurallarına göre kesik yol çizgilerinin temel anlamının "görüş mesafesi açık ve trafik durumu uygun olduğunda sollama yapılabileceği" olmasıdır. Yani, sürücü karşı şeridi kontrol edip herhangi bir tehlike görmüyorsa, kurallara uyarak şerit değiştirebilir ve önündeki aracı geçebilir. Bu çizgi, geçişin potansiyel olarak serbest olduğunu ancak nihai sorumluluğun sürücüde olduğunu belirtir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  • a) Şerit değiştirmek yasaktır. ve b) Öndeki aracı geçmek yasaktır. seçenekleri yanlıştır. Bu kurallar, yolun ortasında devamlı (düz) bir çizgi olduğunda geçerlidir. Devamlı yol çizgisi, görüş mesafesinin kapalı olduğu tepe üstü, viraj gibi tehlikeli yerlerde bulunur ve şerit değiştirmenin ve sollama yapmanın kesinlikle yasak olduğunu bildirir.
  • d) Taşıt yolu, bölünmüş yol durumuna gelmiştir. seçeneği de yanlıştır. Bölünmüş yol, gidiş ve geliş yönlerinin birbirinden bir ayırıcı (refüj, bariyer veya boş bir arazi şeridi) ile fiziksel olarak ayrıldığı yollardır. Sadece boya ile çizilmiş bir çizgi, yolu bölünmüş yol yapmaz.

Önemli Not ve Sınav İpucu

Ehliyet sınavında yol çizgileriyle ilgili sorular sıkça çıkar. Bu nedenle temel kuralı aklınızda tutmak çok önemlidir:

  • Kesik Çizgi: Kurallara uyarak sollama yapılabilir.
  • Devamlı Çizgi: Sollama yapmak kesinlikle yasaktır.
  • Yan Yana Kesik ve Devamlı Çizgi: Sürücüler sadece kendilerine en yakın olan çizginin anlamına uymak zorundadır. Eğer size yakın olan çizgi kesik ise sollama yapabilirsiniz; devamlı ise yapamazsınız.

Soru 36
Araçların güvenli bir şekilde yavaşlamasını, durmasını ve sabitlenmesini sağlayan sistem aşağıdakilerden hangisidir?
A
Fren sistemi
B
Marş sistemi
C
Ateşleme sistemi
D
Süspansiyon sistemi
36 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, bir aracın hareketini kontrol eden en temel güvenlik mekanizmalarından biri sorulmaktadır. Özellikle aracın hızını azaltma, tamamen durdurma ve park halindeyken sabit kalmasını sağlayan sistemin ne olduğu istenmektedir. Bu üç temel işlevi yerine getiren sistem, aracın en kritik güvenlik donanımlarından biridir.

Doğru Cevap: a) Fren sistemi

Doğru cevap fren sistemidir. Çünkü fren sistemi, aracın tekerleklerinin dönüş hızını yavaşlatarak veya tamamen durdurarak kinetik enerjiyi ısı enerjisine dönüştürür. Ayak freni (servis freni) aracın hareket halindeyken yavaşlamasını ve durmasını sağlarken, el freni (park freni) ise araç durduktan sonra, özellikle eğimli yollarda, sabit kalmasını temin eder. Soruda belirtilen "yavaşlama", "durma" ve "sabitlenme" işlevlerinin tamamı fren sisteminin görevidir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  • b) Marş sistemi: Bu sistem, aracın motorunu çalıştırmak için ilk hareketi verir. Kontağı çevirdiğinizde motorun dönmesini sağlayan parçadır. Aracın durması veya yavaşlamasıyla hiçbir ilgisi yoktur; tam tersine, aracın çalışmaya başlamasını sağlar.
  • c) Ateşleme sistemi: Bu sistem, benzinli motorlarda silindir içindeki yakıt-hava karışımını buji yardımıyla ateşleyerek patlama oluşturur ve motorun güç üretmesini sağlar. Yani ateşleme sistemi, aracın hareket etmesi için gerekli olan gücü üreten sürecin bir parçasıdır. Aracın durmasıyla değil, çalışması ve gitmesiyle ilgilidir.
  • d) Süspansiyon sistemi: Bu sistem, yoldan gelen sarsıntıları ve darbeleri emerek sürüş konforunu artırır ve lastiklerin yola sürekli temas etmesini sağlayarak yol tutuşunu iyileştirir. Güvenli bir sürüş için çok önemli olsa da, aracın yavaşlamasını veya durmasını doğrudan sağlayan bir sistem değildir. Görevi, sürüş sırasında denge ve konfor sağlamaktır.

Özetle, soruda tanımlanan görevleri (yavaşlama, durma, sabitleme) bütün olarak yerine getiren tek sistem fren sistemidir. Diğer sistemler aracın çalıştırılması, güç üretmesi ve sürüş konforu gibi farklı ve önemli görevleri üstlenirler.

Soru 37
Aşağıdaki davranışlardan hangisi trafikte bireye yapılan hak ihlallerinden biri değildir?
A
Trafik kurallarına riayet edilmesi
B
En soldaki şeridin sürekli işgal edilmesi
C
Hız sınırlamalarının üstünde araç kullanılması
D
Engelli kişiler için ayrılmış yerlere park edilmesi
37 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, trafikte diğer bireylerin haklarını ihlal etmeyen, yani olumlu ve doğru olan davranışı bulmamız isteniyor. Soru kökündeki "**değildir**" ifadesi önemlidir, çünkü bizden yanlış davranışları değil, doğru olan tek seçeneği seçmemiz beklenmektedir. Trafikte hak ihlali, başkalarının can ve mal güvenliğini tehlikeye atmak, onların seyahat özgürlüğünü engellemek veya onlara ayrılmış alanları gasp etmek anlamına gelir.

Doğru Cevap: a) Trafik kurallarına riayet edilmesi

Bu seçeneğin doğru olmasının sebebi, trafik kurallarına uymanın bir hak ihlali değil, tam tersine tüm sürücülerin ve yayaların haklarını koruyan temel bir sorumluluk olmasıdır. Kurallar, trafiğin düzenli, güvenli ve akıcı bir şekilde ilerlemesini sağlar. Herkes kurallara uyduğunda, kimsenin hakkı gasp edilmemiş olur ve can ve mal güvenliği en üst düzeyde korunur.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

Diğer seçenekler, trafikte başkalarının haklarını doğrudan ihlal eden davranışları tanımlamaktadır. Bu nedenle sorunun cevabı olamazlar:

