17 Aralık 2025 Ehliyet Sınav Soruları

Bu soruda, bir darbe veya düşme gibi dış etkenler sonucunda kemiğin yapısında meydana gelen bozulmanın tıbbi adının ne olduğu sorulmaktadır. Sorunun kilit noktası, hasarın doğrudan kemik bütünlüğünde olmasıdır. Bu tanımı anladığımızda doğru cevabı ve diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu kolayca ayırt edebiliriz.

Doğru cevap a) Kırık seçeneğidir. Kırık, kemik dokusunun bütünlüğünün herhangi bir darbe, düşme veya zorlama sonucu bozulması durumudur. Bu durum, kemikte bir çatlaktan tam bir ayrılmaya kadar değişen seviyelerde olabilir. Soruda tam olarak "kemik bütünlüğünün bozulması" ifadesi kullanıldığı için, bu tanıma en uygun ve doğru terim kırıktır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu anlamak, ilk yardım bilginizi pekiştirmek için önemlidir.

• b) Çıkık: Çıkık, kemiğin kendisinde bir bozulma değildir. Çıkık, eklemi oluşturan kemiklerin uçlarının kalıcı olarak birbirinden ayrılmasıdır. Yani sorun kemiğin kırılması değil, eklemin yerinden oynamasıdır. Bu nedenle, "kemik bütünlüğünün bozulması" tanımına uymaz ve yanlış bir cevaptır.

• c) Zorlama: Zorlama, genellikle kaslar ve tendonlar (kasları kemiklere bağlayan dokular) ile ilgili bir durumdur. Kasların aşırı gerilmesi veya yırtılması sonucu meydana gelir. Zorlama kemiklerle değil, yumuşak dokuyla ilgili bir yaralanmadır. Dolayısıyla, kemik bütünlüğünü ifade etmediği için bu seçenek de yanlıştır.

• d) Burkulma: Burkulma, eklem bağlarının (ligamentlerin) anlık olarak aşırı gerilmesi veya yırtılması durumudur. Genellikle ayak bileği gibi eklemlerde görülür ve eklemin normal hareket sınırlarının ötesine zorlanmasıyla oluşur. Burkulma da kemiğin kendisiyle değil, eklem bağlarıyla ilgili olduğu için sorunun doğru cevabı olamaz.

Özet olarak, bu dört terim arasındaki temel fark şudur:

1. Kırık: Kemik bütünlüğü bozulur.
2. Çıkık: Eklem yüzeyleri kalıcı olarak ayrılır.
3. Zorlama: Kas veya tendonlar zarar görür.
4. Burkulma: Eklem bağları (ligamentler) zarar görür.

Bu terimleri doğru bilmek, bir kaza anında yaralıya doğru ilk yardım müdahalesinde bulunabilmek için hayati önem taşır. Ehliyet sınavında bu tür sorular, sürücü adaylarının temel ilk yardım bilgilerini ölçmeyi amaçlar.

Bu soruda, ilk yardım bilgisinin önemli bir konusu olan "açık kırık" ile ilgili temel özelliklerin bilinip bilinmediği ölçülmektedir. Soruyu doğru cevaplamak için açık kırığın tanımını ve beraberinde getirdiği riskleri anlamak gerekir. Verilen iki öncülün (I ve II) açık kırık durumu için doğru mu yoksa yanlış mı olduğunu değerlendirmemiz isteniyor.

Öncelikle açık kırığın ne olduğunu tanımlayalım. Kırıklar, kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Eğer kırılan kemik uçları cildi delerek dışarı çıkarsa veya kemiğe kadar uzanan derin bir yara oluşursa bu duruma açık kırık denir. Kısacası, kırık bölgesi ile dış ortam arasında bir bağlantı vardır. Bu tanım, sorudaki ilk öncülü değerlendirmemize yardımcı olur.

I. "Deri bütünlüğü bozulmuştur." öncülünü inceleyelim. Açık kırığın tanımında da belirttiğimiz gibi, bu tür bir kırıkta kemik cildi deler ve bir yara oluşturur. Dolayısıyla deri bütünlüğü kesinlikle bozulmuştur. Bu ifade, açık kırığın en temel ve ayırt edici özelliğidir. Bu nedenle, I. öncül doğrudur.

II. "Kanama ve enfeksiyon tehlikesi yoktur." öncülünü inceleyelim. Deri bütünlüğü bozulduğu için, o bölgede damarlar da zarar görür ve bu durum kaçınılmaz olarak kanamaya yol açar. Ayrıca, yara dış ortama açık olduğu için toz, toprak ve mikropların vücuda girmesi çok kolaylaşır. Bu da ciddi bir enfeksiyon riskine neden olur. Dolayısıyla bu öncül, açık kırığın en tehlikeli sonuçlarını göz ardı etmektedir ve tamamen yanlıştır.

• a) I. doğru, II. yanlış: Yaptığımız analizlere göre birinci öncül doğru, ikinci öncül ise yanlıştır. Bu seçenek, durumumuzu tam olarak yansıtmaktadır. Bu nedenle doğru cevap budur.
• b) I. yanlış, II. doğru: Bu seçenek, açık kırığın tanımını yanlış kabul ederken, en büyük tehlikelerinin olmadığını iddia eder. Bu tamamen hatalıdır.
• c) Her ikisi de doğru: İkinci öncülün kesinlikle yanlış olduğunu bildiğimiz için bu seçenek de elenir. Açık kırıkta kanama ve enfeksiyon riski çok yüksektir.
• d) Her ikisi de yanlış: Birinci öncül, açık kırığın tanımı gereği doğru olduğu için bu seçenek de yanlıştır.

Özetle, ehliyet sınavında karşınıza çıkabilecek bu tür sorularda temel tanımları bilmek çok önemlidir. Açık kırık, derinin yırtıldığı ve kemiğin dışarıyla temas ettiği bir durumdur. Bu nedenle deri bütünlüğü bozulmuştur (I. doğru) ve bu durum beraberinde ciddi kanama ve enfeksiyon tehlikelerini getirir (II. yanlış).

Bu soruda, temel ilk yardım bilgilerinden biri olan hava yolu açıklığının nasıl sağlanacağı sorgulanmaktadır. Sorunun kilit noktası, kazazedenin bilincinin kapalı olması ancak baş ve omurga yaralanması şüphesinin bulunmamasıdır. Bu durum, bize hangi manevrayı güvenle yapabileceğimizi gösteren en önemli ayrıntıdır.

Doğru Cevap: c) Baş Geri-Çene Yukarı Pozisyonu

Doğru cevap olan c seçeneğindeki pozisyon, "Baş Geri-Çene Yukarı Pozisyonu" olarak adlandırılır. Bilinci kapalı kişilerde kaslar gevşer, buna dil kası da dahildir. Gevşeyen dil, geriye doğru kayarak soluk borusunun girişini tıkayabilir ve nefes almayı engelleyebilir. Bu pozisyon, bir el alına konularak başı geriye doğru iterken, diğer elin parmaklarıyla çeneyi yukarı doğru kaldırarak dilin kökünü soluk borusundan uzaklaştırır ve hava yolunu açar. Soruda omurga yaralanması şüphesi olmadığı belirtildiği için bu manevra en doğru ve etkili yöntemdir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) seçeneği: Bu görselde kazazede sırt üstü düz bir şekilde yatmaktadır ve başına herhangi bir pozisyon verilmemiştir. Bu durumda, bilinç kaybı nedeniyle gevşeyen dil, kolaylıkla geriye düşerek hava yolunu tıkayacaktır. Bu pozisyon hava yolunu açmak yerine, tıkanmasına neden olabilir.
• b) seçeneği: Bu görselde baş öne doğru eğilmiştir, çene göğse yaklaştırılmıştır. Bu hareket, hava yolunu açmanın tam tersi bir etki yaratır ve soluk borusunu daha da daraltarak tıkanıklığı artırır. Bu pozisyon, bilinci kapalı bir kazazede için çok tehlikelidir.
• d) seçeneği: Bu görseldeki pozisyon "Koma (Derlenme) Pozisyonu" olarak bilinir. Bu pozisyon, solunumu olan ancak bilinci kapalı kazazedelerin, kusmuk gibi sıvıları yutarak boğulmasını önlemek ve açık olan hava yolunu korumak için verilir. Ancak bu pozisyon, hava yolunu açmak için yapılan ilk müdahale değildir. Önce hava yolu "Baş Geri-Çene Yukarı" pozisyonu ile açılır, solunum kontrol edilir ve eğer solunum varsa kazazede Koma Pozisyonu'na alınır. Soru, hava yolunu "açmak için" hangi pozisyonun verileceğini sorduğundan bu seçenek doğru cevap değildir.

Özetle, baş ve omurga yaralanması şüphesi olmayan bilinci kapalı bir kazazedede, hava yolunu açmak için uygulanacak standart ilk yardım manevrası Baş Geri-Çene Yukarı Pozisyonu'dur. Bu nedenle doğru seçenek c'dir.

Bu soruda, bir dış kanama ile karşılaşıldığında yapılması gereken doğru ilk yardım uygulamasının ne olduğu test edilmektedir. Dış kanama, kanın damar dışına, yani vücut dışına akması durumudur ve doğru müdahale hayat kurtarıcı olabilir. Şimdi seçenekleri inceleyerek doğru cevabın neden "b" şıkkı olduğunu ve diğer şıkların neden yanlış olduğunu açıklayalım.

Doğru Cevap: b) Kanama durmazsa ikinci bir bez koyarak basıncın arttırılması

Bu seçenek, dış kanamalarda uygulanması gereken standart ve en temel ilk yardım kuralını ifade etmektedir. Bir kanamayı durdurmak için ilk yapılması gereken, yaranın üzerine temiz bir bez veya gazlı bez koyarak doğrudan ve sürekli basınç uygulamaktır. Eğer kullanılan ilk bez kanla tamamen ıslanır ve kanama devam ederse, bu bez kesinlikle yerinden kaldırılmaz. Çünkü bezi kaldırmak, o ana kadar oluşmaya başlamış olan kan pıhtısını bozarak kanamanın yeniden şiddetlenmesine neden olur.

Doğru olan uygulama, kanla ıslanmış olan ilk bezin üzerine ikinci bir temiz bez daha koymak ve basıncı daha da artırarak uygulamaya devam etmektir. Bu yöntem, pıhtılaşmanın devam etmesini sağlar ve kanamayı kontrol altına almada en etkili yoldur. Bu nedenle bu şık, doğru ilk yardım bilgisini içermektedir.

Neden Yanlış: a) Uzuv kopması durumunda turnike uygulamaktan kaçınılması

Bu ifade yanlıştır. Turnike (boğucu sargı), normal şartlarda tecrübeli kişiler tarafından ve son çare olarak uygulanması gereken bir yöntemdir. Ancak uzuv kopması gibi çok ciddi ve durdurulamayan atardamar kanamalarında, yaralının hayatını kurtarmak için turnike uygulaması zorunlu hale gelebilir. Dolayısıyla, böyle hayatı tehdit eden bir durumda turnike uygulamaktan "kaçınmak" değil, doğru bir şekilde uygulamak gerekir. Bu yüzden bu seçenek hatalıdır.

Neden Yanlış: c) Kanayan yere en uzak basınç noktasına baskı uygulanması

Bu bilgi de yanlıştır. Doğrudan basıncın yeterli olmadığı durumlarda, kanamayı yavaşlatmak için basınç noktalarına baskı uygulanabilir. Ancak bu baskı, kanamanın olduğu bölgeye kan taşıyan atardamarın üzerine yapılmalıdır. Bu nokta ise, kanayan yere en yakın ve kalp ile yara arasında bulunan basınç noktasıdır. Kanayan yere "en uzak" noktaya baskı yapmak, kanamayı durdurmada etkili bir yöntem değildir.

Neden Yanlış: d) Kanayan bölgenin kalp hizasının altına indirilmesi

Bu uygulama, yapılması gerekenin tam tersidir ve son derece tehlikelidir. Dış kanamalarda, eğer kanayan bölgede (kol veya bacak gibi) bir kırık şüphesi yoksa, kanamayı yavaşlatmak için bölge kalp seviyesinin üzerine kaldırılmalıdır. Yer çekiminin etkisiyle kanayan bölgeye giden kan akışı yavaşlar ve bu da kanamanın kontrol altına alınmasını kolaylaştırır. Bölgeyi kalp hizasının altına indirmek ise o bölgedeki kan basıncını artırarak kanamanın daha da şiddetlenmesine yol açar.

Bu soruda, iç kanama sonucu şoka giren bir kazazedede görülmesi beklenmeyen belirti sorulmaktadır. İç kanama, vücut içindeki damarların yırtılmasıyla kanın vücut boşluklarına akmasıdır. Bu durum, dışarıdan gözle görülmese de ciddi kan kaybına yol açarak hayati tehlike oluşturur ve şok tablosunu ortaya çıkarır.

Vücut, büyük bir kan kaybı yaşadığında hayati organlara (beyin, kalp, akciğerler) kan göndermeye devam edebilmek için bir savunma mekanizması geliştirir. Bu duruma "şok" denir. Şok durumunda vücudun verdiği tepkiler, sorudaki seçenekleri anlamamızı sağlar. Vücut, azalan kanı daha hızlı dolaştırmaya çalışır, bu nedenle kalp daha hızlı atar ve solunum hızlanır.

Doğru cevap olan c) Yavaş ve güçlü nabız seçeneği, iç kanamaya bağlı şok belirtisi değildir. Aksine, kan kaybı yaşayan birinin vücudu, kalan az miktardaki kanı organlara yetiştirebilmek için kalbi daha hızlı çalıştırır. Bu nedenle nabız hızlı ve zayıf olur. "Yavaş ve güçlü nabız" genellikle kafa travmaları gibi farklı tıbbi durumlarda görülebilen bir belirtidir ve kan kaybı şokuyla çelişir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Aşırı susuzluk hissi: Vücut, kaybettiği sıvıyı yerine koymak için yoğun bir susuzluk hissi oluşturur. Bu, kan kaybına bağlı şokun tipik bir belirtisidir.
• b) Nemli ve soğuk deri: Şok durumunda vücut, hayati organları korumak için kanı deriden ve uzuvlardan çeker. Bu nedenle deri soluk, soğuk ve terlemeden dolayı nemli bir hal alır.
• d) Hızlı ve yüzeysel solunum: Vücut, kan kaybı nedeniyle azalan oksijeni telafi etmek için daha sık nefes alıp vermeye başlar. Bu yüzden solunum hızlanır ve yüzeyselleşir.

Özetle, iç kanama ve şok durumunda vücudun sistemleri "hızlanır" ve "zayıflar". Nabız hızlı ama zayıf, solunum hızlı ama yüzeysel olur. "Yavaş ve güçlü nabız" bu tabloya tamamen aykırı olduğu için doğru cevaptır.

Bu soruda, bir kanamanın özelliklerine bakılarak hangi damardan kaynaklandığının tespit edilmesi istenmektedir. Soruda verilen iki önemli ipucu bulunmaktadır: kanın renginin açık kırmızı olması ve kanamanın kalp atışlarıyla uyumlu, kesik kesik (fışkırır tarzda) akması. Bu özellikler, kanamanın türünü belirlemede hayati öneme sahiptir ve doğru ilk yardım müdahalesi için bilinmesi gerekir.

Doğru cevap b) Atardamar kanaması'dır. Atardamarlar, kalpten pompalanan oksijen yönünden zengin olan "temiz" kanı vücuda dağıtan damarlardır. Kanın oksijenle dolu olması, renginin parlak ve açık kırmızı olmasını sağlar. Ayrıca, kan doğrudan kalbin güçlü pompalama basıncı altında olduğundan, yaralanan bir atardamardan kan, her kalp atışıyla birlikte dışarıya doğru fışkırarak veya kesik kesik akar. Bu nedenle soruda verilen tüm özellikler atardamar kanaması ile birebir örtüşmektedir ve bu kanama türü en tehlikeli olanıdır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

c) Toplardamar kanaması: Bu seçenek yanlıştır çünkü toplardamarlar, vücutta kullanılmış ve oksijeni azalmış olan "kirli" kanı kalbe geri taşır. Bu sebeple kanın rengi koyu kırmızıdır ve akış şekli sürekli ve yavaş bir sızıntı halindedir; fışkırma veya kesik kesik akma görülmez. Dolayısıyla, sorudaki "açık renk" ve "kalp atımlarıyla uyumlu" tanımlarına uymaz.

d) Kılcal damar kanaması: Bu seçenek de doğru değildir. Kılcal damarlar, vücuttaki en ince damarlardır ve kanamaları genellikle küçük sıyrıklarda görülen hafif sızıntılar veya küçük noktacıklar şeklindedir. Kanama yavaş ve kendiliğinden durmaya meyillidir. Soruda tarif edilen basınçlı ve fışkırır tarzda bir kanama, kılcal damar kanaması olamaz.

a) Diş eti kanaması: Bu seçenek, bir kanama türünden ziyade kanamanın olduğu bir bölgeyi ifade ettiği için yanıltıcıdır. Diş eti kanamaları, genellikle kılcal damar kanaması sınıfına girer ve hafif bir sızıntı şeklinde olur. Soruda belirtilen şiddetli kanama tanımıyla ilgisi yoktur ve damar türü olarak bir sınıflandırma belirtmez.

Özet olarak, kanama türlerini ayırt etmek için şu basit kuralları aklınızda tutabilirsiniz:

• Atardamar Kanaması: Rengi açık kırmızıdır ve kalp atışıyla uyumlu şekilde fışkırır.
• Toplardamar Kanaması: Rengi koyu kırmızıdır ve sürekli, yavaş bir şekilde akar.
• Kılcal Damar Kanaması: Küçük noktacıklar veya sızıntı şeklinde, en hafif kanama türüdür.