  • b) En soldaki şeridin sürekli işgal edilmesi: Sol şerit, esasen sollama (geçiş) yapmak için kullanılır. Bu şeridi gereksiz yere ve sürekli olarak işgal etmek, arkadan daha hızlı gelen araçların geçiş hakkını engeller. Bu durum, diğer sürücülerin seyahat özgürlüğünü kısıtlayan ve onları tehlikeli manevralara (sağdan geçme gibi) zorlayabilen bir hak ihlalidir.
  • c) Hız sınırlamalarının üstünde araç kullanılması: Hız limitleri, yol ve çevre koşullarına göre herkesin can güvenliğini sağlamak için belirlenmiştir. Bu limitleri aşmak, sadece kendi hayatınızı değil, trafikteki diğer tüm insanların (sürücüler, yayalar, yolcular) yaşama hakkını tehlikeye atan çok ciddi bir hak ihlalidir. Kaza riskini ve olası bir kazanın şiddetini artırır.
  • d) Engelli kişiler için ayrılmış yerlere park edilmesi: Engelli park yerleri, engelli bireylerin kamu alanlarına, hastanelere ve diğer önemli yerlere daha kolay erişebilmeleri için özel olarak ayrılmıştır. Bu alanlara yetkisiz bir şekilde park etmek, onların bu temel hakkını gasp etmektir. Bu davranış, engelli bireylerin topluma katılımını zorlaştıran bencilce bir hak ihlalidir.
Soru 38
Seyir hâlindeyken motordan “anormal sesler” gelmesi durumunda aşağıdakilerden hangisi yapılır?
A
Motorun devri artırılır.
B
Açık camlar varsa kapatılır.
C
Önemsenmez yola devam edilir.
D
Trafik kurallarına uyarak durulur ve kontak kapatılır.
38 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, seyir hâlindeyken aracın en önemli parçası olan motordan gelen sıra dışı, normal olmayan bir ses duyulduğunda sürücünün uygulaması gereken doğru ve güvenli davranışın ne olduğu sorgulanmaktadır. Bu durum, potansiyel bir mekanik arızanın habercisidir ve sürücünün vereceği tepki, hem kendisinin hem de trafikteki diğer kişilerin güvenliği açısından kritik öneme sahiptir. Şimdi cevapları tek tek inceleyelim.

d) Trafik kurallarına uyarak durulur ve kontak kapatılır. ✓ (DOĞRU)

Bu seçenek, en doğru ve güvenli hareket tarzıdır. Motordan gelen anormal bir ses, ciddi bir arızanın belirtisi olabilir (örneğin, yağsız kalma, bir parçanın gevşemesi veya kırılması). Bu durumda yapılacak ilk şey, paniğe kapılmadan, sinyal vererek ve aynaları kontrol ederek aracı yolun sağına veya en yakın güvenli bir alana (emniyet şeridi, park cebi vb.) çekmektir. Araç güvenli bir şekilde durdurulduktan sonra, motoru daha fazla zorlamamak ve olası hasarı büyütmemek için kontak derhal kapatılmalıdır. Bu davranış, hem olası bir kazayı önler hem de aracın motorunda oluşabilecek daha büyük ve masraflı bir hasarın önüne geçer.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  1. a) Motorun devri artırılır: Bu, yapılabilecek en tehlikeli ve yanlış hareketlerden biridir. Eğer motorda mekanik bir sorun varsa, motor devrini artırmak o parçaya daha fazla yük bindirir ve sorunu daha da kötüleştirir. Bu durum, arızanın aniden büyümesine, motorun kilitlenmesine (kendini kitlemesine) ve seyir hâlindeyken aracın kontrolünü kaybetmenize bile neden olabilir.
  2. b) Açık camlar varsa kapatılır: Bu hareket, sorunu çözmek yerine onu görmezden gelmektir. Motordan gelen ses, aracınızın size verdiği önemli bir uyarı sinyalidir. Sesi duymamak için camları kapatmak, bir yangın alarmını susturup uyumaya devam etmek gibidir; temel sorunu ortadan kaldırmaz, aksine tehlikenin büyümesine neden olur. Sürücü, aracından gelen tüm sinyallere karşı dikkatli olmalıdır.
  3. c) Önemsenmez yola devam edilir: Bu da son derece riskli ve sorumsuz bir davranıştır. Küçük bir sorun olarak başlayan ses, yola devam ettikçe çok daha büyük ve masraflı bir motor arızasına dönüşebilir. Daha da önemlisi, araç aniden otoyolun ortasında veya yoğun trafikte durabilir ve bu durum ciddi kazalara yol açabilir. Güvenlik her zaman önceliklidir ve bu tür uyarılar asla önemsenmemelidir.

Özetle, bir sürücü olarak aracınızdan gelen her türlü anormal sese, kokuya veya gösterge panelindeki uyarı ışığına karşı duyarlı olmalısınız. Bu tür durumlar, potansiyel bir tehlikenin habercisidir. Doğru tepki, her zaman öncelikle güvenliği sağlamak, yani aracı trafik kurallarına uygun olarak güvenli bir yere çekip durdurmak ve ardından sorunun ne olduğunu anlamak için harekete geçmektir.

Soru 39
Araç bakımını önemseyen sürücü aşağıdakilerden hangisine katkı sağlar?
A
Yakıt sarfiyatının artmasına
B
Çevre kirliliğinin azalmasına
C
Gürültü kirliliğinin artmasına
D
Trafik yoğunluğunun artmasına
39 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, bir sürücünün aracına düzenli olarak bakım yaptırmasının ne gibi olumlu sonuçlar doğuracağı sorgulanmaktadır. Soru, temel olarak araç bakımının sadece araç için değil, aynı zamanda çevre ve trafik için de olan etkilerini anlamanızı ölçmeyi hedefler. Sorumluluk sahibi bir sürücünün bu davranışının getireceği faydayı bulmamız isteniyor.

Doğru cevap b) Çevre kirliliğinin azalmasına seçeneğidir. Çünkü düzenli bakımı yapılan bir araç, daha verimli çalışır. Motor ayarları, yağ değişimi, hava filtresinin temizliği ve egzoz sisteminin kontrolü gibi bakımlar, yakıtın daha tam ve verimli yanmasını sağlar. Bu durum, egzozdan çıkan zararlı gazların (karbonmonoksit, hidrokarbonlar vb.) miktarını önemli ölçüde azaltarak hava kirliliğini önlemeye yardımcı olur.

Şimdi diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

  • a) Yakıt sarfiyatının artmasına: Bu seçenek tamamen yanlıştır, çünkü durumun tam tersi geçerlidir. Bakımı yapılmış bir motor, temiz filtreler ve doğru lastik basıncı ile daha az zorlanır ve daha verimli çalışır. Bu da aracın daha az yakıt tüketmesini, yani yakıt tasarrufu sağlamasını beraberinde getirir. Dolayısıyla bakım, yakıt sarfiyatını artırmaz, azaltır.

  • c) Gürültü kirliliğinin artmasına: Bu seçenek de yanlıştır. Araç bakımının önemli bir parçası da egzoz sisteminin (susturucu vb.) kontrolüdür. Egzoz sistemindeki delikler veya arızalar, aracın normalden çok daha fazla gürültü çıkarmasına neden olur. Düzenli bakım, bu tür arızaları önleyerek veya gidererek aracın daha sessiz çalışmasını sağlar ve gürültü kirliliğini azaltır.