Bu soruda, dış kanamalarda yapılması gereken ilk yardım uygulamaları arasından hangisinin hatalı olduğu, yani yapılmaması gereken bir hareket olduğu sorulmaktadır. Amaç, kanamayı durdurmaya yönelik doğru adımları bilip bilmediğinizi ölçmektir. Şimdi seçenekleri tek tek inceleyerek doğru cevaba ulaşalım.

a) Kanayan bölgeyi aşağıya indirmek

Bu seçenek, sorunun doğru cevabıdır çünkü bu uygulama hatalıdır. Dış kanamalarda temel amaç, kan basıncını azaltarak kanamayı yavaşlatmak ve durdurmaktır. Kanayan bölgeyi, özellikle bir kol veya bacak ise, kalp seviyesinden aşağıya indirmek yer çekiminin etkisiyle o bölgeye daha fazla kan gitmesine neden olur. Bu durum kanamayı durdurmak yerine daha da şiddetlendirir, bu yüzden kesinlikle yapılmaması gereken bir harekettir.

b) Kanayan yer üzerine temiz bir bezle bastırmak

Bu uygulama, dış kanamalarda yapılması gereken ilk ve en önemli adımdır. Kanayan yaranın üzerine temiz bir bez veya gazlı bez ile doğrudan ve sürekli basınç uygulamak, damarların büzüşmesine ve kanın pıhtılaşarak kanamayı durdurmasına yardımcı olur. Bu, doğru bir ilk yardım uygulaması olduğu için sorunun cevabı olamaz.

c) Uzuv kopması varsa boğucu sargı (turnike) uygulamak

Turnike uygulaması, yalnızca diğer yöntemlerle durdurulamayan, hayatı tehdit eden şiddetli kanamalarda ve özellikle uzuv kopmalarında başvurulan bir yöntemdir. Çok ciddi bir uygulama olup doku hasarına yol açabileceğinden son çare olarak düşünülmelidir. Ancak uzuv kopması gibi durumlarda hayat kurtarıcı ve doğru bir uygulama olduğu için bu seçenek de hatalı bir uygulama değildir.

d) Kanayan yere en yakın basınç noktasına baskı uygulamak

Eğer sadece yaranın üzerine doğrudan baskı yapmak kanamayı durdurmaya yetmiyorsa, ikinci adım olarak kanayan bölgeye kan taşıyan ana atardamarın üzerine baskı uygulanır. Bu noktalara "basınç noktası" denir (örneğin koltuk altı, kasık gibi). Bu yöntem, kan akışını yavaşlatarak kanamanın kontrol altına alınmasına yardımcı olur ve doğru bir ilk yardım uygulamasıdır. Bu nedenle bu seçenek de sorunun cevabı olamaz.

• Özetle: Kanamanın durdurulmasındaki temel ilke, kan akışını yavaşlatmaktır.
• Kanayan bölgeyi kalp seviyesinden yukarı kaldırmak kan akışını yavaşlatırken, aşağı indirmek (a seçeneği) kan akışını hızlandırarak kanamayı artırır. Bu nedenle "Kanayan bölgeyi aşağıya indirmek" hatalı bir uygulamadır.

Bu soruda, alkol tüketiminin bir sürücünün sürüş yetenekleri üzerindeki olumsuz etkileri sorgulanmaktadır. Güvenli bir sürüş için sürücünün hem zihinsel hem de fiziksel olarak tam kapasitede olması gerekir. Alkol, bu kapasiteyi doğrudan etkileyen en tehlikeli maddelerden biridir.

Doğru Cevap: b) Reflekslerinde zayıflama

Alkol, merkezi sinir sistemini yavaşlatan bir maddedir. Bu, beynin vücuda gönderdiği komutların ve vücuttan beyne gelen uyarıların işlenme hızının düşmesi anlamına gelir. Sürücülükte anlık kararlar ve tepkiler hayati önem taşıdığından, reflekslerin zayıflaması en belirgin ve tehlikeli sonuçtur. Örneğin, alkollü bir sürücünün aniden önüne çıkan bir engele veya yanan kırmızı ışığa tepki verme süresi (reaksiyon süresi) normalden çok daha uzun olur, bu da kazalara yol açar.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Dinç ve zinde olma: Bu seçenek tamamen yanlıştır. Alkol, uyarıcı bir madde değil, aksine bir uyuşturucudur. Vücuda alındığında yorgunluk, uyuşukluk ve dikkat dağınıklığına neden olur. Sürücüyü dinç ve zinde yapmak yerine, tam tersi bir etki yaratarak uyku haline sebep olur.

• c) Manevra kabiliyetinde artma: Alkol, kas kontrolünü ve koordinasyonu bozar. Direksiyonu düz bir çizgide tutmak, şerit değiştirmek, park etmek veya ani bir manevra yapmak gibi hassas kontrol gerektiren hareketler zorlaşır. Dolayısıyla alkol, manevra kabiliyetini artırmaz, tam aksine ciddi şekilde azaltır.

• d) Aşırı hareketli ve uyumlu olma: Alkol, kişinin muhakeme yeteneğini zayıflatarak gereksiz bir özgüven ve risk alma eğilimi yaratabilir. Bu durum "aşırı hareketli" gibi görünebilir ancak bu hareketler kontrolsüz ve tehlikelidir. "Uyumlu olma" ifadesi ise koordinasyon anlamına gelir ve alkol, kaslar ile beyin arasındaki uyumu bozduğu için bu seçenek de kesinlikle yanlıştır.

Özetle, alkol bir sürücünün dikkatini, muhakeme yeteneğini, koordinasyonunu ve en önemlisi reflekslerini zayıflatır. Bu nedenle alkollü araç kullanmak, hem sürücünün kendi canı hem de trafikteki diğer insanların canı için büyük bir tehlike oluşturur ve yasalarla kesin olarak yasaklanmıştır.

Bu soruda, tıbbi bir acil durum olan "şok" tablosundaki bir yaralıya, hayati organlarına kan akışını devam ettirmek için yapılması gereken en önemli ve öncelikli müdahale sorulmaktadır. Şok, dolaşım sisteminin vücudun ihtiyaç duyduğu oksijeni ve besini taşıyacak kadar kanı organlara ulaştıramaması durumudur. Bu durumda beyin gibi hayati organlar risk altına girer, bu nedenle müdahalenin amacı kanı bu bölgelere yönlendirmektir.

Doğru Cevap: c) Sırt üstü yatırılarak ayaklarının 30 cm kadar yükseltilmesi

Bu seçenek, "şok pozisyonu" olarak bilinen standart ilk yardım uygulamasını tarif etmektedir. Kazazede sırt üstü yatırıldığında ve bacakları yaklaşık 30 cm (bir tabure veya yastık yüksekliği kadar) yukarı kaldırıldığında, yer çekiminin etkisiyle bacaklardaki kan vücudun merkezine doğru hareket eder. Bu kan, kalbin beyin, akciğerler ve diğer önemli iç organlara daha kolay pompalamasına yardımcı olur. Bu basit ama etkili yöntem, hayati organların kanlanmasını artırarak, profesyonel tıbbi yardım gelene kadar kazazedenin durumunun stabil kalmasına yardımcı olan en temel müdahaledir.

Diğer Seçeneklerin Değerlendirilmesi:

• a) Baş, boyun ve gövde ekseninin korunması: Bu uygulama, özellikle trafik kazası gibi travmalarda omurga yaralanması şüphesi olduğunda felci önlemek için kesinlikle çok önemlidir. Ancak bu hareketin doğrudan amacı, şokun neden olduğu kan dolaşımı yetersizliğini gidermek değildir. Bu, yaralıyı taşırken veya hareket ettirirken ikincil bir hasarı önlemeye yönelik bir tedbirdir.
• b) Kazazedenin gömlek yakasının ve kemerinin gevşetilmesi: Bu, genel bir ilk yardım kuralıdır ve yapılması faydalıdır. Vücudu sıkan giysileri gevşetmek, kazazedenin daha rahat nefes almasını ve kan dolaşımının rahatlamasını sağlar. Fakat bu eylem, tek başına beyne ve hayati organlara kan akışını artırmak için yeterli ve öncelikli bir yöntem değildir; daha çok destekleyici bir uygulamadır.
• d) Başın yana çevrilerek, çenenin göğüsten uzaklaştırılması: Bu pozisyon, "koma pozisyonu" veya "derlenme pozisyonu" olarak bilinir. Bilinci kapalı fakat solunumu olan bir kazazedeye uygulanır. Amacı, dilin geriye kaçarak soluk borusunu tıkamasını veya kişinin kusmuğuyla boğulmasını önlemektir. Yani bu pozisyonun önceliği dolaşımı değil, solunum yolunu güvence altına almaktır.

Özetle, soru doğrudan şok durumunda kanın hayati organlara taşınmasını sağlamayı amaçlayan uygulamayı sorduğu için, bu amaca hizmet eden en doğru ve spesifik yöntem şok pozisyonu, yani ayakların 30 cm yükseltilmesidir.

Bu soruda, vücuttaki en tehlikeli kanama türlerinden biri olan **atardamar kanamasının** ayırt edici özelliklerini bilmeniz istenmektedir. İlk yardımda doğru müdahale için kanamanın türünü (atardamar, toplardamar, kılcal damar) anlamak çok önemlidir. Her kanama türünün rengi ve akış şekli farklıdır ve bu özellikler bize kanamanın kaynağı hakkında bilgi verir.

Doğru Cevap: d) Açık kırmızı renkteki kanın, kalp atımı ile eş zamanlı fışkırır tarzda akması

Bu seçeneğin doğru olmasının iki temel nedeni vardır. Birincisi, kanın rengidir. Atardamarlar, akciğerlerde temizlenmiş ve oksijenle zenginleşmiş kanı kalpten vücuda taşıyan damarlardır. Oksijen bakımından zengin olan kanın rengi parlak ve açık kırmızıdır. İkincisi ise kanın akış şeklidir. Kan, doğrudan kalbin güçlü pompalama basıncı altında olduğu için, her kalp atışıyla birlikte yaradan dışarıya doğru kesik kesik ve fışkırır tarzda akar. Bu iki özellik, atardamar kanamasını diğerlerinden ayıran en net belirtilerdir.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

• a) Küçük kabarcıklar şeklinde kanama olması: Bu ifade, standart kanama türlerinin bir özelliği değildir. Genellikle kılcal damar kanamaları "sızıntı" şeklinde tarif edilir, ancak "küçük kabarcıklar" tanımı yanıltıcıdır. Bu seçenek, herhangi bir damar kanaması türünü doğru bir şekilde tanımlamadığı için yanlıştır.
• b) Yüzeysel bir yaradan yayılarak, yavaş akması: Bu tanım, kılcal damar kanamasına aittir. Kılcal damarlar vücudumuzdaki en ince damarlardır ve genellikle derinin yüzeyine çok yakındırlar. Bu nedenle, kılcal damar kanamaları basit sıyrıklarda olduğu gibi yavaş, sızıntı şeklinde ve yüzeysel bir kanamadır. Bu yüzden bu seçenek yanlıştır.
• c) Koyu kırmızı renkteki kanın taşar biçimde akması: Bu özellik ise toplardamar kanamasını tarif etmektedir. Toplardamarlar, vücutta kullanılmış ve oksijenini kaybetmiş (kirli) kanı kalbe geri taşıyan damarlardır. Oksijen bakımından fakir olan kanın rengi koyu kırmızıdır. Ayrıca, bu damarlarda basınç atardamarlara göre daha düşük olduğu için kan fışkırmak yerine, sürekli ve yayılarak (taşar gibi) akar. Bu nedenle bu seçenek de yanlıştır.

Özetle, ehliyet sınavında ve ilk yardım uygulamalarında kanama türlerini ayırt etmek için şu üç temel bilgiyi aklınızda tutmalısınız:

1. Atardamar Kanaması: Rengi açık kırmızıdır ve kalp atışıyla uyumlu olarak fışkırır. En tehlikelisidir.
2. Toplardamar Kanaması: Rengi koyu kırmızıdır ve sürekli bir şekilde akar (taşar).
3. Kılcal Damar Kanaması: Genellikle küçük noktacıklar veya sızıntı şeklindedir.

Bu soruda, trafikte veya günlük hayatta karşılaşılabilecek yaygın bir durum olan burun kanamasında, kazazedeye uygulanması gereken doğru ilk yardım yönteminin ne olduğu sorgulanmaktadır. İlk yardım bilgisi, hem kazazedenin durumunun kötüleşmesini engellemek hem de paniği önlemek için kritik öneme sahiptir. Şimdi cevapları tek tek inceleyerek doğru ve yanlışları nedenleriyle birlikte ele alalım.

a) Burun kanatlarının 5 dakika süre ile sıkılması (DOĞRU)

Bu seçenek, burun kanaması için uluslararası kabul görmüş doğru ilk yardım uygulamasıdır. Burun kanamalarının büyük çoğunluğu, burnun ön kısmındaki yumuşak dokuda bulunan kılcal damarların zedelenmesinden kaynaklanır. Burun kanatlarına, yani burnun yumuşak kısmına, baş ve işaret parmaklarıyla baskı uygulamak, bu damarların üzerine doğrudan basınç yaparak kanamayı durdurur. 5 dakikalık süre, kanın pıhtılaşması ve kanamanın durması için genellikle yeterli olan standart bir zamandır.

Doğru uygulama adımları şöyledir:

• Kazazede sakinleştirilir ve dik bir şekilde oturtulur.
• Başı, kanın genze ve mideye akmasını engellemek için hafifçe öne doğru eğilir.
• Burun kanatları (burnun yumuşak, etli kısmı) her iki taraftan sıkıca tutularak yaklaşık 5 dakika boyunca bası uygulanır.
• Bu sırada ağızdan nefes alıp vermesi söylenir.

b) Yan yatış pozisyonuna getirilmesi (YANLIŞ)

Yan yatış pozisyonu, bilinci kapalı ancak solunumu olan kazazedelere, dillerinin geriye kaçarak soluk yolunu tıkamasını veya kusmuk gibi yabancı cisimlerin akciğerlere kaçmasını önlemek için uygulanır. Burun kanaması olan bir kazazedenin genellikle bilinci yerindedir. Bu nedenle, yan yatış pozisyonu bu durum için gerekli veya doğru bir müdahale değildir. Öncelikli amaç kanamayı durdurmaktır.

c) Başının geriye doğru itilmesi (YANLIŞ)

Bu, toplumda çok yaygın olarak yapılan ancak son derece tehlikeli ve yanlış bir uygulamadır. Başın geriye doğru itilmesi, kanamayı durdurmaz; sadece kanın burnun önünden akmasını engelleyerek boğaza, yani genze ve mideye doğru akmasına neden olur. Yutulan kan mide bulantısına ve kusmaya yol açabilir. Daha da tehlikelisi, kanın soluk borusuna kaçarak boğulma riski yaratmasıdır.

d) Sırtüstü yatırılması (YANLIŞ)

Sırtüstü yatırmak da başı geriye itmekle aynı olumsuz sonuçları doğurur. Bu pozisyonda kan, yer çekiminin de etkisiyle doğrudan genze ve mideye akar. Bu durum, hem kanamanın şiddetinin anlaşılmasını zorlaştırır hem de başın geriye itilmesinde bahsedilen boğulma ve kusma risklerini beraberinde getirir. Kazazede mutlaka oturur pozisyonda tutulmalıdır.

Bu soruda, bilinci açık bir kişinin yakıcı (asit-baz) veya ne olduğu bilinmeyen bir kimyasal sıvıyı içmesi durumunda yapılması gereken doğru ilk yardım uygulamasının ne olduğu sorgulanmaktadır. Bu tür durumlarda amaç, zarar gören kişiye daha fazla hasar vermeden, profesyonel tıbbi yardım gelene kadar durumu olabildiğince kontrol altında tutmaktır.

Doğru cevap b) Bol su içirmek seçeneğidir. Çünkü yakıcı bir kimyasal madde içildiğinde ilk amaç, bu maddenin yoğunluğunu azaltarak dokulara verdiği zararı en aza indirmektir. Su, kimyasal maddeyi seyreltir, yani etkisini zayıflatır ve maddenin ağız, yutak ve yemek borusundan mideye daha hızlı bir şekilde ulaşmasını sağlayarak temas ettiği yüzeylerdeki hasar süresini kısaltır. Bu, yapılabilecek en güvenli ve etkili ilk müdahaledir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) Kusturmak: Bu seçenek kesinlikle yanlıştır ve çok tehlikelidir. Asit veya baz gibi yakıcı bir madde, yemek borusundan aşağı inerken bu dokuları bir kez yakmıştır. Kişiyi kusturmak, aynı yakıcı maddenin yemek borusundan tekrar yukarı çıkmasına neden olur ve bu da aynı dokuların ikinci kez yanmasına yol açar. Bu durum, mevcut hasarı katlayarak çok daha ciddi ve kalıcı yaralanmalara sebep olur.

• c) Açık havaya çıkarmak: Bu uygulama, genellikle zehirli gaz veya duman solunması (inhalasyon) durumlarında tercih edilen bir ilk yardım yöntemidir. Oksijen alımını artırarak solunan zehirli gazın vücuttan atılmasına yardımcı olur. Ancak bu sorudaki olay kimyasal bir sıvının içilmesi, yani sindirim yoluyla zehirlenmedir. Açık havanın içilen kimyasalın etkisini azaltmaya yönelik doğrudan bir faydası yoktur.

• d) Sarımsaklı yoğurt yedirmek: Bu, halk arasında yaygın olan ancak bilimsel bir temeli olmayan yanlış bir uygulamadır. İçilen kimyasalın ne olduğu bilinmediği için yoğurt gibi bir gıda vermek, kimyasalla beklenmedik bir reaksiyona girerek durumu daha da kötüleştirebilir. Ayrıca, herhangi bir şey yedirmek veya içirmek (su hariç) kişinin midesini doldurarak kusturabilir ve bu da kusturmanın tehlikelerini beraberinde getirir.

Özetle, yakıcı bir kimyasal içen ve bilinci yerinde olan bir kişiye yapılacak ilk yardım, maddeyi seyreltmek için bol su içirmek ve derhal 112 Acil Servis'i aramaktır. Asla kusturulmamalı veya su dışında herhangi bir yiyecek-içecek verilmemelidir.

Bu soruda, trafikte görebileceğiniz çok çeşitli vasıtaları kapsayan **en genel** ifadenin ne olduğu sorulmaktadır. Soru metninde sayılan motorlu (otomobil, otobüs gibi), motorsuz (bisiklet gibi), özel amaçlı (ambulans gibi), iş makinesi ve traktör gibi farklı türlerin hepsini içine alan üst başlığı bulmanız isteniyor. Bu tür sorularda anahtar kelime "genel adı" ifadesidir; yani en kapsayıcı terimi bulmalısınız.

Doğru cevap "a) Araç" seçeneğidir. Karayolları Trafik Kanunu'na göre "Araç", karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan bütün motorlu ve motorsuz vasıtaların genel adıdır. Bu tanım, soruda listelenen tüm unsurları (motorlu, motorsuz, özel amaçlı taşıtlar, iş makineleri ve traktörler) eksiksiz bir şekilde kapsar.

Kısacası, yolda gördüğünüz ve hareket eden hemen hemen her şey bir "Araç" olarak tanımlanır. Otomobil bir araçtır, bisiklet bir araçtır, traktör de bir araçtır. Bu nedenle, bu kadar geniş bir yelpazeyi ifade eden en doğru ve kapsayıcı terim Araç'tır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• b) Ticari taşıt: Bu seçenek yanlıştır çünkü çok daha dar bir anlam taşır. Ticari taşıt, yalnızca yolcu veya yük taşıyarak para kazanma amacı güden araçları (kamyon, otobüs, taksi, dolmuş vb.) ifade eder. Soruda belirtilen şahsi otomobiller, bisikletler veya motorsuz taşıtlar bu tanıma girmediği için genel bir ad olamaz.
• c) Arazi taşıtı: Bu seçenek de yanlıştır. Arazi taşıtı, karayolu dışındaki zorlu zemin koşullarında (dağlık, çamurlu, engebeli arazi vb.) hareket etmek üzere tasarlanmış özel araçlardır (4x4 Jeepler gibi). Bu tanım, şehir içinde kullanılan standart otomobilleri, otobüsleri veya bisikletleri kapsamadığı için eksik kalır.
• d) Taşıt katarı: Bu seçenek tamamen farklı bir kavramı ifade ettiği için yanlıştır. Taşıt katarı, karayolunda bir birim olarak hareket etmek üzere birbirine bağlanmış araçlar dizisidir (örneğin bir çekicinin arkasına takılmış bir veya daha fazla römork). Tek bir otomobil, bisiklet veya traktör bir taşıt katarı değildir.

Bu soruda, bir sürücünün ölümcül bir trafik kazasına karıştığında yapması gereken en öncelikli ve doğru davranışın ne olduğu sorulmaktadır. Buradaki kilit nokta, kazanın "ölümcül" olmasıdır; yani kazada can kaybı veya ağır yaralanma durumu söz konusudur. Bu durum, sadece maddi hasarlı kazalardan çok daha farklı yasal ve insani sorumluluklar getirir.

Doğru Cevap: b) İlk yardım önlemlerini almaları

Ölümcül bir kazada en temel öncelik insan hayatıdır. Kazada hayatını kaybetmiş bir veya daha fazla kişi olsa bile, olay yerinde hayati tehlikesi olan başka yaralılar da olabilir. Sürücülerin, profesyonel sağlık ekipleri gelene kadar, kendi bilgi ve becerileri dahilinde yaralılara temel ilk yardım müdahalelerinde bulunarak hayatta kalma şanslarını artırmaları hem yasal bir zorunluluk hem de vicdani bir görevdir. Bu nedenle, olay yerinin güvenliği sağlandıktan sonra yapılması gereken ilk iş, yaralıların durumunu kontrol etmek ve gerekli ilk yardımı yapmaktır.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Yolu trafiğe açmaları ve c) Araçların yerlerini değiştirmeleri: Bu iki seçenek de temelde aynı sebepten yanlıştır. Ölüm veya yaralanma ile sonuçlanan kazalar, adli bir soruşturma gerektirir. Kaza mahalli, savcılık ve polis tarafından incelenecek bir "olay yeri" niteliğindedir. Araçların yerini değiştirmek veya yolu trafiğe açmak, delillerin kaybolmasına veya bozulmasına neden olacağı için kesinlikle yasaktır ve suç teşkil eder.


• d) Kaza tespit tutanağı düzenlemeleri: Kaza Tespit Tutanağı, tarafların kendi aralarında anlaştığı ve sadece maddi hasarın meydana geldiği kazalar için kullanılır. İçinde yaralanma veya ölüm olan hiçbir kazada bu tutanak düzenlenmez. Bu tür durumlarda derhal 112 Acil Çağrı Merkezi'ni arayarak trafik polisine ve sağlık ekiplerine haber vermek zorunludur; resmi işlemleri yetkililer yürütür.

Özetle, ölümcül bir kazaya karışan sürücünün sorumluluk sıralaması nettir. Önce olay yerinin güvenliğini sağlamalı (yeni kazaları önlemek için), hemen 112'yi aramalı ve ardından yaralılara ilk yardım uygulamalıdır. Kaza yeri, yetkililer gelene kadar kesinlikle değiştirilmemelidir çünkü bu, adli soruşturmanın en önemli parçasıdır.

Bu soruda, emniyet kemerinin araçlarda neden bir zorunluluk haline getirildiğinin arkasındaki temel ve en önemli amaç sorgulanmaktadır. Yani, kanun koyucunun bu kuralı getirirken ulaşmak istediği asıl hedef nedir? Bu sorunun doğru cevabını bulmak için emniyet kemerinin işlevini ve ne zaman devreye girdiğini anlamak gerekir.

Doğru cevap b) Kaza anında ölüm ve yaralanmaların en aza indirilmesi seçeneğidir. Emniyet kemerinin birincil ve en hayati görevi, bir çarpışma veya ani fren anında vücudun kontrolsüz bir şekilde ileri, yana veya araç dışına savrulmasını engellemektir. Sizi koltuğunuza sabitleyerek, başınızı ve vücudunuzu direksiyona, ön panele veya cama çarpmanızı önler. Bu sayede, kaza anında meydana gelebilecek ciddi yaralanmaların ve ölümlerin riski büyük ölçüde azalır.

• a) Denetimlerde herhangi bir sorun yaşanmaması: Bu seçenek yanlıştır, çünkü bu durum yasanın bir amacı değil, bir sonucudur. Trafik denetimleri, emniyet kemeri takma zorunluluğu gibi hayat kurtaran kurallara uyulmasını sağlamak için bir araçtır. Asıl hedef denetimden sorunsuz geçmek değil, o denetimin yapılma sebebi olan can güvenliğini sağlamaktır.

• c) Sürücülerin dikkatinin artırılması: Bu seçenek de yanlıştır. Emniyet kemeri takmanın sürücünün konsantrasyonu veya dikkati üzerinde doğrudan bir etkisi yoktur. Sürücünün dikkati; uykusuz olmamak, cep telefonu kullanmamak ve yola odaklanmak gibi faktörlere bağlıdır. Emniyet kemeri, dikkat dağınıklığı sonucu oluşabilecek bir kazanın kötü sonuçlarını hafifleten pasif bir güvenlik donanımıdır.

• d) Kazaların önlenmesi: Bu seçenek, en çok karıştırılan yanlış cevaptır. Emniyet kemeri, bir kazanın meydana gelmesini önlemez. Kazaları önlemek için hız kurallarına uymak, takip mesafesini korumak ve trafik işaretlerine dikkat etmek gerekir. Emniyet kemeri, kaza olduktan *sonra*, yani kaza anında devreye girerek sizi koruyan bir sistemdir; kaza öncesinde bir işlevi yoktur.

Bu soruda, geceleyin araç kullanırken görüş mesafesinin azaldığı ve tehlike potansiyeli taşıyan noktalara yaklaşırken, diğer sürücüleri kendi varlığınızdan nasıl haberdar etmeniz gerektiği sorgulanmaktadır. Buradaki temel amaç, görünürlüğün düşük olduğu bir alana girmeden önce "ben geliyorum" mesajını diğer yol kullanıcılarına en doğru ve etkili şekilde iletmektir. Bu, proaktif bir güvenlik önlemidir ve olası çarpışmaları engellemeyi hedefler.

Doğru Cevap (d): Yakın ve uzağı gösteren ışıkları art arda ve sıra ile yakmak. Bu hareket, sürücüler arasında "selektör yapmak" olarak da bilinir ve bu durum için en doğru davranıştır. Geceleyin, ilerisi görülmeyen bir virajın veya tepenin arkasından gelebilecek bir başka aracı sesle uyarmanız zordur ve çoğu zaman yasaktır. Ancak ışık, çok daha uzak mesafelerden fark edilebilir. Kısa ve uzun farları art arda yakıp söndürdüğünüzde, ışığınızın parlaması karşı yönden gelen sürücünün dikkatini çeker ve bir aracın yaklaştığını anlamasını sağlar.

Bu görsel uyarı, özellikle dağlık ve virajlı yollarda hayati önem taşır. Karşıdaki sürücü sizin ışık uyarınızı gördüğünde, hızını düşürür, şeridine daha fazla yaklaşır ve olası bir kafa kafaya çarpışma riskini en aza indirmek için gerekli tedbirleri alır. Bu nedenle, Karayolları Trafik Yönetmeliği'nde belirtilen doğru ve güvenli yöntem budur.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Dönüş ışıklarını yakarak: Bu seçenek yanlıştır. Dönüş ışıkları (sinyaller), yalnızca şerit değiştirme veya bir yöne dönme niyetinizi belirtmek için kullanılır. İlerisi görünmeyen bir viraja yaklaşırken sinyal vermeniz, diğer sürücülere o noktada bir yere sapacağınız yönünde yanlış bir mesaj verir. Bu durum kafa karışıklığına ve kazaya neden olabilir.
• b) Birkaç defa korna çalarak: Korna, gündüzleri benzer durumlarda kullanılabilse de, soru özellikle "geceleri" ifadesini içermektedir. Trafik kurallarına göre, yerleşim yerleri içinde ve dışında, geceleri korna gibi sesli ikaz cihazlarının gereksiz yere kullanılması yasaktır. Sadece ani ve kaçınılmaz bir tehlike anında çalınabilir. Bu nedenle geceleyin bir viraja yaklaşırken korna çalmak doğru bir davranış değildir.
• c) Acil uyarı ışıklarını yakarak: Dörtlü flaşörler olarak da bilinen bu ışıklar, adından da anlaşılacağı gibi acil durumlar için kullanılır. Aracınız arızalandığında, tehlikeli bir şekilde yavaşladığınızda veya yol kenarında durmak zorunda kaldığınızda diğer sürücüleri uyarmak içindir. Normal seyrinizde bir viraja yaklaşırken bu ışıkları yakmak, aracınızda bir sorun olduğu şeklinde yanlış anlaşılmalara yol açar ve amacına uygun bir kullanım değildir.

Bu soruda, Motorlu Taşıt Sürücü Belgesi (ehliyet) almak için adaylarda aranan yasal zorunluluklardan hangisinin gerekli olmadığını bulmamız isteniyor. Soru kökündeki "değildir" ifadesi, bizden listedeki şartlardan olmayan seçeneği işaretlememizi istiyor. Bu tür olumsuz sorulara dikkat etmek sınavda çok önemlidir.

Doğru cevap d) Motorlu araç sahibi olma şartı seçeneğidir. Çünkü bir kişinin ehliyet alabilmesi için kendi adına kayıtlı bir araca sahip olması gibi bir zorunluluk yoktur. Ehliyet, bir motorlu aracı yasal olarak kullanma yetkisini verir; o araca sahip olma zorunluluğu getirmez.

Birçok kişi ailesine ait bir aracı, şirket aracını veya ileride almayı planladığı bir aracı kullanmak için ehliyet alır. Dolayısıyla, araç sahipliği kişisel bir tercihtir ve ehliyet almanın ön koşulu olarak kabul edilmez. Kanunlar, sürücünün aracı güvenli bir şekilde kullanma yeterliliğine odaklanır, mülkiyetine değil.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Sağlık şartı: Bu seçenek yanlıştır, çünkü bu ehliyet alabilmek için aranan temel şartlardan biridir. Adayların, trafiğe çıkmalarına engel teşkil edecek herhangi bir fiziksel veya ruhsal rahatsızlıklarının olmadığını kanıtlamaları gerekir. Bu durum, yetkili bir sağlık kuruluşundan alınan "Sürücü Olur" sağlık raporu ile belgelenir.

• b) Öğrenim şartı: Bu seçenek de yanlış bir cevaptır. Karayolları Trafik Kanunu'na göre sürücü adaylarının belirli bir eğitim seviyesine ulaşmış olmaları zorunludur. Genellikle en az ilkokul diplomasına sahip olma şartı aranır. Bunun sebebi, sürücünün trafik kurallarını, işaret ve levhaları okuyup anlayabilecek temel bir eğitim düzeyine sahip olmasını sağlamaktır.

• c) Eğitim ve sınav şartı: Bu seçenek de yanlıştır, çünkü bu şart ehliyet alma sürecinin merkezinde yer alır. Adaylar, sürücü kurslarında teorik (trafik, ilk yardım, motor) ve pratik (direksiyon) eğitimleri almak zorundadır. Bu eğitimlerin sonunda ise hem teorik sınavı hem de direksiyon sınavını başarıyla geçmeleri ehliyet alabilmeleri için mutlak bir gerekliliktir.

Özetle, ehliyet alabilmek için sağlıklı, belirli bir eğitim düzeyinde ve gerekli sürücülük eğitimini alıp sınavlarda başarılı olmanız gerekir. Ancak bir araca sahip olmanız gerekmez. Bu nedenle doğru cevap "d" şıkkıdır.

Bu soruda, ticari ve ağır vasıta olarak kabul edilen C, D ve E sınıfı sürücü belgelerini alabilmek için yasalarca belirlenmiş asgari yaş sınırının ne olduğu sorgulanmaktadır. Bu ehliyet sınıfları, otomobil gibi standart binek araçlardan farklı olarak kamyon, çekici (tır) ve otobüs gibi büyük araçları kullanma yetkisi verir. Bu nedenle, bu tür araçları kullanacak sürücülerde daha fazla olgunluk ve deneyim arandığı için yaş sınırı daha yüksektir.

Doğru cevap "a) 22" seçeneğidir. Türkiye'de 2016 yılı öncesinde geçerli olan Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre, E sınıfı ehliyet (otobüs, kamyon ve çekiciyi kapsayan en üst sınıf) alabilmek için 22 yaşını doldurmuş olmak gerekiyordu. Soruda C, D ve E sınıflarının bir arada verilmesi, bu eski sisteme göre bir değerlendirme yapılması gerektiğini göstermektedir. Bu araçların büyüklüğü, taşıdıkları yük veya yolcu kapasitesi ve trafikteki potansiyel riskleri göz önüne alındığında, sürücü adayının belirli bir yaş ve olgunluk seviyesine ulaşmış olması şartı konulmuştur. Bu yüzden 22 yaş sınırı, bu sorumluluğu alabilecek yaş olarak kabul edilmiştir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• 20 yaş (b): Bu yaş sınırı, genellikle yüksek silindir hacimli motosikletleri kullanma yetkisi veren A sınıfı ehliyet için geçerlidir. Kamyon, otobüs gibi ağır vasıtalar için yeterli bir yaş olarak görülmemektedir.
• 18 yaş (c): Bu, Türkiye'de en yaygın ehliyet olan B sınıfı (otomobil) için geçerli olan yaş sınırıdır. Ayrıca, hafif kamyon ve kamyonetleri kullanmaya yarayan C1 sınıfı ehliyet için de yaş sınırı 18'dir. Ancak soruda belirtilen ağır vasıtalar için bu yaş sınırı yetersizdir.
• 17 yaş (d): Bu yaş, B sınıfı ehliyet kursuna yazılmak için gereken minimum yaştır. Ancak sürücü belgesini alabilmek için 18 yaşını doldurmuş olmak gerekir. Dolayısıyla, herhangi bir ehliyet sınıfını doğrudan almak için geçerli bir yaş sınırı değildir.

Önemli Not: 2016 yılında ehliyet sisteminde yapılan değişiklikle E sınıfı ehliyet kaldırılmıştır. Güncel sisteme göre kamyon ve çekici için C ve CE sınıfı ehliyetlerde yaş sınırı 21, otobüs için ise D ve DE sınıfı ehliyetlerde yaş sınırı 24'tür. Ancak ehliyet sınavlarında hala eski yönetmeliğe dayalı sorular çıkabildiği için, soruda "E sınıfı" ibaresini gördüğünüzde cevabın 22 olduğunu bilmeniz önemlidir.

Bu soruda, yerleşim birimleri dışındaki yollarda, sürücülerin potansiyel tehlike arz eden kavşak, tünel ve köprü gibi özel noktalara yaklaşırken sergilemesi gereken doğru ve güvenli davranışın ne olduğu sorgulanmaktadır. Bu tür yerler, normal yol seyrine göre daha fazla dikkat ve tedbir gerektiren alanlardır.

Doğru cevap olan b) Hızını azaltması seçeneğinin neden doğru olduğunu açıklayalım. Kavşaklar, farklı yönlerden gelen araçların yollarının kesiştiği noktalardır ve kaza riski yüksektir. Tüneller, aydınlatmanın ve görüş mesafesinin aniden değiştiği, kaçış alanının olmadığı kapalı mekanlardır. Köprüler ise genellikle daha dar olabilir, yan rüzgarlardan etkilenebilir ve kış aylarında gizli buzlanma riski taşıyabilir. Bu nedenlerle, bu noktalara yaklaşırken hızı azaltmak, sürücüye olası bir tehlikeye karşı daha fazla reaksiyon süresi tanır ve aracın kontrolünü kolaylaştırır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Hızını artırması: Bu seçenek, güvenli sürüşün temel kurallarına tamamen aykırıdır. Tehlike potansiyeli olan bir alana yaklaşırken hızı artırmak, hem kaza riskini yükseltir hem de olası bir kazanın şiddetini artırır. Sürücünün aracı kontrol etme ve ani bir duruma tepki verme yeteneğini ciddi şekilde azaltır.
• c) Şerit değiştirmesi: Kavşak, tünel ve köprülere yaklaşırken ve bu alanların içinde şerit değiştirmek yasaktır ve son derece tehlikelidir. Bu bölgeler genellikle düz devamlı çizgilerle belirtilir, bu da şerit değiştirmenin yasak olduğunu gösterir. Şerit değiştirme manevrası, bu kritik noktalara gelmeden çok daha önce güvenli bir şekilde tamamlanmalıdır.
• d) Taşıt yolu üzerinde duraklaması: Karayolları üzerinde, özellikle de tünel, köprü ve kavşak gibi yerlerde keyfi olarak duraklamak veya durmak kesinlikle yasaktır. Akan trafikte aniden durmak, arkadan gelen araçların çarpmasına neden olabilecek çok tehlikeli bir harekettir. Duraklama ve park etme, sadece acil ve zorunlu hallerde (arıza, kaza vb.) güvenlik önlemleri alınarak yapılabilir.

Özetle, bir sürücü olarak kavşak, tünel ve köprü gibi özel ve potansiyel olarak tehlikeli yol kesimlerine yaklaştığınızı belirten trafik işaretlerini gördüğünüzde yapmanız gereken ilk ve en önemli şey, ayağınızı gazdan çekerek veya hafifçe frene dokunarak hızınızı güvenli bir seviyeye düşürmektir. Bu davranış, hem sizin hem de trafikteki diğer sürücülerin güvenliği için hayati önem taşır.

Bu soruda, görev hâlinde olan ve geçiş üstünlüğüne sahip birden fazla aracın bir kavşakta aynı anda karşılaşması durumunda hangi sırayla geçmeleri gerektiği sorgulanmaktadır. Bu durum, trafikte hayati önem taşıyan özel bir kurala tabidir ve sürücülerin bu sıralamayı bilmesi beklenir. Doğru cevabın anlaşılması için bu özel sıralamanın bilinmesi gerekmektedir.