  • d) Trafik yoğunluğunun artmasına: Bu seçenek de mantıksal olarak yanlıştır. Bakımsız araçların yolda arızalanma ve kalma riski çok daha yüksektir. Yolda kalan bir araç, özellikle yoğun saatlerde trafiğin akışını engelleyerek ciddi bir trafik yoğunluğuna neden olur. Düzenli bakım yaptıran bir sürücü ise aracının arıza yapma olasılığını düşürerek trafiğin akışına olumlu katkı sağlar, yoğunluğu artırmaz.

Özetle, aracına düzenli bakım yaptıran bilinçli bir sürücü; hem kendi güvenliğini sağlar, hem yakıttan tasarruf eder, hem de daha az zararlı gaz salınımı ve daha az gürültü ile çevreye karşı sorumluluğunu yerine getirmiş olur.

Soru 40
Aşağıdakilerden hangisi motorun soğutma sisteminde yapılması gereken kontrollerdendir?
A
Antifriz kontrolü
B
Yağ seviyesi kontrolü
C
Elektrolit seviyesi kontrolü
D
Hidrolik yağ seviyesi kontrolü
40 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, bir aracın motorunda bulunan farklı sistemler ve bu sistemlere ait bakım işlemleri hakkındaki bilginiz ölçülmektedir. Sorunun kökü, bizden özellikle motorun soğutma sisteminde yapılması gereken bir kontrolü bulmamızı istiyor. Bu nedenle, seçeneklerde verilen kontrollerin hangi araç sistemine ait olduğunu doğru bir şekilde bilmek gerekmektedir.

a) Antifriz kontrolü (Doğru Cevap)

Doğru cevap a seçeneğidir. Çünkü antifriz, motorun soğutma sisteminin temel sıvısıdır. Soğutma suyunun kış aylarında donmasını ve motor bloğunu çatlatmasını engellerken, yaz aylarında ise suyun kaynama noktasını yükselterek harareti önler. Bu sıvı, radyatör ve motorun içindeki su kanallarında dolaşarak motorun ideal çalışma sıcaklığında kalmasını sağlar. Dolayısıyla antifriz seviyesini ve yoğunluğunu kontrol etmek, doğrudan soğutma sistemine yönelik en temel ve önemli bakım işlemlerinden biridir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  • b) Yağ seviyesi kontrolü: Bu işlem, motorun yağlama sistemine aittir. Motor yağının görevi, hareketli metal parçalar (piston, krank mili vb.) arasında bir film tabakası oluşturarak sürtünmeyi ve aşınmayı azaltmaktır. Yağlama sisteminin soğutma sistemi ile doğrudan bir ilgisi yoktur.
  • c) Elektrolit seviyesi kontrolü: Bu işlem, aracın elektrik sistemiyle ilgili olan akü (akümülatör) bakımıdır. Elektrolit, akünün içinde bulunan ve elektrik enerjisinin kimyasal olarak depolanmasını sağlayan asitli sıvıdır. Bu kontrolün de motorun soğutulmasıyla bir bağlantısı bulunmaz.
  • d) Hidrolik yağ seviyesi kontrolü: Bu kontrol, araca göre fren sistemine veya direksiyon sistemine aittir. Hidrolik fren yağı, frene bastığımızda frenleme kuvvetini tekerleklere iletir. Hidrolik direksiyon yağı ise direksiyonu daha kolay çevirmemize yardımcı olur. Her iki sistem de motorun soğutma sisteminden tamamen bağımsızdır.

Özetle, soruyu doğru cevaplamak için her bir kontrolün hangi sisteme ait olduğunu bilmek yeterlidir. Antifriz doğrudan soğutma sistemiyle ilgiliyken, diğer seçenekler yağlama, elektrik ve hidrolik (fren/direksiyon) sistemleriyle ilgilidir. Bu nedenle doğru cevap "Antifriz kontrolü" olmalıdır.

Soru 41
I- Aracın farları II- Motor yağ seviyesi III- Cam silecek lastikleri Aracı kullanmaya başlamadan önce, yukarıda verilenlerden hangilerinin durumu iyi olmalıdır?
A
Yalnız I 
B
I ve II
C
II ve III 
D
I, II ve III
41 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, bir sürücünün yola çıkmadan önce aracında kontrol etmesi gereken temel ve kritik unsurların hangileri olduğu sorgulanmaktadır. Güvenli bir sürüş deneyimi, sadece aracı kullanma becerisine değil, aynı zamanda aracın temel güvenlik ve mekanik donanımlarının çalışır durumda olduğundan emin olmaya da bağlıdır. Bu kontroller, hem sürücünün hem de trafikteki diğer kişilerin güvenliğini doğrudan etkiler. Şimdi soruda verilen maddeleri tek tek inceleyelim:
  • I- Aracın farları: Farlar, sürüş güvenliğinin en temel unsurlarından biridir. Özellikle gece, tünel gibi ışığın az olduğu ortamlarda veya sisli, yağmurlu havalarda yolu görmenizi sağlar. Aynı zamanda, diğer sürücülerin ve yayaların sizi fark etmesi için de hayati öneme sahiptir. Çalışmayan veya arızalı farlarla yola çıkmak, hem görüşünüzü kısıtlar hem de sizi trafikte neredeyse görünmez kılarak büyük kaza riskleri yaratır.
  • II- Motor yağ seviyesi: Motor yağı, aracın motorundaki hareketli parçaları yağlayarak sürtünmeyi azaltır, motorun aşırı ısınmasını engeller ve parçaları temizler. Yola çıkmadan önce yağ seviyesini kontrol etmek, motorun sağlığı için zorunludur. Düşük yağ seviyesi, motorda ciddi ve masraflı arızalara, hatta motorun tamamen kullanılamaz hale gelmesine (motorun "yatak sarması") neden olabilir. Bu durum, seyir halindeyken aracın aniden durmasına yol açarak tehlikeli durumlar yaratabilir.
  • III- Cam silecek lastikleri: Görüş netliği, güvenli sürüşün olmazsa olmazıdır. Yağmurlu, karlı veya çamurlu havalarda ön camınızı temiz tutan tek şey sileceklerdir. Zamanla eskiyen, sertleşen veya yırtılan silecek lastikleri, camı temizlemek yerine suyu ve kiri yayarak görüşü daha da kötüleştirir. Aniden bastıran bir yağmurda veya bir aracın sıçrattığı çamurlu suda çalışmayan silecekler, sürücünün görüşünü tamamen kaybetmesine ve kontrolü yitirmesine neden olabilir.

Doğru Cevap: d) I, II ve III

Doğru cevabın d) I, II ve III olmasının sebebi, yukarıda açıklanan her üç unsurun da güvenli bir sürüş için vazgeçilmez olmasıdır. Farlar görüş ve görünürlük, motor yağı aracın mekanik güvenliği ve çalışırlığı, silecekler ise yine görüş güvenliği için kritiktir. Sorumlu bir sürücü, bu üç temel kontrolü de yola çıkmadan önce yaparak hem kendi can güvenliğini hem de trafikteki diğer insanların güvenliğini sağlamış olur. Bir tanesinin bile eksik olması, potansiyel bir tehlike demektir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  1. a) Yalnız I: Bu seçenek yanlıştır çünkü sadece farların iyi durumda olması yeterli değildir. Motor yağı düşük bir araçla yolda kalabilir veya silecekleri çalışmayan bir araçla yağmurda kaza yapabilirsiniz.
  2. b) I ve II: Bu seçenek de eksiktir. Farlarınız ve motor yağınız mükemmel olsa bile, kötü hava koşullarında çalışmayan silecekler nedeniyle görüşünüz kapandığında kaza yapma riskiniz çok yüksektir.
  3. c) II ve III: Bu seçenek de yanlıştır. Motorunuzun ve sileceklerinizin durumu iyi olsa dahi, gece veya görüşün zayıf olduğu koşullarda çalışmayan farlarla araç kullanmak son derece tehlikelidir ve yasal olarak da yasaktır.
Soru 42
Seyir esnasında aracın gösterge panelinde yağlama sistemi ile ilgili şekildeki gibi bir arıza bildirimi görüldüğünde öncelikle yapılması gereken nedir?
A
Motor devri yükseltilir.
B
Motor devri düşürülür.
C
Araç sürülmeye devam edilir.
D
Araç durdurulur ve motor stop edilir.
42 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, seyir halindeyken aracın gösterge panelinde yanan yağ basıncı ikaz lambasının ne anlama geldiği ve bu durumda sürücünün ne yapması gerektiği sorgulanmaktadır. Gösterge panelindeki bu "yağdanlık" veya "Aladdin'in lambası" şeklindeki kırmızı ışık, motorun yağlama sisteminde kritik bir sorun olduğunu gösterir. Bu, ehliyet sınavlarında sıkça karşılaşılan ve hayati önem taşıyan bir konudur.

Doğru Cevap: d) Araç durdurulur ve motor stop edilir.

Bu seçeneğin doğru olmasının sebebi, yanan yağ lambasının motorun yeterince yağlanmadığı anlamına gelmesidir. Motor yağı, motorun içindeki hareketli metal parçaların (pistonlar, krank mili vb.) birbirine sürtünerek aşınmasını ve aşırı ısınmasını engeller. Yağ basıncı düştüğünde bu koruyucu tabaka ortadan kalkar ve metal metale sürtmeye başlar. Bu durum, çok kısa bir süre içinde motorda "yatak sarması" olarak bilinen, geri döndürülemez ve çok masraflı hasarlara yol açar. Bu nedenle, hasarı önlemek için yapılacak tek doğru ve acil eylem, aracı güvenli bir yere çekip motoru derhal durdurmaktır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

  • a) Motor devri yükseltilir: Bu, yapılabilecek en kötü şeydir. Motor devrini yükseltmek, yağsız kalan parçaların daha hızlı hareket etmesine ve birbirine daha şiddetli sürtmesine neden olur. Bu durum, motordaki hasarın çok daha hızlı ve yıkıcı bir şekilde gerçekleşmesine yol açar.
  • b) Motor devri düşürülür: Motor devrini düşürmek, devri yükseltmekten daha az zararlı olsa da sorunu çözmez. Motor çalıştığı sürece, düşük devirde bile olsa, yağsız kalan parçalar sürtünmeye ve hasar görmeye devam edecektir. Bu nedenle bu seçenek de yanlıştır, çünkü asıl yapılması gereken motoru tamamen durdurmaktır.
  • c) Araç sürülmeye devam edilir: Bu seçenek de kesinlikle yanlıştır. Kırmızı renkli ikaz lambaları, sürücüyü acil bir tehlikeye karşı uyarır ve derhal müdahale gerektirir. Sürüşe devam etmek, motorun tamamen kullanılamaz hale gelmesine ve yolda kalmanıza neden olur, bu da hem büyük bir maddi hasar hem de trafik güvenliği açısından tehlike yaratır.

Özetle, motor yağı motorun kanı gibidir ve yağ basıncı ikaz lambası yandığında, motorun "kanamasının" durdurulması gerekir. Bu da ancak motoru stop ederek mümkündür. Unutmayın, gösterge panelindeki kırmızı ikaz ışıkları her zaman "DUR VE KONTROL ET" anlamına gelir.

Soru 43
Aşağıdakilerden hangisi dizel motorlarda yakıt sisteminin hava yapmasına neden olur?
A
Depodaki yakıtın bitmesi
B
Supap ayarının bozulması
C
Hava filtresinin kirli olması
D
Yakıt pompasının ayarsız olması
43 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, dizel bir motorun yakıt sisteminin "hava yapması" olarak bilinen durumun temel sebebinin ne olduğu sorulmaktadır. Hava yapması, normalde tamamen yakıtla dolu olması gereken yakıt borularına ve sistem elemanlarına hava girmesi demektir. Bu durum, dizel motorların çalışmasını doğrudan engeller çünkü dizel yakıtı sıkıştırılamazken, hava kolayca sıkıştırılabilir ve bu da enjektörlerin yakıtı püskürtmesi için gereken yüksek basıncın oluşmasını önler.

Doğru Cevap: a) Depodaki yakıtın bitmesi

Dizel motorlarda yakıt, depodan yakıt pompası tarafından emilerek motora gönderilir. Bu sistem kapalı bir devre gibi çalışır ve içinde hiç hava olmaması gerekir. Eğer depodaki yakıt tamamen biterse, yakıt pompası yakıt yerine hava emmeye başlar. Bu hava, yakıt borularını, yakıt filtresini ve enjeksiyon pompasını doldurarak sistemin hava yapmasına neden olur. Bu durumda, depoya yakıt konulsa bile motor çalışmaz ve sistemdeki havanın özel bir işlemle (havasını alarak) boşaltılması gerekir.