Karayolları Trafik Kanunu'na göre, geçiş üstünlüğüne sahip araçların karşılaşmaları durumunda uyulması gereken bir öncelik sıralaması vardır. Bu sıralama, akılda kalması için "CİPS" olarak kodlanabilir. Bu kodlamanın açılımı ve sıralaması şu şekildedir:

1. C - Cankurtaran (Ambulans)
2. İ - İtfaiye
3. P - Polis aracı
4. S - Sivil Savunma Aracı

Bu kurala göre, insan hayatı ve sağlığı en öncelikli olduğu için ambulans her zaman ilk geçiş hakkına sahiptir. Ardından yangın ve benzeri acil durumlara müdahale eden itfaiye, sonrasında ise kamu düzeni ve güvenliğini sağlayan polis aracı gelir.

Doğru Cevap: b) Ambulans

Soruya bu kuralı uyguladığımızda, kavşakta bulunan araçlar arasında ambulansın en yüksek önceliğe sahip olduğunu görürüz. CİPS sıralamasının ilk harfi olan "C" cankurtaranı, yani ambulansı temsil eder. Bu nedenle, diğer tüm geçiş üstünlüğüne sahip araçlar, görev hâlindeki bir ambulansa yol vermek zorundadır ve ilk geçiş hakkı ambulansındır.

Diğer Seçeneklerin Açıklaması:

• a) Polis aracı: Polis aracı, CİPS sıralamasında üçüncü sırada yer alır. Bu yüzden kavşakta karşılaştığı hem ambulansa hem de itfaiyeye yol vermelidir. Geçiş hakkı sıralamasında sondadır.
• c) İş makinesi: İş makineleri, geçiş üstünlüğüne sahip araçlar sınıfına girmez. Normal bir araç gibi trafik kurallarına uymak zorundadır ve bu kavşaktaki tüm geçiş üstünlüğüne sahip araçlara yol vermelidir. Bu nedenle bu seçenek doğrudan elenir.
• d) İtfaiye aracı: İtfaiye, sıralamada ikinci sırada yer alır. Polise göre önceliği olsa da, insan hayatı taşıması sebebiyle en yüksek önceliğe sahip olan ambulansa yol vermekle yükümlüdür.

Bu soruda, bir aracın periyodik (düzenli) muayenesinin geçerlilik süresi devam ederken, hangi olağanüstü durumda bu sürenin beklenmeden "özel muayeneye" girmesinin zorunlu olduğu sorgulanmaktadır. Yani, normal muayene takvimi dışında, aracı acilen tekrar muayeneye götürmemizi gerektiren durumun ne olduğu soruluyor.

Doğru Cevap: a) Kazaya karışması sonucu yetkili görevli tarafından gerekli görüldüğünde

Bu seçeneğin doğru olmasının temel nedeni trafik güvenliğidir. Bir araç, özellikle de ana iskeletini, şasisini, fren veya direksiyon sistemini etkileyebilecek ciddi bir kazaya karıştığında, dışarıdan sağlam görünse bile teknik olarak tehlikeli bir duruma gelmiş olabilir. Bu nedenle, kaza mahalline gelen trafik polisi veya jandarma gibi yetkili bir görevli, aracın trafiğe çıkmasının riskli olabileceğine kanaat getirirse, periyodik muayene süresi devam etse bile aracı özel muayeneye sevk edebilir. Bu muayene, aracın kazadan sonra trafiğe çıkabilecek kadar güvenli olup olmadığını tespit etmek için yapılır.

Yanlış Cevapların Açıklamaları:

• b) Sürücüsü veya işleticisi değiştiğinde: Bir aracın sürücüsünün değişmesi, aracın teknik özelliklerinde veya güvenliğinde bir değişiklik yaratmaz. Örneğin, bir şirket aracını farklı çalışanların kullanması veya aile içinde aracı farklı kişilerin sürmesi, her seferinde muayene gerektiren bir durum değildir. Bu, tamamen idari bir durum olup aracın mekanik yapısıyla ilgisi yoktur.

• c) Motoru bakımdan geçirildiğinde: Motor bakımı (yağ değişimi, filtre değişimi, bujilerin kontrolü vb.) aracın performansını ve ömrünü artırmak için yapılan rutin ve olumlu bir işlemdir. Bu işlem, aracın muayeneden geçmesini gerektirmez; tam aksine, aracın muayene standartlarına uygun kalmasına yardımcı olur. Ancak, motorda yapılan ve aracın teknik özelliklerini değiştiren büyük tadilatlar (örneğin motor değişimi) muayene gerektirebilir, fakat soruda sadece "bakım" ifadesi geçmektedir.

• d) Sahibi değiştiğinde: Araç satışı, yani sahibinin değişmesi, noter aracılığıyla yapılan hukuki bir işlemdir. Aracın mevcut muayenesi, satış işlemiyle birlikte yeni sahibine geçer ve geçerlilik süresi boyunca devam eder. Yeni sahibin, sadece muayene süresi dolduğunda aracı tekrar muayeneye götürmesi gerekir. Satış yapıldığı için özel bir muayene zorunluluğu bulunmamaktadır.

Özetle, özel muayene zorunluluğu, aracın teknik güvenliğini doğrudan ve ciddi şekilde etkileyebilecek olağanüstü durumlar için geçerlidir. Büyük bir kaza, bu durumların en belirgin olanıdır. Diğer seçenekler ise aracın güvenliğini doğrudan etkilemeyen idari veya rutin işlemlerdir.

Bu soruda, bir ana yol ile tali yolun kesiştiği bir kavşakta karşılaşan iki aracın durumu ve geçiş önceliği kuralı sorgulanmaktadır. Görselde 2 numaralı aracın bulunduğu yolda bir trafik levhası yer alırken, 1 numaralı araç ana yolda seyrine devam etmektedir. Soru, bu durumda 2 numaralı aracın sürücüsünün hangi doğru davranışı sergilemesi gerektiğini bulmamızı istiyor.

Görseli dikkatle incelediğimizde, 2 numaralı aracın önünde "Yol Ver" levhası (ters üçgen şeklinde) olduğunu görüyoruz. Bu levha, sürücünün bulunduğu yolun tali yol (ikincil öneme sahip yol) olduğunu ve birazdan ana yola (geçiş önceliği olan yol) çıkacağını bildirir. Karayolları Trafik Kanunu'na göre, tali yoldan ana yola çıkan sürücüler, ana yoldaki araçlara ilk geçiş hakkını vermek zorundadır.

Bu temel kurala göre, 1 numaralı araç ana yolda olduğu için geçiş üstünlüğüne sahiptir. 2 numaralı araç ise tali yolda olduğu ve "Yol Ver" levhasını gördüğü için, kavşağa girmeden önce yavaşlamalı, gerekirse durarak 1 numaralı aracın güvenli bir şekilde geçmesini beklemelidir. Bu kural, kavşaklarda trafik akışını düzenlemek ve kazaları önlemek için hayati bir öneme sahiptir.

Doğru Cevap: b) 1 numaralı araca yol vermeli

• Bu seçenek, "Yol Ver" levhasının anlamını ve trafik kurallarını doğru bir şekilde uygulamaktadır. 2 numaralı sürücü, ana yoldaki 1 numaralı araca yol vererek hem güvenli hem de yasal olarak doğru olan davranışı sergilemiş olur.

Diğer Seçeneklerin Neden Yanlış Olduğunun Açıklaması:

1. a) 1 numaralı aracı ikaz ederek durdurmalı: Bu seçenek tamamen yanlıştır. Geçiş hakkı ve öncelik 1 numaralı araçtadır. Onu korna veya selektör gibi bir yöntemle ikaz edip durdurmaya çalışmak, trafik kurallarını ağır bir şekilde ihlal etmek ve ciddi bir kaza riski yaratmaktır.
2. c) U dönüşü yapmalı: Soru, 2 numaralı sürücünün bu kavşaktan nasıl geçmesi gerektiğini sormaktadır. U dönüşü yapmak, kavşağa girmekten tamamen vazgeçmek anlamına gelir ve sorunun cevabı değildir. Ayrıca, o noktada U dönüşünün güvenli veya yasal olup olmadığı da belirsizdir.
3. d) Hızını artırmalı: Bu, yapılabilecek en tehlikeli ve yanlış harekettir. Yol vermesi gereken bir sürücünün hızını artırarak geçiş önceliği olan bir aracın önüne geçmeye çalışması, "tali yoldan ana yola kontrolsüz çıkış" olarak nitelendirilir ve genellikle kazayla sonuçlanan bir ihlaldir.

Sonuç olarak, "Yol Ver" levhasını gören 2 numaralı sürücünün yapması gereken tek doğru ve güvenli hareket, ana yolda seyreden 1 numaralı araca ilk geçiş hakkını vermektir. Bu, ehliyet sınavlarında sıkça sorulan ve trafikte her zaman uyulması gereken temel bir kuraldır.

Bu soruda, trafikteki düzeni bozan, akışı yavaşlatan ve diğer sürücüler için tehlike oluşturabilecek yanlış bir sürüş davranışını bulmanız istenmektedir. Sorunun temel amacı, sürücü adayının şerit kullanımı kurallarını ve bu kuralların trafik akışına olan etkisini anlayıp anlamadığını ölçmektir. Şimdi seçenekleri tek tek inceleyerek doğru cevaba ulaşalım.

Doğru cevap B) Gidişe ayrılan yolda sürekli en soldaki şeridi işgal etmek seçeneğidir. Çünkü Karayolları Trafik Kanunu'na göre, çok şeritli yollarda en soldaki şerit, sadece önündeki aracı geçmek (sollama yapmak) amacıyla kullanılır. Sollama işlemi bittikten sonra sürücü, hızına uygun olan sağdaki şeritlerden birine geçmek zorundadır. Bu şeridin sürekli olarak işgal edilmesi, arkadan daha hızlı gelen araçların geçişini engeller, trafiğin yığılmasına neden olur ve "selektör yapma", "yakın takip" gibi tehlikeli davranışları tetikler. Bu durum, trafik akışını olumsuz yönde ciddi şekilde etkileyen bir kural ihlalidir.

Diğer Seçeneklerin Analizi

• a) Girilecek şeritteki aracın geçmesini beklemek: Bu davranış, trafiğin akışını olumsuz etkilemek yerine, tam tersine güvenli ve düzenli bir akış sağlar. Şerit değiştirirken, girilmek istenen şeritteki araçların geçiş üstünlüğü vardır. Onların geçmesini beklemek, olası bir kazayı önleyen, sorumlu ve doğru bir sürücü davranışıdır.

• c) Çok şeritli yollarda hızın gerektirdiği şeritten seyretmek: Bu, trafik kurallarının temel prensiplerinden biridir ve trafiğin akışını olumlu etkiler. Yavaş giden araçların en sağdaki şeridi, daha hızlı gidenlerin ise (sollama yapmıyorlarsa) orta şeritleri kullanması, trafiğin düzenli ve akıcı olmasını sağlar. Herkesin hızına uygun şeritte gitmesi, gereksiz şerit değişikliklerini ve tıkanıklıkları önler.

• d) Gidiş yönüne göre en sağdaki şeritten seyretmek: Bu davranış, özellikle daha yavaş seyreden veya sollama yapma niyeti olmayan sürücüler için en doğru ve güvenli olanıdır. Trafik Kanunu'na göre, aksine bir işaret veya durum olmadıkça, araçlar yolun en sağından gitmek zorundadır. Bu kural, sol şeritlerin geçişler için açık kalmasını sağlayarak trafiğin genel akışını destekler.

Özetle; en soldaki şerit bir "geçiş koridoru" olarak düşünülmelidir, sürekli seyahat edilecek bir şerit değildir. Bu şeridi gereksiz yere işgal etmek, trafiğin doğal akışını bozarak hem yavaşlamalara hem de tehlikeli durumlara yol açar.

Bu soruda, Türkiye'deki Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre hangi araçlarda ilk yardım çantası bulundurmanın zorunlu olduğu sorgulanmaktadır. Bu, sürücülerin trafikte karşılaşabileceği acil durumlara hazırlıklı olması amacıyla getirilmiş önemli bir kuraldır. Soruyu doğru cevaplamak için hangi araçların bu kurala tabi olduğunu, hangilerinin ise muaf tutulduğunu bilmek gerekir.

Öncelikle, zorunlu olan araçları inceleyelim. II numaralı "Otomobiller" ve IV numaralı "Şehirler arası yolcu taşıyan otobüsler" ilk yardım çantası bulundurmak zorundadır. Yönetmeliğe göre, insan taşımak için kullanılan tüm motorlu taşıtlarda (otomobil, minibüs, otobüs vb.) bu çanta bulunmalıdır. Özellikle çok sayıda yolcu taşıyan otobüsler gibi araçlarda bu kural, olası bir kazada çok sayıda kişiye ilk müdahalenin yapılabilmesi için hayati önem taşır.

Şimdi de bu zorunluluktan muaf tutulan araçlara bakalım. I numaralı "Traktörler", temel olarak tarım ve iş makinesi olarak kabul edilir ve yolcu taşıma amaçlı olmadıkları için ilk yardım çantası bulundurma zorunluluğundan muaftır. Benzer şekilde, III numaralı "Motorlu bisiklet ve motosikletler" de yapıları gereği ilk yardım çantası taşımak için uygun ve güvenli bir alana sahip olmadıklarından bu zorunluluğun dışında tutulmuşlardır.

Bu bilgilere göre seçenekleri değerlendirelim:

• a) I ve II: Bu seçenek yanlıştır, çünkü traktörlerde (I) ilk yardım çantası zorunlu değildir.
• b) II ve III: Bu seçenek de yanlıştır, çünkü motorlu bisiklet ve motosikletlerde (III) bu zorunluluk yoktur.
• c) II ve IV: Bu seçenek doğrudur. Hem otomobillerde (II) hem de şehirler arası yolcu taşıyan otobüslerde (IV) ilk yardım çantası bulundurulması yasal bir zorunluluktur.
• d) III ve IV: Bu seçenek yanlıştır, çünkü motorlu bisiklet ve motosikletler (III) bu kuraldan muaftır.

Sonuç olarak, yönetmelik yolcu taşıma amacı güden dört tekerlekli araçların büyük çoğunluğunu kapsarken, özel amaçlı (traktör gibi) veya yapısal olarak uygun olmayan (motosiklet gibi) araçları bu kuralın dışında bırakmıştır. Bu nedenle doğru cevap II ve IV'ü içeren c seçeneğidir.

Bu soruda, trafikte hangi araçların "geçiş üstünlüğü" olarak bilinen özel hakka sahip olduğu sorgulanmaktadır. Geçiş üstünlüğü, görev halindeyken can ve mal güvenliğini tehlikeye atmamak koşuluyla, trafik kurallarına (kırmızı ışık, hız limiti vb.) uymama hakkı demektir. Bu hak, acil ve hayati görevleri yerine getiren belirli araçlara tanınmıştır.

I- İtfaiye araçları: Yangın, sel, kaza gibi acil durumlara müdahale eden itfaiye araçları, olay yerine en hızlı şekilde ulaşmak zorundadır. Bu nedenle, görev sırasında sirenlerini ve tepe lambalarını kullanarak geçiş üstünlüğü hakkını kullanırlar. Diğer sürücülerin bu araçlara yol vermesi zorunludur. Dolayısıyla bu öncül doğrudur.

III- Yaralı ve acil hasta taşıyan araçlar: Ambulanslar ve benzeri cankurtaran araçları, hayat kurtarmak gibi kritik bir görev üstlenirler. Hastayı veya yaralıyı en kısa sürede sağlık kuruluşuna ulaştırmak için zamana karşı yarışırlar. Bu sebeple, trafikteki en önemli geçiş üstünlüğüne sahip araçlardan biridirler. Dolayısıyla bu öncül de doğrudur.

Doğru cevabın c) I ve III olmasının sebebi, hem itfaiye araçlarının hem de ambulans gibi acil hasta taşıyan araçların Karayolları Trafik Kanunu'na göre geçiş üstünlüğüne sahip olarak tanımlanmasıdır. Bu araçlar, görevlerini yerine getirirken diğer tüm araçlara göre önceliklidir ve diğer sürücüler bu araçların geçişini kolaylaştırmakla yükümlüdür.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• II- Toplu taşıma araçları: Bu öncül, sınavda en çok karıştırılan noktadır. Otobüs, minibüs gibi toplu taşıma araçlarının geçiş üstünlüğü yoktur. Bu araçların sahip olduğu hak, "geçiş kolaylığı"dır. Bu kural, toplu taşıma araçlarının duraklardan çıkış yaparken diğer sürücülerin onlara yol vermesini ifade eder. Ancak bu hak onlara kırmızı ışıkta geçme veya hız limitini aşma gibi bir yetki vermez. Bu nedenle II numaralı öncül yanlıştır.

Bu bilgiler ışığında diğer şıkları değerlendirelim:

1. a) Yalnız I: Bu seçenek yanlıştır, çünkü yaralı ve acil hasta taşıyan araçları (III) içermemektedir.
2. b) I ve II: Bu seçenek, toplu taşıma araçlarını (II) yanlış bir şekilde dahil ettiği için hatalıdır.
3. d) I, II ve III: Bu seçenek de yine toplu taşıma araçlarının (II) geçiş üstünlüğü olmadığını göz ardı ettiği için yanlıştır.

Bu soruda, 1 numaralı araç sürücüsünün karşısındaki trafik işaretlerine göre nasıl hareket etmesi gerektiği sorgulanmaktadır. Doğru ve güvenli bir sürüş için bu işaretlerin anlamlarını bilmek ve birlikte yorumlamak kritik öneme sahiptir. Şimdi bu işaretleri ve cevap şıklarını adım adım inceleyerek doğru davranışın ne olduğunu anlayalım.

Öncelikle resimdeki iki trafik işaretini anlamamız gerekiyor. Üstte yer alan üçgen şeklindeki levha bir tehlike uyarı işaretidir ve "Sağdan Daralan Kaplama" anlamına gelir. Bu işaret, sürücüye ileride yolun sağ taraftan daralacağını haber verir ve dikkatli olması, hızını azaltması gerektiğini belirtir. Yani sürücü, ileride fiziksel bir değişikliğe karşı uyarılmaktadır.

Altta bulunan yuvarlak levha ise bir trafik tanzim işaretidir ve uyulması zorunlu bir kuralı ifade eder. Bu levhanın adı "Karşıdan Gelene Yol Ver" levhasıdır. Levhadaki kırmızı ok bizim ilerlediğimiz yönü, siyah ok ise karşıdan gelen yönü temsil eder. Kırmızı renk daima bir kısıtlama veya yasaklama belirttiği için, bu levha bizim yönümüzdeki araçların, daralan bu yol kesiminde karşıdan gelen araçlara geçiş önceliği vermesi gerektiğini zorunlu kılar.