Diğer Seçeneklerin Açıklaması:

  • b) Supap ayarının bozulması: Supaplar, motor silindirlerine hava-yakıt karışımının alınmasını (emme supabı) ve yandıktan sonra egzoz gazlarının dışarı atılmasını (egzoz supabı) kontrol eder. Supap ayarının bozulması, motorun kompresyonunu, performansını ve verimini etkiler. Ancak bu durum, yakıtın taşındığı kapalı yakıt sistemine hava girmesine neden olmaz. Bu, motorun hava ve egzoz sistemiyle ilgili bir sorundur.
  • c) Hava filtresinin kirli olması: Hava filtresi, motorun yanma işlemi için ihtiyaç duyduğu dış havayı temizler. Filtre tıkalı veya kirli olduğunda, silindirlere yeterli miktarda temiz hava giremez. Bu durum, motorun çekişten düşmesine, fazla yakıt tüketmesine ve siyah duman atmasına neden olur. Görüldüğü gibi bu, motorun hava emiş sistemiyle ilgili bir arızadır, yakıt sistemine hava girmesiyle bir ilgisi yoktur.
  • d) Yakıt pompasının ayarsız olması: Yakıt pompası (enjeksiyon pompası), yakıtı doğru zamanda ve doğru miktarda enjektörlere göndermekle görevlidir. Pompanın ayarının bozuk olması, motorun düzensiz çalışmasına, rölanti sorunlarına, güç kaybına veya aşırı duman yapmasına yol açar. Bu, yakıtın yönetimini etkileyen bir durumdur, yakıt hattına dışarıdan hava girmesine sebep olan bir durum değildir.

Özetle, dizel motorlarda yakıt sisteminin hava yapmasının en yaygın ve temel nedeni, sistemin yakıt yerine hava çekeceği bir durumun oluşmasıdır ve bu da en belirgin şekilde depodaki yakıtın tamamen bitmesiyle gerçekleşir.

Soru 44
I- Basıncı II- Diş derinliği III- Hasarlı olup olmadığı Aracın lastiği kontrol edilirken yukarıdakilerden hangileri dikkate alınmalıdır?
A
Yalnız I 
B
I ve II
C
II ve III 
D
I, II ve III
44 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, bir aracın lastiklerini güvenli bir sürüş için kontrol ederken hangi unsurların göz önünde bulundurulması gerektiği sorgulanmaktadır. Güvenli sürüşün temel unsurlarından biri olan lastik kontrolü, birden fazla kritik noktayı içerir. Bu nedenle soruyu yanıtlarken her bir öncülün önemini ayrı ayrı değerlendirmeli ve neden hepsinin gerekli olduğunu anlamalıyız.

Doğru cevap d) I, II ve III seçeneğidir. Çünkü bir lastiğin güvenli kabul edilebilmesi için bu üç temel özelliğin de standartlara uygun olması gerekir. Bu unsurlardan herhangi birinin eksik veya hatalı olması, sürüş güvenliğini doğrudan ve ciddi bir şekilde tehlikeye atar. Şimdi bu üç unsurun neden birlikte kontrol edilmesi gerektiğini detaylıca inceleyelim.

  1. Basınç (I): Lastik basıncı, aracın yol tutuşunu, fren mesafesini ve yakıt tüketimini doğrudan etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Üreticinin belirlediği değerden daha düşük basınçlı bir lastik, yola daha fazla yayılır, aşırı ısınır ve patlama riski artar. Aynı zamanda direksiyon hakimiyeti zorlaşır ve yakıt tüketimi artar. Çok yüksek basınç ise lastiğin yola temas eden yüzeyini azaltır, bu da özellikle ıslak zeminlerde yol tutuşunu zayıflatır ve fren mesafesini uzatır.

  2. Diş Derinliği (II): Lastik dişleri, lastiğin yola tutunmasını ve özellikle yağışlı havalarda suyun lastik ile yol arasından tahliye edilmesini sağlar. Yasal olarak binek araçlarda lastik diş derinliğinin en az 1.6 mm olması zorunludur. Diş derinliği azaldığında, lastiğin suyu tahliye etme kapasitesi düşer ve "suda kızaklama" (aquaplaning) riski ortaya çıkar. Bu durum, aracın kontrolünü tamamen kaybetmenize neden olabilir. Bu yüzden diş derinliği kontrolü hayati önem taşır.

  3. Hasarlı Olup Olmadığı (III): Lastiğin yüzeyinde ve yanaklarında oluşabilecek her türlü hasar, ciddi bir güvenlik riskidir. Lastikteki bir kesik, yarık, çatlak veya "balon" olarak tabir edilen şişkinlikler, lastiğin yapısal bütünlüğünün bozulduğu anlamına gelir. Bu tür bir hasar, özellikle yüksek hızda veya araç yüklüyken lastiğin aniden patlamasına yol açabilir. Bu nedenle lastikler düzenli olarak gözle kontrol edilmeli ve herhangi bir hasar olup olmadığına bakılmalıdır.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

Bu soruda diğer seçeneklerin neden yetersiz kaldığını anlamak da önemlidir. Bir lastik kontrolü, bu üç unsurun bir bütün olarak değerlendirilmesiyle tamamlanır. Tek birini veya ikisini kontrol edip diğerini atlamak, eksik bir güvenlik kontrolü yapmak demektir.

  • a) Yalnız I: Sadece lastik basıncını kontrol etmek yeterli değildir. Basıncı doğru olan bir lastiğin dişleri aşınmış (kabak) veya yanağında bir balon olabilir. Bu durum da en az düşük basınç kadar tehlikelidir.
  • b) I ve II: Basınç ve diş derinliği uygun olsa bile, lastiğin yanağında fark edilmeyen bir kesik veya çatlak, ani bir lastik patlamasına neden olabilir. Bu nedenle hasar kontrolü de yapılmalıdır.
  • c) II ve III: Diş derinliği ve hasar durumu iyi olan bir lastiğin basıncı çok düşük veya çok yüksek olabilir. Bu durum da yukarıda belirttiğimiz gibi yol tutuşunu, frenlemeyi ve genel sürüş güvenliğini olumsuz etkiler.

Sonuç olarak, aracın lastik kontrolü bir bütündür ve bu üç unsurdan herhangi birinin ihmal edilmesi, hem sürücünün hem de trafikteki diğer kişilerin güvenliğini tehlikeye atabilir. Bu nedenle doğru cevap, tüm bu kontrolleri içeren d) I, II ve III seçeneğidir.

Soru 45
Hangi temel değere sahip sürücü, yoğun trafikte bir dizi hâlinde gitmekte olan diğer sürücülerin önlerine geçip, trafiği daha da sıkışık hâle getirerek yoluna devam etmez?
A
Bencil
B
Sorumsuz
C
Görgü seviyesi düşük
D
Empati düzeyi yüksek
45 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, yoğun bir trafikte başkalarının hakkına saygı gösteren ve trafik düzenini bozmayan bir sürücünün hangi olumlu özelliğe sahip olduğu sorulmaktadır. Sorunun kilit noktası, sürücünün "önlerine geçip, trafiği daha da sıkışık hâle getirmemesi" yani olumsuz bir davranışı sergilememesidir. Bu nedenle, bu olumlu davranışı açıklayan temel değeri bulmamız gerekiyor.

Doğru Cevap: d) Empati düzeyi yüksek

Doğru cevabın neden "Empati düzeyi yüksek" olduğunu açıklayalım. Empati, bir kişinin kendisini başka birinin yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini anlama yeteneğidir. Trafikte empati düzeyi yüksek bir sürücü, sırada bekleyen diğer sürücülerin ne hissedeceğini düşünür. "Ben başkasının önüne geçersem, o kişi sinirlenir, haksızlığa uğradığını düşünür ve trafik daha da kilitlenir. Ben de aynı durumda olsam rahatsız olurdum." diye düşünerek bu bencil davranıştan kaçınır. Bu nedenle, başkalarının hakkına saygı gösterir ve trafik akışını olumsuz etkileyecek hareketler yapmaz.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

Diğer şıkların neden yanlış olduğunu anlamak da konuyu pekiştirmenize yardımcı olacaktır. Bu seçenekler, soruda tarif edilen olumlu davranışın tam tersini yapacak sürücü tiplerini tanımlar.

  • a) Bencil: Bencil bir sürücü, sadece kendi çıkarını ve menfaatini düşünür. Başkalarının ne hissettiği veya trafiğin durumu onun için önemli değildir; tek amacı bir an önce kendi istediği yere ulaşmaktır. Dolayısıyla, bencil bir sürücü tam da soruda bahsedilen olumsuz davranışı, yani başkalarının önüne geçme eylemini yapar.
  • b) Sorumsuz: Sorumsuz bir sürücü, yaptığı hareketlerin sonuçlarını düşünmez. Davranışlarının başkalarına veya trafiğin geneline nasıl bir etki yapacağını umursamaz. Kurallara uymamanın veya tehlikeli manevralar yapmanın getireceği sorumluluğu üstlenmez. Bu yüzden sorumsuz bir sürücü de kolaylıkla başkalarının önüne geçerek trafiği tehlikeye atar ve sıkıştırır; yani bu davranışı yapar.
  • c) Görgü seviyesi düşük: Görgü, toplum içinde uyulması gereken nezaket ve saygı kurallarıdır. Görgü seviyesi düşük bir sürücü, trafikteki yazılı olmayan saygı ve nezaket kurallarını bilmez veya umursamaz. Başkalarının hakkına saygı göstermek gibi bir kaygısı olmadığı için, sırada beklemek yerine aralara girerek ilerlemeyi normal bir davranış olarak görür ve bu davranışı yapar.

Özetle, bu soru trafikte sadece kuralları bilmenin değil, aynı zamanda diğer insanlara karşı saygılı ve anlayışlı olmanın önemini vurgulamaktadır. Empati, güvenli ve akıcı bir trafik ortamı için sürücülerin sahip olması gereken en temel değerlerden biridir.

Soru 46

Trafik ortamında bazen hak kendinizden yana iken bile bu hakkınızı diğer sürücüye vermek size bir şey kaybettirmeyeceği gibi daha huzurlu bir trafik ortamı sağlamaya katkıda bulunacaktır.

Yukarıdaki açıklama trafikteki temel değerlerden hangisine aittir?

A
Sabırsızlık
B
Saldırganlık
C
Tahammülsüzlük
D
Feragat ve fedakârlık
46 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, trafikte sergilenen olumlu bir davranış biçiminin hangi temel değere karşılık geldiği sorulmaktadır. Sorunun metninde, bir sürücünün yasal olarak geçiş hakkı kendisine ait olmasına rağmen, trafik akışını ve huzurunu korumak amacıyla bu hakkından vazgeçip başka bir sürücüye yol vermesi durumu anlatılmaktadır. Bu davranışın, hem sürücüye bir şey kaybettirmeyeceği hem de trafiği daha yaşanılır bir hale getireceği vurgulanmaktadır.

Doğru Cevap: d) Feragat ve fedakârlık

Doğru cevabın "Feragat ve fedakârlık" olmasının sebebi, sorudaki metnin bu kavramları birebir açıklamasıdır. Feragat etmek, sahip olunan bir haktan kendi isteğiyle vazgeçmek anlamına gelir. Soruda bahsedilen "hak kendinizden yana iken bile bu hakkınızı diğer sürücüye vermek" ifadesi, tam olarak feragat etme eylemidir. Fedakârlık ise, daha büyük bir iyilik veya ortak bir fayda (örneğin huzurlu bir trafik ortamı) için kendi çıkarından veya rahatlığından küçük bir ödün vermektir. Bu iki kavram birleştiğinde, metinde anlatılan ideal sürücü davranışını oluşturur.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

Diğer şıklar, metinde anlatılan olumlu davranışın tam tersi olan olumsuz tutumları ifade eder. Bu nedenle kolayca elenebilirler:

  • a) Sabırsızlık: Sabırsız bir sürücü, hakkı kendisindeyken bir an bile beklemek istemez, tam tersine hakkını hemen kullanmak için acele eder. Başkasına yol vermek yerine, korna çalarak veya aceleci manevralar yaparak kendi geçişini zorlar. Bu yüzden bu seçenek yanlıştır.
  • b) Saldırganlık: Saldırgan sürücülük, trafikte diğerlerini rakip olarak görme, onlarla yarışma ve agresif davranışlar sergileme halidir. Hakkından vazgeçmek bir yana, başkasının hakkını gasp etmeye bile çalışabilir. Bu nedenle, metindeki yapıcı ve sakin tutumla tamamen zıttır.
  • c) Tahammülsüzlük: Tahammülsüz bir sürücü, diğer sürücülerin hatalarına veya yavaşlığına katlanamaz. Başka bir sürücünün kendisinden yol istemesi veya bir hata yapması durumunda sinirlenir ve olumsuz tepki verir. Hakkını başkasına devretmek, tahammülsüz bir sürücünün yapacağı son şeydir.

Özetle, bu soru trafikte sadece kurallara uymanın değil, aynı zamanda diğer sürücülere karşı anlayışlı, özverili ve yapıcı olmanın önemini vurgulamaktadır. Kendi hakkınızdan gönüllü olarak vazgeçerek trafiğin genel akışına ve huzuruna katkıda bulunmak, feragat ve fedakârlık değerlerinin en güzel örneklerinden biridir.

Soru 47
Trafikte yaşanan öfke duygusu aşağıdakilerden hangisine yol açabilmektedir?
A
Kural ihlallerinin azalmasına
B
Direksiyon hâkimiyetinin artmasına
C
Kazaya karışma olasılığının azalmasına
D
Sürücülük yeteneğinin olumsuz yönde etkilenmesine
47 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, trafikte öfke gibi güçlü bir duygunun sürücü üzerindeki psikolojik ve fizyolojik etkileri sorgulanmaktadır. Soru, öfkeli bir sürücünün davranışlarının ve yeteneklerinin nasıl değişebileceğini anlamanızı beklemektedir. Güvenli sürüşün sadece kuralları bilmekle değil, aynı zamanda duyguları kontrol altında tutmakla da ilgili olduğunu unutmamak önemlidir.