Doğru Cevabın Açıklaması

d) Daralan yol kesiminde karşıdan gelen araca yol vermeli

Bu seçenek, alttaki "Karşıdan Gelene Yol Ver" levhasının doğrudan anlamıdır. Üstteki levha yolun daralacağını haber verirken, alttaki levha bu daralan yolda kimin önceliği olduğunu net bir şekilde belirtir. Bu nedenle 1 numaralı araç sürücüsü yavaşlamalı, daralan bölüme girmeden önce karşıdan gelen bir araç varsa onun geçmesini beklemeli ve yol vermelidir. Bu, trafik akışının güvenli bir şekilde sağlanması için zorunlu bir kuraldır.

Diğer Seçeneklerin Neden Yanlış Olduğunun Açıklaması

• a) Hızını artırmalı: Bu seçenek tamamen yanlıştır. Tehlike uyarı işaretleri, sürücüleri yavaşlamaları ve daha dikkatli olmaları konusunda uyarır. Yolun daraldığı bir kesime hızlanarak girmek, hem kontrolü kaybetme hem de olası bir kazaya neden olma riskini ciddi şekilde artırır.

• b) Önündeki aracı geçmeli: Bu davranış son derece tehlikelidir. Yolun daraldığı bir bölümde görüş mesafesi azalır ve manevra alanı kısıtlanır. Bu durumda öndeki aracı sollamaya çalışmak, karşı yönden gelen bir araçla kafa kafaya çarpışma riskini en üst düzeye çıkarır ve kesinlikle yapılmamalıdır.

• c) Öndeki araçla arasındaki takip mesafesini azaltmalı: Bu da güvenli sürüş ilkelerine aykırıdır. Tehlikeli veya dikkat gerektiren yol kesimlerine yaklaşırken, öndeki aracın ani bir manevra yapma veya durma ihtimaline karşı takip mesafesi azaltılmaz, aksine artırılır. Mesafeyi azaltmak, olası bir tehlike anında tepki verme süresini ortadan kaldırır.

Bu soruda, bir sürücünün çevre kirliliğini engellemek için yapması gereken doğru ve olumlu bir davranışın hangisi olduğu sorulmaktadır. Seçenekleri incelediğimizde, çevreye karşı duyarlı ve sorumlu olan tek bir davranış öne çıkmaktadır. Amaç, hem trafik kurallarına uyan hem de çevreye saygılı bir sürücü profili çizmektir.

Doğru Cevap: b) Bakım sırasında çıkan eski parça ve malzemelerin çevreye bilinçsizce bırakılmaması

Bu seçenek, çevre koruma bilincini doğrudan yansıtan en doğru davranıştır. Araçların bakımı sırasında ortaya çıkan atık yağ, eski aküler, lastikler, filtreler ve antifriz gibi maddeler tehlikeli atık sınıfına girer. Bu malzemelerin doğaya atılması, toprağı ve yeraltı sularını zehirleyerek kalıcı çevre felaketlerine yol açar. Bu nedenle, bu atıkların uygun şekilde toplanması ve yetkili geri dönüşüm veya imha tesislerine teslim edilmesi, çevre kirliliğini önlemek için atılacak en önemli adımlardan biridir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) İniş eğimli yollarda motorun durdurulması: Bu davranış çevre dostu gibi görünse de aslında son derece tehlikelidir ve kesinlikle yapılmamalıdır. Motor durdurulduğunda, fren sistemine yardımcı olan vakum desteği (fren servosu) ve direksiyonu hafifleten hidrolik sistem devre dışı kalır. Bu durum, frenlerin sertleşmesine ve direksiyonun kontrolünün neredeyse imkansız hale gelmesine neden olarak ciddi kaza riski yaratır. Güvenlik her zaman öncelikli olduğu için bu, olumlu değil, yasak ve tehlikeli bir davranıştır.

• c) Taşıtlarda kalitesiz yakıtların kullanılması: Kalitesiz veya standartlara uymayan yakıtlar, motor içinde tam olarak yanmaz ve daha fazla zararlı gazın atmosfere salınmasına neden olur. Bu durum, egzozdan çıkan karbonmonoksit, azot oksit gibi zehirli gazların miktarını artırarak hava kirliliğini doğrudan tetikler. Çevreyi korumak isteyen bir sürücü, tam tersine aracına uygun ve kaliteli yakıt kullanmalıdır.

• d) Taşıtlardan dışarıya malzeme atılması: Bu davranış, en temel çevre kirliliği nedenlerinden biridir ve sorumsuz bir harekettir. Yola atılan bir sigara izmariti, plastik şişe veya herhangi bir çöp, sadece görsel kirlilik yaratmakla kalmaz, aynı zamanda doğada yüzlerce yıl çözünmeyerek toprağa ve suya zarar verir. Bu hareket, çevre kirliliğini önlemek yerine, kirliliği bizzat yaratmaktır.

Bu soruda, bir kavşakta bulunan ve hem dairesel ana ışığa hem de yön bildiren oklu bir ışığa sahip olan trafik işaret cihazına göre sürücünün ne yapması gerektiği test edilmektedir. Görselde ana ışığın kırmızı, sağa dönüşü gösteren oklu ışığın ise yeşil yandığı görülmektedir. Sorunun kilit noktası, bu iki farklı ışığın sürücü için ne anlama geldiğini doğru yorumlamaktır.

Doğru cevap b) Oklu ışık yeşil yandığında seçeneğidir. Trafik kurallarına göre, oklu ışıklar belirli bir yöne gidecek olan sürücülere özel komutlar verir. Eğer ana ışık kırmızı yanarken, dönmek istediğiniz yöndeki oklu ışık yeşil yanıyorsa, bu durum size o yöne "kontrollü geçiş" hakkı tanır. Yani, diğer yönlerden gelen trafik durdurulmuş olduğu için, ok yönündeki dönüşü güvenli bir şekilde yapabilirsiniz.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) Oklu ışık sarı yandığında: Sarı ışığın anlamı, yolun trafiğe açılmak veya kapanmak üzere olduğunu bildiren bir uyarıdır. Yeşil oktan sonra yanan sarı ok, ışığın kırmızıya döneceğini ve durmak için hazırlanılması gerektiğini belirtir. Bu esnada dönüş yapmak tehlikeli olabilir ve kural ihlalidir.
• c) Oklu ışık kırmızı yandığında: Kırmızı renkli oklu ışık, dairesel kırmızı ışıkla aynı anlama gelir ve kesin bir "DUR" emridir. Ok ile gösterilen yöne dönüş yapılmasını kesinlikle yasaklar. Bu ışık yanarken dönüş yapmak, kırmızı ışık ihlali sayılır.
• d) Sarı ve kırmızı oklu ışık birlikte yandığında: Bu seçenek, kafa karıştırmak amacıyla verilmiştir. Türkiye'deki trafik ışığı sistemlerinde oklu ışıklar için sarı ve kırmızının aynı anda yandığı standart bir uygulama bulunmamaktadır. Bu nedenle bu durum geçerli bir trafik sinyali değildir.

Özetle, trafik ışıklarında bulunan yeşil ok, sürücüye ana ışığın rengi ne olursa olsun, okla gösterilen yöne ilerleme izni verir. Bu kural, özellikle yoğun kavşaklarda trafiği akıcı ve güvenli hale getirmek için kullanılır. Bu yüzden sürücüler, yeşil oklu ışık yandığında tereddüt etmeden dönüşlerini tamamlamalıdır.

Bu soruda, bir trafik görevlisinin geceleyin kullandığı ışıklı işaret çubuğuyla yaptığı belirli bir hareketin sürücüler için ne anlama geldiği sorulmaktadır. Görselde, trafik görevlisinin çubuğu geniş bir kavisle bir yandan diğer yana doğru salladığı görülmektedir. Bu hareket, trafikteki sürücülere net bir talimat vermek için kullanılır ve anlamını bilmek güvenli sürüş için hayati önem taşır.

Doğru Cevap: a) Geç işareti

Trafik görevlisinin, ışıklı işaret çubuğunu omuz hizasında veya başının üzerinde, vücudunun bir yanından diğer yanına doğru geniş bir yay çizecek şekilde hareket ettirmesi, sürücülere "Geç" talimatı verdiğini gösterir. Bu hareket, adeta sürücünün önündeki yolu temizleyerek ona ilerlemesi için bir davet niteliği taşır. Özellikle gece veya görüşün düşük olduğu durumlarda bu ışıklı ve belirgin hareket, sürücülerin güvenli bir şekilde yola devam etmeleri için en açık işarettir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• b) Dur işareti: Trafik görevlisinin "Dur" işareti, genellikle ışıklı çubuğu başının üzerinde dik bir şekilde sabit tutması veya avuç içi sürücüye dönük olacak şekilde kolunu yukarı kaldırmasıyla verilir. Amaç, yolu fiziksel olarak veya bir sembolle keserek ilerlemeyi engellemektir. Sorudaki hareket, durmayı değil, tam tersine harekete geçmeyi teşvik etmektedir.
• c) Yavaşlatma işareti: Yavaşlatma talimatı için trafik görevlisi, ışıklı çubuğu veya elini aşağı ve yukarı doğru kesik kesik sallar. Bu hareket, sürücüye hızını düşürmesi gerektiğini anlatır. Sorudaki geniş kavisli hareket bu anlama gelmemektedir, çünkü bu hareket akışı kesintiye uğratmak yerine devam ettirmeyi amaçlar.
• d) Hızlandırma işareti: Hızlandırma işareti, genellikle yavaşlatma işaretine benzer ancak daha seri ve teşvik edici bir kol hareketiyle yapılır. Bu işaret, zaten hareket halinde olan trafiğin akışını hızlandırmak için kullanılır. Sorudaki görsel ise duran veya yaklaşan bir araca ilerlemesi için verilen bir başlangıç talimatıdır, mevcut hızı artırma talimatı değildir.

Sonuç olarak, görselde tasvir edilen geniş ve kavisli hareket, trafik akışını yönlendiren en temel ve yaygın işaretlerden biridir ve sürücüler için net bir "Geç" anlamı taşır. Bu işaretleri doğru anlamak, hem trafik görevlilerinin talimatlarına uymayı hem de trafikteki genel güvenliği sağlamayı kolaylaştırır.

Bu soruda, Karayolları Trafik Kanunu'nda tanımlanan üç temel kavram arasındaki farkı bilmeniz istenmektedir: Durma, Duraklama ve Park Etme. Bu terimler günlük hayatta birbirinin yerine kullanılsa da, trafik kuralları açısından anlamları çok farklıdır ve ehliyet sınavında sıkça sorulur. Soru, bu tanımlardan hangisinin "Durma" eylemine karşılık geldiğini bulmanızı istiyor.

Bu kavramları doğru anlamak için öncelikle tanımlarını net bir şekilde bilmek gerekir. Trafik kanununa göre bu terimler şu anlama gelir:

• Durma: Trafik zorunlulukları (kırmızı ışık, polisin dur işareti, öndeki aracın durması, yolun kapanması vb.) nedeniyle aracın hareketsiz hale getirilmesidir. Sürücünün isteğine bağlı değildir, tamamen bir mecburiyettir.
• Duraklama: Sürücünün kendi isteğiyle, yolcu indirip bindirmek, yük alıp boşaltmak veya kısa bir süre beklemek amacıyla aracı en fazla 5 dakika süreyle durdurmasıdır. Bu, sürücünün kontrolünde olan kısa süreli ve isteğe bağlı bir eylemdir.
• Park Etme: Aracın duraklama halleri dışındaki uzun süreli bekletilme durumudur. Genellikle sürücü aracın başından ayrılır ve süre 5 dakikadan fazladır. Bu da isteğe bağlıdır.

Şimdi seçenekleri bu tanımlara göre inceleyelim. Doğru cevap olan b) Kırmızı ışıkta beklemek seçeneği, Durma tanımına tam olarak uymaktadır. Kırmızı ışık yandığında sürücü kendi isteğiyle değil, bir trafik kuralı gereği, yani bir zorunluluktan dolayı durur. Bu eylem sürücünün inisiyatifinde değildir ve trafiğin akışı için bir mecburiyettir, bu yüzden doğru cevap budur.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

1. a) Park etmek: Bu eylem, aracın uzun süreli olarak bırakılmasıdır ve "Park Etme" olarak tanımlanır. Sürücünün kendi kararıyla yaptığı isteğe bağlı bir eylemdir ve bir trafik zorunluluğu değildir. Bu nedenle "Durma" değildir.
2. c) Yolcu indirmek ve bindirmek: Bu, "Duraklama" eyleminin en net örneklerinden biridir. Sürücü, kısa süreliğine ve belirli bir amaç için (yolcu alıp bırakmak) kendi isteğiyle durmuştur. Bu bir zorunluluk olmadığı için "Durma" sayılmaz.
3. d) Yük boşaltmak için beklemek: Tıpkı yolcu indirme gibi, bu da "Duraklama" tanımına girer. Sürücü, yükleme veya boşaltma amacıyla aracını kısa süreliğine ve kendi iradesiyle durdurmuştur. Bu da bir zorunluluk hali değildir.

Özetle, bu sorunun anahtarı zorunluluk ve istek arasındaki farkı anlamaktır. Eğer durma eylemi bir trafik kuralı, işareti veya görevli nedeniyle mecburi ise bu "Durma"dır. Eğer sürücünün kendi kararıyla kısa veya uzun süreli yapılıyorsa bu "Duraklama" veya "Park Etme" olur.

Bu soruda, sürücünün fotoğrafta gördüğü trafik işaretine nasıl tepki vermesi gerektiği sorulmaktadır. Bu işaret, bir tehlike uyarı işaretidir ve sürücüleri ilerideki yol durumu hakkında önceden bilgilendirerek gerekli tedbirleri almalarını sağlar. İşaretin anlamını ve amacını anladığımızda doğru cevabı kolayca bulabiliriz.

Görseldeki işaret, "Sağa Tehlikeli Viraj" levhasıdır. Üçgen şeklindeki bu uyarı levhaları, sürücüleri ileride karşılaşabilecekleri bir tehlikeye karşı uyarır. Bu özel işaret, ileride keskin ve görüş açısının daralabileceği bir sağ viraj olduğunu bildirir. İşaretin temel amacı, sürücünün viraja güvenli bir hızla girebilmesi için önceden yavaşlamasını ve dikkatini artırmasını sağlamaktır.

Doğru Cevap: b) Hızını azaltmalı

Bu işareti gören sürücünün yapması gereken en temel ve en önemli hareket hızını azaltmaktır. Virajlara yüksek hızla girmek, merkezkaç kuvvetinin etkisiyle aracın savrulmasına, şeritten çıkmasına veya devrilmesine neden olabilir. Sürücü hızını azaltarak hem aracın yol tutuşunu ve kontrolünü artırır hem de viraj içinde beklenmedik bir durumla (örneğin yolda duran bir araç veya bir yaya) karşılaştığında güvenli bir şekilde tepki verecek zamana sahip olur.

Yanlış Seçeneklerin Açıklaması:

• a) Hızını artırmalı: Bu seçenek tamamen yanlıştır ve son derece tehlikelidir. Tehlikeli bir viraja hızlanarak girmek, kazaya davetiye çıkarmaktır. Bu, uyarı işaretinin konulma amacının tam tersi bir davranıştır.
• c) Geriye dönmeli: Bu levha, yolun kapalı olduğunu veya geri dönülmesi gerektiğini belirtmez; sadece ilerideki tehlikeye karşı uyarır. Sürücü, gerekli önlemleri alarak yoluna güvenli bir şekilde devam etmelidir. Geriye dönmek için bir sebep yoktur.
• d) Yolun kayganlığını kontrol etmeli: Yolun kayganlığı her zaman dikkat edilmesi gereken bir durum olsa da, bu işaretin doğrudan mesajı bu değildir. Yolun kaygan olduğunu belirten ayrı bir trafik işareti (içinde kayan bir araba figürü olan "Kaygan Yol" levhası) vardır. Bu işaret, yolun geometrik yapısı (viraj) ile ilgili bir uyarıdır, zemin durumu ile ilgili değil.

Özetle, "Sağa Tehlikeli Viraj" işaretini gören bir sürücünün yapması gereken ilk ve en önemli şey, virajı güvenli bir şekilde dönebilmek için hızını azaltmaktır. Bu, hem kendi güvenliği hem de trafikteki diğer kişilerin güvenliği için zorunludur.

Bu soruda, kara yolunda yan yana çizilmiş biri kesik diğeri devamlı olan yol çizgilerinin sürücüler için ne anlama geldiği sorulmaktadır. Bu tür yol çizgileri, özellikle görüş mesafesinin kısıtlı olduğu tepe üstleri, virajlar veya kavşak yaklaşımları gibi yerlerde trafiği düzenlemek için kullanılır. Çizgilerin anlamını doğru bilmek, sollama (şerit değiştirme) manevralarını güvenli bir şekilde yapabilmek için hayati önem taşır.

Yol çizgilerini yorumlarken temel kural şudur: Sürücü, kendi şeridine en yakın olan çizginin kuralına uymak zorundadır. Eğer sürücünün tarafındaki çizgi kesik ise, bu sürücünün gerekli güvenlik kontrollerini yaptıktan sonra öndeki aracı sollayabileceği veya şerit değiştirebileceği anlamına gelir. Eğer sürücünün tarafındaki çizgi devamlı (düz) ise, bu sürücünün şerit değiştirmesi veya sollama yapması kesinlikle yasaktır.

• c) Kesik çizgi tarafındaki araçların şerit değiştirebileceğini

  Bu seçenek doğrudur. Çünkü trafik kuralına göre, bir sürücünün kendi bulunduğu şeride en yakın olan çizgi kesik çizgi ise, bu durum o sürücüye şerit değiştirme veya sollama yapma hakkı tanır. Görseldeki durumda, kesik çizgiye daha yakın olan şeritteki bir araç, karşı şeridin müsait olması durumunda şerit değiştirebilir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

1. a) İki şeritli yolun tek şeritli yola dönüşeceğini

   Bu bilgi yanlıştır. Yolun daralarak tek şeride düşeceğini belirten işaretler, genellikle yol üzerine çizilen ve şeritleri birleştiren oklar veya "Yol Daralması" uyarı levhalarıdır. Yan yana çizilmiş kesik ve devamlı çizgiler bu anlama gelmez.

2. b) Çift yönlü yoldan tek yönlü yola girileceğini

   Bu seçenek de yanlıştır. Çift yönlü yoldan tek yönlü yola girileceği, genellikle "Tek Yön" levhası ile belirtilir. Ortada bir ayırıcı çizginin bulunması, yolun çift yönlü olduğunun bir göstergesidir.