Doğru Cevap: d) Sürücülük yeteneğinin olumsuz yönde etkilenmesine

Öfke, sürücünün mantıklı düşünme ve doğru karar verme yeteneğini doğrudan etkileyen güçlü bir duygudur. Öfkelenen bir sürücünün dikkati dağılır, muhakeme yeteneği zayıflar ve risk algısı düşer. Bu durum, sürücünün direksiyon hâkimiyeti, fren mesafesi ayarı ve çevresel faktörleri değerlendirme gibi temel sürüş becerilerini olumsuz yönde etkiler. Kısacası, öfke hali sürücülük için gereken zihinsel ve fiziksel yetenekleri köreltir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlıştır?

  • a) Kural ihlallerinin azalmasına: Bu seçenek tamamen yanlıştır. Öfkeli sürücüler, sabırsız ve agresif davranışlar sergilemeye daha yatkındır. Bu nedenle hız sınırını aşma, yakın takip yapma, hatalı sollama veya kırmızı ışıkta geçme gibi kural ihlallerini daha fazla yapma eğilimindedirler. Öfke, kural ihlallerini azaltmaz, tam tersine artırır.
  • b) Direksiyon hâkimiyetinin artmasına: Bu da yanlış bir ifadedir. Öfke, vücutta gerginliğe ve ani, kontrolsüz hareketlere yol açabilir. Öfkeli bir sürücü direksiyonu daha sert ve ani hareketlerle kontrol etmeye çalışabilir, bu da direksiyon hâkimiyetini artırmak yerine ciddi şekilde azaltır ve savrulma gibi tehlikelere yol açar.
  • c) Kazaya karışma olasılığının azalmasına: Bu seçenek, diğer yanlışların bir sonucudur. Kural ihlalleri arttığında, direksiyon hâkimiyeti azaldığında ve sürücünün dikkati dağıldığında kazaya karışma olasılığı doğal olarak azalmaz, aksine tehlikeli bir şekilde artar. Öfkeli sürüş, trafik kazalarının en önemli nedenlerinden biridir.

Özetle; trafikte yaşanan öfke, sürücünün dikkatini, muhakeme yeteneğini ve fiziksel kontrolünü zayıflatarak genel sürüş performansını olumsuz etkiler. Bu durum, hem sürücünün kendisi hem de trafikteki diğer kişiler için büyük bir risk oluşturur. Bu nedenle sakin kalmak ve duyguları yönetmek, güvenli bir sürüşün en temel kurallarından biridir.

Soru 48
Aracı arıza yaptığı için yolda kalmış ve trafiğin aksamasına sebep olmuş sürücünün sorununa, yoldan geçen diğer bir sürücünün durup çözüm bulması hâli, trafikte hangi temel değere sahip olunduğuna örnektir?
A
Yardımlaşmaya
B
Öfke duygusuna
C
Bencil davranmaya
D
Aşırı tepki göstermeye
48 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, trafikte zor bir durumla karşılaşan (arabası bozulan) bir sürücüye, yoldan geçen başka bir sürücünün yardım etme davranışı ele alınmaktadır. Sorunun amacı, bu yardımsever davranışın trafikteki hangi temel insani ve sosyal değeri temsil ettiğini belirlemektir. Bu durum, sürücülerin sadece kendi yolculuklarına odaklanmak yerine, trafiği paylaştıkları diğer insanlara karşı sorumluluk ve duyarlılık göstermesinin bir örneğidir.

Doğru Cevap: a) Yardımlaşmaya

Doğru cevabın "Yardımlaşmaya" olmasının sebebi, sorudaki senaryonun bu kavramı birebir yansıtmasıdır. Yardımlaşma, bireylerin zor durumda olan başkalarına karşılık beklemeden destek olması, onların sorunlarını çözmek için çaba göstermesi anlamına gelir. Soruda, bir sürücü diğerinin sorununa kayıtsız kalmayıp duruyor ve çözüm bulmaya çalışıyor; bu, trafikteki dayanışma ve iş birliğinin en güzel örneklerinden biridir ve doğrudan yardımlaşma değerini gösterir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  • b) Öfke duygusuna: Öfke, trafikte sıkışıklık veya bir sorun karşısında gösterilen olumsuz ve saldırgan bir tepkidir. Sorudaki sürücü, arızalanan araç yüzünden trafiğin aksamasına sinirlenmek yerine durup yardım etmektedir. Bu davranış, öfkenin tam tersi olan sakinlik, empati ve yapıcı bir tutumu sergiler.
  • c) Bencil davranmaya: Bencillik, sadece kendi çıkarını ve rahatını düşünmektir. Bencil bir sürücü, yolda kalmış kişiyi görmezden gelir, "Bu benim sorunum değil" diyerek yoluna devam ederdi. Oysa sorudaki sürücü, kendi zamanından ve konforundan feragat ederek başkasına yardım etmektedir, bu da bencilliğin tam zıttı olan fedakâr bir davranıştır.
  • d) Aşırı tepki göstermeye: Aşırı tepki, bir durum karşısında gereğinden fazla ve kontrolsüz bir reaksiyon vermektir (örneğin sürekli korna çalmak, bağırmak). Yardım etmek ise sakin, kontrollü ve çözüm odaklı bir eylemdir. Dolayısıyla, sorudaki sürücünün davranışı aşırı bir tepki değil, aksine olgun ve sorumlu bir davranıştır.

Özetle, bu soru trafikte sürücülerin birbirlerine karşı göstermesi gereken olumlu tutumları ölçmektedir. Zor durumda kalan birine yardım eli uzatmak, trafikte güvenli ve huzurlu bir ortamın oluşması için vazgeçilmez olan yardımlaşma değerinin en temel göstergesidir.

Soru 49
Aşağıdakilerden hangisi trafikte bireye yapılan hak ihlallerindendir?
A
Aşırı hız yapmaktan kaçınılması
B
Geçiş önceliğine sahip araçlara yol verilmesi
C
Trafikte sürücülerin tek başına olmadığının düşünülmesi
D
Engeli olmadığı hâlde engelli kişiler için ayrılmış yerlere park edilmesi
49 numaralı soru için açıklama 
Bu soruda, trafikte sergilenen davranışlardan hangisinin başka bir bireyin hakkını doğrudan çiğnediği, yani bir hak ihlali olduğu sorulmaktadır. Trafik kuralları sadece düzeni sağlamakla kalmaz, aynı zamanda tüm yol kullanıcılarının (sürücüler, yayalar, yolcular) haklarını korur. Soru, bu korunan haklardan birinin gasp edildiği durumu bulmamızı istiyor.