3. d) Devamlı çizgi tarafındaki araçların şerit değiştirebileceğini

   Bu ifade, kuralın tam tersidir ve bu nedenle yanlıştır. Devamlı (düz) çizgi, o çizgiye yakın olan şeritteki sürücülerin şerit değiştirmesinin veya sollama yapmasının yasak olduğunu bildirir. Bu kural, genellikle o şerit için görüş mesafesinin yetersiz veya manevranın tehlikeli olduğu durumlarda uygulanır.

Özetle, bu yol işaretinde her şeridin kendi kuralı vardır ve bu kural, o şeride en yakın olan çizgiyle belirlenir. Kesik çizgi "geçebilirsin", devamlı çizgi ise "geçemezsin" anlamına gelir.

Bu soruda, sürücüler için yasaklanmış ve cezai işlem gerektiren bir davranışı, yani bir trafik suçunu bulmamız isteniyor. Seçeneklerde verilen dört durumdan üçü, aslında uyulması gereken doğru ve güvenli sürüş kurallarını ifade ederken, biri bu kuralların ihlalidir. Bu tür sorular, sürücü adayının kuralları ne kadar iyi bildiğini ve güvenli davranışları tehlikeli olanlardan ayırt edip edemediğini ölçmeyi amaçlar.

Doğru cevap c) Seyir hâlindeyken elindeki cep telefonu ile konuşmak seçeneğidir. Araç kullanırken sürücünün dikkatinin tamamen yolda olması gerekir. Elinde cep telefonu ile konuşmak, mesajlaşmak veya sosyal medyada gezinmek, sürücünün dikkatini dağıtır, tepki verme süresini (reaksiyon süresini) uzatır ve kaza riskini ciddi şekilde artırır. Bu nedenle Karayolları Trafik Kanunu'na göre bu davranış açıkça bir trafik suçudur ve para cezası ile cezalandırılır.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna, yani neden bir suç değil de doğru bir davranış olduğuna bakalım:

• a) Gidişe ayrılan sağdaki şeritte seyretmek: Bu bir trafik suçu değil, aksine trafiğin temel kuralıdır. Türkiye'de trafik sağdan akar ve sürücüler, acil durumlar veya sollama gibi özel durumlar dışında, kendi gidiş yönlerine ayrılmış en sağ şeridi kullanmakla yükümlüdür. Bu, düzenli ve güvenli bir trafik akışı için zorunludur.
• b) Öndeki aracı güvenli mesafeden izlemek: Bu davranış "takip mesafesi" kuralı olarak bilinir ve sürücülerin uyması gereken en önemli güvenlik önlemlerinden biridir. Öndeki aracın ani fren yapması durumunda çarpışmayı önlemek için bu mesafe korunmalıdır. Bu nedenle bir suç değil, zorunlu ve hayat kurtaran bir kuraldır.
• d) Yaya ve okul geçitlerinde aracını yavaşlatmak: Sürücüler, yayaların ve özellikle öğrencilerin güvenliğini sağlamak için yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken hızlarını azaltmak zorundadır. Hatta bu bölgelerde durup yayalara ilk geçiş hakkını vermek bir yükümlülüktür. Bu davranış, sorumlu bir sürücülüğün gereğidir ve bir suç değil, yapılması zorunlu bir eylemdir.

Özetle, bu soru sürücülerin trafikte yapması gereken doğru davranışlar ile yapmaması gereken yasaklanmış davranışları ayırt etme becerisini ölçmektedir. Cep telefonuyla konuşmak dikkat dağıtıcı ve tehlikeli olduğu için yasaklanmışken, diğer seçenekler güvenli bir sürüşün temel unsurlarını oluşturur.

Bu soruda, sürücünün fotoğrafta gördüğü "Tehlikeli Viraj Yön Levhası" ile karşılaştığında hangi davranışları sergilemesi gerektiği sorgulanmaktadır. Bu levha, sürücüleri ileride keskin, devamlı veya görüş mesafesi kısıtlı bir viraj olduğu konusunda uyarır ve virajın yönünü gösterir. Sürücünün bu uyarıyı dikkate alarak güvenli bir sürüş için gerekli önlemleri alması beklenir.

Doğru cevabın neden c) II ve III olduğunu adım adım inceleyelim:

• II. Hızını azaltmalı: Bu levhanın en temel amacı, sürücüyü ilerideki tehlikeye karşı uyarmak ve yavaşlamasını sağlamaktır. Keskin bir viraja yüksek hızla girmek, aracın savrulmasına, yoldan çıkmasına veya kontrolünü kaybetmesine neden olabilir. Bu nedenle, sürücü viraja girmeden önce mutlaka hızını güvenli bir seviyeye düşürmelidir. Bu ifade doğrudur.
• III. Öndeki araçları geçmekten kaçınmalı: Virajlarda görüş mesafesi ciddi şekilde kısıtlıdır. Sürücü, virajın ilerisini ve karşı yönden bir araç gelip gelmediğini tam olarak göremez. Bu durumda öndeki aracı sollamaya (geçmeye) çalışmak, karşı yönden gelen bir araçla kafa kafaya çarpışma gibi çok tehlikeli bir duruma yol açabilir. Bu yüzden virajlarda ve görüşün yetersiz olduğu yerlerde sollama yapılmaz. Bu ifade de doğrudur.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• I. Hızını artırmalı: Bu ifade, yapılması gerekenin tam tersidir. Tehlikeli bir viraja yaklaşırken hızı artırmak, kazaya davetiye çıkarmak anlamına gelir. Fizik kuralları gereği, hız arttıkça aracın virajda savrulma riski de katlanarak artar. Bu nedenle bu ifade kesinlikle yanlıştır.

Sonuç olarak, sürücünün yapması gereken doğru davranışlar hızını azaltmak (II) ve öndeki aracı geçmekten kaçınmaktır (III). Bu iki doğru ifadeyi bir arada içeren seçenek c) II ve III olduğu için doğru cevap budur. İçerisinde "Hızını artırmalı" gibi tehlikeli ve yanlış bir ifade barındıran a), b) ve d) seçenekleri bu nedenle elenir.

Bu soruda, Karayolları Trafik Kanunu'na göre arızalı bir aracı çekerken yapılması kesinlikle yasak olan eylem sorulmaktadır. Çekme ve çekilme işlemleri, normal sürüş koşullarından daha riskli olduğu için özel kurallara tabidir. Bu kuralların temel amacı, hem bu araçlardaki kişilerin hem de trafikteki diğer sürücülerin güvenliğini sağlamaktır.

Doğru Cevap: d) Çeken ve çekilen araçta yük veya yolcu taşımak

Doğru cevabın neden (d) şıkkı olduğunu açıklayalım. Çekme işlemi, doğası gereği tehlikeli ve dikkat gerektiren bir durumdur. Bu esnada araçların dengesi, manevra kabiliyeti ve fren mesafesi olumsuz etkilenir. Bu nedenle, riski en aza indirmek için hem çeken hem de çekilen araçta şoför dışında yolcu veya herhangi bir yük bulunması kesinlikle yasaktır. Bu kuralın amacı, olası bir kaza anında daha fazla kişinin zarar görmesini engellemek ve araçların ağırlığını artırarak kontrolü zorlaştırmamaktır.

Şimdi diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Kamyon ile kamyoneti çekmek: Bu işlem yasak değildir. Genel kural, çeken aracın, çekilen araçtan daha ağır veya en azından aynı ağırlıkta olmasıdır. Bir kamyonun, kendisinden daha hafif olan bir kamyoneti çekmesi hem teknik olarak mümkündür hem de kurallara uygundur. Bu nedenle bu seçenek yanlıştır.
• b) Kurtarıcı olmayan araçlarla çekmek: Bu ifade de yasak bir durumu belirtmez. Arızalanan bir aracı çekmek için ille de profesyonel bir kurtarıcı (çekici) çağırmak zorunda değilsiniz. Uygun şartları sağlayan (gerekli çeki donanımına sahip, ağırlık olarak uygun) herhangi bir otomobil, başka bir otomobili çekebilir. Bu durum, özellikle acil durumlarda sıkça başvurulan bir yöntemdir ve kurallar dahilinde serbesttir.
• c) Freni bozuk aracı çeki demiriyle çekmek: Bu seçenek, yasak olmak yerine tam tersine zorunlu olan bir durumu ifade eder. Eğer çekilen aracın fren sistemi çalışmıyorsa, esnek olan çeki halatı ile çekilmesi çok tehlikelidir ve yasaktır. Freni bozuk araçlar, iki araç arasında sabit bir mesafe sağlayan ve çelik bir çubuk olan çeki demiri ile çekilmek zorundadır. Bu sayede çeken araç yavaşladığında, çekilen araç ona arkadan çarpmaz. Dolayısıyla bu eylem, doğru ve güvenli bir yöntem olduğu için yasak değildir.

Özetle, araç çekme kurallarında öncelik daima güvenliktir. Yolcu ve yük taşımak, bu güvenliği doğrudan tehlikeye attığı için kanunlar tarafından kesin bir dille yasaklanmıştır. Diğer seçenekler ise belirli koşullar altında izin verilen veya zorunlu olan durumları ifade etmektedir.

Bu soruda, bir aracın tekerleklerinin duruş açısı ayarı olan **rot ayarının** bozulması durumunda ne gibi bir sonuçla karşılaşılacağı sorulmaktadır. Rot ayarı, tekerleklerin birbirine ve yol yüzeyine doğru açılarla basmasını sağlayarak hem sürüş güvenliğini hem de lastik ömrünü doğrudan etkileyen önemli bir ayardır. Bu ayarın temel amacı, aracın düz bir çizgide ilerlemesini sağlamak ve lastiklerin yola tam olarak temas etmesini garanti etmektir.

Doğru Cevap: a) Ön lastiklerin içten veya dıştan aşınması

Doğru cevabın neden bu seçenek olduğunu açıklayalım. Rot ayarı bozulduğunda, tekerleklerin yere tam dik ve birbirine paralel basması gereken açılar kayar. Bu durumda tekerlekler, düz bir şekilde dönmek yerine, hafifçe içe veya dışa doğru sürüklenerek ilerlemeye başlar. Bu sürekli sürtünme, lastik sırtının dengesiz bir şekilde aşınmasına yol açar ve lastiğin sadece iç veya sadece dış kenarının yola daha fazla temas etmesine neden olur. Sonuç olarak, ön lastiklerde içten veya dıştan aşınma meydana gelir ki bu, rot ayarı bozukluğunun en belirgin ve yaygın işaretidir.

• b) Arka lastiklerin ortadan aşınması: Bu seçenek yanlıştır. Lastiklerin, ister ön ister arka olsun, ortadan aşınmasının temel nedeni rot ayarı değil, yüksek lastik basıncıdır. Lastiğe gereğinden fazla hava basıldığında, lastiğin orta kısmı şişerek yola daha fazla temas eder ve bu bölge diğer kısımlara göre çok daha hızlı aşınır. Bu durumun rot ayarıyla bir ilgisi yoktur.

• c) Direksiyon kovanının eğilmesi: Bu seçenek de yanlıştır. Direksiyon kovanı, direksiyon milini çevreleyen koruyucu bir yapıdır. Bu parçanın eğilmesi, bozuk bir ayardan dolayı değil, ancak kaza gibi şiddetli bir fiziksel darbe sonucunda meydana gelebilecek ciddi bir mekanik hasarı ifade eder. Rot ayarı bozukluğu, mevcut bir parçanın eğilmesine veya fiziksel olarak deforme olmasına neden olmaz.

• d) Direksiyon milinin eğilmesi: Bu seçenek de yanlıştır. Direksiyon mili, direksiyon simidinden gelen hareketi tekerleklere ileten ana bağlantı parçasıdır. Tıpkı direksiyon kovanı gibi, bu parçanın da eğilmesi için rot ayarı bozukluğu yeterli bir sebep değildir. Bu tür bir hasar, genellikle büyük bir kaza veya arabanın altını sert bir yere vurma gibi ciddi darbeler sonucu oluşur.

Özetle, rot ayarı doğrudan lastiklerin yola basma açılarıyla ilgilidir ve bu ayar bozulduğunda lastiklerin kenarlarında düzensiz aşınmalar görülür. Diğer seçenekler ise ya lastik hava basıncıyla ya da ciddi fiziksel hasarlarla ilgili durumlardır.

Bu soruda, araçların motorundan çıkan ve çevreye zararlı olan gazların miktarını azaltmak için kullanılan sistemin hangisi olduğu sorulmaktadır. Bu sistem, modern araçlarda hava kirliliğini önlemek için zorunlu olan önemli bir parçadır. Sorunun doğru cevabını ve diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu adım adım inceleyelim.

Doğru Cevap: c) Katalitik konvertör

Doğru cevap c) Katalitik konvertör'dür. Katalitik konvertör, egzoz sistemi üzerinde, egzoz manifoldundan sonra ve susturucudan önce yer alan bir parçadır. İçerisinde bulunan platin, paladyum ve rodyum gibi değerli metaller sayesinde, motordan çıkan zehirli gazları kimyasal bir reaksiyona sokarak daha az zararlı gazlara dönüştürür. Örneğin, zehirli olan karbon monoksit (CO) gazını karbondioksite (CO2), azot oksitleri (NOx) ise zararsız azot gazına (N2) çevirir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Egzoz supabı: Egzoz supabı, motorun silindirleri içinde yer alan bir parçadır. Görevi, yanma işlemi bittikten sonra oluşan egzoz gazlarının silindirden dışarı, egzoz manifolduna atılmasını sağlamak için açılıp kapanmaktır. Yani gazları temizlemez, sadece dışarı çıkışını kontrol eder. Bu nedenle bu seçenek yanlıştır.
• b) Emme manifoldu: Emme manifoldu, motorun hava giriş sisteminin bir parçasıdır. Görevi, hava ve yakıt karışımını motorun silindirlerine eşit bir şekilde dağıtmaktır. Egzoz gazları ile hiçbir ilgisi yoktur, tam tersine motorun içine giren havayı yönetir. Bu sebeple bu seçenek de yanlıştır.
• d) Egzoz manifoldu: Egzoz manifoldu, motordaki her bir silindirden çıkan sıcak egzoz gazlarını toplayarak tek bir boruda birleştiren parçadır. Bu parça, gazları katalitik konvertöre ve egzoz borusunun geri kalanına yönlendirir. Görevi gazları toplamak ve iletmektir, emisyonları azaltmak veya temizlemek değildir. Bu nedenle bu seçenek de yanlıştır.

Özetle, egzoz gazı emisyonlarını azaltma görevi, özel olarak bu iş için tasarlanmış olan katalitik konvertöre aittir. Diğer parçalar egzoz sisteminin veya motorun farklı işlevlere sahip temel bileşenleridir ancak gazların kimyasal yapısını değiştirerek onları daha az zararlı hale getirmezler.

Bu soruda, motorun çalıştığı bir anda gösterge panelinde beliren akü (batarya) şeklindeki kırmızı ikaz ışığının ne anlama geldiği ve hangi parçanın arızalanmış olabileceği sorgulanmaktadır. Bu ışık, aslında bir "şarj sistemi" uyarı ışığıdır. Aracın elektrik sisteminin kendi kendini besleyemediğini ve aküdeki depolanmış enerjiyi kullandığını gösterir.

Doğru Cevap: c) Alternatörde

Aracın elektrik sistemini bir evin elektrik sistemine benzetebiliriz. Akü (Batarya), evin sigortası atıldığında veya elektrikler kesildiğinde devreye giren bir jeneratör gibidir; sınırlı bir enerjisi vardır ve aracın ilk çalışması için gereken yüksek akımı sağlar. Alternatör ise, şehir şebekesi gibidir; motor çalıştığı sürece sürekli olarak elektrik üretir. Bu elektrik hem aracın far, radyo, silecek gibi sistemlerini çalıştırır hem de biten aküyü yeniden şarj eder.

Motor çalışır durumdayken akü şarj ikaz ışığı yanıyorsa, bu durum "şehir şebekesi" yani alternatörün elektrik üretmediği anlamına gelir. Alternatör arızalandığında veya onu motora bağlayan V kayışı koptuğunda, araç elektrik üretemez ve tüm elektrik ihtiyacını aküden karşılamaya başlar. Sistem, sürücüyü "Dikkat, akü şarj olmuyor, mevcut enerjiyle gidiyorsun ve yakında tamamen duracaksın!" diye uyarmak için bu ışığı yakar. Bu nedenle muhtemel arıza alternatördedir.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Fan motorunda: Fan motorunun görevi, radyatördeki suyu soğutarak motorun hararet yapmasını önlemektir. Fan motoru arızalanırsa, araç durduğu yerde veya yavaş trafikteyken hararet göstergesi yükselir ve hararet ikaz ışığı yanar. Akü şarj sistemiyle doğrudan bir ilgisi yoktur.
• b) Marş motorunda: Marş motoru, sadece motoru ilk çalıştırma anında, yani kontağı çevirdiğiniz o birkaç saniye boyunca çalışır. Görevi, motorun ilk hareketini sağlamaktır. Motor zaten çalışır durumdayken marş motorunun bir işlevi kalmaz. Marş motoru bozuksa, araç hiç çalışmaz veya "tık" diye bir ses çıkarır, ancak motor çalışırken bir uyarı ışığı yakmaz.
• d) Far ampüllerinde: Far ampülleri, aydınlatma sisteminin bir parçasıdır ve elektrik tüketen elemanlardır. Bir far ampulü patladığında sadece o far yanmaz. Bu durum, aracın elektrik üretme veya şarj etme sistemini etkilemez ve akü şarj ikaz ışığının yanmasına sebep olmaz.

Özetle, motor çalışırken yanan akü ikaz ışığı, akünün kendisinin bozuk olduğu anlamına gelmek zorunda değildir. Bu ışık, "aküye şarj gitmiyor" uyarısıdır ve bu şarjı sağlayan ana parça alternatör olduğu için ilk akla gelmesi gereken arıza alternatördedir.

Bu soruda, dizel motorların çalışma prensibinin en temel adımlarından biri olan ateşleme sürecinin nasıl gerçekleştiği sorgulanmaktadır. Soru, piston tarafından sıkıştırılarak çok yüksek sıcaklıklara ulaşan havanın üzerine, yanmayı başlatmak için neyin püskürtüldüğünü bilmenizi ölçmektedir. Bu, dizel ve benzinli motorlar arasındaki en temel farklardan biridir.

Doğru cevap b) Motorin seçeneğidir. Dizel motorların çalışma mantığı, havayı aşırı derecede sıkıştırarak ısıtmaya dayanır. Silindirin içine önce sadece hava alınır ve piston bu havayı yaklaşık 16:1 ila 22:1 gibi yüksek bir oranda sıkıştırır. Bu yüksek basınç, havanın sıcaklığını 500-700°C gibi yakıtın kendiliğinden tutuşma sıcaklığının üzerine çıkarır. Tam bu anda enjektör, yüksek basınçla bu kızgın havanın içine motorin (dizel yakıtı) püskürtür ve yakıt anında alev alarak patlar, böylece güç üretilir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğunu inceleyelim:

• a) Benzin: Benzin, benzinli motorlarda kullanılan bir yakıttır ve dizel motorlardan farklı bir çalışma prensibine sahiptir. Benzinli motorlarda hava-yakıt karışımı birlikte sıkıştırılır ve ateşleme bir buji tarafından çıkarılan kıvılcımla sağlanır. Benzin, dizel motordaki gibi yüksek sıcaklıktaki havaya püskürtülürse kontrolsüz bir şekilde ve çok erken patlayarak "vuruntu"ya neden olur, bu da motora ciddi zararlar verebilir.
• c) Antifriz: Antifriz, motorun soğutma sisteminde dolaşan bir sıvıdır. Temel görevi, motorun çalışma sıcaklığını dengede tutmak ve kışın soğutma sıvısının donmasını önlemektir. Antifrizin yanma odası veya yakıt sistemi ile hiçbir ilgisi yoktur; yanıcı bir madde değildir.
• d) Su buharı: Su buharı bir yakıt değildir. Aksine, yanma olayını söndürücü bir etkiye sahiptir. Sıkıştırılmış sıcak havanın üzerine su buharı püskürtmek, sıcaklığı düşürerek motorinin ateşlenmesini engeller ve motorun çalışmasını durdurur. Su buharı, yanma sonucunda egzozdan atılan bir üründür, yanmayı başlatan bir unsur değildir.

Bu soruda, aracımızı çalıştırmak için kullandığımız kontak anahtarının temel işlevinin ne olduğu sorulmaktadır. Kontak anahtarı, aracın çalıştırılması ve durdurulması için atılan ilk adımdır ve aracın birçok sistemi üzerinde kontrol sağlar. Bu sistemlerin temelinde ise aracın elektrik ağı yer alır.

Doğru Cevap: c) Elektrik devresini açıp kapatmak

Kontak anahtarını bir evin elektrik anahtarı gibi düşünebilirsiniz. Anahtarı çevirdiğinizde, aküden gelen elektriğin marş motoru, ateşleme sistemi, yakıt pompası ve gösterge paneli gibi hayati parçalara ulaşmasını sağlayan devreyi tamamlarsınız, yani devreyi "açarsınız". Araç bu sayede çalışmaya hazır hale gelir veya çalışır. Anahtarı kapattığınızda ise bu elektrik devresini keserek aracın motorunu ve elektrikli sistemlerini durdurursunuz. Bu nedenle anahtarın temel ve en önemli görevi, aracın genel elektrik devresini kontrol etmektir.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

• a) Aküyü şarj etmek: Bu seçenek yanlıştır. Araçta aküyü şarj etme görevini üstlenen parça alternatör (şarj dinamosu) olarak adlandırılır. Alternatör, motor çalıştığı sürece mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirerek hem aracın elektrik ihtiyacını karşılar hem de aküyü şarj eder. Kontak anahtarı motorun çalışmasını başlatsa da, şarj işlemini doğrudan kendisi yapmaz.
• b) Bujiye giden akımı yükseltmek: Bu seçenek de yanlıştır. Bujiye giden akımın voltajını yükselterek ateşleme için gerekli olan yüksek gerilimli kıvılcımı oluşturan parça endüksiyon bobini (ateşleme bobini)'dir. Bu parça, akünün 12 voltluk gerilimini binlerce volta çıkarır. Kontak anahtarı ateşleme sistemine ilk akımı gönderir, ancak akımı yükseltme işlevini bobin gerçekleştirir.
• d) Vites değiştirmeyi kolaylaştırmak: Bu seçenek, konuyla tamamen ilgisiz olduğu için yanlıştır. Vites değiştirmeyi, manuel şanzımanlı araçlarda debriyaj sistemi, otomatik şanzımanlı araçlarda ise şanzımanın kendi iç mekanizması sağlar. Kontak anahtarının vites kutusu veya debriyaj ile hiçbir mekanik ya da elektriksel bağlantısı yoktur.

Bu soruda, bir otomobil aküsünün iki kutup başı olan artı (+) ve eksi (-) terminallerinin fiziksel bir farkı olup olmadığı ve bu farkın ne olduğu sorulmaktadır. Bu fark, hem güvenlik hem de montaj kolaylığı açısından önemli bir standarttır. Doğru cevap, bu temel ve önemli fiziksel ayrımı bilip bilmediğinizi ölçmeyi amaçlar.

Doğru cevap d) Daha kalın seçeneğidir. Otomobil akülerinde, artı (+) kutup başı, eksi (-) kutup başına göre standart olarak daha kalındır (çapı daha geniştir). Bu tasarımın en temel sebebi, akünün araca yanlış bağlanmasını önlemektir. Artı kutup için tasarlanmış olan kablo kelepçesi daha geniş olduğu için eksi kutba tam oturmaz ve gevşek kalır; aynı şekilde eksi kutbun ince kelepçesi de artı kutba geçirilemez.

Bu kalınlık farkı, kutupların ters bağlanması (ters polarite) gibi tehlikeli bir durumu engellemek için düşünülmüş basit ama etkili bir güvenlik önlemidir. Eğer akü ters bağlanırsa, aracın hassas elektronik sistemleri (motor beyni, radyo, sigortalar vb.) anında yanabilir ve çok maliyetli arızalara yol açabilir. Bu basit fiziksel fark sayesinde, dikkatli bir kullanıcı bu hatayı kolayca yapamaz.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Daha kısa ve b) Daha uzun: Bu seçenekler yanlıştır. Akü kutup başlarının uzunlukları veya yükseklikleri arasında standartlaşmış bir fark bulunmamaktadır. Genellikle her iki kutup başı da benzer yüksekliktedir. Bu nedenle, uzunluk bir ayırt edici özellik olarak kullanılmaz.
• c) Daha ince: Bu seçenek de yanlıştır, çünkü bu durumun tam tersini ifade etmektedir. İnce olan kutup başı artı (+) değil, eksi (-) kutuptur. Bu seçeneği işaretlemek, kutupların özelliklerini karıştırdığınız anlamına gelir.

Özetle, aküde her zaman artı (+) kutup kalın, eksi (-) kutup ince olur. Bu bilgiyi hatırlamanın yanı sıra, kutupları ayırt etmek için üzerlerindeki `+` ve `-` işaretlerine ve genellikle artı kutbun kırmızı, eksi kutbun ise siyah renkteki kapaklarına veya kablolarına dikkat etmek en güvenli yoldur.

Bu soruda, sürüş esnasında araçtan yanık kablo kokusu alınması gibi acil ve tehlikeli bir durumda sürücünün yapması gereken doğru davranış sorgulanmaktadır. Bu koku, aracın elektrik sisteminde ciddi bir arıza olduğunun ve potansiyel bir yangın tehlikesinin habercisidir. Bu nedenle, sürücünün panik yapmadan, hızlı ve doğru adımları atması hayati önem taşır.

Doğru Cevap: a) Durulur, kontak kapatılır ve akü bağlantısı çıkarılır.

Yanık kablo kokusu, aracın elektrik sisteminde bir kısa devre veya aşırı ısınma olduğunun en net işaretidir. Bu durum, araç yangını gibi çok tehlikeli bir sonuca yol açabilir, bu yüzden derhal müdahale etmek gerekir. Doğru hareket tarzı şu adımları içerir: Öncelikle araç derhal güvenli bir yere (örneğin emniyet şeridine) çekilerek durdurulmalıdır. Ardından, motoru ve elektrik sisteminin büyük bir kısmını devreden çıkarmak için kontak kapatılır. Son ve en önemli adım olarak, elektrik akımını tamamen kesmek ve kısa devrenin devam ederek yangın çıkarma riskini ortadan kaldırmak için akünün kutup başlarından biri (genellikle eksi (-) kutup) sökülür.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• b) Lastiklerin hava basıncı kontrol edilir: Bu seçenek tamamen ilgisizdir. Yanık kablo kokusu elektrik sistemiyle ilgili bir sorundur, lastiklerle hiçbir bağlantısı yoktur. Lastiklerden aşırı ısınma veya sürtünme sonucu yanık kokusu gelebilir, ancak sorudaki koku spesifik olarak "kablo" yanığıdır ve bu da doğrudan elektrik arızasına işaret eder.
• c) Önemsenmez, devam edilir: Bu, yapılabilecek en tehlikeli ve yanlış harekettir. Küçük bir elektrik arızası, siz yola devam ederken hızla büyüyerek aracın tamamen alev almasına neden olabilir. Bu durum hem sizin hem de trafikteki diğer insanların can güvenliğini ciddi şekilde tehlikeye atar. Bu tür uyarılar asla göz ardı edilmemelidir.
• d) Yakıt seviyesi kontrol edilir: Yakıt seviyesinin elektrik sistemindeki bir arızayla herhangi bir ilgisi bulunmamaktadır. Bu seçenek de sürücünün dikkatini asıl tehlikeden uzaklaştırmak için konulmuş bir çeldiricidir. Yanık benzin veya mazot kokusu farklı bir tehlikeye işaret ederken, yanık kablo kokusu doğrudan elektrik aksamını işaret eder.

Bu soruda, bir araca römork takıldığında, trafik güvenliği ve yasal düzenlemeler açısından yapılması gereken en temel ve zorunlu işlemin ne olduğu sorulmaktadır. Sorunun anahtarı, "zorunlu" kelimesidir. Yani, her durumda ve her koşulda mutlaka yapılması gereken adımı bulmamız gerekiyor.

Doğru Cevap: d) Römorkun elektrik sisteminin prize takılması

Doğru cevabın bu seçenek olmasının nedeni, doğrudan trafik güvenliği ile ilgili olmasıdır. Römorkun elektrik sistemi, aracın elektrik sistemine özel bir priz aracılığıyla bağlanır. Bu bağlantı sayesinde, siz fren yaptığınızda römorkun stop lambaları, sinyal verdiğinizde römorkun sinyal lambaları ve farları açtığınızda römorkun park lambaları yanar. Bu, arkanızdaki sürücülerin sizin hareketlerinizi (durma, yavaşlama, dönüş yapma) doğru bir şekilde algılamasını sağlar ve kazaları önler. Bu bağlantı olmadan römork, trafikte adeta "görünmez" ve "sessiz" bir kütle haline gelir ki bu da hayati tehlike oluşturur. Bu nedenle Karayolları Trafik Kanunu'na göre bu bağlantının yapılması kesinlikle zorunludur.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

• a) Römorka yük konulması: Bu seçenek yanlıştır çünkü bir römorku boş olarak da çekebilirsiniz. Römorka yük koymak bir amaçtır, ancak römorku çekmenin zorunlu bir koşulu değildir. Örneğin, bir yerden başka bir yere boş bir tekne römorku götürebilirsiniz. Bu nedenle bu işlem duruma bağlıdır, zorunlu değildir.
• b) Römorkun farlarının yakılması: Bu ifade teknik olarak hatalıdır ve bu yüzden yanlıştır. Römorkların ön tarafa bakan "farları" bulunmaz; arka kısmında stop, sinyal ve park lambaları bulunur. Ayrıca, bu lambaların yakılması her zaman zorunlu değildir. Sadece gece, tünel gibi görüşün azaldığı yerlerde veya sinyal verme, fren yapma gibi durumlarda kullanılırlar. Römorku gündüz vakti takar takmaz lambaları yakma zorunluluğu yoktur.
• c) Römorkun üzerine branda çekilmesi: Bu seçenek de yanlıştır çünkü bu işlem, sadece taşınan yükün cinsine bağlıdır. Eğer kum, çakıl gibi dökülebilecek veya etrafa saçılabilecek bir yük taşıyorsanız, üzerini branda ile örtmek zorunludur. Ancak, bir tekne, bir motosiklet veya kapalı bir kutu taşıyorsanız branda çekmenize gerek yoktur. Dolayısıyla bu da genel bir zorunluluk değildir.

Özetle, bir araca römork bağlandığında diğer sürücülerin sizin niyetinizi ve hareketlerinizi anlaması için römorkun ışıklandırma sisteminin (fren, sinyal, park) çalışması gerekir. Bu da ancak ve ancak römorkun elektrik sisteminin aracın prizine doğru bir şekilde takılmasıyla mümkün olur. Bu işlem, koşulsuz ve en temel güvenlik zorunluluğudur.

Bu soruda, bir içten yanmalı motorun çalışma prensibi adım adım tarif edilmekte ve bu tarifin hangi motor türüne ait olduğunu bulmanız istenmektedir. Sorunun kilit noktası, yanma işleminin nasıl gerçekleştiğini anlatan cümledir: "Kızgın havanın üstüne yakıt püskürtülür ve yanma işlemi başlar." Bu ifade, ateşlemenin nasıl yapıldığına dair en önemli ipucunu barındırır.

Doğru Cevap: b) Dizel

Dizel motorlarının çalışma prensibi, soruda anlatılanla birebir örtüşmektedir. Bu motorlarda 4 zamanlı çevrim şu şekilde işler:

1. Emme Zamanı: Piston aşağı hareket ederken silindirin içine sadece temiz hava alınır. Benzinli motorlardan farklı olarak bu aşamada yakıt yoktur.
2. Sıkıştırma Zamanı: Piston yukarı hareket ederek silindirdeki havayı çok yüksek bir oranda (yaklaşık 15:1 ila 22:1 arası) sıkıştırır. Bu yüksek basınç, havanın sıcaklığının 700-900°C gibi çok yüksek derecelere çıkmasına neden olur.
3. Yanma (İş) Zamanı: Piston en üst noktaya ulaştığı anda, enjektörler tarafından bu kızgın havanın üzerine yüksek basınçla motorin (dizel yakıtı) püskürtülür. Aşırı sıcak hava ile temas eden yakıt, herhangi bir bujiye (kıvılcıma) ihtiyaç duymadan kendi kendine tutuşur ve patlar. Sorudaki ifade tam olarak bu anı anlatmaktadır.
4. Egzoz Zamanı: Yanma sonucu oluşan gazlar, pistonun yukarı hareketiyle egzoz subabından dışarı atılır.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

• a) Benzinli: Benzinli motorlarda emme zamanında silindire sadece hava değil, hava ve benzin karışımı alınır. Bu karışım sıkıştırıldıktan sonra ateşleme, bir buji tarafından üretilen kıvılcım ile sağlanır. Soruda bujiden veya kıvılcımla ateşlemeden bahsedilmediği için bu seçenek yanlıştır.

• c) Elektrikli: Elektrikli motorlar, içten yanmalı motorlardan tamamen farklı bir prensiple çalışır. Bu motorlarda silindir, piston, yakıt veya yanma işlemi bulunmaz. Elektrik enerjisi, bataryadan alınarak manyetik alan oluşturulur ve bu sayede mekanik hareket elde edilir. Dolayısıyla, soruda anlatılan emme, sıkıştırma ve yanma gibi adımlar elektrikli motorlarda yoktur.

• d) Buharlı: Buharlı motorlar, bir dıştan yanmalı motordur. Yani yakıt (genellikle kömür), motorun dışında bir kazanda yakılarak su ısıtılır ve buhar elde edilir. Elde edilen yüksek basınçlı buhar, silindirlere gönderilerek pistonları hareket ettirir. Soruda ise yanma işleminin silindirin içinde gerçekleştiği belirtildiği için (içten yanmalı) bu seçenek de yanlıştır.

Özetle, sorudaki en belirleyici ipucu, ateşlemenin bir buji (kıvılcım) ile değil, yüksek basınçla aşırı ısınan havanın içine yakıt püskürtülmesiyle kendiliğinden başlamasıdır. Bu çalışma prensibi, sadece dizel motorlara özgüdür ve bu nedenle doğru cevap "Dizel" seçeneğidir.

Bu soruda, "trafik adabına sahip" bir sürücünün özelliklerinin neler olduğunu belirlememiz isteniyor. Trafik adabı, sadece kuralları bilmek değil, aynı zamanda trafikteki diğer insanlara karşı saygılı, sorumlu, sabırlı ve empatik davranmaktır. Bu kavramı aklımızda tutarak verilen öncülleri tek tek inceleyelim.

I. Trafikteki bütün kuralların nedenini öğrenir.

Bu ifade, trafik adabına sahip bir sürücünün temel özelliklerinden birini anlatır. Kuralları ezberlemek yerine, o kuralların neden konulduğunu anlamak, sürücünün daha bilinçli ve sorumlu davranmasını sağlar. Örneğin, bir okul bölgesinde hız sınırının neden düşük olduğunu anlayan bir sürücü, bu kurala sadece ceza korkusuyla değil, çocukların güvenliğini gerçekten önemsediği için uyar. Bu nedenle, bu ifade trafik adabına sahip bir sürücü için söylenebilir.

II. Araç kullanırken yapacağı bir kural ihlalinin sonucunda sadece maddi ceza olduğunu düşünür.

Bu ifade, trafik adabına sahip olmayan, bencil ve sığ düşünen bir sürücü profilini çizer. Trafik kurallarının ihlali sadece para cezasıyla sonuçlanmaz; yaralanmalara, can kayıplarına ve manevi travmalara yol açabilir. Trafik adabına sahip bir sürücü, eylemlerinin potansiyel olarak ne kadar ciddi sonuçlar doğurabileceğinin farkındadır ve sadece cezadan kaçmak için değil, bu tehlikeleri önlemek için kurallara uyar. Dolayısıyla, bu ifade trafik adabına sahip bir sürücü için söylenemez.

III. Trafik içinde yapacağı bir kural ihlalinde, kendisinin ya da sevdiklerinin canını tehlikeye attığının farkında değildir.

Bu ifade de trafik adabından yoksun bir sürücüyü tanımlamaktadır. Trafik adabının en önemli unsurlarından biri, sorumluluk bilinci ve farkındalıktır. Adaba uygun davranan bir sürücü, yapacağı en küçük bir hatanın bile hem kendi canını hem de başkalarının canını tehlikeye atabileceğinin bilincindedir. Bu farkındalık, onu daha dikkatli ve özenli bir sürücü yapar. Bu ifadedeki "farkında değildir" sözü, tam tersi bir durumu anlattığı için trafik adabına sahip bir sürücü için söylenemez.

Sonuç ve Seçeneklerin Değerlendirilmesi

Yaptığımız incelemeler sonucunda, verilen üç ifadeden sadece birincisinin (I) trafik adabına sahip bir sürücünün özelliğini yansıttığını görüyoruz. İkinci (II) ve üçüncü (III) ifadeler ise bu adaba sahip olmayan, sorumsuz sürücülerin düşünce ve davranış biçimlerini tanımlamaktadır.