Doğru Cevap: d) Engeli olmadığı hâlde engelli kişiler için ayrılmış yerlere park edilmesi

Bu seçeneğin doğru olmasının sebebi, yapılan eylemin doğrudan ve açık bir şekilde belirli bir grubun hakkını ihlal etmesidir. Engelli park yerleri, engelli bireylerin kamu alanlarına, binalara ve hizmetlere daha kolay ve güvenli bir şekilde erişebilmeleri için özel olarak ayrılmıştır. Bu yerler genellikle girişlere daha yakındır ve araçtan tekerlekli sandalye gibi yardımcı aletlerin indirilebilmesi için daha geniştir. Engeli olmayan bir sürücü bu alana park ettiğinde, o alana gerçekten ihtiyacı olan bir engelli bireyin erişim ve ulaşım hakkını elinden almış olur. Bu durum, sadece bir park kuralı ihlali değil, aynı zamanda bir bireyin temel hakkına yönelik bir saygısızlıktır.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

Diğer seçenekler ise bir hak ihlali değil, tam tersine trafikte olması gereken olumlu ve sorumlu davranışlardır. Bu davranışlar, başkalarının haklarına saygı göstermeyi ve trafik güvenliğini artırmayı amaçlar. Şimdi bu seçenekleri neden elediğimizi inceleyelim:

  • a) Aşırı hız yapmaktan kaçınılması: Bu, bir hak ihlali değildir; aksine, trafik kurallarına uymak ve hem kendi hem de diğer sürücü ve yayaların can güvenliği hakkına saygı göstermektir. Aşırı hız yapmak bir hak ihlaline yol açabilir, ancak bundan kaçınmak sorumlu bir davranıştır.
  • b) Geçiş önceliğine sahip araçlara yol verilmesi: Ambulans, itfaiye gibi geçiş üstünlüğüne sahip araçlara yol vermek, yasal bir zorunluluk ve toplumsal bir görevdir. Bu davranış, o araçların taşıdığı hastanın veya yardıma ihtiyacı olan kişinin yaşama hakkına öncelik tanımaktır. Dolayısıyla bu, bir hak ihlali değil, hakka saygıdır.
  • c) Trafikte sürücülerin tek başına olmadığının düşünülmesi: Bu, empatinin ve trafik adabının temelidir. Diğer yol kullanıcılarının varlığını ve haklarını kabul etmek, olası hak ihlallerini en başından önleyen bir düşünce yapısıdır. Bu bilinçle hareket etmek, saygılı ve güvenli bir trafik ortamı yaratır.

Sonuç olarak, a, b ve c seçenekleri trafikte sergilenmesi gereken doğru ve olumlu davranışları ifade ederken, d seçeneği belirli bir grubun yasal olarak tanınmış bir hakkını doğrudan gasp eden bir eylemi tanımlamaktadır. Bu nedenle doğru cevap d seçeneğidir.

Soru 50
Trafikte hangi temel değere sahip olan sürücü, aracını park ettiği yerin diğer yol kullanıcıları açısından görme-görülme ya da manevra engeli oluşturup oluşturmadığına dikkat eder?
A
Bencil
B
Sorumsuz
C
Görgü seviyesi düşük
D
Empati düzeyi yüksek
50 numaralı soru için açıklama 

Bu soruda, bir sürücünün park ederken sergilediği düşünceli bir davranışın arkasında yatan temel insani değerin ne olduğu sorgulanmaktadır. Soru, sürücünün sadece kendi işini halletmekle kalmayıp, park ettiği yerin başkaları için bir zorluk yaratıp yaratmadığını düşünmesini sağlayan karakter özelliğini bulmamızı istiyor. Bu davranış, trafikteki güvenliğin ve düzenin temelini oluşturan önemli bir yaklaşımdır.

Doğru Cevap: d) Empati düzeyi yüksek

Doğru cevabın neden "Empati düzeyi yüksek" olduğunu açıklayalım. Empati, en basit tanımıyla, bir başkasının duygularını, durumunu veya düşüncelerini anlama ve kendini onun yerine koyabilme yeteneğidir. Trafikte empati sahibi bir sürücü, sadece kendi aracını ve yolculuğunu düşünmez; diğer sürücülerin, yayaların veya bisikletlilerin ne gibi zorluklar yaşayabileceğini de hesaba katar. Aracını park ederken "Ben buraya park edersem, şu köşeden dönecek olan araba beni görebilir mi?" veya "Bir bebek arabası ya da tekerlekli sandalyeli bir yaya bu kaldırımdan geçebilir mi?" gibi soruları kendine sorar. Bu düşünce tarzı, tam olarak soruda tarif edilen davranışın kaynağıdır.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

  • a) Bencil: Bencil bir sürücü, yalnızca kendi rahatını ve çıkarını düşünür. Diğer yol kullanıcılarının yaşayacağı zorluklar onun için bir önem taşımaz. Hatta tam tersine, en uygun yeri bulmak için bir yaya geçidini, bir garaj çıkışını veya bir engelli rampasını kapatmaktan çekinmez. Bu, soruda belirtilen düşünceli davranışın tam zıttıdır.
  • b) Sorumsuz: Sorumsuz bir sürücü, eylemlerinin sonuçlarını düşünmez veya umursamaz. Park ettiği aracın bir kazaya veya bir anlaşmazlığa neden olma ihtimalini göz ardı eder. "Bana bir şey olmaz" veya "Herkes kendi başının çaresine baksın" gibi bir yaklaşıma sahiptir. Bu nedenle, başkalarının görme veya manevra alanını düşünüp dikkat etmesi beklenemez.
  • c) Görgü seviyesi düşük: Görgü seviyesi düşük olmak, genellikle toplum içindeki yazılı olmayan kurallara uymamaktır. Hatalı park etmek bir görgüsüzlük örneği olabilir. Ancak bu seçenek, davranışın nedenini değil, sonucunu tanımlar. Bir kişinin düşünceli davranmasının arkasındaki temel değer "görgü" değil, görgülü olmasını sağlayan "empati" duygusudur. Empati daha derin ve temel bir değerken, görgü bu değerin dışa yansıyan bir şeklidir. Bu yüzden empati, daha doğru ve kapsayıcı bir cevaptır.

Özetle, aracını park ederken diğer insanların güvenliğini ve rahatını düşünen bir sürücü, kendini o insanların yerine koyabildiği için bunu yapar. Bu temel değer empatidir ve trafikte saygı, sabır ve nezaket gibi birçok olumlu davranışın da temelini oluşturur. Bu soru, ehliyet sınavında sadece kuralları ezberlemenin değil, aynı zamanda trafikte iyi bir insan olmanın önemini de vurgulamaktadır.

Sınavı tamamlamak için butona tıklayınız, yanlışlarınız gösterilecektir. SINAVI BİTİR
0/50
Geri dön
Tamamlananlar işaretlendi.
12345
678910
1112131415
1617181920
2122232425
2627282930
3132333435
3637383940
4142434445
4647484950
Son
Geri dön

EHLİYET SINAVLARI