• a) Yalnız I: Bu seçenek, analizimizle tamamen uyumludur. Sadece I. madde olumlu ve trafik adabına uygun bir davranışı belirtir. Bu nedenle doğru cevap budur.
• b) I ve II: II. madde yanlış olduğu için bu seçenek de yanlıştır.
• c) II ve III: Her iki madde de trafik adabına aykırı davranışları tanımladığı için bu seçenek tamamen yanlıştır.
• d) I, II ve III: II. ve III. maddeler yanlış olduğu için bu seçenek de yanlıştır.

Bu soruda, bir sürücüde bulunmadığı zaman onu olumsuz davranışlara iten temel bir özelliğin ne olduğu sorulmaktadır. Yani, hangi pozitif karakter özelliğinin eksikliği; sürücüyü sabırsız, öfkeli, yorgun, stresli ve iletişim becerileri zayıf birine dönüştürür? Sorunun kilit noktası "sahip olmayan" ifadesidir, yani bizden eksik olan olumlu bir özelliği bulmamız isteniyor.

Doğru cevap "b) Hoşgörülü" seçeneğidir. Hoşgörü, trafikteki diğer sürücülerin ve yayaların yapabileceği hataları anlayışla karşılama, beklenmedik durumlara karşı sakin kalabilme ve sabır gösterebilme yeteneğidir. Bu temel özellik, sürücünün zihinsel ve duygusal dengesini korumasını sağlar ve güvenli sürüşün temelini oluşturur.

Bir sürücüde hoşgörü özelliği yoksa, yani kişi hoşgörüsüz ise, trafikte karşılaştığı en ufak bir hatayı bile kişisel bir saldırı olarak algılayabilir. Bu durum, anında sabırsızlığa ve öfkeye yol açar. Sürekli gergin bir şekilde araç kullanmak kişiyi stresli ve yorgun hale getirir ve diğer sürücülerle sağlıklı iletişim kurma becerisini (örneğin korna çalmak yerine anlayış göstermek gibi) ortadan kaldırır. Dolayısıyla, hoşgörünün eksikliği soruda sayılan tüm olumsuzlukların ana nedenidir.

Diğer seçeneklerin neden yanlış olduğuna bakalım:

• a) Bencil, c) Aşırı tepki gösteren, d) Görgüsüzce davranan: Bu üç seçenek de zaten olumsuz sürücü özellikleridir. Soru ise hangi özelliğe "sahip olmayan" sürücünün kötü davrandığını soruyor. Örneğin, "bencil olmayan" bir sürücü veya "aşırı tepki göstermeyen" bir sürücü, tam tersine daha olumlu ve güvenli bir sürüş sergiler. Bu seçenekler, hoşgörüsüzlüğün bir sonucu olarak ortaya çıkan davranışlardır, eksikliği sorun yaratan temel bir özellik değildir.

Özetle, hoşgörü, trafikteki sosyal uyumun ve güvenliğin temel taşlarından biridir. Bu pozitif özelliğe sahip olmayan bir sürücünün, soruda belirtilen tüm olumsuz davranışları sergileme potansiyeli çok daha yüksektir. Diğer şıklar ise bu olumsuz durumun kendisi veya sonuçlarıdır, nedeni değil.

Elbette, bu ehliyet sınavı sorusunu detaylı bir şekilde çözelim ve açıklayalım. ### Soru Analizi Bu soru, trafik kazalarının sadece fiziksel ve maddi sonuçlarını değil, aynı zamanda görünmeyen psikolojik ve sosyal sonuçlarını da ölçmeyi amaçlayan bir "Trafik Adabı" sorusudur. Sürücü adayının, trafiğe çıkmanın getirdiği sorumluluğun ne kadar geniş kapsamlı olduğunu anlaması beklenir. Soruda iki öncül (I ve II) verilmiş ve bu öncüllerin doğruluğu sorgulanmıştır. --- ### Detaylı Açıklama Doğru cevap **c) Her ikisi de doğru** seçeneğidir. Şimdi neden her iki ifadenin de doğru olduğunu adım adım inceleyelim: #### I. "Canlarına bir zarar gelmese bile psikolojik olarak zarar görürler." Bu ifade **kesinlikle doğrudur.** Bir trafik kazası, insan hayatını tehdit eden, ani ve kontrol dışı gelişen travmatik bir olaydır. Bu olayın etkileri sadece vücutta oluşan yaralanmalarla sınırlı değildir. * **Şok ve Korku:** Kaza anında ve sonrasında kişi büyük bir şok yaşar. Ölüm korkusu, yaralanma endişesi gibi duygular yoğun bir şekilde hissedilir. Bu korku, olaydan uzun süre sonra bile devam edebilir. * **Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB):** Özellikle ciddi kazalardan sonra kişilerde bu durum görülebilir. Kaza anını tekrar tekrar zihinde canlandırma, kabuslar görme, kazayı hatırlatan durumlardan (araba kullanmak, kaza yerine yakınından geçmek gibi) kaçınma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. * **Anksiyete ve Kaygı:** Kaza sonrası kişide genel bir kaygı hali veya özellikle araba kullanmaya karşı yoğun bir korku (anksiyete) gelişebilir. Bu durum, kişinin günlük yaşamını ve seyahat özgürlüğünü ciddi şekilde kısıtlayabilir. * **Suçluluk ve Öfke:** Kişi, kazada kusurlu olduğunu düşünüyorsa yoğun bir suçluluk duygusu yaşayabilir. Kusurlu olmasa bile, diğer sürücüye veya duruma karşı dinmeyen bir öfke hissedebilir. **Özetle:** En ufak bir "tık" sesiyle sonuçlanan bir kaza bile, o anlık şok, sonrasındaki sigorta ve tamir süreçlerinin stresi gibi nedenlerle kişiyi psikolojik olarak olumsuz etkiler. Dolayısıyla, fiziksel bir yara olmasa bile psikolojik yara kaçınılmazdır. --- #### II. "Kişilerin bu bozuk psikolojileri ailelerine ve topluma olumsuz yansır." Bu ifade de **kesinlikle doğrudur.** Bir bireyin yaşadığı olumsuzluklar, bir dalganın yayılması gibi, önce en yakın çevresini (ailesini), sonra da toplumu etkiler. * **Aileye Yansımaları:** * **Duygusal Yük:** Kaza geçiren kişi daha sinirli, üzgün, kaygılı veya içine kapanık olabilir. Bu durum, aile içindeki huzuru bozar ve diğer aile üyeleri üzerinde duygusal bir baskı yaratır. * **Sosyal Yaşamın Kısıtlanması:** Araba kullanmaktan korkan bir ebeveyn, ailenin sosyal aktivitelerini (geziler, ziyaretler vb.) veya günlük işlerini (çocukları okula götürmek gibi) aksatabilir. * **Ekonomik Baskı:** Kazanın getirdiği maddi hasarlar, sigorta işlemleri ve olası iş gücü kaybı, aile bütçesinde bir stres kaynağı oluşturur. * **Topluma Yansımaları:** * **İş Gücü Kaybı:** Kaza sonrası yaşanan psikolojik sorunlar (konsantrasyon bozukluğu, anksiyete vb.) kişinin iş verimini düşürebilir veya işe gidememesine neden olabilir. Bu durum, ülke ekonomisi için bir kayıptır. * **Sağlık Sistemine Yük:** Kişinin psikolojik destek (terapi, danışmanlık) alması gerekebilir. Bu da sağlık sistemi üzerinde ek bir yük oluşturur. * **Trafik Akışına Etki:** Kaza anında trafik sıkışır, acil durum ekipleri (polis, ambulans) meşgul edilir. Bu, toplumun genelini etkileyen bir durumdur. * **Adli Sisteme Yük:** Anlaşmazlıkla sonuçlanan kazalar, mahkemeleri ve adli sistemi meşgul ederek toplumsal kaynakların tüketilmesine neden olur. --- ### Sonuç ve Sınav İçin Çıkarım Bu soru, sürücülüğün sadece teknik bir beceri olmadığını, aynı zamanda büyük bir **sorumluluk** olduğunu vurgulamak için sorulmuştur. Attığınız her yanlış adımın veya dikkatsizliğin sonuçları, sadece arabanızın kaportasında bir göçük veya vücudunuzda bir yara ile sınırlı kalmaz. * Kendi ruh sağlığınızı, * Ailenizin huzurunu, * Ve toplumun genel düzenini ve ekonomisini olumsuz etkileyebilecek bir potansiyele sahiptir. Ehliyet sınavında bu tür sorularla karşılaşmanızın nedeni, sizden sadece kuralları bilen değil, aynı zamanda bu kuralların ardındaki **insani ve toplumsal nedenleri** anlayan, **bilinçli ve empatik** bir sürücü olmanızın beklenmesidir. Bu nedenle, her iki öncül de birbiriyle bağlantılı ve doğrudur. Trafik kazasının bireysel psikolojik etkisi, kaçınılmaz olarak sosyal bir etkiye dönüşür.

Bu soruda, trafikte hoşgörülü olmayan, yani anlayışsız ve sabırsız bir sürücünün hangi davranışı sergileyeceği sorulmaktadır. Sorunun kökündeki "taşımayan" ifadesi kilit noktadır, çünkü bizden olumlu değil, olumsuz bir sürücü özelliği bulmamız istenmektedir. Bu tür sorularda, seçeneklerdeki davranışların hangisinin olumlu, hangisinin olumsuz olduğunu belirlemek çözümü kolaylaştırır.

Doğru Cevap: a) Öfkeli olmak

Hoşgörü, başkalarının yaptığı hatalara, yavaş hareket etmelerine veya beklenmedik durumlara karşı anlayışlı ve sakin kalabilme yeteneğidir. Öfkeli olmak ise bu durumun tam zıttıdır. Trafikte çabuk sinirlenen, diğer sürücülere karşı agresif tepkiler veren (sürekli korna çalmak, bağırmak, tehlikeli manevralar yapmak gibi) bir kişi, hoşgörüden tamamen uzak bir sürücüdür.

Bu nedenle öfke, hoşgörüsüzlüğün en net göstergesidir ve trafikte hem sürücünün kendisi hem de diğerleri için ciddi tehlikeler yaratır. Soru, hoşgörülü olma özelliği taşımayan bir sürücünün özelliğini sorduğu için "Öfkeli olmak" doğru cevaptır.

Diğer Seçeneklerin Neden Yanlış Olduğunun Açıklaması

• b) Sabırlı davranmak: Sabır, hoşgörünün temelini oluşturan en önemli erdemlerden biridir. Trafiğin sıkışık olduğu anlarda, bir acemi sürücünün arkasında veya bir yayanın geçmesini beklerken sakince durabilmek, tam olarak hoşgörülü bir sürücünün sergileyeceği bir davranıştır. Bu olumlu bir özellik olduğu için aradığımız cevap değildir.
• c) Başarılı iletişim kurmak: Trafikte başarılı iletişim, sadece konuşmak anlamına gelmez. Sinyal vermek, selektör yapmak, el işaretleriyle teşekkür etmek veya yol vermek gibi davranışlar, sürücüler arasında bir anlayış ve uyum ortamı yaratır. Başarılı iletişim kuran bir sürücü, çatışmadan kaçınır ve bu da onun hoşgörülü olduğunu gösterir. Bu da olumlu bir özelliktir.
• d) Kural ihlalinden kaçınmak: Trafik kurallarına uymak, diğer yol kullanıcılarının haklarına ve can güvenliğine saygı duymak demektir. Kurallara uyan bir sürücü, düzeni bozmadığı ve başkalarını tehlikeye atmadığı için sorumlu ve saygılı bir profil çizer. Bu davranış, hoşgörülü bir sürüş anlayışıyla doğrudan ilişkilidir ve olumlu bir özelliktir.

Özetle, soru bizden olumsuz bir sürücü özelliği bulmamızı istemektedir. Sabırlı olmak, iyi iletişim kurmak ve kurallara uymak; güvenli ve saygılı bir sürüş için gereken olumlu davranışlardır. Öfkeli olmak ise tam tersine, hoşgörüsüzlüğü ve tehlikeyi temsil eden olumsuz bir davranıştır.

Bu soruda, öfkeyi kontrol altına almak için kullanılabilecek yöntemlerden hangisinin işe yaramadığını, hatta durumu daha da kötüleştirebileceğini bulmamız isteniyor. Sorunun kökündeki "değildir" ifadesi çok önemlidir, çünkü bizden olumsuz olan, yani yanlış olan davranışı bulmamız beklenmektedir. Bu nedenle şıkları incelerken "Bu davranış öfkeyi yönetmeye yardımcı olur mu, olmaz mı?" diye düşünmeliyiz.

Doğru Cevap: b) Alaycı ve aşağılayıcı mizaha başvurulması

Doğru cevabın bu seçenek olmasının sebebi, alaycı ve aşağılayıcı mizahın öfkeyi yönetmek yerine onu daha da alevlendiren bir davranış olmasıdır. Bu tür bir mizah, aslında gizlenmiş bir saldırganlık biçimidir ve karşıdaki kişiyi küçük düşürmeyi, incitmeyi amaçlar. Bu durum, var olan gerginliği azaltmak yerine artırır, iletişimi tamamen koparır ve sorunun çözümünü imkansız hale getirir. Öfke anında bu yola başvurmak, durumu kişisel bir çatışmaya dönüştürerek tehlikeli sonuçlar doğurabilir.

Diğer Seçeneklerin İncelenmesi:

• a) İletişim becerilerinin geliştirilmesi: Bu seçenek yanlıştır çünkü etkili iletişim, öfke yönetiminin temel taşlarından biridir. Duygularınızı ve düşüncelerinizi karşı tarafa suçlayıcı olmadan, "ben dili" kullanarak sakince ifade edebilmek, yanlış anlaşılmaları önler ve öfkenin birikmesini engeller. Bu nedenle iletişim becerilerini geliştirmek, öfkeyi yönetmek için önerilen ve doğru bir yöntemdir.

• c) Düşünme tarzının yeniden yapılandırılması: Bu seçenek de yanlıştır çünkü olaylara bakış açımız, hissettiğimiz duyguları doğrudan etkiler. Örneğin trafikte birinin sizi sıkıştırdığını düşündüğünüzde "Bunu bana kasten yapıyor!" diye düşünmek yerine, "Belki acelesi vardır veya dalgındır" gibi daha olumlu ve mantıklı bir düşünce tarzı benimsemek, öfkelenmenizi engelleyebilir. Bu, öfke kontrolü için çok etkili ve önerilen bir tekniktir.

• d) Nefes egzersizlerinin öğrenilip uygulanması: Bu seçenek de yanlıştır çünkü derin ve yavaş nefes alıp vermek, vücudun "savaş ya da kaç" tepkisini yatıştırır. Öfkelendiğimizde artan kalp atış hızımızı ve tansiyonumuzu düşürerek sakinleşmemize yardımcı olur. Özellikle trafikte anlık bir öfke patlaması yaşamadan önce birkaç derin nefes almak, durumu kontrol altına almak için son derece pratik ve önerilen bir yöntemdir.

Özetle, soru bizden öfke yönetimi için "uygun olmayan" davranışı bulmamızı istiyor. İletişim, düşünceyi yapılandırma ve nefes egzersizleri öfkeyi azaltan yapıcı yöntemlerken; alaycı ve aşağılayıcı mizah öfkeyi artıran, çatışmayı körükleyen yıkıcı bir davranıştır. Bu yüzden doğru cevap B şıkkıdır.

Bu soruda, yoğun bir trafikte başkalarının hakkına saygı gösteren ve trafik düzenini bozmayan bir sürücünün hangi olumlu özelliğe sahip olduğu sorulmaktadır. Sorunun kilit noktası, sürücünün "önlerine geçip, trafiği daha da sıkışık hâle getirmemesi" yani olumsuz bir davranışı sergilememesidir. Bu nedenle, bu olumlu davranışı açıklayan temel değeri bulmamız gerekiyor.

Doğru Cevap: d) Empati düzeyi yüksek

Doğru cevabın neden "Empati düzeyi yüksek" olduğunu açıklayalım. Empati, bir kişinin kendisini başka birinin yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini anlama yeteneğidir. Trafikte empati düzeyi yüksek bir sürücü, sırada bekleyen diğer sürücülerin ne hissedeceğini düşünür. "Ben başkasının önüne geçersem, o kişi sinirlenir, haksızlığa uğradığını düşünür ve trafik daha da kilitlenir. Ben de aynı durumda olsam rahatsız olurdum." diye düşünerek bu bencil davranıştan kaçınır. Bu nedenle, başkalarının hakkına saygı gösterir ve trafik akışını olumsuz etkileyecek hareketler yapmaz.

Diğer Seçenekler Neden Yanlış?

Diğer şıkların neden yanlış olduğunu anlamak da konuyu pekiştirmenize yardımcı olacaktır. Bu seçenekler, soruda tarif edilen olumlu davranışın tam tersini yapacak sürücü tiplerini tanımlar.

• a) Bencil: Bencil bir sürücü, sadece kendi çıkarını ve menfaatini düşünür. Başkalarının ne hissettiği veya trafiğin durumu onun için önemli değildir; tek amacı bir an önce kendi istediği yere ulaşmaktır. Dolayısıyla, bencil bir sürücü tam da soruda bahsedilen olumsuz davranışı, yani başkalarının önüne geçme eylemini yapar.
• b) Sorumsuz: Sorumsuz bir sürücü, yaptığı hareketlerin sonuçlarını düşünmez. Davranışlarının başkalarına veya trafiğin geneline nasıl bir etki yapacağını umursamaz. Kurallara uymamanın veya tehlikeli manevralar yapmanın getireceği sorumluluğu üstlenmez. Bu yüzden sorumsuz bir sürücü de kolaylıkla başkalarının önüne geçerek trafiği tehlikeye atar ve sıkıştırır; yani bu davranışı yapar.
• c) Görgü seviyesi düşük: Görgü, toplum içinde uyulması gereken nezaket ve saygı kurallarıdır. Görgü seviyesi düşük bir sürücü, trafikteki yazılı olmayan saygı ve nezaket kurallarını bilmez veya umursamaz. Başkalarının hakkına saygı göstermek gibi bir kaygısı olmadığı için, sırada beklemek yerine aralara girerek ilerlemeyi normal bir davranış olarak görür ve bu davranışı yapar.

Özetle, bu soru trafikte sadece kuralları bilmenin değil, aynı zamanda diğer insanlara karşı saygılı ve anlayışlı olmanın önemini vurgulamaktadır. Empati, güvenli ve akıcı bir trafik ortamı için sürücülerin sahip olması gereken en temel değerlerden biridir.